Инновациялық стратегия

Жоспары

1. Инновациялық стратегиясының  өңдеу процессі

2. Инновациялық стратегиясының түрлері

3. Эксплерент, виолент, патиент  және коммутанттың инновациялық  стратегиясы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Инновация стратегиясының өңдеу процессі

      Инновациялық  стратегия- инновациялық даму  жүйесінің траектория аралығындағы  қорлардың бөлу мінезін анықтайтын, ұзақ мерзімді мақсаттарынан  шыққан концепциялық құрулардың  жүйесі. Сонымен қатар олардың  жұмыс жасауының ішкі және  сыртқы жағдайларының өзгеруіне  байланысты, олардың қайта бөлуі.  Инновациялық стратегия- ұйымның  инновациялық мақсаттарына, жету  жоспары. Яғни, қорлардың нәтижелі  бөлуі, басқару шешімдердің қабыл  алуының арқасында фирманың базардағы  позицияларының жақсаруына әкелуі.

Инновациялық стратегиясының өңдеу процессі келесі кезеңдерден тұрады:

• Ішкі мүмкіншіліктердің талдауы мен оның кәсіпкерлікке сыртқы факторларға ықпалын жасау арқылы проблемасын анықтау;
• Мақсаттың орнатылуы (жаңа өнімдердің шығарылуы, технологиясы, өнімдердің толық жетілдіруі, НИОКР-дің және техника – технологиялық өндіріс базаларының сапалы деңгейін жоғарлатуы, қолданылатын қорлардың потенциалдарының құнын арттыру, ұйымның және инновациялық қызметпен басқарудың толық жетілдіруі);
• Мақсаттардың жетуіне арналған жоспарларды өңдеу;
• Мақсаттқа жету жоспарын іске асыру;
• Мақсаттқа жету нәтижелердің бағалауы;

Инновациялық стратегия  – ұйымның жалпы стратегиясының бөлімі, ұйымның перспективті даму приоритеттері мен нәтижелерін  анықтайтын және мақсат бағытымен жүретін  қызмет. Соның нәтижесінде жаңа сапалы өндіріс пен басқарулар қамтамасыз етіледі. Ол- прогрессшіл, стандартты емес негізді шешімдердің арқасында  іске асады.

Инновациялық стратегиясының құндылық факторлары:

• Жиналған тәжірибелер мен потенциалдар;
• Орталықтандыру және децентрализациясымен үйлес келген ұйымның иілгіш түрлері;
• Оқу процесстері және жаңа білімдердің алынуы;
• Қорлардың орналастыру әдістері;

 

 

Инновациялық стратегиясының мақсаттары:

-Жоғарғы сапалы өнімдердің шығарылуы;

-ғылыми - өндірістің қолдану  потенциалдарының құндылығын арттыру;

-сыртқы экономикалық қызметтің белсенділігі;

-өндірісті экологиялық  қауіпсіздіктен қамтамасыз ету, шаруашылық 

 қызметтің жағымсыз зардаптарын жою;

-фирманың бәсеке қабілеттілігін арттыру;

-квазирентаны игеру (квазимонополия);

Стратегия- қойылған мақсаттарға жетуіне байланысты толық, жан-жақты комплекстік жоспар. Стратегиялық жоспарлау 2 мақсатты көздейді:

1.   Қорлардың нәтижелі  бөлуі мен қолдануы- ішкі стратегия;

2.  Сыртқы ортаға бейімделу  – сыртқы факторлардың өзгертуіне  байланысты нәтижелі бейімделу;

Қоршаған ортаның ықпалдық тәуекелділігіне байланысты, стратегияның түрлі модельдері бар:

• Іздеу моделі;
• еліктеу моделі;
• шеберлік моделі (еңбек дағдылары);
• базарда тірі қалу моделі;
• резервтерді тарату моделі;
• статусты сүйемелдеу моделі;
• кадрлардың іріктеп алу моделі;
• ойын моделі;
• социализация моделі;
• сатып алушылардың сауалдардың қанағаттандыру моделі;

 

 

 

 

2 .Инновациялық  стратегиясының түрлері

Микро және макро орталығының  жағдайына байланысты стратегия ұйымдар бөлінеді:

• Белсенділер – творчестволық, шабуылдық, озықтар;
• Енжарлар – бейімдеулік, қорғанулар , аутсайдшылар;

 

Белсенді стратегияларға: қайтару және қайта алу стратегиясы, НИОКР белсенділері кіреді.

Енжар стратегияларына- тірі қалу стратегиясы, қорғау стратегиясы, инновациялық еліктеу стратегиясы, тұтынушылардың сұраныстары мен  қажеттіліктеріне көңіл бөлу стратегиясы  жатады.

С. Д. Ильенкова инновациялық стратегиялардың келесі үлгілерін белгілейді:

1.Шабуылдық – фирмалар, өз қызметін кәсіпкерлік бәсеке принциптерінің негізінде құрайтындарға мінездемелі;

2.Қорғану – базарларда фирманың бәсеке позицияларын ұстап қалу үшін бағытталған.

3.Еліктеу –  базар және технологиялық позициялары мықты қалыптасқан фирмалар ғана қолданады, пионерлерге жатпайды.

4.Инновациялық стратегия, оның негізі тауардың тіршілік цикл теориясына салынған, яғни енгізу, өсу, ер жету, басылу.

Д. Н. Оголева инновациялық стратегиялардың матрицасын ұсынады:

• Жаңарту
• Технологиялардың жарым-жартысын жаңарту, жабдықтаудың және өнімнің жаңартулары;
• Өндірістің жүйелік жаңартуы, жаңалықтардың кластерлерінің негізінде;
• Радикал технологиялық шешімдердің енгізуі және өндірістің реконструкциясы.

А.М.Аньшин, А.А.Дагаев стратегиялардың  келесі типологияларын ұсынады:

 

1. ұлттық экономика деңгейіндегі макроэканомикалық инновация стратегиялары;

2. аймақтық инновациялық стратегиялар;

3. салалық деңгейдегі инновациялық стратегиялар;

4. микро деңгейдегі инновациялық стратегиялар;

Қазақстандық оқылған  – экономисті Абдыгаппарова, инновациялық процесстердің стратегия үлгілерін анықтап қарайды:

1. Қалдырылған стратегиясы-  ескірген тауарлармен базарда қалу ұмтылысын көрсетеді;

2. Қорғану стратегиясы-  бәсекешілерден қалмау мақсатын көздейді;

3. Еліктеу стратегиясы- инновациялардың өндірісін патент лицензиясы мен франчайзинг негізіне бағытталған;

4. Технологиялық жұлқыну  стратегиясы – алдыңғы сатылардың  технологияларын өтіп кете отырып, жаңа өнімдерге көшу;

5. Артықшылықтардың салыстырма  стратегиясы- кәсіпорынды дара  қорлық потенциалымен қамтама ететін өнімнің өндірісі;

6. Тәуелді стратегиясы-  кіші фирмалар ірі фирмаларға тәуелді болғанда ғана;

7. Жаңа базар жасау  стратегиясы –  базарға жаңа, ешкім өндірмейтін өніммен   шығу;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Эксплерент, виолент,  патиент және коммутанттың инновациялық  стратегиясы

А.Ю.Юданов, Р.А.Фатхутдинов, Р.С.Каренов бір- бірінің айырмашылығы тек мақсаттарында болатын инновациялық компаниялардың 4 стратегиясын ұсынады, олар:

1. Эксплеренттік (пионерлі)- бұл стратегия жаңа жасауларымен немесе базардың ескі сегменттерін радикал түрінде өзгертумен байланысты. Олар революцияшыл шешімдердің іздеу мен жүзеге асырудың алғаш өтушілері. Ұраны: «жақсырақ және арзандау, егер болса». Мысалы –« ЭППЛ, Зенит, Дженетек».

2. Виоленттік (күш беруші)- бұл стратегия өнімнің сапалы, қымбатсыз және бұқаралық түрде шығаратын ірі, стандартты кәсіпкерлік сферасында жұмыс істейтін фирмалар үшін мінездемелі. Ұраны: «арзан, бірақ сыпайы». Мысалы- автомобильдер «Тоёта», «Шевроле», тоңаздатқыштар «Сименс», «Электролюкс», телефон «Нокия».

3. Патиенттік (қуысты) стратегиясы- тар мамандандыру жолына тұраған, тұтынушылардың шектелген санына ғана өзінің қымбат және жоғары сапалы тауарларын әдеттегі өнімге көңіл бөлмейтіндерге арнап жасайтын фирмаларына арналған. Ұраны: "Қымбат, бірақ жақсы ". Мысалы- бұрынғы қорғаныс кәсіпорындары, ғарыштық өнеркәсіп.

4. Коммутанттық (қосушы) стратегиясы-  әдеттегі кәсіпкерлік бірақ өз қызметін жергілікті масштабтарында, нақты тұтынушылардың көлемі жағынан үлкен емес қажеттіліктерін қанағаттандыруға лайықталған. Бұнда коммутанттың тұтыну құндылығы өте биік сапасынан емес, қызметтің жекелеуінен анықталады. Ұраны: "сіздер маған үстеп төлейсіздер, себебі нақ мен сіздердің проблемаларыңызды шешемін". Мысалы- ыдыраған ТНК, ТНК брендін қолданатын ерекше аймақтар.