Оқу жұмыс бағдарламасы

Қызылорда облысының Білім басқармасы

Қызылорда «Қызмет» колледжі

 

 

 

                                                                                                «Бекітемін»

Директордың оқу ісі

жөніндегі орынбасары:

______Әзімқұлова.А.Ә

 

 

 

Оқу   жұмыс бағдарламасы

 

Пән аты: Еңбекті қорғау

Пән бірлестігі: «Жаратылыстану»

Мамандығы 0809000 - «Мұнай және газ кен орындарын пайдалану»

Тобы: М-11 М-12-1

Курсы:ІІІ

Оқу түрі: күндізгі

Барлық сағаты:54

Лекция:38

Практика:16

Басшылыққа алынған бағдарламалар: Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігінің бастауыш және орта кәсіптік білім жөніндегі оқу-әдістемелік кеңесінің шешімімен бекітілген.

 

Оқужұмыс бағдарламасын дайындаған: Алиева Ж.Ш

 

 

 

 

 

                                                                                                   «Қаралды»

                                         «Жаратылыстану»

Пәндер бірлестігінде

Хаттама №____

                                         «__» «__» 20__ж

Бірлестік жетекшісі:

_______Тапалова А

 

 

 

 

 

Түсінік хат

 

«Еңбекті қорғау» пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы Жалпы көлемі: 0809000- Мұнай және газ кен орындарын пайдалану мамандығы бойынша Қазақстан республикасы білімінің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына ҚР МЖМБС 4.05.067-2009 сәйкес жасалынды.

Пәннің мақсаты- еңбектің сонымен қатар тіршілік әрекетінің қауіпсіз және зиянсыз  жағдайларын  жасау үшін, өндірістік жабдықтарды  құрастыру және пайдалану кезінде  қауіпсіздік шараларын сақтау үшін,аппатттардың,қираулардың  мүмкін салдарынан шаруашылық обьектілерінің өндірісьік қызметкерлер құрамы мен халықты қорғау бойынша төтенше жағдайларда  болжау мен сауатты шешім қабылдау үшін зақымдаудың осы заманғы  құралдарын қолдану  және олардың салдарын жою үшін, болашақ мамандарға білім беру.

Пәннің мазмұны келесі пәндерді оқып білу кезінде оқушылар меңгерген білімдерге  негізделеді: Физика,Математика,Химия,Электротехниканың  теориялық негіздері. Пән еңбектің тиімді шарттарын өнеркәсіптік қауіпсіздікті  және  төтенше жағдайларды  тіршілік әрекетін қамтамасыз етуге қабілетті  мамандарды  қалыптастырудың соңғы  кезеңі болып табылады. Теориялық  және тәжірибелік мәселелерді  оқып білудің нәтиежелері  дипломдық  жұмысты орындау  негізінде қолданылады.

«Еңбекті қорғау» пәнінің  бағдарламасы әртүрлі жұмыстарды жүргізу  кезіндегі қауіпсіздіктің, өрт қауіпсіздігінің,өндірістік санитарияның және гигиенаның  жалпы  талаптарын оқып білуді көздейді. Геологиялық  саланың технологиялық үрдістері  мен жаюдықтарының қауіпсіздік  ерекшеліктері сәйкесінше  «Геохимия»,«Бұрғылау  және тау-кен ісінің негіздері»,

«Гидрология гнегіздері», «ПҚК іздеу мен барлаудың әдістемесі»  арнайы пәндерде оқытылуы тиіс.

Бағдарламалық материалды баяндау  кезінде  еңбек қауіпсіздігі  саласындағы отандық және  шетел  ғылым мен техниканың жетістіктерін  есепке алу қажет, қолданыстағы стандарттарға  сәйкес техникалық өлшемдердің  терминологиясы мен белдеулерін қатаң сақтау керек.

Оқушылардың  пәні материалын тиімдірек меңгері үшін, көрнекі  құралдарды, оқытудың аудиовизуалды  құралдарын компьютерлік бағдарламаларды  пайдалану қажет, еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасы  бойынша алдыңғы  қатарлы тәжірибемен танысу мақсатында көрмелер мен кәсіпорындарда экскурсиялар жүргізу керек.

Оқушыларды жұмысының  қауіпсіз тәсілдері мен әдістерін  меңгерудің тәжірибелік дағдыларына  оқыту мақсатында бағдарлама тәжірибелік  және зертханалық жұмыстар негізделеді.

 

 

 

 

 

 

Пәннің  тақырыптық жоспары

V семестр

Р/с	Бөлімдер мен тақырыптардың  атауы	Лекция	практика	барлығы
	І бөлім Еңбекті  қорғаудың жалпы мәселелері
1	Тақырып 1.1 Қазақстан Республикасында  еңбекті қорғау туралы  заңдардың  негіздері	2		2
2	Тақырып 1.2 Геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу  кезінде  еңбекті  ұйымдастыру	2		2
3	Тақырып 1.3 Еңбекті қорғау  бойынша  жұмыстарды ұйымдастыру	2		2
	ІІ бөлім Қауіпсіздік  техникасы
4	Тақырып 2.1  Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру	2		2
5	Тақырып 2.2 Түрлі физикалық  географиялық жағдайларда	2		2
6	Тақырып 2.3 Көлік құралдары  мен арнайы машиналарды пайдалану  кезіндегі  қауіпсіздік техникасы	2		2
7	Тақырып 2.4 Электроқондырғылары  мен іштен данғыш қозғалтқыштарды  пайдалану кезіндегі қауіпсіздік  техникасы		2	2
	ІІІ бөлім өндірістік санитария
8	Тақырып 3.2 Өндірістік бөлмелерге қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптар		2	2
9	Тақырып 3.3 Өндірістік орта факторларының адамға зиянды ықпалынан  қорғау		2	2
	Барлығы	12	6	18

                                                          VІ семестр

10	Тақырып 3.4 Жұмысшылардың  жеке қорғаныс құралдары	2		2
	ІV бөлім Өрт  қауіпсіздігінің негіздері
11	Тақырып 4.1  Жану және заттардың  жанғыш қасиеттері	2		2
12	Тақырып 4.2  Өндірістік және қосалқы ғимараттардағы, дала жұмыстарын жүргізудегі  өрт қауіпсіздігінің  шаралары	2		2
13	Тақырып 4.3 Өрт сөндіру  құралдары	2		2
	V бөлім  Геологиялық  барлау жұмыстарының жеке түрлерін  жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы
14	Тақырып 5.1 Геологиялық түсіру іздеу және барплау жұмыстары  кезіндегі қауіпсіздік шаралары	2		2
15	Тақырып 5.2 Гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық жұмыстардағы қауіпсіздік шаралары	2		2
16	Тақырып 5.3 Бұрғылау жұмыстарындағы  қауіпсіздік шаралары	2		2
17	Тақырып 5.4 Геофизикалық жұмыстар кезіндегі қауіпсіздік шаралары	2		2
18	Тақырып 5.5  Тау-кен жұмыстарын жүргізудегі  қауіпсіздік шаралары	2		2
19	Тақырып 5.6  Жарылыс жұмыстарындағы қауіпсіздік шаралары	2		2
20	Тақырып 5.7 Камералды және зертханалық жұмыстардағы қауіпсіздік  шаралары		2	2
21	Тақырып 5.8  Қоршаған ортаны қорғау		2	2
	VI  бөлім Ауа  райының қолайсыздығы салдарынан  болатын апатардан сақтану шаралары
22	Тақырып 6.1  Су (сел) тасқыны кезіндегі тұрғындардың апаттан қорғануы	2		2
23	Тақырып 6.2 Жел және құйынды дауылдар кезіндегі қорғаныс	2		2
24	Тақырып 6.3 Нөсер жаңбырлар мен найзағайлардан сақтану	2		2
25	Тақырып 6.4 Қар көшкіні мен мұздақтардан қорғану шаралары		2	2
26	Тақырып 6.5 Күннің радиациялық сәулесінен сақтану		2	2
27	Тақырып 6.6 Метерологиялық станциялардағы ауа-райын бақылау жүйесі		2	2
	Барлығы:	26	10	36
	Жылдық қорытынды	38	16	54

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

 

1. Кабанцев А.И. «Геологиялық барлау жұмыстарының» М.,Недра,1986ж

2. Ақбасова А.Ж., Саинова   Г.Ә «Экология» Алматы,2003

3.Қалыбеков  Т. «Экология  және ашық кен» Алматы: Қазақстан, 1988

4.Жарылыс жұмыстарындағы қауіпсіздіктің  ортақ ережелері,

    М., Недра ,1986ж

5. Қазақстан Республикасының «Еңбекті қорғау туралы» заңы,брошюра

6. Геологиялық барлау жұмыстарындағы қауіпсіздік ережелері М.,Недра,1986ж

Қосымша әдебиеттер:

1.Броун С.М, «Бұрғылаудағы  еңбекті қорғау» М., Недра 1981ж

2.Геологиялық барлау ұйымдарына арналған  еңбекті қорғау бойынша нормативтік  құжаттардың жинағы  М., Недра ,1986ж

3.Өндірістегі қайғылы  оқиғаларды тексеру және  есепке  алу туралы қағида,М.,Профиздат,1989ж

4.Тұрмыста жұмысқа дейінгі  жолда немесе жұмыстан кейінгі   жолда  болған қайғылы оқиғаларды  тексерудің тәртібі туралы  қағида  М., Профиздат,1989ж

5. Геологиялық  барлау  жұмыстарындағы қайғылы оқиғалар  кезінде  алғашқы  көмек  көрсету бойынша нұсқаулық, М., Недра 1975ж

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                  

 

 

 

 

 

Оқу жұмыс бағдарламасында  қарастырылған тақырыптар мазмұны

 

                    І Бөлім Еңбекті қорғаудың жалпы мәселелері

Тақырып 1.1 Қазақстан  республикачсында еңбекті қорғау  туралы заңдардың негіздері 

 Еңбекті қорғау саласындағы  Қазақстан Республикасының  негізгі  заң актілері : ҚР Конститутциясы  ҚР «ҚР еңбек туралы» және  «ҚР еңбекті қорғау туралы  заңдары».

Еңбек және еңбек туралы заңдардың сақталуын  бақылауды  және тексеруді ұйымдастыру. Еңбекті  қорғау бойынша заңдар мен ережеелерді  бұзғаны үшін, жұмыс берушілер  мен жұмысшылардың жауапкершілігі Жауапкершіліктің  түрлері. Өндірісте  зардеп шккендерге материалды залалдың орнын толтыру ережелері. Аралас жауапкершілік туралы түсінік.

 

Тақырып 1.2 Геологиялық  барлау жұмыстарын жүргізудегі еңбекті  ұйымдастыру.

Еңбек пен демалысты ұйымдастырудың формалары  мен әдістері. Ішкі еңбек  тәртібінің ережелері.

Техникалық және өндірістік эстетика және олардың  еңбек жағдайларына ықпалы. Еңбек тәртібі. Жұмыс қарқына  мен ырғағы. Бір күннің ішіндегі адамның жұмысқа қабілетттілігінің  динамикасы. Далалы және таулы барлау жұмыстардағы әйелдер мен жасөспірімдердің еңбегін қорғаудың ерекшеліктері.

Өндірістік травматизм мен  кәсіби аурулар туралы түсінік. Жарақаттану,ауырлық,оқиғаның болу орыны мен көпшілігіне қарай  қайғылы оқиғалардың жіктелуіТравматизмнің  көрсеткіштері. Тұрмыстық жарақаттар туралы түсінік. Өндірісте қайғылы  оқиғаларды тексеру мен есепке алудың тәртібі. Травматизмді талдау. Травматизснің  алдын алуға бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық шаралар.

 

Тақырып 1.3 Еңбекті  қорғау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру

Еңбекті қорғауды  басқару  жүйесі. Геологиялық барлау жұмыстарын қауіпсіз жүргізуді  мемлкеттік және ведомостволық тексеру.

Еңбекті қорғау жағдайындағы  жұмыс берушілер мен олардың  өкілдерінің құқықтары міндеттері мен жауапкершіліктері 

Еңбек қауіпсіздігі мен стандарттарының  жүйесі ,оның мазмұны  құрылымы.

Еңбекті қорғау  бойынша  шараларды жоспарлау қаржыландыру және материалды техникалық қамсыздандыру.

Жұмыстарды қауіпсіздігі жүогізу ережелерін оқыту және жұмысшыларды аттестатциялау. Қауіпсіздік техникасы  бойынша нұсқаулар мен олардың  түрлері.

                           ІІ Бөлім  Қауіпсіздік техникасы

Тақырып 2.1 Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Өндірістік тапсырмалар  беру. Дала жұмыстарына шығуға дайындық жағдайын анықтау.

Жұмысқа қабылдау ережелері. Осы аудандағы жұмыстардың ерекшеліктері  мен байланысты дағдыларға жұмысшыларды үйрету.

Керек-жабдықтармен қауіпсіздік  техникасының құралдарымен байланыс құралдарымен қамтамасыз ету.

Дала жұмыстарына шығуға құжаттарды рәсімдеу.

 

Тақырып 2.2 Түрлі  физикалық-географиялық жағдайларға  жұмыстарды жүргізудегі қауіпсіздік  техникасы.

Аз қоныстанған аудандарда ,таулы,көшкін қауіпті селқауіпті батпақты,орманды,карсты,шөлді  жерлерде өзен аңғарлары мен жыраларда  қозғалту және жұмыс жасау қауіпсіздік  шаралары.

Адасқандардың мінез-құлығы төтенше жағдайлардағы олардың  әрекеті оларды іздеу.

Іздеу құтқару жұмыстарын ұйымдастыру  және жүргізу Өрт  сел және басқа да қауіптердің  негізгі белгілері.

 

Тақырып 2.3 Көлік  құралдары мен арнайы машиналарды  пайдаланудағы қауіпсіздік техникасы

Дала жағдайларындағы  жұмыс кезінде көлік құралдары  мен арнайы  машиналарды қауіпсіз пайдалануды  қамтамасыз ету бойынша жалпы ережелер мен талаптар. Көлік басқаруға рұқсат алу.

Көлік құралдарын пайдалануға  дайындығын тексеру тәртібі.

Адамдарды тасымалдауға  арналған автомобильдердің  жабдықтау  ережелері

 

 

Тақырып 2.4 Электроқондырғыларды мен іштен жанғыш қозғалтқышты  пайдалануды қауіпсіздік техникасы.

Адам ағзасына электр тогының әсері мен электр  тоғымен зақымданудың негізгі түрлері

Қауіпсіздік шараларына қатысты  электроқондырғылардың жіктелуі жерге  қосулар мен жоюлардың ролі  олардың құрылысы.

 

ІІІ бөлім Өндірістік санитария

Тақырып 3.1  Дала жұқмыстарындағы санитария және гигиена

Жұмыстар ауданындағы  санитарлы-эпидимологиялық жағдай туралы ақпаратты алдын ала және мепрзімді жинау.