Физика сабағында тірек-сызбаларды пайдалану

 

                                   Үйкелу  - жанасу  ауданы  ұлғаяды,  электрлену                         

                                                       ықтималдығы  артады     

Денелердің 

электрленуі

                                                соқтығысу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                              Электрленуді  байқауға  арналған  аспап-

                                                                                      электроскоп

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                       

                                                                                        Май     пластмасса  резеңке

                                                                                                                                                            мата     ауа           газ

 

Атом  құрылысы. Элементар  электр заряды

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                      

 

 

                                        

 

 

 

 

                                                                                                                    1911 жылы  Э.Резерфорд 

                                                                       атомның  планетарлық  моделін   ұсынды

 

 

 

 

 N_e = N_p

                                                                    q_e = q_p

                                                                                         m _p =  1840 m _e                    

 

 

 

Электр  өрісі. Электр өрісінің кернеулігі

 

           

 

 

                           

 

 

 

 

                                                                         

                                           .

 

Потенциал және потенциалдар айырымы

Электр өрісі  мен потенциалдар  айырымының  арасындағы байланыс

 

           

                          

                                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Конденсаторлар

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                       

 

 

 

 

 

 

Электр  зарядтарының  өзара әрекетесуі. Кулон  заңы

        

 

 

 

 

 

   ≈ 8,854187817·10⁻¹² Ф/м — 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақтың  тақырыбы:         Атомның    күрделі құрылысын  анықтайтын  

                                                          құбылыстар.Табиғи  радиоактивтілік

Сабақтың  мақсаты:

  а) білімділігі:                   оқушыларға атом ядросының құрылысын  анықтайтын құбылыстар мен радиактивтіліктің  атомдық физикадағы маңызын және сақталу заңдарын түсіндіру, ығысу ережесін талдай білуге үйрету,радиактивті сәулелердің негізгі қасиеттерімен таныстыру

 ә) дамытушылығы:          оқушылардың танымдық деңгейлерін  кеңейту, ойлау қабілетерін дамыту, радиактивті сәулелерді ажырата білуге дағдыландыру, ығысу ережесіне сәйкес элементтерді анықтай білуге дағдыландыру

      б) тәрбиелілігі:                 оқушыларды білімділікке, ізденімпаздыққа, 

                                                 белсенділікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың  түрі:                     аралас сабақ

Сабақтың  әдісі:                   ауызша баяндау,сұрақ-жауап

Көрнекілігі:                          тірек-сызбалар, интерактивті тақта

Әдебиеттер:                           Физика – 9

Сабақтың  құрылысы:

І. Ұйымдастыру.

Үй  тапсырмасын тексеру:

 

 

В.Рентген  1895 жылы                                      рентген сәулелері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Альфа және бета-сәулелерінің магнит өрісінде

қарама-қарсы  бағыттарға бұрылуы, олардың оң және теріс зарядты бөлшектер екендігін аңғартты.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІ. Жаңа сабақ:

Атомның    күрделі құрылысын  анықтайтын құбылыстар.

Табиғи  радиоактивтілік

 

 

 

 

 

 

 

 

            

 

 

 

 

 

 

 

магнит және электр өрісінде жақсы ауытқиды

жарық жылдамдығына жақын  жылдамдықпен қозғалады

зарядталған бөлшектердің ағыны

электрондар

рентген сәулелеріне  ұқсас

өтімділік қабілеті жоғары

жұтылу интесивтігізаттың  атомдық номері артқан сайын өседі

электромагниттік  толқындар

Білімді  бекітуге  арналған  тапсырмалар:

Ойлан тап !

                       α – ыдырау            

         - ыдырау              

       4- β ыдырау           

   

Белгісіз элементті  анықта!              

                                                                    

         

 

_{Қорытынды:}

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үйге  тапсырма: тақырып бойынша тірек-сызба дайындау

Бағалау.

Әрбір сабақ- оқу  үдісінің негізгі бөлігі.Тірек-сызбаларды пайдалану арқылы өткізілетін сабақ  нәтижесінің негізгі  шарттары:

• Дұрыс  пайдаланылған уақыт
• Оқушының өзіндік  жұмысының үлесін арттыру
• Әрбір сабақтың,тақырыптың мазмұндық  өрісін кеңейту.
• Әрбір тақырыпқа арналған тірек-сызбаларды біріктіріп,блоктауға болады.

Бір жүйедегі оқу  материалын бірнеше сабақтарда тұтас  қарастыру- оқушының тақырыпты толық  зерттеуін  қаматамысыз етеді.

Тірек-сызбаларды біріктіру арқылы блоктап оқыту  жүйесін жүзеге асыруға болады.

Нәтижесі:

Тірек-сызбаларды пайдалануда әрбір оқушы жеке тұлға ретінде үлес қосып, топтық білімге араласады.

Тірек сызбалары  – оқу материалын  оңай меңгеруге,есте ұзақ сақтауға  мүмкіндік береді.

Тірек-сызбаларды  пайдаланудың  тиімділігі:

Оқушы  үшін:

1. Оқушының  теориялық  білімін жүйелі түрде қалыптастырады,

      жинақтайды, тиянақтайды.

2. Оқушының  ой-өрісін  дамытады,ойлау, есте сақтау  қабілеттерін  

      арттырады.

3. Оқушының өз ойын дәл, қысқа, көркем, таза тілмен  жеткізе  білуге 

      үйретеді.

4. Оқушының  шығармашылық  қабілеттерін  арттырады, ізденуге  үйретеді.
5. Пәнге  деген  қызығушылығын  арттырады.

Мұғалім  үшін:

1. Мұғалім оқыту  технологиясы ұтымды пайдалануға дағдыланды.
2. Кәсіби біліктілігі артады.
3. Оқушыны үйрете отырып, өз ойын нақты,дәл жеткізеді.
4. Ынтымақтастықпен жұмыс жасайды
5. Оқушылардың өздігінен жан-жақты білім алуға жағдай жасалады.
6. Сабақ кезінде уақытты ұтымды пайдалану мүмкіншілігі молаяды.
7. Оқушылардың өзара пікір алмасуына мүмкіндік туғызылады.

Тірек-сызбаларды жүйелі пайдалану – пәннің ерекшелігін  ескеріп, тақырып- тағы негізгі ұғымдарды меңгеріп, ойлау қабілетін дамытып,оқу материалын тез меңгеріп, үнемделген уақытты  оның іскерлік  мақсатына жұмсауына мүмкіндік береді. [20,12]

 «Ойсыз оқу  бекер,оқусыз ой қатер», - деп   ұлы  ойшыл Конфуций айтқандай  оқушылардың ойлау қабілеттерін  дамытуға  жұмыстана отырып, ғылым негіздерін меңгеретін, бағдарлы  пікірі бар, ұлттың  рухын  асқақ- татып, әлемдік өркениетке  ұмтылатын  озық ойлы жеке тұлғаны тәрбиелеу- де  жаңа белеске  көтерілетініміз  анық

Оқыту технологиялары оқушының тұрақты жоғары нәтижелерге қарай біртіндеп сатылай жылжуын, жаңа оқу ақпарлары мен біліктіліктерді меңгеру мақсатына жету және өзін-өзі бағалау мүмкіндіктерінің туындауын қамтамасыз етеді.

Дәстүрлі оқыту  әдістері күні бүгінге дейін жаңалығын жоймай келеді, жоймайды да. Оны  жаңа технологиямен ұштастыра  пайдалану арқылы жоғары нәтижелерге  жетуге  болады.Сондықтан әр оқытушы өзінің мүмкін- дігіне сай оқыту әдістерін түрлендіріп,тиімді  ұйымдастыра   білсе,өткізілген сабақ нәтижесі жақсара  түседі.

Сонымен, оқу  әдістері оқушылардың танымдық қабілеттерінің дамуына мүмкіндік туғызуы тиіс, яғни, оқушылардың ойын дамытады, өз бетінше ізденіп жаңа білімді игеруге ықпал жасайды.

Оқушылардың өз бетімен білім алуында тірек  схемаларын қолдану, оқу процесінің дұрыс даму ықтималдылығын арттырады.

Тірек-сызбалары - көптеген мұғалімдер үшін оңтайлы оқыту құралы.

Барлық педагогикалық  әдіс-тәсілдер оқушының танымдық әрекетін қалыптастыруға, оқу материалын ой елегінен өткізіп, өңдеуге, алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуіне, тиянақтауына  бағытталуы  керек. 
Тірек-сызбалары - оқу материалын тұжырымдап жүйелеуге, оқушылардың білім деңгейіне орай, даралық ерекшеліктеріне сай, олардың әр түрлі әрекетін ұйымдастыруға жағдай туғызады. [8,32]

Тірек-сызбаларын қолданғанда жұмыс уақыты үнемделеді. Үнемделген уақыт жаттығулар орындауға, қиын тапсырмаларды орындауға жаттығуда, өткен тақырып көлемінде оқушылар білімін тексеруге қолданылады. 
Тірек-сызбаларын жаңа материалды түсіндіруде, оны бекітуде, сыныптан сыныпқа көшу қорытынды бақылауына әзірленуде, бірыңғай ұлттық тестілеуге әзірленуде және білімді бақылау мен күнделікті бақылауда қолдануға болады.

Сонымен, оқушының үлгерімі, білім сапасының жоғары болуы ең алдымен мұғалімнің өз міндетіне, шеберлігіне байланысты.

 Мұғалім  өз міндетін тек оқыту, түсіндіру емес, ең алдымен оқушылардың оқу еңбегін танымдық оқу іс-әрекетін сауатты ұйымдастыру, басқару деп білуі тиіс. Сондықтан да  оқыту  әдістерін жетілдіру– жетістік көзі.

Шаталов жүйесінің жетістігі –тақырыпты бірнеше мәрте қайталай отырып, қол жеткізетін білімнің мықтылығына талпыныс, білім мен білік үшін нақты бақылау, оқушының жеке басына құрметпен қарау. [15,23]

Қазіргі мектептің  міндеті – оқушыларға дайын білімді  жеткізу ғана емес, оларды өздігінен  білім алу әдістеріне баулу.

Тірек-сызбалар  оқушыға пәннің әрбір тақырыбынан білімді игерудің міндеті талабының  көлемін нақты алуына мүмкіндік береді.