Еңбек ортасындағы қауіптілік нысандары және олардың алдын алу

   Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

                  Т. Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университеті

«Табиғатты пайдалану экономикасы»

СОӨЖ

Тақырыбы: «Еңбек ортасындағы қауіптілік нысандары және олардың алдын алу»

                                                            Тексерген: Усубалиева С. Дж.

                                                           Орындаған: Нұрғали Айдана

                                     Топ - АЖ-443

Алматы 2014

Қауіпсіздік деп қандай да бір заттың немесе қайсыбіреудің толығымен қорғалған жағдайда болуын айтамыз. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері курсының мақсат-міндеттері: ТҚН пәнінің мақсаты оның анықтамасынан туындайды, яғни, адамның өз өмір сүру ортасындағы қауіпсіздігіне қол жеткізуінде болып табылады ТҚН пәнінің зерттеу нысаны ретінде адамның өмір сүру ортасы мен жағдайлары қарастырылады. Қауіптердің жіктелуі Шығу тегіне қарай: Пайда болу уақытына қарай: Әсер ету орнына қарай: Физикалық Импульстік (лездік) Ғарышпен байланысты. 1. Төтенше жағдайлар 2. Табиғи қауптер. Жер сілкінісінің сипатамалары (ошақ, гипоцентр, эпицентр, толқындар). Магнитуда және қарқындылық, ӛлшем бірліктері. 3. Сел, су тасқыны, сырғыма, опырылма, қар көшкінінің негізгі сипаттамалары. Олардың пайда болу себептері. 4.Экологиялық қауіптер. Медико-биологиялық қауіптер. Әлеуметтік қауіптер. Діни секталар, олардың қаупі. Лаңкестік әрекеттер. Бопсалау, зорлық, стресс және т.б. 5. Техногенді қауіптер. Қауіпті және зиянды ӛндірістік факторлардың жіктелуі. Радиация. Радиацияның табиғи және жасанды көздері. Иондаушы сәуле шығарулар, тҥрлері, адам ағзасына әсер етуі. Жеке бас қауіпсіздік шаралары. Қоршаған ортаға радиациялық қауіпті заттар шығарылған кездегі халықтың іс-әрекеті. 6. Иондаушы емес сәуле шығарулар, көздері, тҥрлері. Электромагниттік өріс, лазер сәулелері, ультрадыбыс, инфрадыбыс, адам ағзасына әсер етуі. Компьютерден шығатын зиянды факторлар, қорғаныс шаралары. Ҧялы телефонның ағзаға әсері және қауіпсіздік шаралары. 7. Химиялық қауіптер. Халықтың химиялық қауіпті заттардың сырт ортаға шығуына байланысты хабарлаған кездегі іс-әрекеті.8. Өндірістегі, тҧрмыстағы өрттер, жарылыстар. Өрт және жарылыс кезіндегі адамдардың іс-әрекеті. Тӛтенше жағдай кезінде халықты және аймақты қорғау. Қҧтқару және басқа да кезек кҥттірмейтін жҧмыстарды ҧйымдастыру және жҥргізудің негіздері.Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері табиғи және антропогендік қауіптерді зерттейтін және олардан қорғану әдістерін жасауға үйрететін ғылыми білімдердің жүйесі. Қауіпсіздік деп қандай да бір заттың немесе қайсыбіреудің толығымен қорғалған жағдайда болуын айтамыз. Адамның тіршілік дегеніміз – оның ӛмір сүру тәсілі, күнделікті қалыпты іс-әрекеттері және дем алысы. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері курсының мақсат-міндеттері: ТҚН пәнінің мақсаты оның анықтамасынан туындайды, яғни, адамның өз өмір сүру ортасындағы қауіпсіздігіне қол жеткізуінде болып табылады ТҚН пәнінің зерттеу нысаны ретінде адамның өмір сүру ортасы мен жағдайлары қарастырылады. Қауіп дегеніміз – адамның қандай да жағымсыз факторлар әсеріне ұшырау мүмкіндігі. Қауіптер потенциалдық немесе жасырын сипатта болуы. Энергия бөлетін барлық жүйелер, сондай-ақ химиялық және биологиялық белсенді заттардың (нысандар) түрлі қауіп көздері болып табылу ықтималдығы жоғары. Қауіптердің жіктелуі Шығу тегіне қарай: Пайда болу уақытына қарай: Әсер ету орнына қарай: Физикалық Импульстік (лездік) Ғарышпен байланысты Химиялық Кумулятивтік (жинақталып келетін) Атмосферамен байланысты Биологиялық Гидросферамен байланысты Психофизиологиялық Литосферамен байланысты Салдарына қарай: Келтіретін зияндарына қарай: Пайда болу аясына қарай: Шаршаңқылыққа әкелетін Әлеуметтік (халыққа зиян тигізетін) Өндірістік Ауру туғызатын (жалпы және кәсіби) Техникалық Тұрмыстық Жарақаттар туғызатын Экологиялық (қоршаған ортаға зиян Жол-көліктік Ӛлімге әкеп соқтыруы мүмкін тигізетін) Спорттық өрттің шығуына әкелуі мүмкін Әскери Апаттар туындататын  Төтенше жағдай дегеніміз адамдардың қаза табуына әкеліп соққан немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашлық жүргізуші объектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай. Тӛтенше жағдай пайда болу себептеріне қарай табиғи сипаттағы және техногендік сипаттағы тӛтенше жағдайларға бөлінеді. Табиғи сипаттағы ТЖ – дүлей зілзала (жер сілкінісі, сел, кӛшкін, су тасқыны және басқалар), табиғи өрт, індеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсімдіктерінің және ормандардың кеселдері мен зиянкестері арқылы зақымдануын туғызатын ТЖ-лар.