Қарағанды Мемлекеттік Медицина
Университеті
Кафедра
: Қазақстан тарихы
және әлеуметтік саясаттану пәндері.
Пәні: Психология негіздері
және коммуникативтік дағдылар кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Тұлға
психогигиенасы
Дайындаған: Нурмаханова Улзира
Группа: 1-048 ОМ
Тексерген: Жакишева Г. С.
Қарағанды 2014
Жоспар:
1.
Жеке тұлға және психогигиена анықтамасы
2.
Тұлға психологиясы
3.
Қорытынды.
Пайдаланылған
әдебиеттер
1.Жеке тұлға анықтамасы
Әлеуметтік
психология, жалпы психологиядағы «жеке
тұлға» анықтамасына сүйене отырып, жеке
тұлға бір жағынан, қандай нақты топтарда
әлеуметтік әсерлерді қалай игеретіні,
екінші жағынан нақты топтарда өзінің
әлеуметтік мәнін қалай іске асыратынын
анықтайды. Жеке тұлғаны зерттеуде әлеуметтік
психологияның негізгі бағдары: жеке тұлғаның
топпен қарым-қатынасында, немесе жеке
адамды топ мүшесі ретінде қарастыру.
Әлеуметтік психологтар адамдардың кәсібі
бір-бірін қалай бағалайды, бір-біріне
қалай әсер етеді, әлеуметтік жағдайлардың
ықпалы көптеген адамдарды адамгершіліктік
немесе қатыгездік көрсетуге қалай итермелейді,
қалайша адамдар келісімпаз немесе тәуелсіз
болады деген сұрақтарға жауаптар іздестіреді.
Егер
де әлеуметтік психологияда жеке тұлғаны
талдаудың түйіні- оның топпен әсерлесуі
болса, онда ең алдымен қоғамның жеке тұлғаға
әсері қандай топтар арқылы іске асырылатынын
анықтау қажет.Ол үшін жеке адам даму барысында
қандай микро, макроортада болғанын қарастыру
керек. Яғни, әлеуметтік психологияның
дәстүрлі тіліне жүгінсек, бұл — әлеуметтену
проблемасы.
Екінші
жағынан, егер де жеке тұлғаны қалыптастырудағы
әсер етуші жүйелерқарастырылса, онда
нәтиже қандай болады, жеке тұлға басқалармен
белсенді қарым-қатынасқа түскенде өзін
қалай ұстайды, немесе оның әлеуметтік
бағдары қандай екенін қарастыру қажет.
Осы
екі бағыт та әлеуметтік психология ғылымының
жалпы қисынынан туындайды және де осы
бағытта әлеуметтік психологтар тарапынан
көптеген эксперименттік зерттеулер жүргізілген
(әсіресе, шет елдік ғалымдардың жетістіктеріқомақты).
Қазіргі кезде үшінші бағыт-жеке тұлғаның
әлеуметтік-психологиялық сапаларын талдау
проблемасы да туындап отыр. Психогигиена (психо... және гр. hygienos — емдік) — дені сау адамдарды
психикалық жүйке ауытқушылығынан, психикалық
зақымнан сақтандыру үшін арнайы көмек
көрсететін медициналық психология саласы.
Адамның психикалық дамуына және күйіне,
жұмыс қабілетіне, өмірінің ұзақтығына
оң және теріс әсер ететін әлеуметтік,
тұрмыстық, өндірістік, психологиялық
және т.б. жағдайларды зерттейді. Психогигиенаның
мақсаты — қиыншынық кезде және күнделікті әурешілікте адамның жүикесін жұқартатын, психикалық
ауытқушылыққа ұшырататын психоз бен невроздан сақтандыру.
2. Тұлға психологиясы
ХХ ғасырдың он жылдығында
алғаш рет эксперименталдық ғылымға
айналды. Оның пайда болуы А. Ф. Лазурский,
Г. Олппорт, Р. Кеттел және т. б. байланысты.
Өткен ғасырдың 30-шы жылдарының аяғында
тұлға психологиясында зерттеу бағытының
белсенді айырмашылығы басталды. Қорытындысында
ХХ ғасырдың екінші жартысында әр түрлі
бағыттар мен тұлға теориялары құрылды.
Бұл жұмыста біз тұлғаны зерттеудегі үш
келісті жоспарлап, қарастырамыз: трансперсоналды
психология, гуманистік психология және
бихевиоризм. Бихевиоризм-қоршаған ортаның
стимулына ағза реакцияларының жиынтығы
ретінде түсіндіретін, психиканы әр түрлі
жүріс-тұрыс формасына жатқызатын, сананы
ғылыми зерттеудің пәніне жатқызбайтын
ХХ ғасырдағы американдық психологиядағы
бағыт. XIX-XXғ.ғ. аяғында алғашында күшейген
интроспективті «сана психологиясы» ойлау
мен мотивация мәселесін шешуде әлсіздік
танытты. Ерекшелеу қабілеттерін зерттеуде
қолданылатын аппараттар, мәселелік жасушалар,
лабиринттер көмегімен жануарлардың реакцияларын
зерттеуде, мәселені шешу амал және қателесу
әдістерінің көмегімен шешіледі. Бұл шешім
адам мен оқу процесіне таралды, оның жүріс-тұрысының
сапалық ерекшелігі жануарлардың жүріс-тұрысынан
жоққа шығарылды. Сол кезеңде Ресейде
И.М. Сеченовтің ойын дамыта отырып И.П.
Павлов пен В.И. Бехтерев адам мен жануардың
жүріс-тұрысын зерттеудің эксперименталдық
әдісін өңдеді. Олардың жұмыстары бихевиористерге
әсер етті, бірақ олардың жұмыстары механикалық
түрде талданды. 1913 жылы американдық психолог
Дж.Уотсон құрған бихевиоризмнің алғашқы
бағдарламасы құрылды. Оның негізіне зоопсихология
енді. Дж. Уотсонның эксперименталдық
бағдарламасы бойынша психолог бесіктен
бастап дүниеден өткенге дейінгі адам
өмірін қадағалай білуі қажет. Бихевиоризм
сананы обьективті оқуға жеткіліксіз
дей отырып, оның адам іс-әрекетін шынайы
реттеуші ролін жоқтайды. Барлық психикалық
құбылыстар ағзаның қозғалыс реакцияларына
енгізіледі: ойлау сөйлеу-қозғалыс актісімен
түсіндіріледі, эмоция-ағза ішіндегі өзгерістермен
және т. б. Жүріс-тұрыс бірлігіне стимул
мен реакция байланысы қабылданады. Жүріс-тұрыс
заңдары ағза жүйесінің «кірісі» (стимул)
мен «шығысы» (қозғалыс жауабы) арасындағы
қарым-қатынасты бекітеді. Ол жүйенің
ішіндегі процестер позитивті әдіснамаға
сәйкес психикалық және физиологиялық
түрде тікелей бақылауға жеткіліксіз
ретінде ғылыми талдауға берілмейді. Жаңа
бағыт үшін әдіс туралы сұрақ басты болып
табылады. Интроспекция әдісінің жағдайға
тиімсіздігінен сананы зерттеу жоққа
шығарылды. Мұнда ғылымның пәніне сырттай
бақылауға болатын жүріс-тұрыс фактілері
бола алады. Сананың өмір сүруі жоққа шығарылмады
дегенмен, ол психологияның пәні бола
алмайды деп айтылды. Бихевиоризмнің негізгі
әдісі-ортаның әсеріне ағза реакциясының
жауабын бақылау мен эксперименталдық
зерттеу. Эксперименттің бір бөлігі (ақ
көртышқандарға) жануарларға өткізілді.
Бекітілген заңдылықтар адамға ауыстырылды.
Адамның әлеуметтік табиғаты, ортаның
құрылуындағы ағзаның белсенділігі мен
оның психикалық ұйымдастырылу ролі зерттелінді.
Тұлғаны зерттеудегі бихевиористік бағыттың
әрі қарай дамуын зерттей отыра, бұл бағыттың
өкілдері эксперименттен алынған қорытындыларға
көңілдері толмай, сананың әсері мен маңызын
және адамның оны бақылау мүмкіндігін
жоққа шығара отырып, адамның жүріс-тұрысын
түсіндіре, жаңа ауыспалы (әр түрлі танымдық
және оятушы факторлар) оқыту принциптері
мен қажеттіліктерді енгізгенін көрдік.
ХХғ. 20-шы жылдарында бихевиоризм құлдырай
бастағаннан кейін, необихевиоризм пайда
болды. Бихевиоризмнің басты еңбектері:
ол психологияға табиғаттану жағынан
күшті ауытқу енгізді; ол психикалық процестерді
зерттеудің инструменталдық амалының
дамуына мүмкіндік берген, сырттай бақыланатын
фактілер, процестер мен жағдайларды талдау
мен тіркеуге негізделген, обьективті
әдісті енгізді; зерттелетін обьектілер
класы кеңейтілді, балалар, жануарлардың
және т. б. жүріс-тұрысы жедел түрде зерттеле
бастады; оның жұмыстарында психологияның
жеке бөлімдері оқыту мәселелері, білім
беру біліктіктері алға жылжыды. Гуманистік
психология-американдық, қазіргі батыстық
бағыттардың бірі, 50-ші жылдары Калифорнияда
туындады. Гуманистік психологияның зерттеу
пәніне өзін-өзі белсендендіруге ашық
мүмкіндік беретін толық жүйе ретіндегі
тұлғаны жатқызады. Ол егер адамға өз тағдырын
таңдау мен бағыттауға мүмкіндік берсе,
әрбір адамның даму мүмкіндігіне негізделеді.
Оның негізгі принциптерінің құрылуы
мен пайда болуы американдық психолог
А. Маслоудың есімімен байланысты. Оның
орталық көзқарасына-шынайы психикалық
денсаулықты көрсететін максималды шығармашылық
өзін-өзі ұйымдастыру қажеттілігі туралы
көрініс, тұлғаның құрылу түсінігі болып
табылады. А. Маслоу бойынша тәрбие мен
қоғамдық нормалар адамдарды өздерінің
сезімдері мен қажеттіліктерін ұмытуына
және басқалар атаған құндылықтарды қабылдауына
мәжбүрлейді. Сондықтан адамдардың негізгі
қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктері
жоғары деңгейдегі қажеттіліктерді қанағаттандыру
мен пайда болуға кедергі жасап, шектеулі
болып келеді. Қажеттіліктер адамдарға
берілген және иерархиялық түрде ұйымдастырылған.
Иерархияда (жоғарыдан төменге қарай)
деңгейлер белгіленеді: 5: Өзін-өзі белсендендірумен
немесе жеке тұлғаға байланысты қажеттіліктер.
4: Өзін және басқаларды сыйлаумен байланысты
қажеттіліктер. 3: Қабылдау мен махаббатпен
байланысты қажеттіліктер-топқа ену, басқа
адамдармен аффективті қарым-қатынаста
болу; жақсы көру және біреудің жақсы көргенін
қажетсіну. 2: Қауіпсіздікпен байланысты
қажеттіліктер-сенімділік, тиянақтылық,
құрылымдылық. 1: Негізгі физиологиялық
қажеттіліктер. Тұлғаның дамуын түсіндіруге
арналған негізгі принциптер: жоғарыдағы
қажеттіліктерді ұйымдастыруға кіріспес
бұрын, төмендегі қажеттіліктерді қанағаттандыру
қажет. Онсыз жоғары деңгейде тұрған қажеттіліктер
қанағаттандырылмайды. Негізінде адам
қажеттіліктер табалдырығына неғұрлым
көп көтерілсе, соғұрлым ол дара және дені
сау, гуманды болады. Пирамиданың ең үстінде
өзін-өзі белсендендірумен байланысты
қажеттіліктер тұрады. Бұл деңгейге тек
1% ғана жетеді. Көбісінің өзінің потенциалына
көзі жабық және оның бар екенін білмейді.
Қоғамда тұлғаны белсендендіру тендециясы
бар, оған қоршаған орта әсер етеді. Ол
отбасына да қатысты: достық, сенімділік,
қауіпсіз, қажеттіліктері қанағаттандырылған
ортада өскен балаларда өзін-өзі белсендендіруге
де мүмкіндік бар. Негізінде, егер адам
өзін-өзі белсендендіру деңгейіне шықпаса,
бұл дегеніміз төмендегі қажеттіліктердің
біреуінің «шектелгендігі». Тұлғаның
дамуы- бұл өзінің «Шынайы Менін» түсінудегі
тенденция сияқты өзін-өзі белсендендіру
мен өзінің «Шынайы Менін» түсінудің жоғарлау,
конгуренттіліктің жоғарлауы. «Өзін-өзі
белсендендіру» дегеніміз не? деген сұраққа
А. Маслоу: «Өзін-өзі белсендендіруде адамдар
белгілі бір іс-әрекетке енгізіледі...
Тұлға осы іске берілгендіктен, ол үшін
құнды болып табылады». Топқа ену мен өзін
сыйлау сезімі-өзін өзі өзектендіруге
қажетті жағдай, өйткені адам өзін тек
өзі және басқалар туралы ақпарат алғанда
ғана түсіне алады. Керісінше, тұлғаның
дамуына кедергі жасайтын патогендік
механизмдер мыналар: шынайылыққа қатысты
пассивті позиция; Шығарып тастау және
«Менді» қорғаудың басқа амалдары: проекция,
ауыстыру, заттардың шынайы жағдайын ішкі
тепе-теңділікке қарай бұрмалау. Сонымен
тұлғаны өзін-өзі өзектендіру теориясы
бойынша, адамның міндеті- қоғамда өзіндік
түрде болу. Адамның басты құндылығы- ол
өзінің аяққа тұруына жауап береді. ХХғ.
60-шы жылдарының аяғына дейін трансперсоналдық
психология жеке пән ретінде жүзеге аспады,
психологиядағы трансперсоналдық тенденциялар
бірнеше он жылдықтар бойы өмір сүрді.
Бұл бағыттың көрнекті өкілдері болып
К. Г. Юнг, Р. Ассаджиоли, А. Маслоу болды.
Жаңа қозғалыс үшін басты тұтқа психологиялық
препараттар (ЛСД), хлотроптық арту мен
ребефинг әдістерін қолданумен байланысты
клиникалық зерттеулер болды (С. Грофф).
Трансперсоналдық психология психоанализ,
бихевиоризм мен гуманистік психологияның
бірінші «үш күші» аймағында жеткілікті
негізделмеген құбылысты суреттеуге мүмкіндік
беретін жаңа теориялық парадигманы іздейді.
Біріншіден, ол ұлттық ғылыми позициядан
емес көзқарасты талдауда қажет ерекше
рухани тәжірибие формаларына- мистикалық
сана деп аталатын психиканың мүмкіндіктеріне
жатқызылады. Трансперсоналдық психология
орталығында-«тұлғаның шегіндегі психологияда»-толықтық,
рухани қайта туылу мен негізгі құндылықтардың
ауысуына әкелетін қобалжулар мен сана
жағдайының өзгерісі жатады. Бұл бағыттың
лидері- ребефинг деп аталған хлотроптық
демалу әдісін өндеген С. Грофф. Трансперсоналдық
келісті адамның түсінігіне эмперикалық
бекіту Станислав Гроффтың 30 жылдық зерттеуін
берді. Ол адам санасында шектеулер жоқтығын
дәлелдеді және сананың тәжірибиесінен
шетте жатқан психиканың төрт аймағын
бөліп көрсетті: сенсорлық кедергі; дара
санасыздар; өлім мен туылу деңгейі (перинаталдық
матрициялар); трансперсоналдық аймақ.
Көптеген адамдарға барлық төрт деңгейдегі
қобалжулар да жетімді.жеткілікті. Бұл
қобалжуларды денемен жұмыс, музыка (ребефинг,
голотроптық батыру), демалу қолданылатын
эксперименталдық психотерапияның қазіргі
келістерінде немесе психоістік препараттармен
жасалатын сеанстарда бақылауға болады.
Қобалжуға әр түрлі діни ғұрыптар, шығыстық
рухани тәжірибиелер әсер етеді. Мұндай
түрдегі көп жағдайларды сананың мардымсыз
жағдайларындағы күтпеген эпизодтарда
байқауға болады. Ол деңгейдің әрбірін
қысқаша суреттейміз: А) сенсорлық кедергі.
Санасыз аймаққа эмперикалық кіруге мүмкіндік
беретін барлық техника сезім органдарын
алғашында белсендіреді: денедегі әр түрлі
физикалық сезімдер, (физикалық кедергілер),
мекен, мазмұндық эмоциялар (адамның белгілі
бір себепсіз жылағысы немесе күлгісі
келуі-эмоционалдық кедергі ), көру бейнелерінің
өзектелуі (түрлі түсті дақтар, геометриялық
формалар, әр түрлі пейзаждар көзді жапқанда
көрінуі мүмкін-бейнелік кедергілер),
есту аймағындағы өзгерістер құлақта
әр түрлі шуыл дыбыстардың болуынан және
дененің әр бөлігінде сезімдердің болуынан
көрінеді және т. б. Осы барлық сенсорлық
қобалжулар санасыз психикалық аймаққа
бармас бұрын жеңуді қажет ететін сенсорлық
кедергіні көрсетеді. Б) Дара санасыздықтар.
Санасыздықтар аймағы-адам өміріндегі
барлық жағдайлар-шешілмеген қақтығыс,
естен шығарып тастау және жарақаттаушы
ойлар санадан шығуы мүмкін, қобалжулардың
жоғарғы маңыздылығы бар туылғаннан қазіргі
уақытқа дейінгі адам өмірінің жағдайлары
–қайтадан алаңдауға ұшырайды. Өмірбаяндағы
еске алулар жеке көрінбейді, динамикалық
үйлесімді-кондерсирлік тәжірибие жүйесін
(КТЖ) құрады. КТЖ бұл сол немесе басқа
типтегі жедел сезімнің, сол немесе басқа
сапаның күшті эмоционалдық қуатына біріктірілген
адам өмірінің әр түрлі кезеңдеріндегі
еске алулардың динамикалық үйлесімделуі.
Адамның өмірінде болған психологиялық
жарақаттар саналы деңгейде ұмытылуы
мүмкін, бірақ психиканың санасыз аймағында
сақталып, астма, мигрен, сексуалдық бұзылыстар,
қорқыныш-фобиялар, қобалжу, депрессия
сияқты-эмоционалдық және психосоматикалық
бұзылыстарға әсер етеді. Өмірге қауіпті
психожарақаттар психикаға таңба қалдырады.
В) Өлім мен туылу деңгейі (перинаталдық
матрициалар). Егер өмірге қауіпті дара
санасыздықтың өмірбаяндық деңгейіндегі
жағдайлар өліммен күрескен адамның өзін-өзі
зерттеу уақытында кездессе, келесі санасыздық
деңгейінде әрбір адам туылғанда өлім
шегінде бір уақытта болғандықтан, өлім
сұрағы әрбір адам үшін әмбебап. Бұл деңгейде
болатын барлық қобалжуларды биологиялық
туылудың қайта өмір сүруіне жатқызуға
болмайды, тектілік жарақат процесті құрайды.
Сондықтан С. Грофф бұл аймақты санасыздық
перинаталды деп атады. Санасыздықтың
перинаталдық деңгейіне эмоционалдық
жағдайлар, сезімдер мен күшті энергиялар
кіреді. Ол психопатологияның көптеген
формаларының дамуы үшін қатысты айырмашылығы
жоқ матрица мен әмбебап ретінде функцияландырады.
Қандай периниталдық матрициада баланың
шынайы жарақаты көрінсе әр түрлі жағдайдағы
жағымсыз элементтердің шектелуін күтуге
болады. Лифтегі ұмтылып туу немесе туу
үйіндегі жолдағы такси мен қысқыштарды
немесе басқа амалдарды қолдану арқылы
елу сағат ұзақтылықпен туу арасында айырмашылық
бар. Г) Трансперсоналдық аймақ. С. Гроффтың
пікірі бойынша, трансперсоналдық құбылыстар
адам мен космос арасындағы байланысты-өзара
қарым-қатынасты көрсетеді, қазіргі кезде
ол түсініксіз. Бұл себеп бойынша келесідей
болжауға болады, адамның санасы шектен
шығып, уақыт пен кеңістік шектерін жеңгенде,
дара санасыздықты терең зерттеу. Бүкіл
әлем бойынша эмперикалық саяхаттау болғанда
перинаталдық даму кезінде әдеттен тыс
сандық-сапалық көтеріліс болуы мүмкін.
Трансперсоналдық қобалжулар одан өткен
адамдармен тарихи уақытқа өту мен өз
жүзеге асыруларын, ата-бабаларының өмірін
еске алғанда биологиялық және рухани
өткен шақты зерттеу ретінде түсіндіріледі.
Сананың трансперсоналдық көрінуінен
өткен адамдар сананың орталық жүйке жүйесінің
жемісі емес екенін және ол тек адамға
ғана тән емес, ол біріншіден шығарып немесе
енгізуге болмайтын өмір сүрудің сипаттамасы
болып табылады. Адам психикасы өз міні
бойынша барлық өмір сүрушілер мен Бүкіл
әлеммен өлшенген. Бұл классикалық логика
бойынша қисынсыз және мүмкін емес болып
келеді, бірақ адамға өзгеше екі жақтылық
тән: кейбір жағдайларда адамдарды жеке
материалдық обьект, биологиялық машина
ретінде сипаттауға болады, сондай-ақ
адамды ағзаның қызметі мен оның денесіне
теңестіруге болады. Бірақ кейбір жағдайларда
адамды сызықтық себептілік, уақыт пен
кеңістіктің шекараларын жеңетін сананың
шектеусіз аймағы ретінде функцияландыруға
болады. Эмоционалдық, психосоматикалық
және тұлғааралық мәселелер санасыздықтың
барлық деңгейімен (биографиялық, перинаталдық,
трансперсоналдық) байланысты, кейде барлығына
түбірленеді. Келістің басты ерекше сипаттамасы-тәжірибиенің
жаңа аймағына клиентпен баруға дайын
болу, сана эволюциясының мүмкіндіктері
мен рухани және космостық өлшемнің маңыздылығы
таңылатын жаңа моралы болып табылады.
Көбінесе сана үсті, ұжымдық санасыздық
түсініктері қолданылады. Психотикалық
жағдайларда өзін-өзі дамыту ресурсы мен
рухани дағдарыс көрінеді. Сананың өзгеріс
жағдайында пайда болған негізгі қобалжулар
клиентке жеке санасыздығымен кездесуге
ғана мүмкіндік бермей, сондай-ақ рухани
және космостық өлшеммен сай тәжірибемен
тұруға мүмкіндік береді.
Қорытынды
Қазіргі
кездегі үздіксіз білім беру, оның ішінде
ересектерге білім беру көзқарастарына
байланысты, бұл кезеңдегі әлеуметтену
проблемасының маңызы арта түседі. Осы
тұрғыдан қарастырғанда бұл проблеманы
шешуге, педагогика ғылымымен (еңбекке
тәрбиелеу бөлімі) тығыз байланыста зерттеулер
жүргізу мүмкіндіктері бар. Кейінгі кезде
акмеология, кемелденген жас кезеңін қарастыратын
ғылымның зерттеулері өзекті болып отыр.
Еңбектен
кейінгі кезең өте күрделі мәселе, себебі
әлеуметтік психология үшін бұл проблема
әлеуметтену проблемасына қарағанда әлі
жаңа.
Бұл
мәселе қоғам дамуының барысында туындаған,
әлеуметтік психолгияға қойылған объективті
талаптармен байланысты. Мосқал адамдар
кезеңінің проблемасы қазіргі қоғамдағы
көптеген ғылымдар үшін өзекті болып отыр.
Өмір сүру ұзақтығын ұзарту, бір жағынан
мемлекеттің әлеуметтік саясаты болса,
екінші жағынан (зейнеткерлік жүйесі)
халық санының өсуінде мосқалдық кезең
айтулы орын алуда, себебі, біріншіден,
оның өзіндік салмағы артуда. Сонымен
бірге, зейнеткерлердің әлеуметтік тобының
көінде, мүшелерінің еңбкке жарамдылығы
сақталуда.
Әлеуметтік
психологияда бұл проблема әлеуметтенудің
еңбектен кейінгі кезеңі проблемасы түрінде
көрінеді. Э.Эриксонның тұжырымдауы бойынша,
65 жастан кейінгі (жас кезеңдегі: сәбилік,
балалық шақ кезеңі, мектептік кезең, жастық
шақ, орта жас, мосқалдық кезең) «мосқалдық»
кезең ғана «даналық» кезең болып, адамның
әлеуметтенуін ғамамдайды.
Еңбектік
іс-әрекет тұрғысынан әлеуметтену сатыларын
бөліп қарастырудың үлкен маңызы бар.
Жеке тұлғаның қалыптасуында, оның қандай
әлеуметтік топтарда болатыны өте маңызды.
Әлеуметтенудің
барлық сатыларында қоғамның жеке тұлғаға
әсері не тікелей, не топ арқылы, Ж.Пиаже
көрінетін әдет-ғұрып, дәстүрлер, дағдылар,
өмір сүру бейнесі де өзінің әсерін тигізеді.
Сонымен бірге, қала мен ауылдың әлеуметтік-экономикалық
айырмашылығы, әртүрлі елдердің тарихи-мәдениеттік
ерекшеліктері, т.с.с. факторларды есепке
алу қажет. Қорыта айтқанда, әлеуметтенудің
нақты нәтижесі осылардың барлығының
тең әсерлі күші қандай болуына байланысты.
Яғни әлеуметтену мәселесі өз ретінде
шағын және үлкен топтарды байланыстыратын
көпір іспетті зерттелуі қажет.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Алынған ресурс: http://www.izden.kz/referattar/leumettanu-sayasattanu-psihologiya/194 Ғылыми жұмыстар жинағы.
© izden.kz
- www.yandex.kz
- www.google.kz