«Gulnar Tour» ЖШС туристік фирмасының сыртқы экономикалық қызметін ұйымдастыру

МАЗМҰНЫ            Кіріспе................................................................................................................................2

I. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

1.1Сыртқы экономикалық қызметтердің  жалпы мәселелеріне сипаттама  ................................................................................................................................................5

1.2 Сыртқы экономика қызметінің  көрсеткіші..................................................................9

II. «Gulnar Tour» ЖШС туристік фирмасының сыртқы экономикалық қызметін ұйымдастыру

2.1«Gulnar Tour» туристік фирмасы сипаттамасы........................................................ 11

2.2«Gulnar Tour» ЖШС-ның сыртқы эконмиксын талдау...........................................15

Қорытынды ......................................................................................................................17

Пайдаланылған әдебиеттер ...........................................................................................18

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Қурстық жұмыстың өзектілігі: Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады экспорттау мен импорттау болып табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды (жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып алушыға сату; импорттау-тауарды сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік сатушыдан алу.

Сыртқы экономикалық қызметке экспорттық, импорттық, реэкспорттық және ыңғайласпа мәмілемелер болып ажыратылады.

Экспорт – бұл елдің кеден аумағының шекарасынан кері әкелуге міндеттемесіз шығаратын тауарлар және шетел азаматтарының кызметі мен зиялылық меншікті нәтижесіне мүмкіндік беретін құқық.

Импорт – шетел сатушыларынан сатып алынатын, сөйтіп, елдің кеден аумағына сатып алушының алып келетін тауарлары.

Реэкспорт – шетел сатушыларынан сатып алынатын тауарлар, елдің аумағында оларды әкелу, осы тауарларды өзінің бастапқы түрінде шетелдің сатып алушыларына қайта сату.

Ыңғайласпа сауда (ыңғайласпа мәміле) – экспортты, импортты оперцияларды ұйымдық-ұштастыру болып табылады. Экспортшы өзінің тауар құнының барлығын немесе сатып алушының ыңғайласпа тауар құнының бір бөлігінің төлемін қабылдауға міндеттенеді. Бұған ыңғайласпа мәмілесі тауар айырбасы негізінде   баспа-бас ынтымақтастық мысал бола алады.

Курстық жұмыстың мақсаты: Кәсіпорыннның сыртқы экономикалық қызметінің есебін ұйымдастыруды зерттеу. Осы мақсатты орындау үшін курстық жұмыста келесі мәселелер қарастырылған:

• Шетелдік валюта операцияларының есебі.
• Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операцияның есебі.
• Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операциялардың есебі.

Сыртқы экономикалық мәміле контрактымен рәсімделеді, онда олардың құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Сондықтан дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық  сауда палатасының әзірлеген  Халықаралық сауда терминін («Инкотермс») пайдалануды ұсынады.

Қазақстан Республикасы аймағына әкелінетін және оның шекарасынан шығарылатын  барлық тауарлардың кедендік бақылаудан өтетіндігін көрсетеді. Бұл кезде  заңда қаралған кедендік төлемдер экспорттауға да, импорттауға да салынады, оның құрамына мыналар кіреді:

-кедендік баж салығы;

-кедендік рәсімдеу үшін кедендік  алымдар;

-тауарды сақтауға алынатын кедендік  алымда;

-шығарып салғаны үшін кедендік  алымдар;

-Қазақстан Республикасының кедендік  органына лицензия бергені үшін  алынатын алым;

-кеден ісін рәсімдеу бойынша  машықтанған мамандық аттестатын  бергені үшін алым;

-алдын-ала қабылданатын шешімдер  үшін төлем.

Бұл төлемдердің көбісінің мөлшері  кедендік тауар құнына тәуелді болып  келеді, олардың құрамына шетелдік валютамен есептелген тауардың нақты  құны және шетелде төленген үстеме шығысы кіреді. Егер де үстеме шығысын  жабдықтаушының өзі төлесе, онда ол тауардың нақты құнына бағаның бір  элементі ретінде болады және оны  сатып алушы өтейді.

Курстық жұмыстың міндеті:Жоғарыда аталған мақсатыма жетіп қана қоймай, аталған мәселерге тоқталып кету. Жалпы кәсіпорының сыртқы экономикалық қызметі – бұл экспорт және импорт тауарлары мен қызметін халықаралық өндірістік және ғылыми-техникалық кооперациялармен байланысты өндірістік-шаруашылық салаларының қызметтері.

Кәсіпорының халықаралық рынаокқа шығуы кәсіпорының өзі үшін қалай болса, жалпы елдің экономикасы үшін солай болып жатқан жағымды мезеттерге экономиканы тұрақтандыруға қосымша ынталандарудың елеулі факторы болып табылады. Нарыққа өту кезеңінде дағдарыс құбылыстарын жеңудің бірден-бір бағыты – сыртқы экономикалық байланыстарды іске асыру.Бұл жөнініде соңғы кездереде республикамызда атқарылып жатқан жұмыстар баршылық. Екіншіден, кәсіпорын сыртқа экономикалық факторларға икемді және жедел сезінуі, дүниежүзілік шаруашылық байланыстарын ұтымды пайдалану мақсатында белгілі өндірістік ресурстарды оңтайлы жұмылдыруы мүмкін. Үшіншіден, және де кері байланысты да болады: түрлі елдердің серіктері шаруашылық ынтымақтастық шеңберінде Қазақстанмен кәсіпкерлікті нақтылы дмытуға елеулі ықпал етеді, оның техникалық деңгеінің артуы, ең ақырында экономиканың өсуіне әкеледі. Соңында, төртінші, тек ұлттық шаруашалық кешенінде тұйық оңа йшаланған, сыртқы пайдалы бәсекеден айырылған кәсіпкерлік, белгілі тиімділік дәрежеге жете алмайды.

Солай болғандықтан, сыртқы экономикалық қызмет ел экономикасында үлкен маңызды болғандықтан, оған мемлекет тарапынан барынша ынталы қамқорлық жасау қажет-ақ. Мемлекет дүниежүзілік рынокқа шығатын ұлттық кәсіпорындарды реттестіреді және қолдайды. Сондықтан да, мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметі – активтік төлем балансын алу және халықтың әл-ауқатын жақсарту мақсатындағы дүниежүзілік рынокте тауарлар мен қызметті одан әрі дамытуды қамтамасыз ететін нысаналы саясат.

Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады  экспорттау мен импорттау болып  табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды (жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып  алушыға сату; импорттау-тауарды  сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік сатушыдан алу.

 

 

 

 

 

 

 

 

I. Кәсіпорынның сыртқы  экономикалық қызметінің жалпы  мәселелері

1.1 Сыртқы экономикалық  қызметінің жалпы мәселелеріне  сипаттама

Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады  экспорттау мен импорттау болып  табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды (жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып  алушыға сату; импорттау-тауарды  сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік сатушыдан алу.

Сыртқы экономикалық қызметке экспорттық, импорттық, реэкспорттық және ыңғайласпа мәмілемелер болып ажыратылады.

Экспорт – бұл елдің кеден аумағының шекарасынан кері әкелуге міндеттемесіз шығаратын тауарлар және шетел азаматтарының кызметі мен зиялылық меншікті нәтижесіне мүмкіндік беретін құқық.

Импорт – шетел сатушыларынан сатып алынатын, сөйтіп, елдің кеден аумағына сатып алушының алып келетін тауарлары.

Реэкспорт – шетел сатушыларынан сатып алынатын тауарлар, елдің аумағында оларды әкелу, осы тауарларды өзінің бастапқы түрінде шетелдің сатып алушыларына қайта сату.

Ыңғайласпа сауда (ыңғайласпа мәміле) – экспортты, импортты оперцияларды ұйымдық-ұштастыру болып табылады. Экспортшы өзінің тауар құнының барлығын немесе сатып алушының ыңғайласпа тауар құнының бір бөлігінің төлемін қабылдауға міндеттенеді. Бұған ыңғайласпа мәмілесі тауар айырбасы негізінде баспа-бас ынтымақтастық мысал бола алады.

Ыңғайласпа сауда сонымен қатар жүзеге асырылуы да мүмкін:

• бірлескен кәсіпкерлік негізінде;
• ыңғайласпа жеткізілімнің негізінде жатқан өндірістік кооперацияларда;
• сатушының қатысуымен тауарларды сатып алушыларға сату.

  Сонымен, ыңғайласпа сауда сыртқы экономикалық кызметінде өнеркісіптік ынтымақтастықты және өндірістік кооперацияны жүзеге асыруда ең маңызды нысаны болып табылады.

Экспорттық қызметті іске асыра  отырып, кәсіпорын экспорттың мақсаты, экспорттық қызметтің стратегиясы, сыртқы рыноктың талабы, қазіргі кездегі  және балашақтағы өзінің мүмкіншілігі мен ресурстары жөнінді айқын  мағлұматы болуы тиіс. Басқаша  айтқанда, кәсіпорын өзінің нақты  экспорттық саясытын әзілеу қажет.

Кәсіпорының экспорттық саясаты сыртқы рынокта кәсіпорын қызметінің стратегиясы  мен принциптерін, тауаралардың экспорттық сұрыптамаларын болжамайды, сол сияқты экспорттық өнімдерді жаңарту қарқының, бағаны, сапалық деңгейін, кепілдікті және сервистік қызмет көрсетуді  анықтайды.

Кәсіпорының экспорттық саясатының маңызды  құрамды бөлігі тауарлардың экспорттық сұрыпталымын қалыптастыру және басқару  болып табылады. Негізгі міндеті  мынадан тұрады: экспортты дер  кезінде тауарлардық белгілі  жиынтығына ұсыныс жасауды, оның өндірістік іс-әрекеттің бейініне (профиль)сай  болатын және шет елдің сатып  алушыларын белгілі санатының талаптарын толық қанағаттандыру.

Кәсіпорын – экспортшы сыртқы рынокта  халықаралық бәсекемен айналыса бастайды.

Бәсекелік күрестің мына түрлерін бөлуге болады:

• функциялық бәсеке – кез келген қажеттілікті түрлі тәсілдермен қанағаттандыруға байланысты болады. Сондықтан да, барлық тауарлар. қанағаттандыруды қамтамасыз ететін осындай қажеттілікті функциялық бәсеке деп атайды;
• көріністі бәсеке – нақтылы қажеттілікті қамтамасыз етуге арналған ауарлардың елеулі параметрлерінің өзгеше көрініуі салдарынан болуы мүмкін;
• заттық бәсеке – ұқсас тауарлар тек өзінің сапалық сипаттамасының ерекшелену мүмкіндігінің нәтижесі,
• бағалық бәсеке – біркелкі тауарларды түрліше бағалармен ұсынуды ұйғарады. Тура бағалық бәсекеде кәсіпорын шығарған немесе сатуға арналған қолда бар тауарларының бағалары төмен екендігін хабарлайды;
• бағадан тыс бәсеке – әдепкіде бәсекелестерге қарағанда, сенімділік, аз бағада және қазіргі дизайннан тым көбірек жоғары бағаны ұсынады.

Сыртқы экономикалық мәміле контрактымен рәсімделеді, онда олардың құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Сондықтан дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық  сауда палатасының әзірлеген  Халықаралық сауда терминін («Инкотермс») пайдалануды ұсынады.

«Инкотермстің» барлық термині 4 базалық  категорияға топтастырылған:

Кесте 1 -  «Инкотермстің» категориялары

Топ	Жабдықталудың шартты белгілері	Франкировка жағдайы (тасымалдау шарттары)
Е	EXW	Завод франкасы
F	FCA FAS FOB	Еркін тасымалдаушы Еркін кеме бортының жағасына дейін әкелу Еркін бортқа әкелу
C	CFR CIF  CFT CIP	Құны және фрахтысы Құны, сақтандыру және фрахтысы Тасымалдауға дейін төленген Тасмалдау мен сақтандыру төлемі жүкті тасымалдауға дейін  төленген
D	DAF DES DEO   DDU  DDP	Шекараға дейін жеткізілген Кемемен жеткізілген Кеме тоқтайтын жерге  дейін, яғни айлаққа дейін жеткізілген( баж салығы қосылған) Баж салығын төлемей жеткізілген Баж салығын төлеп жеткізген

«Е» тобының шарты бойынша сатып  алушы сатушының қоймасынан жөнелтуге  дайын тұрған тауарды алады. «F»  тобының шарты бойынша, сатып  алушы көрсеткен транспорттық құрауына дейін тауарды сатушының өзі  жеткізіп беруге міндеттенген. «С»  тобының шарты бойынша сатушы тасмалдаушылармен шартқа отырады, бірақ жүкті жөнелткеннен кейін  пайда болатын шығыстарға және тауардың бұзылуына (жоғалуына) жауап бермейді. «Д» тобының шарты бойынша сатушы барлық тәуекелділіктерді және жүкті белгіленген жеріне дейін жекікізіп берумен байланысты шығындарды өзіне алады.

СIF тауарды жеткізіп беру кезіндегі  жағдайында сатушы жүктің әрбір тоннасын сақтандырады,фрахтысын анықтайды,жүкті  жөнелтетін портқа жеткізіп,оны өз есебінен мерзіміне сәйкес порт кемесіне тиеді және сатып алушыға құжаттарын қоса береді.Сатушының міндетіне  тауардың транспорттық тәуекелділігі  де кіреді.

Сөйтіп,СIF шарты кезінде сатып  алушының жабдықтаушыға төлейтін бағасының  ішіне тауардың құны, фрахтысы және сақтандырулар кіреді. DAF жағдайында экспорт үшін рұқсат етілген белгіленген  орнына дейін тауарды жеткізіп теру бойынша жауапкершілікті сатушы алады, ал сатып алушы көрсетілген  орнында және көрсетілген уақытында  тауарды қабылдап алуға міндетті. FAS жабдықтау шартына сәйкес сатушы кеме бортына дейін тауарды өз есебінен жеткізіп беруді мойнына алады, ал содан кейінгі шығыстарды (арту,фрахт) сатып алушы алады.Транспорт құралына дейінгі тауардың бұзылуын және басқа  да шығыстарын сатушы өз мойнына алады. FOB сату жағдайына сәйкес жабдықтаушының бағасына тауардың құны, кеме бортына  арту және оған дейін жеткізу шығыстары, т.б. кіреді.