Арпаның қолданылуы

Қиын бөшкелi сыраны фальсификацияланғанын  табу қиындау.    Бөтелкеге немесе банкіге құйылған сыраны, сыра дайындау кезінде фальсификациялайды, бірақта бөтелкедег3 сыраның фальсификациялануы білінбеуі мүмкін. Бұл жағдайда фальсификация дайындаушыларды  нашар жабылған қақпағы  береді. Шөлмектегi сыра, ашылған су қосуға және ашылған қайта тығындай алатындығыменнен, шөлмекте немесе банк тасуы су қосылған сырада жиiрек болады жасауда бұрмалаған. Нашар жабулы металлдық тығынның бер бұрмалаушылары осы жағдайда: мұндай шөлмектер төңкерiлуде күйлеу түбiн жоғары қаратып атап өтедi немесе тығын ашылады.

Егер уытты толық оңай емес  заттармен алмастырылған жағдайда, онда сыра дайындау барысында сыра  дәм бойыша бос сусын сияқты болады, себебі уыттың дәмі болмайды.  Ал бұл дефектті тіпті құлмақты рецептура бойынша қолдансада жойылмайды.

Сапасыз шикiзат қолдану  — сапа бойынша технологиялық  бұрмалаудың түрінің  бiрi. Бұның нәтижесінде  төмен сапалы сыра өндіріледі, ал ол сыралар өз аттарына лайык емес.

Сыралар технологиялық бұрмалауды басқа бiр түрi технологиялық тәртiптiң  бұзушылығы, бас ашудың және бас  ашытуға дейінгі болатын ашытудың мерзiмдерiнiң мерзiмдi қысқарту болып  табылады.  Осының нәтижесінде сыра өзіндік ерекше дәмді болмайды және сақтау кезінде тұрақтылығы жеткілікті болмайды. 

Сыра қайнату – күрделі технологиялық  үдеріс. Сапасы ең жоғары кәріптас түстес сусынды өндіру үшін заманауи технолгиялар және қымбат жабдық қолданылады, дегенмен, сыраны жасауда бар-жоғы төрт құрамбөлік  қолданылады: cолод, құлмақ, су және ашытқы.  

Солод деп, сыра қайнататын арпаның енген дәндерін атайды. Бұл құрамбөлік көмірсуларға, ферменттерге, минералды тұздарға және дәрумендерге бай, сыраға тамаша рең, қанық хош иіс, дәмнің толыққандығын беретін де сол.

Екінші маңызды құрамбөлік – су. Судың сапасы, оның ионды құрылымы сыра сапасының деңгейіне үлкен әсерін тигізеді.  

Құлмақ – дәстүрлі және сыра қайнатудағы ең қымбат тұратын шикізат. Ол сыраға өзіндік ащы дәм және хош иіс береді, сыра ашытқысындағы кей ақуыздардың жойылуына септігін тигізеді, антисептик ретінде әсер етеді, сыра көбігінің тұрақтылығын арттыады. Құлмақ негізгі екі түрге бөлінеді: ащы және хош иісті.  

Ашытқы арнайы ашытқы цехында ерітіліп, сақталады. Ашытқылардың түрлі тұқымдары болашақ сыраның сипатын белгілейді және әдетте әр сыра қайнатушы өзінің таза тұқымын пайдаланады.

Сыра өндіру технологиясы бірнеше  кезеңнен тұрады. Ең алдымен солод  қажетті өңдеуден өтеді: оны арнайы тазарту құбырларынан өткізеді, содан  кейін ұсақтап үгітеді.

 

 

 

 Солодты ұсақтау

Ұнтақтың тиімді құрамы сығындының шығуын және сыра ашымасының тез сүзілудің  барынша жоғары жылдамдығын қамтамсыз  етуге тиіс, өйткені дәннің қабы жақсы сүзгіш материал болып табылады. Солод ылғалды күйде ұнтақталады. Ол барынша тиімді нәтижеге жетуді қамтамасыз етеді. 

Сыра ашымасын алу /Сүйкеу

Келесі кезеңде солод ұнтағын  сумен араластырады. Бұл үдеріс сүйкеу, ал пайда болған қоспа – іркінді  деп аталады. Арнайы іркінді күбіде солодтың құрамбөліктері ыдырайды да, еритін сығындылық заттектер түзеді. Бұдан әрі іркіндіні жылытылып, екіге бөледі: бытыра – сыра қайнатудың келесі үдерісіне өтпейтін ерімейтін  заттектер және ашыма – іркіндінің сұйық бөлігі. 

Қайнату цехы

Қайнату цехында сыра өндірісінің  негізгі үдерісі – ашыманы  қайнату жүзеге асырылады. Қайнату  үдерісінде ашымаға бірнеше рет  келесі құрамбөлік құлмақ қосылады. Қайнатудың басында қосылған құлмақ сыраға өзіндік  ащы дәм береді, ал қайнатудың соңында  қосылғаны хош иіс және дәмнің жұмсақтығын береді. Құлмақталғаннан  кейін, ашымаға ашық рең беру, тұнбалардан  тазарту кезеңі басталады. Содан  кейін ашытуға қажет температураға  дейін суытылады. 

Ферментация бөлімі

Салқындатылған ашыманы ашыту  танкісне айдайды. Айдау кезінде  ашымаға арнайы сыра ашытқысын қосады. Осы кезде ашыманың  барлық қанттары ашып, алкоголь және көмірқышқылын түзеді. Үдерістің соңына қарай қоректік заттардың азаюына қарай ашытқы өз белсенділігін жоғалтып ЦКТ-ның (цилиндрлік-коникалық танкілер) түбіне тұнады да алынып тасталады. Ашу кезеңінен өткен сыра «жас сыра» деп аталады. Одан әрі қарай оны толық ашуға және пісуге жібереді. 

Сүзу бөлімі

Ашығаны қанған және салқындатылған сыра сүзу цехына жіберіледі, сол жерде  түсіне ашық рең беру үдерісі жүреді. Сыраны тұнық емес етіп тұратын бөлшектердің құрылымы күрделі және көлемі әртүрлі  болғандықтан, сүзгіден өткізудің ең жақсы жолы оны адсорбциялық қасиеттері тамаша қосалқы матеиалдың – кизельгурдың көмегімен сүзген дұрыс саналады.

 

 

 

 Құю

Сусынның мөлдірлігіне қол жеткізгеннен кейін оны пастерлеуге және құюға  жібереміз. Құюға арналған ыдыс мұқият дезнинфекцияланады және арнайы датчиктердің көмегімен тексеріледі. Содан кейін  құю жолында дайын сусынды  шөлмектерге, қалбырларға және кегтерге құйып бекітеді де, қаптарын жапсырады. Ыдыстарға құйылған сыра қаптау конвееріне түседі, ол жерде мультипактар немесе паллетерге қапталып, Қазақстанның әр қаласына ұқыпты жеткізіледі. 

Зертхана

Қолданыстағы МЕМСТ сыра талаптарна жауап беруге тиіс7 параметрден тұрады. Алайда «Эфес Қазақстанда» сыраның  сапасы 35 көрсеткішті қамтитын ішкі Efes Quality Control жүйесі бойынша да бағаланады. «Эфес Қазақстан» зертханасында  кірген материалға да, дайын өнімге де физико-химиялық және микробиологиялық қатаң бақылау жүргізіледі, сондай-ақ сыра өндірісінің әр кезеңі мұқият бақыланып отырады.

 

Адам организиміне сыраның әсері

• Ми
• Сыра кремнийге бай болғандықтан, адамның сөйлеу функциясы бұзылмайды.
• Бастағы мыңдаған клеткаларды өлтіреді және олар қайта қалпына келмейді. 
• Жүрек
• Қан айналымын тездетеді
• Жүрек қабырғаларының жуандалуына, митахондряның кішірейуіне, жүрек қуыстарының кеңейуіне әкеледі.
• Ас қорыту мүшелері
• Сыраны қолдану барысында сіз өсімді қосылыстарды аласыз, ал ол заттар ас қорытуды жақсаттар және асқазан сөлі жақсы бөлінеді.
• Құлмақтың пайдалылығына қарамай, оның смалалары концероген болып табылады және олар өзіндің жою қабілеттерін іске асырады. Рак ауруын туғызады.
• Ұрықтану
• Сыра әлеуеттер туғызады және басқа жыныстағы адамдар мен сойлесуге көмектеседі.
• Сырада уылы заттар бар-ауыр металдар олар эндокрин жүйесін бұзады. Әйел адамдары сүтті-темірлі ракпен ауруы мүмкін. Ер адамдарда жыныстық гармондары өндіруді тоқтатып- әйел адамдарға сай гармондар түзе бастайды және екі жыныстыңда сыртқы бейнелері өзгереді.
• Жүйке жүйесі
• Тыныштандырады-стресті түсіреді жақсы көңіл күй сыйлайды.
• Сыраның құрамында құлмақ болғандықтан, оның құрамында психоактивті заттар бар, олар есте сақтау қабілетің төмендетеді.

 

 

• Бүйрек
• Сыраны несеп айдағыш ретінде қолданады.
• Несеп айдағыш қасиетіне байланысты, ол организмдегі пайдалы заттарды айдап жібереді.