Агрессивті балалармен жүргізілетін психологиялық түзету-дамыту жұмыстары

Жасалған жұмыстың жалпы нәтижесін сараптай отырып, оның 80 пайызға нәтиже беретініне көзіміз жетті.

Біздің жасаған әдістемеміз іс-тәжірибеде өңделіп, қолдануға өте тиімді. Бұл зерттеу жұмысымыздағы құнды материалдарды бала-бақша және мектеп педагог-психологтары, сондай-ақ бастауыш сынып педагогтері мен тәрбиешілер өз іс-тәжірибесінде қолдануға өте тиімді.

Жоғарыда көрсетілген психологиялық ойындар бала бойындағы тек агрессиядан жеңілдетіп қана қоймай, бала белсенділігі мен қызығушылығын арттырып, таным процестерінің де дамуына мүмкіндік жасайды. Тұлғалық құнды қасиеттерінің де жетілуіне себеп бола алады.

Агрессиялы балаға психологиялық түзету-дамыту жұмыстарын жүргізу барысында оны қоршаған ересек адамдармен де тығыз байланыстағы іс-шаралар ұйымдастыру қажеттілігінің мәні зор. Осындай кешенді жұмыстар жүргізу арқылы нәтижелі жетістіктерге қол жеткізе аламыз.

Баладағы агрессивтілікті жеңілдету жұмыстарын жүргізу нәтижесінде мынандай нұсқаулар тізімі көрсетіледі:

1. Агрессивтіліктің алдын алу;

- әртүрлі жағдайларда баланы өзін-өзі ұстай білуге үйрету.

- дау-дамай жағдайында қатынастық мүмкіндік болатын жағымды дұрыс жолдарын қарастыру.

- адамға деген сенімділік, күйзелуін бөлісе білу қасиеттерін дамыту.

2. Баланы қоршаған, оның тәрбиесімен айналысатын ересектермен көбірек жұмыс жасалынуы қажет, сонда психокоррекцияның нәтижесі тиімдірек. Балаға, агрессияны (кері әсерді) затқа ауыстыру жолдарын әрдайым үйретіп отыру қажет.

Аптасына бір рет "Ата-аналар мектебін" ұйымдастыру барысында ата-аналарды балалармен психокоррекциялық сабақтарға енгізу арқылы балаға сенімін арттырып, өзара қарым-қатынасын жақсартуға мүмкіндік жасау негізінде психологиялық ақпараттарды жиілету.

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

 

1. Хюстман Р., Хетфильд Дж. Фактор справедливости или... - М., 1992.

2. Цапкин В.Н. Единство и многообразие психотерапевтического опыта // Психологическое консультирование и психотерапия. Хрестоматия - т. 1. Теория и методология. - М., 1999. 29 с.

3. Н.Л.Кряжева. Развитие эмоционального мира детей., - М. 1996.

4. М.И.Чистякова Психогимнастика - М., Просвещение, 1990. - 128 с.

5. Эмоциональные нарушения в детском возрасте и их коррекция / В.В.Лебединский, О.С.Никольский, Е.Р.Баенская, М.М.Адлер. Практика и теория индивидуальной психологии. - М., 1995. 36 с.

6. Бекмуратова.Г.Т. Мінез-қүлқында ауытқушылықтары бар балалардың ерекшеліктері психологиялық тұрғыда зерттеу. Этнопсихология және этнопедагогика,конференциядағы материалдар тезисі. -А.2005 ж.

7. Берон Р., Ричардсон Д. Агрессия - Спб., 1997.

8. Божович Л.И. Личность и её формирование в детском возрасте - М., 1868.- 112 с.

9. Божович Л.И. О вреде физических наказаний (беседа). // Божович Л.И. Проблемы формирования личности. Избранные психологические труды. -М-Воронеж, 1995.

10. Бреслав Г.М. Эмоциональные особенности формирования личности. - М., - 1875.

11. Булянов М.И. «Ребёнок из неблагополучной семьи.» - М., 1988.

12. Бурменская Г.В., Карабанова О.А., Лидерс А.Г. «Возрастно-психологическое консультирование.» - М., 1990. - 136 с.

13. Буянов М.И. «Беседы о детской психиатрии.» - М., 1992. - 255 с.

14 Дубацкая О.Б. (Павлодар) «Коррекция как метод психического развития детей», Шоқан тағылымы-9 конференциядағы материалдар тезисі. 2004ж. Көкшетау.

15. С.Колосова «Агрессия и агрессивность» газета «Школьный психолог». 2000г. №26,27,28.

16. Бютнер К. «Жить с агрессивными детьми.» - М., 1991. - 88 с.

17. «Возрастная и педагогическая психология». / Под ред. А.В. Перовского. - М., 1979.-288 с.

18. «Вопросы изучения и воспитания личности» — т. 1 - Л., 1926. - 111с.

19. Выгодский Л.С. «Педагогическая психология». - М., 1997.

20. Гарбузов В. И. «Практическая психотерапия.»- СПб., 1994. - 196 с.

21. Гиппенрейтер Ю.Б. «Общаться с ребенком. Как?» - М., 1995. - 239 с.

22. Дильтей В. «Описательная психология.» - Спб., 1996. - 314 с.

23. Ениколопов С.Н. «Некоторые результаты исследования агрессии» // Личность преступника как объект психологического исследования. – Под ред. А.В.Петрова - М.: Из-во Наука, - 1979. - с. 21 - 46.

24. Завражец С.А. «Агрессивные фантазии в детском и подростковом возрасте» // Вопросы психологии. - 1993. - №5, С. 8 - 16.

25. К.А.Абулханова «О субъекте психической деятельности» 1973г.

26. Залужный А.С. «Детский коллектив и методы его изучения.» - М - Л., - 1937.- 144 с.

27. Запорожец А.В. «Особенности агрессивного поведения.» - М., 1991.

28. Запорожец А.В. «Особенности психологии детей раннего и школьного возраста.» - М., 1985.

29. Захаров А.И. «Как предупредить отклонения в поведении ребенка.» - М., 1980.-128 с.

30. Изард К.Е. «Эмоции человека.» - М., 1980. - 290 с.

31. Каган В.Е. «Психология и психотерапия: гуманизация и интеграция // психология с человеческим лицом: гуманистическая перспектива в постсоветской психологии» // под ред. Леонтьева Д.А. Щур В. Г. - М., Смысл. 1997.

32. Каган М.С. «Мир общения. Проблема межсубъективных отношений.» - М, Политиздат, 1988. - С. 335.

33. Ковалёв В.В. «Семиотика и диагностика психических заболеваний у детей и подростков.» - М., 1985.

34. Коттлер Дж., Браун Р., «Психотерапевтическое консультирование.» - С - П., 2001.-34 с.

35. Лалаянц И. «Энергия агрессии» // Семья и школа 1995. - №6. 3 - 9 с.

36. Лебединский В.В. «Эмоциональные нарушения.» - М., 1990.

37. Левитов Н.Д. «Психиатрический состав агрессии» // Вопросы психологии . 1972. - №6.

38. Левитов Н.Д. «психическое состояние  агрессии» //Вопросы психологии 1967.- №6.

39. Лисина М.И. «проблемы онтогенеза общения.» - М, 1986. - 145 с.

40. Массен П., Конджер Дж., Каган Дж., Хьюстон А. «Развитие личности ребёнка.» - М., 1987.

41. Мерлин В.С. «Очерк интегративного исследования индивидуальности» - М., 1986. 254 с.

42. Мухина В.С. «Проблемы генезиса личности». - М., 1985. - 103с.

43. Мясищев В.Н. «Персонология , психология и медицина.» // Клинико- психологические исследования личности. - Л., Медицина. 1971. - С. 5 - 19.

44. «Нравственность. Агрессия. Справедливость» // Под ред. А.М. Матюшкова. - М., 1992. - 4 с.

45. Обозова А.О. «О семейной консультации» // вопросы психологии. 1984. - №3.41 с.

46. Одаренные дети, //под общ. ред. В.Г. Бурменской и В.М. Слуцкого. - М., 1991.

47. Психологический словарь // под ред. В.П. Зинченко, Б.Г. Мещерякова. - М., 1996. -312 с.

48. Психологическая диагностика: Проблемы и исследования» / под ред. К.М. Гуревича. - М., 1981.

49. Репина Т.А., Стеркина Р.Б. Общение детей в детском саду и семье. - М., 1990.-150 с.

50. Ричарде М.П. Развод родителей и дети. - Новосибирск., 1994.

51. Роберт Б. Дебора Р. Агрессия. - С - П. 1994. - 30 - 54 с.

52. Роджерс К. Взгляд на психотерапию. Становление человека. - М., 1994.

53. Рожнов В.С. (Ред.) Руководство по психотерапии. Зизд. - М., Медицина, 1985.

54. Сафонова Т.Я. Цимбал Е.И. и др. Жестокое обращение с детьми. - М., 1993.

55. Славина Л.С. Дети с аффективным поведением. - М., 1966.

56. Спиваковская А.А. Профилактика детских неврозов. Комплексная психокоррекция. - М., 1988.

57. Фрейд А. Психология «Я» и защитные механизмы. - М., 1993. Холёва Л.А. Влияние семейных отношений на формирование личности дошкольника. Либлины - М., 1990.

58. А.Қ.Қалдыбекова, Л.С.Ким. Баланың сезімдік әлемін дамыту, - Шымкент, 2005ж.

59. Ө.О.Мұсабек, Б.Ш.Байжұманова. Психология терминдерінің түсіндірме сөздігі. 2005ж.

60. Б.Әубакірқызы Психология терминдерінің орысша-қазақша сөздігі. 1998ж.

61. Н.Елікбаев, Қ.Рахметов Социализм және ұлттық психология., - 1978ж.

62. Қ.Жарықбаев. Қазақ психологиясының тарихы., - Алматы, 1996ж.

63. Редактор Д.Н.Құсайнов. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. - Алматы, 2002ж.

64. Ғ.Құдиярова. Жасөспірімдердің мінез-қүлындағы ауытқушылықтар 1996ж.

65. Н.Төреқұлов. Қаннаты сөздер. 1977ж.

66. А.А.Реан, Я.Л.Коломинский. Социальное педагогическая психология 1996г.

67. К.Бютнер. Жить с агрессивными детьми., 1996г.

68. А.Ю.Анатольевич. Познай и преодалей себя. 1992г.

69. Ф.Е. Василюк Психология переживания: Анализ преодаления критических ситуаций 1984г.

70. Л.Я.Газман. Психология эмоциональные отношений, 1987г.

 

ҚОСЫМША №1

Ойын барысында баланы бақылау	Ойынға ену кезі	Ойын барысы	Ойыннан шығу кезі
Бет-әлпеті және жалпы әрекеті
Алаңдаушылық
Жинақсыздық
Тынышсыздық
Қуаныш
Тыныштықтық
Ұялу
Таң қалушылық
Немқұрайлық
Қастандық
Өкініш
Реніш
Қарсылық
Ережелерді бұзушылық
Басқа да реакциялар
Сөйлеу
Бұйрықты ырғақ
Қорқыту айқайы
Жылау
Келекелеу
Ұрысу
Өтініш
Қуанышты бөлісу
Басқа да реакциялар
Агрессиялы реакциялар
Итерісу
Төбелесу
Кеглиді тартып алу
Орындықтан итеру
Жанама агрессия
Аяқпен тарсылдату
Ойыншықтарды лактыру
Жылай бастау
Басқа да реакциялар

 

«Кездеспейтін жануар»       Ойын

 

 

«Кездеспейтін жануар»       Ойын