Көпфакторлы диперсия

ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

 

Көпфакторлы диперсиялық анализ. Көпфакторлы анализдің бір факторлық анализден негізгі айырмашылығы.

 

Орындған: Үмітқалиев А.Е

 

Тексерген:

 

Алматы 2015ж

Жоспар:

 

• Дисперсиялық талдау анықтама.
• Дисперсиялық талдау.
• Қиылысқан классификация.
• Иерархиялық классификация.
• Пайдаланылған әдебиеттер.

  Дисперсиялық талдау ( латынша dispersio-ыдырау)-әр түрлі факторлардың ықпалы зерттелетін айнымалыға талдануға мүмкіндік беретін статистикалық әдіс. Әдіс 1925 жылда биолог Фишермен Р. Жасалып және өсімдік шаруашылығындағы тәжірибелердің бағасы үшін бастапқыда қолданатын болды. Психологидағы тәжірибелері, педагокикаға, дәрігерлік тағы басқалар үшін дисперсиялық ьалдауды жалпы ғылыми иаңыздылығы анықталады.

  Дисепрсиялық талдаудың мақсаты  аралық айырмащылықтың маңыздылығының  тексеруі ортаа дисперсиясы салыстыруы  арқылы болып табылады. Өлшенетін  белгісінің дисперсиясын әр бәр  фактор немесе олардың өзара  әрекеттесуі ықпал не бір мінездейтін  тәуелсізге комбинациясы бағалауға  мүмкіндік береді.

  Шындық нөлдігі (орташа бақылаулардың бірнеше  топтарындағы теңдігі туралы, таңдаулысы  бас жиынтықты) болжамның жанында, дисперсияның бағанасының топ  аралық дисперсияның жақын бағасына  болу тиісті топ ішіндегі құбылмалылықпен  болуы тиісті сабақтас.

  Нарықтың зерттеулері өткізуде  нәтижелердің салғастырымдылығы  туралы сұрақ жиі тұрады. Мысалы: сұраулар өткізе осы сұрауларға  бәр-бәрәмен айырмашылығы болып  немесе айырмашылығы болмайтындығынан  қорытынды жасау керек елдің  әр түрлі өлкелеріндегі тауары  қандай болмасын тұтынудың жөніндегі  осы сұрауларға бір-бірімен айырмашылығы  болып немесе айырмашылығы болмайтындығынан  қорытынды жасау керек.

  Дисперсиялық талдау кейде  бұл жиынтықтардың дисперсиясы  бірнеше жиынтықтардың біртектілігі  орнатылсын жорамал бойнша бірдей  болу үшін қолданылады;егер дисперсиялық  талдауы көрсетсе, математикалық  күтімнің несі бірдей болса, онда  жиынтықтың мағынасы біркелкі. Демек, біркелкі жиынтықтар бір топтастыруға  және мәліметті ол туралы толығырақ  нақ сол алуға болады, және  сенімді қорытындылардан астам.

  Дисперсиялық талдау.

 

  Сапалы факторлар зерттелетін  объектке бақылаулары процессте  кез келген немесе тап қалғанн  түрлермен өзгереді.(Мысалы, нақтылы  температуралық тәртіп таңдаулы  жабдық немесе материалдың факторының  нақты іске асыруы) фактордың  денңейі немесе әдіспен өндеу  деп аталады. Факторлардың бекітілген  деңгейлерімен дисперсиялық талдауды  I-ші үлгісімен, кездейсоқ факторлар бар үлгілерді II-ші үлгісімен. Фактор өзгертудің арқасында үн қосуды шамаға оның ықпалын зерттеуге болады. Дисперсиялық талдауды дәл қазір ортақ теория үлглері үшін жасалған.

 

  Дисперсиялық талдаудың нәтижелі белгінің вариациясын анықтайтын факторларының сандарына байланысты бірфактор және көп факторға ажыратады. Бастапқа деректердің ұйымдары негізгі схемалармен 2 және көп факторларболып табылады.

 

Қиылысқан классификация.

 

  Қиылысқан классификация, тән I үлгілері бір фактордыңәрбәір деңгейәне басқа фактордың әрбір градациясы бар тәжірибесінің жоспарлауында бір жерден шығатын;

Иерархиялық классификация.

 

  Иерархиялық (ұялы) классификация, тән II үлгіәрбір кездейсоқ таңдалуы мәніне екінші фактордыңмәндерінің өз ішкі жиынына сәйкес келеді.

Егер сапалы және сандық факторлардан үн қосуды тәуелділікті бір уақытта зерттелсе,онда ковариациялық талдауды қолданады, яғни арлас табиғаттың факторлары.

  Тәжірибенің деректерді өндеуінің жанында өте игерілген және сондықтан, екі үлгілер болып есептелуге таралған. Олардың айырмашылығы жоспарлауды ерекшелікпен тәжірибенің өзіне шартталған. Дисперсиялық талдаудың үлшілерінде зерттеушінің бекітілген эффекттерімен оқылатын фактордың белгілі бір деңгейлері әдейі орнатады. Бекітілген эффект термин өзінің зерттеушісімен олардың арасындағы фактор және айырмашылықтың деңгейлерінің таңдайы.

  Дисперсиялық  талдауды негізде дисперсияның  бөлікке бөлінуі жатады немесе  компоненттер. Вариацияны, топтаулар  негізгі тиісті фактордың мерзімді  ықпалын тоа аралық дисперсияны  ơ2 мінездейді, ол жеке орташа  вариациялық топтардыың өлшемі  және мына формула бойынша  анықталады:

k-топтар саны;

j-тобындағы nj-бірлік саны;

-j-орташа жеке топ;

  Вариацияны,қалған факторлардың мерзімді ықпалын, топ ішіндегі дисперсияны әрбір топта мінездейді,

  Жалпы дисперсия аралық ơ02, топ ішілік дисперсия ơ2 және топ аралық дисперсия арасындағы қатынас:

ơ02=+ơ2

Көпфакторлы дисперсиялық талдау.

 

  Бірден көпфактор және бір фактор дисперсиялықталдаудың аралығында маңызды айырмашылық жоқ болатынын атап өтуі керек. Болғандықтан тәуелді айнымалы факторлардың әрқайсыларына ықпалдың есепке алуынан басқа жеке, олардың бірлескен әсерін де бағалау керек, көп факторлы  талдау дисперсиялық талдауды ортақ логиканы өзгертпейді емес, керісінше бірнеше оны күрделендіреді. Сайып келгенде, онда көп факторларф дисперсиялық талдаудың мәліметтерінең талдауына кіргізетің жаңасы факторлы өзара әрекеттесуді бағалау мүмкіндігінде, Әйтсе де, әрбір факторды жекебағалау мүмкіндігі ықпалы бұрынғыша болып қалады. Жинағы бір іске қосуға бірден екі есеп шешетіндігенее, (оның компьютер қолдануының вариантында) көп фактодисперсиялық талдауды процедура мағына бұл сөз жоқ көп үнемді факторлардың әрқайсыларына ықпалы және олардыңөзара әрекеттесуі бағаланады.

  Берілген көпфакторлы дисперсионды талдау, факторлары ссанымен және деңгейлерімен анықталады.

Дисперсиялық талдаудың әртүрлі есептер мен зерттеулерде қолданылуы. Дисперсиялы талдаудың миграциялы процесстерді зерттеуде қолданылуы.

 

  Миграция-қоғамның өмірінің  экономикалық жіне саяси тарап  көпшілігіндеанықтайтын күрделі  әлеуметтік құбылыс. Миграциялы  процесстердің зерттеуі еңбек  жағдайларының мүдделік, қанағаттылықтың  фактоларының анықталуымен, және  тұрғынның топ аралық қозғалысына  алған факторлардың ықпалының  бағасымен байланған.

Пайдаланылған әдебиеттер:

 

1.Кремер Н.Ш Теория вероятности  иматемтаическая статистика. М.: Юнити- Дана, 2002

2.www.http://pedkin,ru/

3.www.http://freepapers.ru/