Дулат Бабатайұлы өмірімен шығармалары

Поэмада тек батырдың жеке тұлғасы ғана емес, сонымен бірге халық бейнесі қоса суреттеліп отырады. Ақын жорыққа аттанып бара жатқан қазақ қолын ерекше шабытпен, тапқыр да бейнелі теңеулермен әсерлі жырлайды.

Жөңкерілген қалың қол           Асқар белге ұқсайды.

Жүйткіген желге ұқсайды.       Кенетінен ду етсе,

Көрінісі кей кезде                     Тас қопарып, тау бұзған

Толқыған гүлге ұқсайды.         Аққан селге ұқсайды...

Мұнар түнеп, бұлт көшкен

Шығармадағы жау да осал емес. Жау батырын бейнелегенде ақын талай тапқыр, әсерлі теңеулер табады. Қалмақ батырын:

Қалмақ шықты майданға     Қайырымсыздығы – талайдың

Шамасы елу жастағы,          Жонынан алған таспаны.

Астына мінген мәнерлеп,     Кір басқан құлаш айдары,

Мақпалдай қара қасқаны.    Аждаһадан кем емес

Ерлігі елең қылмайды          Аузын ашқан айбары, –

Бір өзінен басқаны.

деп, әлі жеткенді аямайтын жауыз, айлалы да айбарлы аждаһа кейпінде суреттейді де, Еспенбетті осындай жойқын пәлені жеңген алып батыр, ардақты ер ретінде бейнелейді.

Көп арасында қоян жүрек қорқақ, ездерің де болатынын ақын жасырмайды. Батырлар ұран сала жауға ұмтылып, майдандасып жатқанда, өздердің тығылар жер таппай, қарадай шошып, үрейі ұшқандарын мысқылдайды.

Қалмақ соғып барабан,

Қазақ ұран шақырды.                        

Айбаты өсіп ерлердің,

Арыстандай ақырды.                  

Иығы түсіп өздердің,

Қоярға жанын жер таппай...

Арман көріп, аһ ұрды, –

деп, ерлік, ездік аралас майдан суретін алға тартады.

"Еспенбет" поэмасында ұлттық психология, салт-сана, тәрбие-өнеге үрдістері молынан көрінеді.

Поэма көлемі шағын болғанымен, мазмұны бай, бөтен сөз, бөгде шумақтардан таза жинақылығымен де ерекшеленеді. Елге қорған тұлғаны аңсаудан туған "Еспенбет" поэмасы – XIX ғасыр әдебиетінде елеулі орын алатын көркем туынды.