«Қазақстанның физикалық географиясы» пәні

 

9) Антарктида. Географиялық орны және құрлықтың көлемі. Құрлыктардың ашылуы мен зерттелуі. Оңтүстік полюсті бағындыру тарихы. Геологиялық құрлысы, тектоникасы және мұзасты жер бедері. Атмосфера циркуляциясы мен климаттық ерекшеліктері. Флора мен фаунасы. Антарктиданың мұз жамылғысының тарихи дамуы. Мұз қалқанының пайда болу жағдайы, оның қалыңдылығы.

10) Дүниежүзілік мұхиттың физикалық-географиялық аудандастырылуы. Солтүстік Мұзды мұхит, Тынық мұхит, Үнді мұхиты және Атлант мұхиттарының өзара салыстырмалы сипаттамасы. 

 

«Дүниежүзінің экономикалық, әлеуметтік және саяси географиясы»пәні

 

1) Дүниежүзінің саяси картасы. Дүниежүзінің картасының қалыптасу кезеңімен қазіргі құрылымы. Дүниежүзілік экономикадағы мемлекеттердің негізгі типтері және олардың экономикалық бірлестіктері.

2) Дүниежүзінің өнеркәсіп географиясы. Отын-энергетика кешені. Отынды өндіру, тасымалдау және қолдану ерекшеліктері. Жалпы қорының құрылымы.Мұнай және газ өнеркәсібі - экологиялық таза және тиімді тың мен шикізат көзі. Мұнай мен газды мемлекеттер мен аймақтар бойынша өндіру мен қолдану географиясы. Мұнай өңдеу өнеркәсібінің географиясы. Көмір өнеркәсібі. Дүниежүзіндегі маңызды көмір түрлері, өндіру әдістері, қолдану бағыттары.

3) Дүниежүзінің электр энергиясы. Электр энергиясы - отын-энергетика кешенінің маңызды саласы. Электр станцияларының негізгі түрлері. Дүниежүзі электр энергетикасының географиясы. Дүниежүзілік энергия жүйелері.

4) Дүниежүзінің қара және түсті металлургия. Дүниежүзінің дамыған елдеріндегі саланың шикізат базасы, металл өндірісі және оны тұтынушылар, өнімді негізгі экспорттаушылар.

5) Дүниежүзінің машина жасау өнеркәсібі. Оның ҒТР-дің жетістіктерін таратудағы негізгі маңызы. Дүниежүзі шаруашылығындағы маңызды рөлі. Дүниежүзі машина жасау өнеркәсібінің негізгі салаларының географиясы. Өнімдерді экспорттаушы мемлекеттер типі.

6) Дүниежүзінің химия өнеркәсібі. Жоғары технологиялық химикаттар мен полимер материалдар үлесінің жоғарылылығы. Сала дамуындағы экологиялық мәселелер. Сыртқы сауданың негізгі белгілері. Биоиндустрия - өнеркәсіптің жаңа саласы. Биоиндустрияның дүниежүзінің алдыңғы қатарлы елдеріндегі негізгі белгілері.

7) Дүниежүзінің жеңіл өнеркәсіп. Әртүрлі елдердегі оның құрамының ерекшелігі. Соңғы дайын өнімді өндірудің маңызы, саланың шикізат базасының түбегейлі өзгеруі. Дүниежүзінің маңызды өндірісінің географиясы. Сыртқы сауданың негізгі белгісі және оның негізгі бағыты.

8) Дүниежүзі ауыл шаруашылық өндірісінің географиясы. Дүниежүзі ауыл шаруашылығы дамуының негізгі көрсеткіштері. Дүниежүзі ауыл шаруашылығының негізгі өндірістік типтері. Өсімдік шаруашылығы. Маңызы, құрылымы. Негізгі ауыл шаруашылық дақылдарының географиясы. Өсімдік шаруашылығы өнімдерінің сыртқы саудасы. Мал шаруашылығы. Маңызы, түрлері, құрылымы, азық базасының әртүрлі елдердегі ерекшелігі. Сала өнімін экспорттаушылар.

9) Дүниежүзінің көліктік-коммуникациялық жүйесі. Саланың шаруашылық дамуындағы рөлі. Дүниежүзілік және аймақтық транспорт жүйесі дамуының негізі көрсеткіштері. Теңіз көлігі. Ірі теңіз порттары.Темір жол көлігі. Оның халықаралық және мемлекет ішіндегі жүк тасымалдаудағы рөлі. Ірі халықаралық магистралдар. Құбыр көлігі. Құбыр көлігінің географиясы. Автомобиль көлігі. Оның жолаушы және жүк тасымалдаудағы рөлі. Автомобиль халықаралық көлігімен тасымалдау және оның ерекшелігі. Әуе көлігі. Маңызды халықаралық эуе жолы мен эуе көлігі порттарының географиясы.

10) Дүниежүзі шарушылығының жаһандық үдерістері. Ұлтаралық үдерістердің дамуы. Ұлтаралық компаниялар қызметінің ерекшеліктері, олардың дүниежүзілік шаруашылықтың жаһандануындағы рөлі. Жаһандық және аймақтық интеграция, олардың айырмашылығы.

5. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі 

Негізгі әдебиет:

1. Физическая география Казахстана. Под ред. А.А. Науменко. Алматы, КазНУ, 2009.

2. Физическая география Республики Казахстан. Под ред К.М. Джаналеевой. Алма-Ата,1998.

3. Бейсенова  Ә.С. Қазақстан табиғатын зерттеу және физикалық география идеяларының дамуы. –А., Рауан. 1990.

4. Жамалбеков  Е, Білдебаева Р. Топырақтану және  топырақ географиясы. –А., Қазақ  университеті. 2006. 24 6б.

5. Горбунов А.П. Природа Казахстана: история познания. Алматы, 2011.

6. Молдағұлов, Н.. Ландшафттану негіздері және Қазақстанның ландшафт географиясы.- Алматы, 1994

7. Қазақстан  Республикасының Ұлттық атласы. Алматы, 2006.

8. Құсаинов  С.А. Жалпы геоморфология. –А., Қазақ  университеті. 292 б.

9. Леонтьев О.К.. Рычагов Г.И. Общая геоморфология. М.: Высш.шк., 1988.

10. М.Қожахмет. Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы. Оқу құралы. –Қарағанды: 2006

11. Кунхожаев Н.Р. Экономика современного Казахстана: состояние и развитие.  Алматы, 1998.

12. Леонтьев О.К.. Рычагов Г.И. Общая геоморфология. М.: Высш.шк., 1988.

Лютцау С.В., Кружалин В.И. Учебное пособие по общей геоморфологии. М.: Изд. МГУ, 1987.

13. Экономическая, социальная и политическая география мира. Регионы и страны. / Под ред. С.Б. Лаврова,  Н.В. Каледина. – М.: Гардарики, 2002. – 928 с.

14. И.М. Любимов. Общая политическая, экономическая и социальная география. / Под ред. д.э.н., академика Л.П. Куракова. – М.: Гелиос АРВ, 2001. – 336 с.

15. Липец Ю.Г., Пуляркин В.А., Шлихтер С. Б. География мирового хозяйства. Учебное пособие для студентов. - М.: Гуманит. Изд. Центр ВЛАДОС, 1999.

16. Спиридонов И.А. Мировая экономика. Учебное пособие. - М.: ИНФРА-М, 1999.

17. Максаковский В.П. Географические культуры: учебное пособие для студентов ВУЗов. - М.: Гуманит. Изд. Центр ВЛАДОС, 1999.

18. Максаковский В.П. Историческая география мира: Учебное пособие для ВУЗов. - М.: Экопрос, 1999.

19. Родионова И.А. Экономическая, социальная и политическая география мира. -М.: Экон-Инфором, 2008г. -492.: 16 с.

 

Қосымша әдебиет:

1. Неклюкова, Н. П.. Жалпы жер тану.- Алматы, 1980

2. Мұқашева, Ж.Н.. Жалпы жер тану.- Алматы, 2007 

3. Вильямс  В.Р. Топырақтану. Егіншілік, -А., 1954. Қаз. ауд.Бияшев А.Б.

4. Мұқашева, Ж.Н.. Антропогендік ландшафтану.- Алматы, 2004 

5. Klein M. Capital Account Liberalization, Institutional Quality and Economic   

Growth: Theory and Evidence // NBER Working Paper. 2005. № 11112.

6. Леонтьев О.К. Физическая география Мирового океана. М.:  МГУ. 1982. 200 с.

7. Притула Т.Ю., Ерёмина В.А., Спрялин А.Н. Физическая география материков  и океанов. М.: ВЛАДОС. 2003. 688 с.

8. Физическая география материков и океанов. Под общей  ред. А.М.. Рябчикова. М.:  Высшая школа. 1989. 547 с.

9. Бабаев А.Г., Дроздов Н.Н., Фрейкин В.Г. Природа мира. Пустыни. М.: Мысль. 1986.

10. Гвоздецкий Н.А., Голубчиков Ю.Н.  Природа мира. Горы. М.: Мысль. 1987. 350 с.

11. Долгушин Л.Д., Осипова Г.Б.  Природа мира. Ледники. М.: Мысль. 1989. 447 с.

12. Романова Э.Г., Куракова Л.И., Ермаков Ю.Г.  Природные ресурсы мира. М., МГУ, 1993, 304 с.

13. Залогин Б.С., Кузьминская К.С. Мировой океан. М., 2001.

14. Географический энциклопедический словарь. М., 1988. 432 с.  

15. Скиннер М.,  Редферн Д., Фармер Д. География:  А – Я. Словарь справочник. /Пер. с англ. К.С. Ткаченко.  М.: ФАИР-ПРЕСС. 1999.  528 с.

15. Четырёхъязычный энциклопедический словарь терминов по физической географии. /Сост. И.С. Щукин. Отв. ред. А.И. Спиридонов. М. 1980.  704 с.