Интегралды микротәсімдер топологиясына құқықтар

Қорытынды

Рефератымның тақырыбы бойынша яғни Интегралды микротәсімдер топологиясының түсінігін, Қазақстан Республикасындағы топологияларды құқықтық қорғау талаптарын, Топологияға авторлық және айрықша құқық негіздерін, Қазақстан Республикасындағы топологияны тіркеуге өтінім жасау, рәсімдеу, тіркеу және куәлік беру ережесін, Интегралдық микротәсімдерге қатысты зияткерлік меншік жөніндегі Вашингтон шартын, Күрделі микротәсім читің даму тарихын, Қазақстандағы чиптің рөлі және дүние жүзі бойынша чиптің қолданылу аясы жөніндегі тақырыптарға жеке-жеке тоқталып мәлімет беріп өттім.

Жалпы алғанда Интегралдық микротәсім,          Интегралдық микросхема топологиясы ұғымының анықтамалары мен оларға қатысты құқықтарға тоқталдым. Сонымен қатар Интегралдық микротәсімдерге қатысты зияткерлік меншік жөніндегі Вашингтон шартына аса көңіл бөліп, қажетті мәліметтерді көрсеттім. Күрделі микротәсім читің даму тарихына, Қазақстандағы чиптің рөлі және дүние жүзі бойынша чиптің қолданылу аясы жөніндегі бірнеше ақпараттар мен қажетті жаңалықтарды да ескере отырып рефератымның маңызды бір бөлігі ретінде тоқталдым.

Зияткерлік меншік ұғымы авторлық құқық ұғымымен салыстырғанда кеңірек болып табылады. Саз және көркем шығармалары, ЭЕМ арналған бағдарламалар, сәулет және қала құрылысы жөніндегі жобалардан басқа осы ұғым ойлап табулар, пайдалы өнімдер, өнеркәсіптік үлгілер, селекциялық жетістіктер, интегралды микросхемалар топологияларды да қамтиды. Зияткерлік меншіктің әрбір түрі үшін заңнамада патентті әзірлеудің, патенттерді алуға өтінімдерді қарастырудың түрлі мерзімдері қарастырылған. 
       Авторлық құқыққа қатысты ол ғылыми, әдеби, өнер шығарма туындаған сәттен бастап пайда болады.  

Зияткерлік меншік иегерлері олардың шығармаларын коммерциялық мақсаттарда пайдалану үшін жиі заңсыз иеленеді. Осындай жағдай орын алғанда қарақшыларды азаматтық жауапкершілікке тартуды ұсынамын. 
 
        Өкінішке орай, бүгінгі күні қарақшылықпен күрестің осындай нысаны қалыпты жағдай емес, сирек кездесетін құбылыс десек артық айтқандық болмаушы еді. Сондықтан да Қазақстанда зияткерлік меншік иегерлері олардың шығармаларын заңмен қатаң түрде қорғау қажет деп есептеймін. Белгілі бір қоғамға қажетті туынды иесінің авторлық құқығы заңмен қорғалып отырса мемлекетіміздің өркендеуіне үлес қосады.

Қолданылған әдебиеттер:

1. ҚР Конституциясы 30 тамыз 1995 жыл.
2. ҚР Азаматтық кодексі ерекше бөлім 01 шілде 1999 жыл №409
3. ҚР «Патент туралы» Заңы 1999 жылғы 16 шiлдедегi N 427 Заңы
4. Интегралдық микросхемалар топологияларын құқықтық қорғау туралы Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 29 маусымдағы N 217 Заңы
5. «Авторлық құқық туралы»  Дүниежүзілік конвенция 06.09.1952ж.
6. Қазақстан Республикасы Әдiлет министрiнiң 2002 жылғы 09 қарашадағы№ 192 бұйрығы «Интегралдық микросхема топологиясын тiркеуге өтiнiм жасау, рәсiмдеу, тiркеу және куәлiк беру» ережесi
7. Мэггс П.Б., Сергеев А.П. Интеллектуальная собственность. — М.: Юристъ, 2000. 
8. Н.Ә.Регинбаева «Электроника негіздері» Алматы 2011
9. Георгий Пуляевскийдің «Чипование человека: кто будет нас контролировать» атты интернет желісіндегі ақпараты  30 наурыз 2011 жыл.