Автор работы: Пользователь скрыл имя, 11 Марта 2014 в 14:24, реферат
Бухгалтерлік есеп көптеген жылдар бойы басқа ғылымдар сияқты дамып, қоғамның экономикалық-әлеуметтік жағдайларына сай өзгерістерге ұшырап келе жатқан, сондай-ақ өмірде өзінің ерекшелігімен оқшауланатын ғылым болып табылады. Белгілі ғалым Б. Де Солозано осы ғылым туралы “Бухгалтерлік есеп барлық ғылымдар мен өнердің ең алдында тұрады, басқалары онсыз өмір сүре алмаса, бухгалтерлік есеп үшін олардың ешқайсысы қажет емес” – деген болса, оның әріптесі Р. А. Фаулки “Есеп – бұл барлық бизнестің тілі, яғни философиясы” – деп атаған. Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпаттарын өлшейтін, есептейтін және оны пайдаланушыларға жеткізіп отыратын жүйе болып табылады. Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең маңызды орындардың бірін иеленеді.
Бухгалтерлік есеп стандарттары - есеп жүйесін реттеудің екінші деңгейі, олар қаржылық есеп беретін барлық субьектілер үшін нормативті құқықтық құжаттар болып табылады. Стандарттардың негізінде есептің жеке учаскелері, сонымен қатар шаурашылық субьектілерінің салалық ерекшеліктері бойынша бухгалтерлік есепті жүргізудің базалық тәртіптері бекітіледі.
Стандарттар есептің әр түрлі аспектілерін суреттейді және қандай да бір әдістері мен амалдарын дұрыс пайлануды талдаудың әдістемелік негізі, құралы болып қызмет атқарады.
1997 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасы халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттарына көшу негізінде қазіргі кезде сандық түрде қолдану бойынша әдістемелік ұсыныстарды дайындаумен толықтырылып отыратын 20 стандарттарын енгізді. Халықаралық тәжірибедегі сияқты Қазақстанда қызмет етіп отырған есеп стандарттарын былай бөлуге болады:
v Жалпы әдістемелік ( № 4 « Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп » және т.б. );
v Әлеуметтік саясат бойынша стандарттар (№ 16 « Зейнетақылық қамтамасыз ету шығындары есебі » және т.б.) ;
v Мүліктер мен құралдардың жеке түрлері бойынша стандарттар (№6 « Негізгі құралдар есебі », №7 « Тауарлы - матералдық қорлар есебі », №8 « Қаржылық инвестициялар есебі ») және т.б.
2008 жылдың 1 қаңтарынан Қазақстан Республикасы « Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік » заңының 2- бабына сәйкес мемлекеттік мекемелерді, ірі кәсіпкерлік субьектілерін және жария мүдделі ұйымдарды қоспағанда, дара кәсіпкерлер мен ұйымдар қаржылық есептемелікті ұлттық стандарттарға сәйкес құрастырады, мынадай санаттарға байланысты:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаруа немесе фермер қожалықтары, ауыл шарушылығы өнімдерін өндіретін заңды тұлғалар үшін , сондай-ақ оңайлатылған декларация негізінде арнайы салық режимін қолданатын шағын кәсіпкерлік субьектілер бухгалтерлік есепті « Қаржылық есептемеліктің № 1 Ұлттық стандарттары » бойынша жүргізеді;
2) Бірінші тармақтардағы аталғандарды қоспағанда, шағын кәсіпкерлік субьектілеріне , сондай-ақ коммерциялық ұйымдарға, шетелдік заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан аумағында тіркелген филиалдары мен өкілдіктері мен бухгалтерлік есепті « Қаржылық есептемеліктің № 2 Ұлттық стандарттары » бойынша жүргізеді;
3) Орта кәсіпкерлік субьектілері , сондай-ақ оралымды басқару құқығына негізделген мемлекеттік кәсіпорындар ( қазыналық кәсіпорындар ) бухгалтерлік есепті « Қаржылық есептемеліктің № 2 Ұлттық стандарттары » бойынша жүргізеді.
Ірі кәсіпкерлік субьектілер мен жария мүдделі ұйымдар қаржылық есептілікті халықаралық стандарттарға сәйкес жасауға міндетті.
1,2,3 – тармағында аталған ұйымдар есептілік саясатын бекіткен олардың басшы органдарының шешімі бойынша қаржылық есептілікті халықаралық стандарттарға сәйкес жасауға құқылы.
Бухгалтерлік есеп көптеген
жылдар бойы басқа ғылымдар сияқты дамып, қоғамның
экономикалық-әлеуметтік жағдайларына
сай өзгерістерге ұшырап келе жатқан,
сондай-ақ өмірде өзінің ерекшелігімен
оқшауланатын ғылым болып табылады. Белгілі
ғалым Б. Де Солозано осы ғылым туралы
“Бухгалтерлік есеп барлық ғылымдар мен
өнердің ең алдында тұрады, басқалары
онсыз өмір сүре алмаса, бухгалтерлік
есеп үшін олардың ешқайсысы қажет емес”
– деген болса, оның әріптесі Р. А. Фаулки
“Есеп – бұл барлық бизнестің тілі, яғни
философиясы” – деп атаған. Бухгалтерлік
есеп ұйымның қаржылық ақпаттарын өлшейтін,
есептейтін және оны пайдаланушыларға
жеткізіп отыратын жүйе болып табылады.
Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде
ең маңызды орындардың бірін иеленеді.
Бұған дәлел ретінде Біріккен Ұлттар Ұйымының
1992 жылы өткізген конференциясында “Есептей
алмаған, басқара алмайды” – деген сөздің
бекер айтылмағандығын атап өтуге болады.
Жалпы, бухгалтерлік есеп ұйымға оның
қаржылық жағдайын жоспарлау, бағалау,
бақылау және талдау секілді функцияларды
орындауы үшін қажет. Сонымен қатар бухгалтерлік
есеп кәсіпорынның активтері мен міндеттемелері,
капиталы және өндірілген өнімдері мен
олардың сатылғандығы туралы ақпараттарды
жинақтап көрсетеді. Тек қана бухгалтерлік
есеп арқылы ұйымның табыстары мен шығындарын
және шаруашылық қызметінің соңғы қаржылық
нәтижесін анықтауға болады. Бухгалтерлік
есептің ақпараттық жүйесі қаржылық (сыртқы)
және басқарушы (ішкі) есеп болып екіге
бөлінеді. Басқарушы есеп кәсіпорынның
қаржылық ақпараттарын ішкі пайдаланушыларға
жеткізіп отыратын жүйе болса, ал қаржылық
есеп жоғарыда айтылған қаржылық ақпараттарды
ішкі пайдаланушылармен қатар сыртқы
пайдаланушыларға жеткізіп отыратын жүйе.
Яғни, басқарушы есептің мәліметін кәсіпорын
басшылары қандай да бір шешім қабылдау
үшін пайдаланса, қаржылық есептің мәліметін
бұлармен қоса жабдықтаушы (мердігер)
кәсіпорындар, банк мекемелері, салық
органдары және тағы да басқалар пайдаланады.
Кез келген ұйым үшін қаржылық есеп міндетті
түрде жүргізілетін болса, басқарушы есептің
жүргізілуі және оның тәртібі әрбір кәсіпорынның
экономикалық саясатына байланысты. |
Категория: рефераттар | |
Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттары - жоғары кәсіби ұйымдармен дайындалған және ұсынбалы бухгалтерлік есеп ережелері , әдістері , ұғымдары мен процедуралары жиыны. Халықаралық есеп тәжірибесінде әр түрлі елдерде есептізерттеумен, салыстырумен және жіктеумен , беру унификациясы бойынша дайындалымдар және ұсыныстармен айналысатын көптеген ұйымдар бар. Олардың ішінен атап көрсетуге болатындары:
Есеп стандарттары үрдісіне ықпал етуші кәсіби бухгалтерлердің аймақтық ұйымдарына мыналар жатады:
Америкалық ұйымдар:
Қазіргі кезде халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттары Қазақстан Республикасында да қолданылады. Олардың тізімі төменде берілген:
Халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттары
Стандарттар нөмірі |
Стандарт атауы |
Енгізілген жылы |
ХБЕС 1 |
Қаржылық есептілікті ұсыну |
2004 |
ХБЕС 2 |
Қорлар |
2004 |
ХБЕС 7 |
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп |
2003 |
ХБЕС 8 |
Есеп саясаты,есеп айырысуды бағалаудағы өзгерістермен қателер |
2004 |
ХБЕС 10 |
Есеп беретін мерзімнен кейінгі жағдайлар |
2004 |
ХБЕС 11 |
Құрылысқа келісімшарттар |
2003 |
ХБЕС 12 |
Пайдаға салықтар |
2003 |
ХБЕС 14 |
Сегментті есептілік |
2003 |
ХБЕС 16 |
Негізгі құралдар |
2004 |
ХБЕС 17 |
Жал |
2004 |
ХБЕС 18 |
Түсім |
2003 |
ХБЕС 19 |
Қызметкерлерге ыйақылар |
2003 |
ХБЕС 20 |
Мемлекеттік субсидияларының есебі мен үкіметтік көмек туралы ақпараттарды ашу |
2003 |
ХБЕС 21 |
Валюталық бағамдар өзгерістерінің әсері |
2004 |
ХБЕС 23 |
Қарыздар бойынша қарыздар |
2003 |
ХБЕС 24 |
Байланысушы тараптар туралы ақпараттарды ашу |
2004 |
ХБЕС 26 |
Зейнетақылық қамтамасыз ету бағдарламалары бойынша есеп және есеп беру |
2003 |
ХБЕС 27 |
Жеке және жинақ қаржылық есептемелік |
2004 |
ХБЕС 28 |
Қауымдастырылған ұйымдарға инвестициялар |
2004 |
ХБЕС 29 |
Гиперинфляция жағдайындағы қаржылық есептемелік |
2003 |
ХБЕС 31 |
Бірлескен қызметтерге қатысу |
2004 |
ХБЕС 32 |
Қаржылық инструменттер-ақпараттарды ашу және ұсыну |
2004 |
ХБЕС 33 |
Акцияға пайда |
2004 |
ХБЕС 34 |
Аралық қаржылық есептілік |
2003 |
ХБЕС 36 |
Активтердің құнсыздануы |
2004 |
ХБЕС 37 |
Бағалау міндеттемелер,шартты міндеттемелер және шартты активтер |
2003 |
ХБЕС 38 |
Материалдық емес активтер |
2004 |
ХБЕС 39 |
Қаржылық инструменттер-мойындау және бағалау |
2004 |
ХБЕС40 |
Инвестициялық жылжымайтын мүлік |
2004 |
ХБЕС 41 |
Ауыл шаруашылығы |
2003 |
Нарықтық қатынастар жағдайында
құжаттарға жазылған кейбір маңызды экономикалық
ақпараттарды бәсекелестердің пайдаланып
кетпеуі үшін оны құпия сақтау керек. Маңызы
жағынан аса жоғары дәрежедегі
ақпараттарды құпия сақтау үшін құжаттар
қозғалысының айрықшы айналымын жасап,
құжат жасаушы міндетті адамдарды арнайы
нұсқаудан өткізіп, бұларды материалды
жағынан ынталандыру шаралары белгіленгені
жөн. Құжат жасауға байланысты адамдар
ақпараттардың ұрланып немесе сатылып
кетпеуін қамтамасыз етуге міндетті. Ұйым
бухгалтерлері мен басшылары арасында
жасалған келісім-шартта осы ұйымның коммерциялық
құпиясын сақтау жөнінде бухгалтерлерден
жазба түрде міндеттеме талап етіліп,
құпия сақталатын құжаттар тізімін белгілеу
шаралары іске асырылып отыруы керек.
Ұйымдардағы бухгалтерлік есепті компъютерлік
технологиямен жүргізілуіне байланысты
ақпараттар құпиясын сақтау мақсатында
компъютерге басқалардың кірмеуі керек.
Компъютерлік ақпараттарға бөлек адамдардың
кірмеуі үшін арнайы кіліттер, парольдер
(атқарушының дауыс ерекшелігі, саусағының
таңбасы) қолданылуы керек. Ақпараттар
құпиясын сақтау барысында шаруашылық
операцияларын компъютерге енгізу алдында
бұларды арнайы шифрлармен белгілеп, шығару
кезінде шифрларды жою керек.
Сонымен ұйымдарда жасалынатын құжаттардың
коммерциялық құпиясын сақтау үшін компъютерлік
арнайы бағдарлама құрылады. Мұндай бағдарлама
ұйым экономикасының қауыпсіздігін қамтамасыз
етеді. Коммерциялық құпияның сақталуын
қамтамасыз ету шараларына ақпараттар
ағынын тексеру мен пайдаланушылардың
тізімін арнайы категория мен уәкілдік
етуші топтарға бөлу керек. Ұйым басшысы
мен бас бухгалтері ақпараттар жүйесіне
кірушілер мен уәкілдік етушілердің қыэметін
тексеріп, қажет болған жағдайда шектеу
шараларын белгілейді.
Информация о работе Кәсіпорынның маркетингтік қызметін талдау