Автор работы: Пользователь скрыл имя, 22 Января 2013 в 21:21, курсовая работа
Осы курстық жұмыстың негізгі мақсаты, ол шағын және орта бизнесті несиелендірудің негізін ашу, олардың ұғымын атап өту.
Сонымен қатар бұл курстық жұмыста мынадай сұрақтар қарастырылады:
─ қатысатын субъектілер;
─ шағын және орта бизнестің бәсекелестері;
─ шағын және орта бизнесті несиелендірудің нәтижесі;
─ шағын және орта бизнесті несиелендірудің ерекшеліктері соны өткізетін құжаттары;
Кіріспе 2
I-бөлім. Қазақстан Республикасының шағын және орта бизнесті несиелендірудің ерекшелігі 4
1.1 Шағын және орта бизнеске қатысатын субъектілер 4
1.2 Шағын бизнестің жалпы экономикалық орта процесіндегі ролі 7
1.3 Қазақстанда бәсекелік ортаны қалыптастырудағы шағын және орта бизнес 8
1.4 Шағын бизнестің несиелік тиімділінің кестесі мен бағасы 12
Қорытынды 24
Қолданылған әдебиеттер 26
ЖОСПАР
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының экономикасының дамып келе жатқанына көзіміз жетіп отыр. Бірақ экономиканы толығымен дамыды деп айтуға болмайды.
Шағын және орта бизнесті несиелендіру бағдарламасы бұрын жүргізілген өнеркәсіпті делдалдық және басқа да фирмаларды несиелендіру бағдарламасымен өндіріс және басқа да қызмет саласында орта және шағын бизнесті қаржыландыру бағдарламасын біріктіреді және бұрынғы екінші бағдарламаның қолдануын тоқтатпайды.
Бірнеше жыл бойы Республикамызда шағын және орта бизнесті даму және қолдау бағдарламасы жүргізіліп жатыр.
Қазақстандық банктердің несиелендіруі жеке шағын және орта бизнесті дамып келе жатыр деуге де болады.
Осы курстық жұмыстың негізгі мақсаты, ол шағын және орта бизнесті несиелендірудің негізін ашу, олардың ұғымын атап өту.
Сонымен қатар бұл курстық жұмыста мынадай сұрақтар қарастырылады:
─ қатысатын субъектілер;
─ шағын және орта бизнестің бәсекелестері;
─ шағын және орта бизнесті несиелендірудің нәтижесі;
─ шағын және орта бизнесті несиелендірудің ерекшеліктері соны өткізетін құжаттары;
Сонымен қатар Қазақстан мемлекетінде несие беруді өтеу тәртібі де аталынады. Және де Қазақстан Мемлекеттік несие бухгалтерлік есебі де қарастырылады.
Сондай-ақ шағын және орта бизнес лизингтік несиелер көп қолдану арқылы дамып келеді. Техникалық деңгейді жоғарылату және осы ресурстарға жұмсалатын негізгі күштер арасындағы байланысты экономикалық теорияда «Гомерц қисығы» сияқты белгілі теория «Техникалық траектория» тұжырымдамасын негіздейді. Шағын бизнес жүйесі үшін микро экономикалық иемдену шарт болып қалады бірақ соған қарамастан лизинг, франчайзинг сияқты формаларында сыртқы сипатын өскендігін байқаймыз. Экономиканың тиімділігінің көздері болып шағын және орта бизнес табылады. Шағын және орта бизнесте жеке кәсіпорындар салықтың ауырлығын төлейді көбінесе мемлекеттің кез келген бюджетін құрайды. Сондай-ақ жұмысшыларды жұмыс орнымен қамсыздандырады тауардың көптеген түрлерін шығарады. Импорттық тәуелсіз мемлекет жасайды. Көптеген жылдар бойы елімізде кәсіпорындарға мемлекеттік бағдарламаларды енгізуге дамытуға көмектер көрсетті. Қазіргі кезде Қазақстанда шағын бизнесті қаржылық қолдау жүйесін дамыту мәселелерін әдістемелік зерттеулері жоқ деп те айтуға болады. Бұған себеп біріншіден – банктер бұл процестерді дамытуға қызығушылық танытпайды екіншіден - кәсіпкерлердің ақыл-кеңесін ешкім тыңдамайды.
I-бөлім. Қазақстан Республикасының шағын және орта бизнесті несиелендірудің ерекшелігі
Шағын және орта бизнесті несиелендіру бағдарламасы бұрын жүргізілген өнеркәсіпті делдалдық және басқада фирмаларды несиелендіру бағдарламасымен өндіріс және басқа да қызмет саласында орта және шағын бизнесті қаржыландыру бағдарламасын біріктіреді және бұрынғы екінші бағдарламаның қолдануын тоқтатпайды. Нақты несиелік өнімді енгізу мақсаты келесілер:
─ Банктің шағын және орта бизнеске көрсететін кешенді несиелік қызметін кеңейту.
─ Экономиканың өндірістік салаларында сауда және делдалдық қызметке шағын және орта бизнесті қалыптастыру салаларын кеңейту.
─ Халыққа қызмет көрсету сомасын кеңейту. Жеке кәсіпкерлер тобын көтермелеу.
Шағын және орта бизнесті несиелендіру бағдарламасының қағидалары:
─ Банктің тұрақты және сенімді базасын кеңейту.
─ Қазақ халықтық жинақ банктегі ішкі несиелік саясаты туралы ереже сәйкес келеді сапалы таңдау. Ұзақ мерзімді серіктестік қатынаста болу.
─ Әлеуметтік қарызшыға сапалы деңгейде талдау жасау жобаны сатып өткізу орнында клиенттермен жұмыс жасау, оның бизнестік қағидаларын оқу ақша ағымы тағы басқа сұрақтар.
Шағын және орта бизнестің бағдарламасының субъектілері болып табылатындар.
─ Өнеркәсіп, құрылыс, ауыл шаруашылығы ─ 50 адамға дейін.
─ Сауда және тұрмыстық қызмет ─ 300 адамға дейін. Транспорт пен байланыс ─ 25 адамға дейін. Ғылым және инновациялық қызмет 20 адамға дейін. Қалғандары ─ 15 адамға дейін жұмыс күші бар мекемелер. Ал 250 адамнан артық емес қызметтері бар мекемелер орта бизнес болып саналады.
Бұл тұлғаға қойылатын талаптар.
Төлем қабілеті болуы керек.
─ Кірісі мол бизнеспен айналысуы:
Несиелерін өршіте алатын ақша ағымының болуы керек.
Жобаның уақтылы өткізілуі.
Бұл бағдарлама бойынша қарыз ұсыну әр келесі шарттарының орындалуы қажет жеткілікті қаржылық рычагтарының болуы керек, яғни тартылатын және меншікті қаржының қатынасы төмендегіден жоғары болуы тиіс.
─ Сауда деталдық операциялар үшін ─ 6.0
─ Халық қызмет ету саласы бойынша ─ 4.0
─ Ауыл шаруашылық өнімінің өңдеуі ─ 3.0
─ Өндірістік қызметте ─ 2.0.
Бұл бағдарлама бойынша қарыз келесілерге ұсынылады.
Шағын және орта бизнесті несиелендіру құжаттары.
Шағын және орта бизнес бағытындағы несие алушы тұлғалар банкке келесі құжаттарды ұсынуы тиіс.
─ Несиелік өтініш.
─ Қарызшының ақпараттық сауалнамасы.
─ Жарғы, құрылтай келісімі мемлекеттік тіркелуі туралы құжаттардың нотариалды кеңседе бекітілген көшірмесі.
─ Статистикалық басқарма ұсынған РНН да бекітетін тіркеу карточкасы.
─ Соңғы 2 жылдағы бухгалтер есеп берулер формасы мен ағымды жылдық есеп беру кезеңіндегі.
№1 №2 №3 қосымшалары дебиторлық көрсете отырып.
─ Шот тіркелген банктен қарыз берешегі және №2 картотекадағы берешегі жоқтығы туралы анықтама, бюджетке төлемдер бойынша қарызы жоқтығын белгілейтін салық мекемесінің анықтамасы.
─ Жобаның техника-экономикалық негізі немесе бизнес жоспар.
─ Келісім шарттар (технология, құралдар шикізат материалдар жеткізу туралы және дайын өнім өндіру туралы.
─ Залогтық және кепіл құжаттары.
─ Несие тарту және залог ұсыну туралы өкілетті заң орындарының шешімі.
─ Қол үлгісі мен мөр басылым құжат.
Заңды тұлға болып саналмайтын тұлғаларға мына құжаттарды ұсынады.
─ Несиелік өтініш.
─ Мемлекеттік тіркегендігі туралы куәлік.
─ Кәсіпкерлердің жеке басын куәландыратын құжат.
─ РНН берігендігі туралы салық мекемесінен анықтамасы.
─ Салық төлейтіндігі туралы құжат.
─ Шаруашылық келісім, накладной кассалық журнал және басқа да ақша ағымын білдіретін құжаттар.
─ Рұқсат немесе лицензияның нотариалды куәландыратын көшірмесі.
─ Өндіріс құралдарын жалдау келісімі.
─ Жабдықтаушының тұтынушылар мен жасаған келісім көшірмесі.
─ Залог және кепіл құжаттары.
─ Қол үлгісі мен мөр басылымы құжаттары.
5 Шағын бизнеске қатысатын субъектілер.
Қолда бар ақпаратты талдау жүргізу, шағын бизнес субъектілеріне баға беру. 2001 жылғы мемлекеттік мекеменің статистикалық есебінің қорытындысы бойынша 214 шағын кәсіпорын субъектісіне мемлекеттік бюджеттен құжаттар есебіне тауарлар да қойылған, көрсетілген қызмет жұмысы орындауына байланысты 62.006 млрд теңге, мемлекеттік жіберу көлемде нақты барлық сомасы 256.45 млрд теңге. Осы себептен шағын кәсіптерін субъектісіне 2001 жылға бөлінген қаражаттар мемлекеттік бюджеттен есептелген. Барлығы 24.21. Тоқсан бойынша динамикада бөлінген, мемлекеттің көтерме үлесі есебінің қаражатттары. Жергілікті бюджет тұрақтылығы көп, мемлекеттік бюджет қаражат есебіне қарағанда. Шағын кәсіптік субъектілері қазіргі уақытта тауарлық бәсекелестік фирмалар процесі мемлекеттік көтермені құрайды. Мемлекеттің керекті азық-түлік тауарларды (ет, сүт, ұн, май, қант) жеткізуіне қатысады. Қазіргі уақытта елеулі есептік формалар мемлекеттік көтерме, шағын бизнес субъектілеріне қатысты анық бағалау мүмкіндігі берілмейді, сала бойынша кәсіпкерлік, ауылшаруашылыққа көрсетілетін қызметтер саласы. Шағын кәсіпорын субъектілеріне қатысты даму мақсаты. Қазақстан Республикасының 14 заңына сәйкес 1-тармақтың 2-бабында 2002 жыл 16 мамыр. Мемлекеттің көтерме кәсіптік субъектілері болып табылатын әлует жеткізуші жарыс туралы қамтамасыздандыру өтінімі. Егер ұсыну көлемі олардың тауарлары. Жұмысы мен қызмет көрсету тұрақты тұлғалау жоғарыламайды. Көлемінде айлық есеп көрсеткіштер Қазақстан Республикасының заңына сәйкестелінген тиісті қаржылар (2002 ж - 4998 мың теңге).
Әлемдік тәжірибеде, және біздің реформа көрсеткіштері тәжірибеде шағын кәсіпкерлік ортада материалдық өндіріс бойынша экономикалық субъектілерінің бәсекелестікті ұстауға мүмкіндігі жоқ болып табылады. Сонымен қатар Қазақстанда толығымен жеке қызмет көрсету жоқ (менеджмент, маркетинг, ақпараттармен қамтамасыз ету облысы). Бұлар өндіріс кәсіпорындағы бәсекелерде және талап етілген жағдайларының дамуына көмек береді.
Қазіргі уақытта функционалдық тиімділікте қамтамасыз ету мақсатында қоғамның құрастырушы күштерін біріктіру керек, өмір қабілеттілігін құру жолымен экономикалық структураны қызмет ететін тиімділінің жекеменшігі. Мұндай модельдерінің біріктірілгені әртүрлі болуы мүмкін, корпорация және серіктестік маңызын әкеледі. Сонымен қатар ішкі корпорациялық байланыс әр этапта баға айналымынан құтылуға болады. Басқа қоғамдық бірігулерге салыстырсақ қоғамдық біріккен кәсіпкерлердің шағын бизнесі теңсіздік жағдайда болып тұр. Сондықтан елдегі жалпы экономикалық процеске тиімді факт әсер етеді. Осы құрылған жағдайдан шығудың бірден-бір жолы ұлттық кәсіпкерлер конгресінің құрылуымен ынталандыру басталады. Орта және шағын бизнес өкілдерін біріктірді, кіші кәсіпкерлер есебі мен олардың ең жоғарғы тең құқының көзқарасы. Сондай-ақ мемлекеттік ақпарат инфрақұрылымын дамыту шағын кәсіпкерлерге көмек ретінде керек. Қазақстандағы шағын кәсіпкерлер қызметін тұрақтылауға мүмкіндік береді. Сондықтан көптеген кәсіпкерлер, оқыту тілімен айқанда, асықпай жұмысқа бейімделу модельдік тәртіптілігі және өзіне есеп бермейді, экономикалық жылжу әлеуметтік саясатпен қарастыру елдің өмірлік реттелуі ең біріншіден - оған көңіл аудармайды, екіншіден - жүйелік, яғни шаруашылық объектілік дәстүрлі мақсат түзейді, сыртқы ортаны жақсартады, қатынастар объектілерінің бағалы мінездемесін қайта қарастыруға мәжбүрлейді. Еліміздің тәжірибелі көрсеткіштері жақсы дамыған экономикаға тиімді шағын және орта бизнес болып келеді. Тағы елімізге көптеген жұмыс орындарын береді, халықты жұмыспен қамтамасыз етеді және тауарлар жиынын шығарады, импортқа қарағанда елімізді тәуелсіз қылады. Сондықтан оның дамуына Үкімет үлкен мәнімен ынталандырады. Республикамызда көптеген жылдар бойы мемлекеттік бағдарламаның дамуына көптеген үлес қосты. Қазақстан экономикасы толық өмір қабілеттілігі нарықтық жүйеге қатысты, жалпы шындыққа келгенде олар толығымен жоғары және еркін дамыған деуге болмайды. Объектінің құрылымдық жүйесінің нығаюын жалғастырады және оған көмектеседі, бизнес-орталығы, бизнес-инкубаторы, технопарк.
2003 жылы 25 сәуірде облыстық маслихатта өткізілген XXVI сессиясында шағын және орта кәсіпкерлер облысын 2005 жылға дейін бағдармаларды дамыту қабылданды.
Кәсіпкерліктегі қазіргі механизмінің негізгі артықшылығы – тиімділікке ерекше көңіл бөлу. Осыған байланысты бәсеке қағидалары кәсіпкерліктің барлық формаларының бастамасы ретінде нарықтық инфроқұрылымынан жан-жаққа таралады.Тағы бір ерекшелігі - өзінің бәсекелік артықшылықтарын күшейту жолында шағын орта және ірі бизнестің біріктірілуі, бәсеке жағдайында шағын және орта бизнес түрлері үшін біріктірудің «тең» ұстауда ірі бизнес белгілері күшейеді. Шағын бизнес жүйесі үшін микроэкономикалық иемдену басты шарты болып қалады, бірақ соған қарамастан лизинг, франчайзинг сияқты формаларында сыртқы сипаттамалардың өскендігін байқаймыз Олар инвистициялаудың қосымша көздерін іздеуге ұмтылыс, дамудың иннавациялық бағыттылығы. Бұған өзара байланысты элементтердің аралық мүдделеріде қосылады.
Қазіргі корпорацияда бәсекелік мүмкіндікті зерттеу үшін корпоративті субъектілердің экономикалық тиімділігі белсенділікке ие болып отыр. Бухгалтерлік пайда мөлшерімен анықталатын корпорация қызметінің табыстылығы жетілмеген бәсекенің – табысты жоғарылатудың объективті критерийлеріне қарама – қайшы келеді. Берілген қайшылық, екі процестің өзара қызметі еркін көрінетін дамуының эволюциялық сипаты болып табылатын екі процесс техника және ғылымның дамуымен шығарылатын жаңа қолдану ынталылығы немесе И.Шумпетер алдыңғы қатарлы тапқырлықтарды қолданудың және И.Шмуклер акцепт жасаған «сұранысты болдыру» құралатын ынталардың алғашқы себебін көрген «технологиялық секіріс» болып табылады. Басқаша айтқанда, «ұсыныс жаңа ашулары» мен «сұраныс жаңа ашуларының» қарама-қайшылығы корпорация табатын қалыпты пайданың экономикалық формасында көрініс алады. Осыған байланысты А.А.Дынкин еңбегінде ұсынылған жаңа ашуларға қабілеттілік сияқты экономикалық параметрлері бар корпоративті субъектінің бәсекелестік артықшылықтарын бағалауға мүмкіндік беретін «технологиялық траектория» тұжырымдамасы нәтижелі болып көрінеді.
Техникалық деңгейді жоғарылату (техникалық пайдалық, өнімділік) және осы ресурстарға жұмсалатын негізгі күштер арасындағы байланысты экономикалық теорияда «Гомерц қисығы» сияқты белгілі теория «технологиялық траектория» тұжырымдамасын негіздейді. Шығындар мне технологиялық тиімділік арасындағы тікелей пропорцияналды байланыс белгілі бір траекторияның жеткілікті шектеулі аймағында немесе техника мен технологиялық өндірісте эволюциялық өзгерістерде орын алады.
Динамикалық бәсекелестік жағдайына технологиялық траектория мен бәсекелестердің өз позициясын салыстыру корпорация үшін стратегия құру әдісіне немесе бәсекелестік күресті болжау құралына айналады.