Қазақстан топырағының ауыр металдармен ластануы

Топырақтың құрамындағы ауыр металдардың мөлшерін азайту үшін, келесі ұсыныстарды атап кетуге болады:

1. Темір жол вокзалы және зауыт аймақтарында топырақ бойында ауыр металдардың жиналу үрдісін азайту үшін жыл сайын жиналатын ағаш жапырақтары мен шөптесін өсімдіктер қалдырып қала аумағынан шығарып, утилизация жасау керек.
2. Топыраққа ауыр металдардың шоғырлану қарқынын бәсеңдету үшін көгалдандыру жұмысын әрі қарай жетілдіруді дамыту керек. Қала ланшаф-тында бейімделу қабілеті жоғары ағаштар отырғызу қажет.
3. Ақтөбе қаласының экожүйесіндегі өзгерістерді болжау және экологиялық қауіпті бағалау үшін кешенді экологиялық мониторинг жүргізіп отыру керек.

 

 

 

 

 

 

 

 

Әдебиеттер  тізімі

 

1. Бимагамбетова Г.А. «Топырақтың химиялық құрамы және оның улы заттармен ластануы» ҚР ауыл шаруашылығына еңбек сіңірген қызметкері профессор Байжұманов Әнуар Байжұманұлының 70 жасқа толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы.- Алматы, 2008. -309-312 б.

2. Мұхаметкарімов Қ.М., Бимагамбетова Г.А., Әлімбаев С.С. «Ақтөбе қаласына автокөліктен шығатын қалдықтардың зияны» ҚР ауыл шаруашылығына еңбек сіңірген қызметкері профессор Байжұманов Әнуар Байжұманұлының 70 жасқа толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы.-Алматы, 2008. -442-447 б.

3. Бимагамбетова Г.А., Кенжебай  М-Ш. «Өсімдіктер-табиғи орта химиялық ластағыштарының биоиндикаторлары» ҚР ауыл шаруашылығына еңбек сіңірген қызметкері профессор Байжұманов Әнуар Байжұманұлының 70 жасқа толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы.-Алматы, 2008.-448-452 б.

4. Мұхаметкарімов Қ.М., Бимагамбетова Г.А. «Таза ауа – тіршілік көзі» Қазіргі кездегі экология және экологиялық білім беру мәселелері халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы. -Ақтөбе , 2008.- 301 - 303 б.

5.  Бимагамбетова  Г.А. «Жарық дүние жанары» Астананың 10 жылдығына арналған облыстық ғылыми  практикалық конференциясы.-Ақтөбе, 2008. -208 - 210 б.

6. Бимагамбетова  Г.А. «Окружающая среда и транспорт» // Ізденістер, нәтижелер. -2009.- № 3. -78 -80 б.

7. Мұхаметкарімов Қ.М., Бимагамбетова Г.А. «Ақтөбе қаласының экологиялық жағдайына байланысты топырақтарда ауыр металдардың шоғырлану ерекшеліктері» // Ізденістер, нәтижелер. -2009.- № 2. -157-159 б.

8. Бимагамбетова Г.А. «Ағаш өсімдіктерінің атмосфералық ауаны реттеудегі маңызы» // Ізденістер, нәтижелер. -2009 . -№ 2. -159- 162 б.

9. Мұхаметкарімов Қ.М., Бимагамбетова Г.А. «Ақтөбе қаласының ауасын ластаушы автокөліктер мен стационарлы объектілердің сипаттамасы». // Ізденіс.-2009. № 4 (1). -99-101 б

10. Бимагамбетова  Г.А. «Ақтөбе қаласының топырағы мен өсімдік жүйесіндегі ауыр металдардың мөлшері».// Почвоведение и агрохимия . -2010.-№ 3. -59-63 б.

11. Бимагамбетова  Г.А. «Экологическое состояние почв города Актобе. Өзбекстанның топырақтанушылар және агрохимиктерінің V съездінде Ташкент, -2010. -251-253 б .

12. Бимагамбетова Г.А. «Ақтөбе қаласы топырағы мен ағаш өсімдіктерінің  жапырақтарында ауыр металдардың шоғырлануы» Ө.О.Оспанов атындағы Қазақ топырақтану және агрохимия ғылыми зерттеу институтының 65 жылдық мерейтойына арналған Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Алматы, 2010.- 512-515 б.

13. Канагатов Ж.Ж. Экологическая оценка влияния химических (пестицидов и нитратов) и физических факторов на агроценозы на примере Талдыкорганского региона. // Мат.науч-практ. Конф. молодых ученых, посвящ. Году поддерж. культ. – Талдыкорган, ЖГУ. 2000. -  С. 48-52.

14. Бигалиев А.Б., Кенжебеков А.К., Канагатов Ж.Ж. Экологическая оценка влияния промышленных предприятий на водные ресурсы Талдыкорганского региона Алматинской области. //  Мат. науч-практ. конф, посвящ. 10-летию Межгосударст. Координац. Водохозяйств. Комиссии (МКВК). 20-22 февраля 2002 года, МВК «Атакент-Экспо» -  Алматы, 2002. - С. 401-403.

15. Бигалиев А.Б., Кенжебеков А.К., Канагатов Ж.Ж. Экологическая оценка влияния  агропромышленного комплекса на водные ресурсы Талдыкорганского региона Алматинской области. //  Мат. науч-практ. конф, посвящ. 10-летию Межгосударст. Координац. Водохозяйств. Комиссии (МКВК). МВК «Атакент-Экспо» -  Алматы, 2002. - С. 404-405.

16. Бигалиев А.Б., Кенжебеков А.К., Смаил Н.Н., Канагатов Ж.Ж. Экологическая оценка влияния Текелийского ГОК ОАО «Казцинк» на компоненты природной среды в бассейне реки Каратал. // Мат. Межд. науч-практ. Конф. «Региональные проблемы экологии и безопасности жизнедеятельности» Казахская головная архитектурно-строительная академия. -  Алматы, 2002. - С. 480-484.

17. Бигалиев А.Б., Кенжебеков А.К.,  Канагатов Ж.Ж., Бакенова А.К. Экологическая оценка влияния хвостохранилища Текелийского ГОК ОАО «Казцинк» на жесткость поверхностных вод Талдыкорганского региона Алматинской области. // Печат. Мат. Междунар. науч-практ.конф. «Современное состояние образования и науки в Казахстане и пути их реформирования». -  Талдыкорган, 2003. -  С. 151-158. 

18. Қанағатов Ж.Ж. Өсiмдiктер физиологиясы пәнiнен оқу әдiстемелiк құрал // (оқу - әдістемелік нұсқау). -  Талдықорған, ЖМУ, 2003. - 48 б.

19. Кенжебеков А.К., Тайсерекова Ж.А., Адилов А.А., Канагатов Ж.Ж. Экологическая характеристика отходов производства и потребления и пути их утилизации. // Учеб. пособие.  - Талдыкорган, ЖГУ, 2006. - С. 107.

20. Қанағатов Ж.Ж. Омыртқасыздарды биотест ретінде пайдалануға арналған зертханалық жұмыстар. - Талдықорған, 2008. -  42 б.

21.  Қанағатов Ж.Ж. Талдықорған қаласы аймағының экологиялық жағдайының бақылауда тышқантәрізді кеміргіштерді пайдалану. // Хабаршы/ вестник КазНУ, экологиялық серия, - Алматы, № 2(23). 2008. -  78-84 б.

22. Қанағатов Ж.Ж.Текелі қаласы атмосфералық ауасының ауыр металдармен ластану деңгейі. //  ҚҰАУ / Ізденістер, нәтижелер ғылыми журналы, -  Алматы , № 1. 2009. - 74-77 б.

23. Қанағатов Ж.Ж. Зерттелген ауданнан алынған топырақ сынамаларындағы ауыр металдардың мөлшері. //  ҚҰАУ / Ізденістер,  нәтижелер ғылыми журналы, -  Алматы , № 1.2009. -  77-79 б.

24. Экологическое состояние окружающей природной среды Республики Казахстан и меры по ее улучшению. Государственный доклад. – Алматы, 1996. – 336 с.

25.  Акуальные проблемы охраны окружающей среды. Экономические аспекты. Под. ред. Чумженко Н.Г., Белашова Л.А. АН СССР. Ин-т экономики промышленности. Ворошилоградский филиал. Киев: Наукова думка, 1979, - 319 с.