Сөж.
Тақырыбы: Аутоиммунды аурулар.
Орындаған: Смайылов Қ.Б.
204-топ. ЖМФ.
Қалыпты жағдайда адам организміне бөтен дене енген жағдайда, имунды жүйенің есебінен оған қарсы антидене түзіліп, оны жойып жіберу арқылы организмді бүлінуден сақтап отырады.
Ал патология кезінде мұндай антиденелер организмнің өз тіндеріне түзіле бастайды
Аутоиммундық үрдістер
- Аутоиммундық үрдістер – деп организмнің өзінің меншік тіндеріне иммундық жауап қайтаратын және аутоантигендері бар тін жасаушыларының бүліністеріне әкелетін дерттік үрдістерді айтады.
Аутоиммундық үрдістер
Аутоиммундық үрдістер
– деп организмнің өзінің меншік
тіндеріне иммундық жауап қайтаратын
және аутоантигендері бар тін
жасаушыларының бүліністеріне әкелетін
дерттік үрдістерді айтады.
- Қалыпты жағдайларда организмнің өзінің меншік тіндеріне қарсы иммундық жауап болмайды. Былайша айтқанда адамның өзінің тіндеріне иммундық шыдамдылық (толеранттық) болады. Егер Т- жасушаларының қатысуымен дамитын иммундық тежелу болмаса, онда аутоиммундық бүліністер дамиды.
- Қалыпты жағдайларда организмнің өзінің меншік тіндеріне қарсы иммундық жауап болмайды. Былайша айтқанда адамның өзінің тіндеріне иммундық шыдамдылық (толеранттық) болады. Егер Т- жасушаларының қатысуымен дамитын иммундық тежелу болмаса, онда аутоиммундық бүліністер дамиды.
- Аутоиммундық үрдістер иммундық кешендердің қатысуымен де дамйды. Мәселен, жүйелі қызыл жегі дертінде аутоантигендер болып ДНК молекуласы, жасуша аралық заттардың нәруыздары т.с.с денеде кең тараған молекулалар есептеледі. Осы аутоантигендер аутоантиденелермен өзара байланысып, тіндерге жабысатын, иммундық кешендер құрады. Иммундық кешендердің өзара әрекеттесулері иммундық жүйе жасушаларын (макрофагтарды, табиғи жендет лимфоциттерін) әсерлендіреді. Осыдан тін жасушаларына уытты әсер болып, жергілікті қабыну дамиды.
- Аутоиммундық үрдістер иммундық кешендердің қатысуымен де дамиды. Мәселен, жүйелі қызыл жегі дертінде аутоантигендер болып ДНК молекуласы, жасуша аралық заттардың нәруыздары т.с.с денеде кең тараған молекулалар есептеледі. Осы аутоантигендер аутоантиденелермен өзара байланысып, тіндерге жабысатын, иммундық кешендер құрады. Иммундық кешендердің өзара әрекеттесулері иммундық жүйе жасушаларын (макрофагтарды, табиғи жендет лимфоциттерін) әсерлендіреді. Осыдан тін жасушаларына уытты әсері болып, жергілікті қабыну дамиды.
Аутоиммундық дерттер
дамуына әкелетін жағдайларға:
- Созылмалы вирустық т.б жұқпалар;
- Тіндердің антигендеріне ұқсас антигендері бар жұқпалар қоздырғыштардың организмге енуі;
- Иммундық жүйенің маңызды құрылымдары мен реттеуші молекулаларының туа біткен немесе жүре пайда болған аурулар;
- Қарттық кезең жатады.
1.Созылмалы вирустық т.б
жұқпалар;
Тіндердің антигендеріне
ұқсас антигендері бар жұқпалар
қоздырғыштардың организмге енуі;
2.Иммундық жүйенің маңызды
құрылымдары мен реттеуші молекулаларының
туа біткен немесе жүре пайда
болған аурулар;
3.Стресстік жағдайлар.
4.Қарттық кезең жатады.
Аутоиммундық дерттер
дамуына әкелетін жағдайларға:
1.Иммунды жүйенің толықтай немесе оның компоненттерінің қызметінің бұзылуы.
Мысалы: диффузды токсикалық зоб,миастения туындауына Т-лимфоцит супрессорлар әсер етеді.
Аутоиммунды аурулардың пайда болу механизмдері.
2.Иммунды жүйенің жетіспеушілігіне кейбір сыртқы факторлардың әсері.
Мысалы: инфекция,жарақаттар,қатты күю,стресс.
Иммунды жүйенің функционалдық жағдайы тұқым қуалау жолымен де берілгендіктен, оның қызметі ата-анасының иммундық жағдайымен анықталуы мүмкін.
Аутоиммунды агрессияның болуы мүшелер мен тіндерді иммунды жүйенің компоненттерінен қорғап тұратын барьердің бұзылуынан болады.
Аутоиммунды аурулардың тағы бір механизмі ретінде аллергиялық реакциялар қарастырылады. Оған мысал ретінде гломерулярлы нефритті алуымызға болады.
Аутоиммунды аурулардың эволюциясы.
Аурудың типі мен пайда болу механизміне тікелей байланысты болады.Аутоиммунды аурулардың көпшілігі созылмалы түрде өтеді. Олардың жүру барысы асқынулар мен ремиссияның кезектілігімен жүреді.
Аурудың диагностикасы.
Бұл негізінен иммунды факторды анықтауға негізделген.Мұндай арнайы факторлар көптеген иммунды ауруларда анықталған.
Мысалы ревматизмді анықтауда ревматоидты фактор анықталады.
Ауруды емдеу жолдары.
Ауруды емдеу қазіргі уақытта жаңа бағыттар бойынша жүзеге асуда. Мұндай ағзаның өз тініне қарсы иммунитеттің болу ауруларын емдеуде иммуносупрессивті және иммуномодулярлы бағыттар қарастырылған.
Иммуносупрессорлар.
Иммуносупрессорлар бұлар иммунды жүйенің қызметін тежегіштер болып табылады.
Қолданылған әдебиеттер:
1.Ә.Нұрмұхамбетұлы. “Патофизиология”.
2.А.Д.Адо, В.В.Новицкий. “Патологическая физиология”.
3.П.Ф.Литвицкий. “Патофизиология.”
4.Интернет.
назарларыңызға рахмет!