Жүрек автоматиясының физиологиялық тетіктері. Балалардағы ерекшеліктері

“Астана медицина университеті”

 

Тақырыбы: Жүрек автоматиясының физиологиялық тетіктері. Балалардағы ерекшеліктері.

 

Орындаған: Есилова Д.Б.

Тексерген:

Кіріспе

 

Адам  жүрегі – қуысты бұлшықетті мүше. Тұтас вертикаль перде арқылы ол екі жарты бөлікке бөлінеді: сол және оң. Горизонталь бағытта өтетін екінші перде жүректі төрт қуысқа бөледі: жоғарғы қуыстар- жүрекшелер, төменгі- қарыншалар. Жаңа туған нәрестенің жүрегінің массасы орта есеппен 20 г- ға тең. Ересек адамның жүрегінің массасы    0,425—0,570 кг.

 

Жүрек қабаты

Эндокард

Миокард

Эпикард

Негізгі бөлім

 

Жүрек етінің физиологиялық қасиеттері

Қозғыштық

Өткізгіштік

Жиырылғыштық

Автоматизм

Жүрек автоматизмі

 

  Жүрек автомизмі - сыртқы тiтіркендiргiшсiз, өзінен шығатын тiтiркеністер әсерiнен ырғақты түрде жиырыла алатын қасиетін айтады.  Оның өзінен өзі жиырылуы автоматиялық қасиетіне, яғни өз тінінде туатын қозу үрдісіне байланысты.

Пайда болуы  жөнінде

 

Миогендік теория

Қозу  жүректің атипті ет тіндерінде пайда  болады.

Нейрогендік теория

Жүрек етіндегі өте қозғыш нейрондардың әрекетінен туады.

Жүрек бұлшықет жасушалары

 

типті

атипті

 

типті

 Жүрек бұлшық етінің негізгі массасын құрайды, олардың қызметі  - жиырылғыштық. Бұл бұлшықеттің жұмысшы жасушалары.

атипті

Атипті жасушалар қызметі қозу өндіріп, жүрекшеден қарыншаға өткізу. Тек қызметі ғана емес, құрылысы жағынан да айырмашылық бар.

Автоматизм  өткізгіш жүйесімен тығыз байланысты.

 

Пуркинье  талшықтары

Ашоф-Тавар  түйіненде төменірек

Қозу  алдымен Кис-Фляк түйінде пайда  болады.

 

1-дәрежелі  автоматизм орталығы

 

2-автоматизм  орталығы

 

3-дәрежелі  автоматизм 

Жетекші Кис-фляк түйіннен Ашофф-Тавар Пуркинье талшықтарына қарай автоматизм төмендейді, бұл заңдылықты автоматизмнің кему градиенті Гаскелл заңы деп атайды.

Кис-Фляк түйіні

 

Орналасуы: оң жүрекшенің қабырғасында, жоғарғы қуыс венасы мен оң құлақша аралығы. Ені -3 мм, ұзындығы- 15 мм және қалыңдығы - 1мм.

 

 

Құрылысы: импульсті өндіретін Пейсмейкер жасушалар яғни генеризаторлар, Т-жүйесі импульсті өткізуші, саркоплазмаға бай, олардың миофибрилдері аз, бірақ өте қозғыш, ет тканінің эмбриондық клеткаларына ұқсас.

 

Ашофф-Тавар  түйіні

 

Орналасуы: оң жүрекше мен оң қарынша аралығында

Жүрекшеаралық пердеге жақын орналасқан.

Құрылысы: аз мөлшерде Р-жасушалары, негізгі массасын

құрайтын  өткізгіш жасушалар, шет жағын бойлай жиырыл-

ғыш миоциттер.

Екі түйіннің байланысуы

 

Импульс синоатриальды түйінде түзеліп, қозу ЭКГ-да көрінбейді. 3 жол арқылы СА мен 

АВ түйіндер байланысады:

• Алдыңғы Бахман жолы – бірінші импульс АВ түйініне барып, сол жүрекшеге барады. Сондықтан да импульс 0,2 сек кешігіп барады.
• Ортаңғы Венкебах жолы – импульс жүрекшеаралық қалқа арқылы барады.
• Артқы Тореля жолы – импульс жүрекшеаралық қалқаның төменгі жиегімен барады.

 

Гисс  шоғыры

 

Орналасуы: Атриовентрикулярлы түйіннің төменгі жағында,

қарыншааралық пердеге қарай жақындаған жерде  орналасқан. 

Аяқшалары:

• Оң
• Сол  - алдыңғы бұтасы және артқы бұтасы

 

 

Оң аяқшасы  жіңішке, ұзын, көптеген талшықтардан

тұрады. Шексіз бұтақталып оң қарыншаның емізік-

Ті бұлшық етіне барады, ол жерде Пуркинье торының анастамозтарымен  байланысады.

Сол аяқшасының алдыңғы бұтасы алдыңғы және бүйір  қабырғаларын, артқы бұтасы артқы  және төменгі бөлігін қамтамасыз етеді.

Бұл аяқшалар қарыншааралық перденің ішкі бетін  көмкерген эндокардтың астымен  төмен қарай түседі де, жүрек ұшындағы қалың етке жетеді. Одан әрі иіліп  қарыншалардың сыртқы қабырғасының ішкі бетімен бойлап жоғары қарай  көтеріледі, жолда аралық еттерге, оның ішінде емізік тәрізді  еттерге бұтақ  тәрізденіп жайылады да, жеке Пуркинье талшықтарына айналады. Олар жүректің негізгі миоциттеріне жақындап онымен өзара түйіседі. Сонымен жүректің өткізгіш жүйесі синоатриалды түйіннен басталып, жеке Пуркинье талшықтарымен  бітеді.