Балалардағы листериоз

Листериоз

Кіріспе. Республикамызда, оның ішінде Оңтүстік өңірінде  қауіпті жұқпалы аурулар, атап айтсақ зоонозды инфекциялардың жиірек тіркелуі орын алуда. Бұл санитарлық – эпидемиологиялық, ветеринариялық іс-шаралар мен медициналық көмектің жетілдіруінің жаңа міндеттеріне әкелуде.

Соңғы 15-20 жыл көлемінде зоонозды инфекциялардың өсуі байқалады. Зоонозды инфекция- Сарып ауруына келетин болсақ, аталған зооноздың дер кезінде анықталып, тіркеуге алынуы жақсы жолға қойылғандай, ал листериоз, иерсиниозға келсек, бұл инфекциялардың нақты тіркелуінің саны шындыққа сәйкес еместігіне ешқандай күмән жоқ. Себебі бұл аурулар көп жағдайда басқа аурулардың маскасымен есепке алынып, ем алып жатады.

Листериоз жер бетіндегі барлық елдерде кездеседі. Өлім жітімділігі жоғары көрсеткішті, яғни 5тен-38% аралығын құрайды. Ал осы аурудан қаза тапқандардың -24,8%  2 айға дейінгі сәбилер болса, 34,9% -60 жастан асқан қарттарға тән. Соңғы 5-10жылдарда Қазақстанда листериозбен ауырған науқастар саны -1,7% жоғарылаған. Қазіргі таңда листериоз диагностикасын жақсы жолға қойылды деп атау ертерек. Себебі листериоз көп жағдайда клиникасында сепсистің жайылмалы түрі, орталық жүйке жүйесі , лимфо-түйіндері мен бадамша бездері, бауыры, талақтың зақымдануымен немесе созылмалы жасырын түрде дамиды. Ал лабораториялық диагностика ауылды жерде мүлдем жолға қойылмаған десек, қалаларда жүйеге қойылуына қарамастан, дәрігерлердің листериоз бойынша тәжірибеде білімдерінің саяздығынан листериоз  дер кезінде анықталмай отырады. Бұрынғы кезде листериоз типтік зооноз болып аталса, қазіргі кезде сапронозды тобына жатқызылады. Өйткені листериялар судан, топырақтан, көкөністерден, жемнен, нәжістен бөлінеді. Аурудың көзі және резервуары сүтқоректілер мен тышқантектестер болып табылады. Аурудың берілу жолдары алиментарлы, контактіл, аэрогенді, трансмиссивті, вертикальді, интранатальді , жыныстық жол арқылы.

Листериоз көп жағдайда жасырын, латентті түрде өтуі мүмкін. Ол адамдардан бөлінген сұйықтықтар(нәжісі, зәр, жатыр бөлінділері т.б. ) арқылы сыртқы ортаға тарайды.

Листериоз жыл мезгілінің көктем-жаз айларында жиі дамиды.

Листериозбен иммун- тапшылықты  жағдайдағы балалар жиі ауырады.

Листериоздың клиникалық көрінісі полиморфты. Патогендік фазалар бойынша біріншілік-ошақтық , жайылған  және екіншілік ошақтық формаларын ажыратады.

Біріншілік-ошақтық форма кіру қақпаларына байланысты бірнеше түрлерін ажыратады:

Көздік түрі мен терілік түрлері сирек кездеседі. Бұл аталған түрлерде қабынумен қоса шеткейлік лимфобездерінің ұлғаюы дамиды.

Листериоздың тағы бір түрі ангинозды-септикалық түрі жиі кездеседі. Катаральды немесе фолликулярлы баспамен дамып, кей жағдайларда қызба ұзақ уақытқа (10-12 күн) созылып, бауыр мен көкбауыр ұлғаюы мүмкін. Шеткі қанда лейкоцитоз, лимфоцитоз, моноцитоз, ЭТЖ жоғарылауы байқалады. Ауру уақытында емделмесе, асқынып  сепсис дамуы мүмкін.

Листериоздың жайылмалы түрі жиі улану көріністерімен, қызбамен, сүйек-буын ауру сезімдерімен, тамақ аймағындағы ауру сезімімен, аңқаның гиперемиясы мен жұтқыншақ шырышты қабатының гиперемиясы, гепатоспленомегалия, жалпы әлсіздікпен көрінеді. Кей жағдайларда дақты папулезді немесе пустулез немесе папулезді- пустулезді бөртпе кездеседі.

Осы аталған инфекцияның ауыр түріне клиникалық жағдайды ұсынғалы отырмыз

Науқас 6жасар , Мақтаарал ауданының тұрғыны.

Эпид.анамнез: Ауыл тұрғыны, ата-анасы ірі қара мал асырайды. Ет және сүт өнімдерін ішеді. Ат терапиясын қабылдаған және саумалы (қымыз) ішкен.  

Түскен кездегі шағымы: дене температурасының бір ай бойы 38-39ºС көтерілуі , аяқ қолдары бұлшық ет тонустарының жоғарылауы, тырысуы.

An.morbi: ауруы жедел басталған, ауруынан 2ай бұрын ат терапиясын қабылдаған және саумалы ішкен. Содан соң тұрақты температурасы дамып,  балада неврологиялық белгілері асқынған: аяқ қол бұлшық еттерінің тырысуы, тонусының жоғарылауы, құрысуларының күшеюі. Осы аталған шағымдармен ауданындық ауруханада жедел вирусты инфекциямен ем қабылдағанына қарамастан қызба сақталған. Дене қызуының түспеуіне байланысты жолдамамен ОБА неврологиялық шағымдарына байланысты жатқызылды. ОБА-да зоонозды инфекцияларға тексеріліп листериоз Ig M анықталды. Инфекционист кеңесінен кейін ШҚЖАна жатқызылды.

Өмір тарихынан: Бала I жүктілік, I босанудан,   m=4200 , туылғанда бірден жылаған. Бала психофизиологиялық дамуы жағынан артта қалуда. Неврологиялық «Д» есепте : ДЦП, гиперкинетикалық форма диагнозымен тұрады.

Status praesens: түскен кездегі жағдайы интоксикациялық және неврологиялық симптомдарына байланысты ауыр. Жағдайының ауырлығына байланысты жансақтау бөлімшесіне 26.06-01.07.2013ж аралығында жатқызылды. Кейін жағдайының жақсаруына байланысты бөлімшеге ауыстырылды. Есі неврологиялық белгілеріне сай. Көңіл күйі бұзылған. Тәбеті төмен, менингеальді белгілер децеребральды регидтілік. Балада жедел мазасыздық әсерінен бұлшық ет гипертонус күшеюде, жайылмалы айқын гиперкинездер. Аяқ-қолдарының бұлшық ет, сіңір рефлекстері айқын жоғарлаған. Тері және көзге көрінетін шырышты қабаттары таза, бозғылт. Шеткі лимфа түйіндері ұлғаймаған. Аңқасы қызарған, ісінген. Ауыз қуысында афтозды-стоматит. Тілі ақ жабындымен жабылған. Өкпесінде қатаң тыныс, өкпенің барлық аймағында құрғақ сырылдар естіледі. Перкуторлы қораптық дыбыс. Жүрек үндері анық, ырғақты. Іші жұмсақ, пальпацияда ауырсынбайды. Бауыры мен көкбауыры қалыпты. Үлкен дәреті сұйық, сары түсті. Диурез қалыпты.

Невропатолог кеңесі профессор Ж.Р.Идирисова кеңес берді.

Лабораториялық көрсеткіштер: ЖҚА: гемоглобин-103г/л, эр-3,8·10/л, лейк- 6,1·10/л, тр-257, ЭТЖ-5мм/сағ.

ЖЗА: ақуыз жоқ, лейк-1-0-1к/а, оксалат.

Кеуде клеткасының R-граммасы: жедел бронхит белгілер.

ЖҚА 28.06.2013ж.: гемоглобин-92г/л, эр-3,7, лейк -7,4, тр-233, ЭТЖ-3мм/сағ.

ЖҚА 2.07.2013ж.:гемоглобин – 18г/л, эр-3,7, лейк-4,0, тр-257, ЭТЖ-5мм/сағ.

Аңқа патогенді флораға жұғынды №2320 Candida albicons.

Қан стерильдікке 27.06.2013ж №545-546 Stophylococcus warneri

Копрологиялық зерттеу: нейтральді майлар ++, шырыш ++, лейк-0 к/а, құрт  жұмыртқалары, қарапайымдар жоқ.

 Қабылдаған емі:1. Палаталық  режим, 2.Жылы сұйықтық-600мл / тәулігіне, 3.Гентамицин 40мг×2рет № 7, 4.Левомицетин сукцинат 500×3 рет №7  5. Ноком ¼ табл.× 2рет №56.Медаколм 50мг× 2рет 7.Нистатин 500× 3рет  8.Дегидратциялық терапия маннит, кортексин 10мг×1рет б/е. Гепадиф 475мг №5,Пентаглобин 50мл№5 9.Ингаляция Боржоми сұйықтығымен.

Тұжырым: Аурудың күрделі клиникалық белгілеріне, уақытылы диагноз қойылмауына, лабораториялық тексерулерінің қажеттіліктеріне байланысты және туа пайда болған және жүре пайда болған листериозды ажырату керек.