Сын тұрғысынан ойлау

                                            СЫНИ ТҰРҒЫДАН ОЙЛАУ

  Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз  бұл саналы мағынаны іздеу, өзінің көзқарасының  қандайлық болуымен, басқалардың да пікірін  ескеріп, қандай да обьективті ойлау және қисыны бар өзіндік қате сенімінен  бас тарта білу. Сыни тұрғыдан ойлаудың жаңа идеяларды ұсынуға және жаңа мүмкіндіктерді көруге  қабілетті, мәселелерді шешу кезінде маңызы зор.

Сыни тұрғыдан ойлай білетін адам сұрақтар қоя біледі:

- Мен не білемін?

- Мен жаңаша  нені білдім?

- Менің білімім қалай өзгерді?

- Мен осы  біліммен не істей аламын?

СТО жобасымен жұмыс істейтін мұғалімдер өздерінің сабақ жоспарларын  үш саты бойынша құрайды:

СТО жобасында 80 ге жуық «стратегиялар» бар.

 Бірінші кезең – қызығушылықты ояту. Үйрену процесі – бұрынғы білетін мен жаңа білімді ұштастырудан тұрады. Осы арқылы ойды қозғау, ояту, ми қыртысына тітіркенгіш арқылы әсер ету жүзеге асады. Осы кезеңге қызмет ететін «Топтау», «Түртіп алу», «Ойлану», «Жұпта талқылау», «Болжау», «Әлемді шарлау» тағы басқа әдістер (стратегиялар) жинақталған .

Ойлау мен үйренуге бағытталған бұл бағдарламаның екінші кезеңі мағынаны тану (түсіне білу).

   Бұл  кезеңде үйренуші жаңа ақпаратпен  танысады, тақырып бойынша жұмыс  істейді, тапсырмалар орындайды. Оның  өз бетімен жұмыс жасап, белсенділік  көрсетуіне жағдай жасалады. Оқушылардың  тақырып бойынша жұмыс жасауға  көмектесетін оқыту стратегиялары  бар.

  Соның  бірі INSERT.

      Ол бойынша оқушыға оқу, тақырыппен  танысу барысында «V» - «білемін», «-» - «білмеймін», «+» - «мен үшін  жаңа ақпарат», «?» - «мені таңқалдырады»  белгілерін қойып отырып оқу  тапсырылады. INSERT – оқығанын түсінуге, өз ойына басшылақ етуге, ойын  білдіруге үйрететін ұтымды құрал.

Венн диаграммасы. Бір-бірімен айқасқан екі шеңбердің екі жағына салыстыруға берілетін объектілердің сипаттамалары жазылады. Ал айқасқан жерген екеуіне ортақ сипаттар тізіледі. Салыстыруға арналған тапсырмаларды осы диаграммаға салып оқушылар қызыға толтырады яғни салыстыру сияқты күрделі ойлау операциясын меңгереді.

Қорыта айтқанда, ойлаумен ұштастыра білім алуды бағыттайтын оқыту технологиясы - оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту екендігіне көзіміз жетті. Өйткені, белгілі тақырыптағы ойды сын тұрғысынан қарай отырып, ой-толғау, суреттей алу, еске түсіру, болжау оқушыны да жаңа бір әлемнің жаңалығын ашқандай қалыпқа жеткізеді. Әрі қарай ойын айтуға ынталандырады .