Каржы және несие

заңды тұлғалардың қорлары  мен қор көздерін және қаржы  айналысын, шаруашылық операцияларының  мазмұнын нақты құжаттар негізінде  үздіксіз және өзара байланысын  сақтай отырып, арнайы өлшеу бірлігімен  тіркеп отыру.

 

Бухгалтерлік есеп -

Бухгалтерлік есептің 4 нысаны бар: 

 

• Бухгалтерлік баланс

 

• Кірістер мен шығыстар туралы есеп

 

• Ақша қаражаттарының қозғалысының есебі

 

• Меншікті капитал өзгерісінің есебі

Шаруашылық жүргізуші  заңды тұлғаның белгілі бір  күнгі, көбіне күнтізбелік кезеңнің (айдың, тоқсанның, жылдың) басындағы  не аяғындағы қаржы-шаруашылық  жай-күйін ақшалай түрінде жинақтап  сипаттайтын бухгалтерлік есеп  құжаты.

Өзара байланысты екі  жақты кесте нысанында әзірленетін  Бухгалтерлік баланс 

 

солардың құралу көздері  мен нысаналы мақсатын көрсетеді.

Есептілік – кірістер  мен шығыстарды жеткілікті деңгейде  жіктеу арқылы нақтылы есеп  беру кезең ішіндегі экономикалық  субъектінің қызмет нәтижелерін  бағалауды қамтамасыз етеді.

 
1. Дайын өнімдерді  
2. Өткізілген дайын өнімдердің  
3. Жалпы кіріс дайын өнімдерді  
4. Есепті кезеңнің шығындары: 
· Жалпы және әкімшілік шығындар; 
· Өткізуге жұмсалған шығындар; 
· Сыйақылар төлеу бойынша шығындар. 
 
5. Негізгі қызметтен алынған кіріс  
7. Негізгі емес қызметтен алынған кіріс  
7. Әдеттегі қызметтен алынған салық салуға дейінгі кіріс  
8. Табыс салығы  
9. Әдеттегі қызметтен алынған салық салудан кейінгі кіріс   
10. Төтенше жағдайлардан алынған кіріс  
11. Таза кіріс

 

Кірістер мен шығыстар  туралы есептілік ұйымының есепті  кезең ішіндегі қаржылық нәтижелерін  сипаттайды және келесі көрсеткіштерді  қамтиды:

Барлық шаруашылық жүргізуші  субъектілер өз ақша қаражаттарын  банкі мекемелерінің тиісті шоттарында  сақтап және міндеттемелері бойынша  төлемдерін, әдетте, осы мекемелер  арқылы ақшасыз нысанда, ал қажет  жағдайда Қазақстан Республикасының  Ұлттық банкісінің нормативтік  құжаттарымен белгіленген шегінде  нақты ақшамен есептеуді жүзеге  асырады.

Ақша қаражаттарын сақтау  үшін және заңды тұлғалар арасында  есеп айырысу үшін Қазақстан  Республикасының банк мекемелерінде  банк шоттарын ашады. Банк шоттары – бұл банк пен клиенттер арасындағы келісім- шарттың қатынастарын көрсететін әдіс. Банк шоттары теңгемен де, шетелдік валютамен де жүргізіледі және ол ағымдық, жинақтық және корреспонденттік болып бөлінеді.

 

Корреспондеттік шоттар – банк шоттары банктер мен ұйымдардың кейбір операция түрлерін жүзеге асырады.

 

Ағымдағы және жинақ  шоттары – бұл да банктік шоттар, бірақ олар жеке және заңды тұлғалар үшін, сондай-ақ заңды тұлғаның оқшаланған бөлімшелері үшін де ашылады.

Банктің  меншікті капиталы  капиталдың экономикалық санатының  бір түрі болып табылады. Ол  мекеменің қалыптасу көзінің  және ортаның өзгеруіне байланысты  дұрыс қызмет ету үшін елеулі  мәнге ие. Кәсіпорынды  ашу кезінде  құылтайшылар енгізген меншікті  капитал серіктестіктің  бастапқы  қызметін ұйымдастыру үшін пайдаланылатын  алғашқы қаражат немесе қызмет  өсуі және кеңеюі кезеңінде  қосымша қаражат болып келеді.

Резервтік капитал құрылтай  құжаттарға сәйкес  серіктестікте  өз қалауынша құралады. Кәсіпорындағы   резервтік капитал залалдарды  жабуға,  басқа қаражат  болмаған  жағдайда қорлар сатып алуға  арналған. Кәсіпорында  резервтік  капиталды пайдалану бағыттары  жарғы бойынша анықталады.