Төтенше жағдайларда экономика нысандарының жұмыс істеу тұрақтылығы

АҚ ИТЖ жобалау нормалары өз мақсатымен мынаны жүргізеді:

♦ халықты қорғау және жаудың осы заманғы зақымдау және әдеттегі құралдарды қолдану жағдайында ықтимал залал мен қирауды төмендету;

♦ соғыс уақытында шаруашылық нысандары жұмысының тұрақтылығын көтеру;

♦ зақымдану ошағында, зілзала аумағында және ірі өндірістік авария мен апатты жою кезінде ҚНжЕ жүргізу үшін қажетті жағдай.

ИТЖ нормалары мынаны ескереді:

♦ аудандық жоспарлаудың жобасы мен схемасын, жаңа категорияланған қалалар мен нысандардағы бұрыннан бар және салынып жатқан тұрғын үй және өнеркәсіп аудандары. Аудандарында тұрғын үймен өзге нысандарды егжей-тегжейді жоспарлау кезіндегі әртүрлі жәйттарды;

 

♦ ықтимал қираулар аумағында орналаскан жұмыс істеп жатқан өнеркәсіп орындарын кеңейту және жобалау, энергетика, көлік және байланыс кәсіпорындарын, сондай-ақ соғыс уақытында категорияланған қалалардың тірішілік аумағында орналасқан тұрғын үй және өнеркәсіп аудандарды;

♦ бұрыннан салынған кәсіпорындарды қалпына келтіру және кеңейту кезінде.

АҚ ИТЖ жобалау нормаларының талаптары:

а) Шаруашылық нысандарын орналастыру.

б)Қалаларды жоспарлау мен құрылыс салу.

в)Өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды жобалау.

г)Сумен жабдықтау.

д)Газбен жабдықтау.

е)Энергожабдықтау.

ж) Қорғаныс ғимараттарына АҚ ИТЖ нормаларының талабы.

IV. Жеке  қорғаныс құралдары

Жеке қорғаныс құралдары тыныс алу органдарын, көзді және тері жамыл- ғыларын УЗ, ҚӘУЗ буынан, тамшыларынан және аэрөзольдерден, сондай-ақ радиоактивті шаңның, ауру тудырғыш микробтар мен токсиндердің түсуінен қорғаайды олар тыныс алу органдарының қорғау және теріні қорғау құралда- ры болып теріледі.

Тыныс алу органдарын қорғау құралдары

Бұған газқағарлар, респираторлар, мақта-мата таңғыштары мен шаңнан қорғайтын маскалар, сондай-ақ оқшаулағыш газқағарлары жатады.

Теріні қорғаудың қарапайым құралдары

Адамның терісін қорғаудың қарапайым құралдар ретінде ең алдымен өндірістік киім (арнайы киім) күртелер мен шалбарлар, комбинезондар, брезенттен, оттан қорғайтын немесе резиналы матадан, тұрпайы шүғадан тігілген халаттар пайдаланылуы мүмкін. Олар тек адамдардың терісіне радиоактивті заттар бактериалдық құралдардың түсуінен қорғауға ғана емес, сондай-ақ белгілі бір уақыт бойында там-

Аяқты қорғау үшін өндірістік және тұрмыстық мақсаттағы резина етікті, ботыны және галошты пайдалану қажет, сондай-ақ теріден және тері ауыс- тырғыштан тігілген аяқ киімдерді резиналы галошпен киген жөн.

Қолды қорғау үшін резиналы немесе тері қолғап пен биялайды кию керек. Жүннен, мақталы қағаздан тігілген және тоқымалы қолғапты тек радиоактив- тік және бактериалдық заттардан қорғау үшін ғана пайдалануға болады, олар улы заттардан қорғау үшін жарамсыз.

Жеке қорғаныстың медициналық құралдары

Жеке қорғаныстың медициналық құралдары —медициналық препараттар, материалдар және арнайы құралдар зақымдау құралдарының әсерін және сақтандыру кезіндегі күрделіліктерді төмендету және зақымданудан ескерту мақсатында қолданылады.

Жеке қорғаныстың медициналық құралдарына радиациядан қорғайтын, залалсыздандыратын және бактериядан қорғайтын препараттар, УЗ (ҚӘУЗ) рецетурасынан бастап таңғыш құралдары жатады.

Табельдік медициналық жеке қорғаныс құралдарына мыналар жатады:

АИ-2 жеке дәрі-дәрмек қобдишасы; радиациялық қауіпті аумақта тұратын халыққа арналған әмбебап тұрмыстық дәрі-дәрмек қобдишасы-ИПП-8, ИГІП-10; жеке химиялық әсерден қорғайтын пакеттер; ППМ медициналықтану пакеті.

Әмбебап тұрмыстық дәрі-дәрмек қобдишасы мына құралдармен жабдық- талған: радиациядан қорғау құралдары, жалпы терапевтік препараттар (аспирин, седальгин, аммиак, бесалол, валдидол, нитроглицерин, папазол, диазолин, феназепам), антисептикалық және таңғыш құралдар(бриллианттық жасыл, калий перманғанат, деринат, левоменоль немесе мафенидин ацетат, мақта, бактерицидті жабысқыш, бинт).

 

 

Қорытынды

Жергілікті өкілді және атқарушы органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару орган-дарының табиғи және тежногендік сипаттағы төтөнше жағдайлар саласындағы өкілеттігі 
Жергілікті өкілді және атқарушы органдар тиісті аумақтағы табиғи және техкогендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою үшін жауапты болады 
Жергілікті өкілді Органдар табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар саласында 
— жергілікті атқарушы органдар мен ұйымдар бас-шыларының төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі шаралар туралы есептерін тың-дайды; 
— төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі жергілікті қорлар, сондай-ақ материалдық-техникалық, азық-тулік, медициналық жәнебасқа ресурстардың жергілікті қорларьш құру туралы шешім-дер» қабылдайды; 
— төтенше жағдайлар пайда болған кезде қоғамдық 
тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, олардың ал-дын алу мен оларды жою жөнінде міндетті ережелер қабылдауға құқылы, оларды бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық көзделеді. Мідетті ережелер Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмеуге тиіс және дереу күшіне енеді. 
Жергілікті атқарушы органдар табиғи және техно-гендік сипаттағы төтенше жағдайлар саласында: 
— төтенше жағдайлардың алдын алу мен оларды 
жою жөніндегі шараларды ұйымдастырады; 
— мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады, тетен-ше жағдайлардың пайда болуына өкеп соққан авария-ны, зілззла мек апа.тты тергеуге қатысады, лауазымды адамдарды, азаматтар мен ұйьшдарды белгіленген төртіппен жауапқа тартады; 
— төтенш.е жағдайларды обьектілік және жергілікті төтендіе жағдайларға жатқызады, сол тетенше жағдай-лардың таралу ауқьшы мек аймақтарын анықтайды; 
— халықты жәке ұйымдарды қажетті қауіпсіздік, тетеише жағдайлардын алдын алу мен оларды жою жөніндегі шаралар туралы хабардар етеді; 
— тетеипіе жағдайлардың алдын әлу мек оларды жою жөншдегі шараларды жергілікті қорлардан қар-жыландыруды жүзеге асырады, материалдық-техника-лық, азық-түлік, медицикалық және басқа ресурстар-дың жергілікті қорларын қүрьш пайдаланады; 
— төтенше жағдайларды жою кезінде қолданылып жүрген заңдарға сәйкес, меншік нысандарына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, ұйымдәр-дың материалдық-техникалық ресурстарын жүмьтлды-рады; 
— төтенше жағдайлар салдарынан зардап шеккен халықтың және қызметкерлердің әлеуметтік қорғалуын, азаматтардың денсаулығы мен мүлкіне, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізуші обьектілерге келтірілген зиянның өтелуін, медициналық қызмет көрсетуді, төтенше жағдайлар аймақтарында тұрғаны және жұмыс істегені үшін өтемақылар мен жеңілдіктер алуды өз құзіреті шегінде қамтамасыз етеді:

— төтенше жағдайлар жойылғаннан кейін қоршаған ортаны сауықтыру, ұйымдар меи азаматтардың шар-уашылық қызметін қалпына келтіру жөніндегі шараларды жүзеге асырады. 
Қазақстан Республикасы аумағында жергілікті өзін-өзі басқару орындарының табиғи және техногекдік сипаттағы төтенше жағдайлардьщ алдын алу мен олар-ды жою ісіне қатысуына жол беріледі, бұл халықтың жергілікті мәні бар мөселелерді дербес шешуін қамта-масыз етеді. Жергілікті езін-өзі басқару органдарының ұйымдастырылуы мен қызметі тәртібін заңда белгілен-ген шектерде азаматтардың өздері анықтайды.

Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі шаралар. 
Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай-лардың алдын алу жөніндегі шараларға мыналар жа-тады: 
— ғылыми зерттеулер, жағдайды қадағалау, бақы-лау, төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеп соғуы мүмкін аварияны, зілзала мен апатты болжау және олардың қаупі туралы хабарлау; 
— төтенше жағдайлар саласындағы білімді насихат-тау, халықты және мамандарды оқытып-үйрету, қорғану шаралары.

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылган әдебиеттер

1. Өмір – тіршілік қіуіпсізгі: С.Арпабеков. – Алматы, 200
2. Ж.Жатқанбаев. Экология негіздері. Оқулық – Алматы: “Зият”, 2003ж.-212б.
3. Оспанова. Экология негіздері. Алматы: 2002ж.
4. kk.wikipedia.org/wiki/Төтенше_жағдай
5. Тіршілік қауіпсіздігі негіздері: Нәбиев Ерғали Нұғұманұлы – Астана қ.,2014ж