Қасқасу шатқалының өсімдік ресурстары, шаруашылық маңызы және оларды сақтап қорғау

Шаруашылық маңызы: жайлымда гүлдегенге дейін малға жақсы жем шөп.

354. A. losisosemius Boiss - А. мохнатый – Таспа. Бұта. Таудың ортаңғы және төменгі тау белдеуінде, тасты және ұсақтасты беткейлерде өседі.

VI-VII гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

355. A. tibetanus benth ex Bunge - Аю тибетский - Тибет таспасы. Көп жылдық. Жоғарғы және ортаңғы тау белдеуінде, шалғындықта, далалы жерлерде, бұталы тоғайда өседі.

IV-VIII гүлдейді, VI-IX жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Құрамында алколойд болғанымен үй жануарларына жақсы жем шөп болады.

356. A. Vicarius Liski - Аю замещабщий. Бір жылдық. Тасты - ұсақ тасты, ұсақ топырақты тау бөктерінде, эфемерлі өсімдіктер арасында өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Көктемгі жайылымда бағалы жем шөп болады.

357. A. bungei С. Winkl et В. Fedtsch - А. Бунга. Бір жылдық. Әртүрлі шөпті эфемерлі өсімдіктердің арысындағы ұсақ топырақты тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

358. A. sesamoides Boiss - А. кунтужный. Бір жылдық. Орманды тау бөктерінде және тасты беткейлердегі эфемерлі шөптердің арасында өседі.

V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: көктемгі жайлымдағы бағалы жем шөп болады.

359. A. rytilobus Bunge - А. маршинистолопастной. Бір жылдық. Орманды тау бөктерінде, аласа тауларда өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: бағалы жем шөп.

360. A. alopecias Pall - А. лисовидный Көп жылдық. Орманды тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді, VI-VII жеміс салады. Шаруашылық маңызы: жем шөптік.

361. A. nematodes Bunge - А. нитовидный - Жіп таспа. Көп жылдық. Таудың белдеуіндегі тасты және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: құрамында алколоид бар.

362. A. stenanthus Bunge - А. тонкоцветный - Жіңішке гүлді таспа. Көп жылдық. Тау бөктерінде тасты және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

IV-VI гүлдейді, V-VIII жеміс салады.

363. A. shorniahowii В. fedtsch - А. скорнякова - Скорняков таспасы. Көп жылдық. Тау бөктерінде және өзен арналарында өседі.

V-VI гүлдейді, VI-VII жеміс салады. Шаруашылық маңызы: мал азық етеді.

364. A. neo-lipskyanus М. Pop - А. новый Липского. Бұта. Таудың төменгі белдеуінде тасты және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді, VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Жем шөптік

365. A. ugamicus М.Рор - А. угамский. Бұта. Құрғақ ұсақ тасты, кейде тасты тау бөктерінде өседі.

IV-VI гүлдейді, V-VII жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Жем шөптік, жайылым өсімдік.

366. A. xanthomeloides Kor et М. Pop - А. черно-желтый - Қара -сары таспа. Көп жылдық. Тасты және ұсақ тасты тау бөктерінде өседі.

IV-VI гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: Жем шөптік

367. A. pseudonobilis М. Pop - Л. ложноблогродный Көп жылдық. Тасты тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді, VI жеміс салады.

368. Oxytropis glabra DC. - Остролодочник голый - Тықыр кекек, у кекек Көп жылдық. Шалғынлықта және өзен жағалауларында өседі.

VI-VII гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: малға, әсіресе жалқыға улы өсімдік.

369. О. talassica Gontsch - О. таласский - Талас кекегі. Көп жылдық. Шалғындықта және тасты-ұсақ тасты тау бөктерінде, таудың жоғарғы белдеуінде өседі.

VII-VIII гүлдейді.

370. О. tshimganica Gontsch - О. Чимганский - Шымған кекегі. Көп жылдық. Биік таудың тасты және ұсақ тасты беткейлерінде өседі.

VII-VIII гүлдейді.

371.0. Macrodontha Gontsch - О. крупнозубый - Ірі тісті кекек. Көп жылдық. Таудың ортаңғы белдеуінің шөпті беткейлерінде өседі.

VI-VII гүлдейді

372. О. baissunensis Vass - О. байсунский. Көп жылдық. Таудың ортаңғы белдеуінің шөпті беткейлерінде өседі.

VI-VII гүлдейді.

373. О. rosea Bunge - О. розовый - Қызғылт кекек. Көп жылдық. Тасты, ұсақтасты және ұсақ топырақты тау бөктерінде өседі.

V гүлдейді

374. О. adschendens Gontsch - О. Восходящий. Көп жылдық. Таудың тасты бөктерінде өседі.

VII-VIII гүлдейді.

375. Glycyrrhiza glabra - Солодка голая - Жалаң мия. Көп жылдық. Далалы жерлерде, шөлейтті және жартылай шөлейтті жерлерде өседі, жабайы түрінде егістікте жиі кездеседі.

V-VI гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

376. G. uralensis Fisch - С. уралськая - Орал миясы. Көп жылдық. Сортаң шалғындықта, далалы және тоғайлы жерлерде өседі.

VI-VII гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

377. Meristotropis eryuthrocapra Wass Раздельнолозочник красноплодный - Қызыл жемісті тікентұршақ. Көп жылдық. Тасты беткейлерде, су ағындарының құрғақ жағалауларында, сай-салада өседі.

V-VI гүлдейді.

378. Hedysarum seversovii Bunge - Конеечник Северцова - Северцов тиынтағы. Көп жылдық. Аласа иаудың тасты және ұсақ тасты шыңдарында өседі.

V-VI гүлдейді.

379. Н. pshemense М. Pop ex В. fedtsch - К. Пскемский - Піскем тиынтағы. Көп жылдық. Таудың ортаңғы белдеуінің тасты беткейлерінде және жылға жағалауларында өседі.

VII-VIII гүлдейді.

380. Н. ferganense Korsh - К. ферганский – Тиынтақ. Көп жылдық. Тасты және ұсақ тасты төменгі белдеудің тау бөктерінде өседі.

VI-VIII гүлдейді.

381. Н. jaxarticum М. Pop - К. сырдарьинский - Сырдария тиынтағы. Көп жылдық. Аласа таудың ұсақтасты және шалшықты бөктерінде өседі, сондай-ақ далалы төбелерде кездеседі.

V-VI гүлдейді.

382. Н. acutifolium Bait - К. остролистый. Көп жылдық. Тасты бөктерде өседі.

VI-VII гүлдейді.

383. Onobrychis echidua Lipsky - эспарцетехидна эспарцет. Бұта. Таудың альпі белдеуінің тасты және жартасты жерлерде өседі.

VI-VII гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

384. О. microntha Schrenk - Э. мелкоцветный - Майда гүлді эспарцет. Бір жылдық - Тасты және далалы беткейлерде өседі.

IV-V гүлдейді, VI-VII жеміс салады.

385. О. amoena M. Pop - Э. приятный

Көп жылдық. Таудың тасты бөктерінде, шалшықты топырақта өседі. VI-VII гүлдейді, VII-VIII жеміс салады.

386. Cicer flexuosum Lipsky - нут извлистый - Kip ноқат. Kөn жылдық. Ұсақ тасты - тасты оңтүстік беткейлерде және өзеннің тасты арналарында өседі.

VI-VII гүлдейді, VI-VIII жеміс салады.

387. Vicia subvillosa Boiss - Горошек маловолосистый – Сиыржоңышқа. Көп жылдық. Аласа таудың шалшықты және ұсақ тасты беткейлерінде, далалы жерлерде, сай-салада және құмда өседі.

IV-V гүлдейді, VI-VIII жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: жем шөптік.

388. V. peregrina L. - Г. иноземный. Бір жылдық. Мекен орындарында, егінжайларда, шөпті далалы беткейлерде өседі.

IV-VI гүлдейді, VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы: жем шөптік, жабайы шөп.

389. V. hybrida L - Г. помесный. Бір жылдық. Егінжайда және бау-бақшаларда жабайы түрінде өседі.

IIV-V гүлдейді.

Шаруашылық маңызы: жем шөптік.

390. Lens orientalis Schmalh - Чечевица восточная - Шығыс жасымығы. Бір жылдық. Эфемерлі өсімдіктердің арасында өседі, егінжайларда жабайы түрінде кездеседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

Шаруашылық маңызы:  азықтық.

391. Lathyrus ciceris L - Чина нушовая - Ноқат әсікен. Бір жылдық. Таудағы бұталардың арасында, далалы бөктерінде, өзен алқаптарында жабайы түрінде өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады. Шаруашылық маңызы: азықтық

392. L. inconspicuus L. - Ч.незаметная - Әйкен. Бір жылдық бұталардың арасында, егіншілікте және далалы тау бөктерінде өседі.

IV-V гүлдейді, V-VI жеміс салады.

 

Geraniaceae juss - Гераниевые - қазтамақ тұқымдасы.

 

393. Geranium collinum Steph - Герань коромовая - Белес қазтамақ. Көп жылдық жазықтықта, көгалда, өзен алқаптарында және тау бөктерінде өседі.

V-VI гүлдейді, VI-VII жеміс салады.

394. G. saxatile Kar - Г.спальная. Көп жылдық. биік таулы шалғындықтан бұталы белдеуге дейін өседі.

VII гүлдейді, VIII жеміс салады.

395. G. transversale Vved - Г.покеречно клубная. Көп жылдық. аласа тауларда жазықтықта, бұталардың арасында өседі.

V гүлдейді, V жеміс салады.

 

Biebersteiniaceae.L.Agardh - Биберштейниевые - қоқтың тұқымдасы.

 

396. Biebersteinia multifida DC - Биберштейния многораздельная -салалы қоқтын. Көп жылдық тасты беткейлерде, жартаста, орманды алқаптарда және шөлейтті далалада өседі.

IV-V гүлдейді, VI жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: Улы өсімдік.

 

Linoual S.F. Grau - Льновые - Зығыр тұқымдасы.

 

397. Linum mesostylum Juz - Лен среднестолбиковый - зығыр. Көп жылдық. Құрғақ тау бөктерінде және таулардың арасындағы алқаптарда өседі.

VI гүлдейді, VI-VIII жеміс салады.

398. L. perenne L. - Л. многолетний – көп жылдық зығыр. Көп жылдық. Далалы жазықтықта, шалғындықты беткейлерде өседі.

VІ гүлдейді VIII жеміс салады.

 

Polugalauae R. Br - Истодовые - Мекет тұқымдасы.

 

399. Polugala kybrida - Истод гибридный - Будан мекеті. Көп жылдық. Шалғындықты далада және тасты беткейлерде өседі.

VI-VIII гүлдейді және жеміс салады.

Euphorbiaceae juss - Молочайный - Сүттіген тұқымдасы.

 

400. Chrozophora obligua Juss - Хрозофора косая - көкморос. Бір жылдық. Құрғақ тасты және ұсақ тасты беткейлерде және егінжайда өседі.

VI-X гүлдейді.

401. Euphorbia tianschanica Prokh - молочай тянынанский - Тянь Шань  сүттіген. Көп жылдық. Тауда, беткейлерде, құрғақ арналарда және далалы беткейлерде өседі.

V- VII гүлдейді, VII- VIII жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: Малға улы шөп.

402. Е. rapulum Kar - М. репка – зығыр. Көп жылдық. Далалы беткейлерде және шөлейтті жазықтықта өседі.

ІV гүлдейді, V- VI жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: Малдарға ұлы шөп.

403. E.lamprocarpa Prakh - М. светлоплодный - сүттіген. Көп жылдық. Таудың төменгі белдеуінде бұталы тоғайда, жылға кағалауларында өседі.

ІІ-VII гүлдейді.

Шаруашылықтағы маңызы: малдарға улы шөп.

404. Е. helioscopia L - М. солнцегляд. Бір жылдық. Лас жерлерде, арықтың жағасындағы көгалда, егістікте жиі кездеседі.

IV- VIII гүлдейді, VI-VIII жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: малдарға улы шөп, арамшөп.

405. Е. Sewerzowii Herd - М. Северцова - Северцев сүттігені. Көп жылдық. Таудың төменгі белдеуінің тасты және ұсақ топырақты, шалғындықты беткейлерінде өседі.

VІ гүлдейді, VII жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: малдарға ұлы шөп.

406. Е. falcata L. - М. Серповидный - Ортақша сүттіген.  Бір жылдық. Егінжайда, көгалда жабайы түрде өседі.

VI-IX гүлдейді.

 

Anacardiaceal Linoll - Сумаховые - Сірке ағашы тұқымдасы.

 

407. Pistacia vera I - Фисташка настаящая - Нағыз пісте. Ағаш немесе бұта. Ұсақ тасты және ұсақ топырақты тау беткейлерінде және аласа тауларда өседі.

IV- V гүлдейді, VII-IX жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: Тағамдық, бояу өсімдігі.

 

Celastraceal R. Br - Бересклетовые - Қаыржық тұқымдасы

 

408. Euonymus semenovii Regel - Бересклет Семенова - Семенов  қабыршығы. Бұта. Шыршалы орманда, аршалы тоғайда, жартаста және тасты бөктерде өседі.

V- VI гүлдейді, VIII жеміс салады.

409. Е. koopmanni Lauche - Б. коопана - Коопман қабыршағы. Бұта. Орманды жерлерде, тасты бөктерде және өзен алқаптарында өседі. VI гүлдейді, VIII-IX жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: сәндік өсімдік.

 

Aceraceal Juss - Кленовые - үйеңкі тұқымдасы.

 

410. Aser semenovii L. - К. Семенова - Семенов үйеңкісі. Бұта. Таудың сай-саласы мен беткейлерінде, бүталы тоғайда және өзен алқаптарында өседі.

V- VI гүлдейді, IX жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: сәндік өсімдік .

411. A.tataricum L. - К. татарский - татар үйеңкісі. Ағаш. Өзен жағалауларында, орманда және бұталы тоғайда өседі.

V- VI гүлдейді, IX жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: шөлейтті жерлерде жасылдандыруға арналған.

 

Balsaminoceal A. - Бальзаминовые - Қына гүл тұқымдасы.

 

412. Impatiens balsamina L. - Недотрого бальзаминовая - бальзаминді шыңқетер. Бір жылдық. Қазақстанның Оңтүстік және Оңтүстік Шығыс бөлігінде бақшада өседі.

VII- VIII гүлдейді, VIII-IX жеміс салады.

Шаруашылықтағы маңызы: Сәндік.

413. I.parviflora D.C. - Н. мелкоцветная - ұсақ гүлді шыңқетер. Бір жылдық. Өзен жағалауларында, таудың тасты беткейлерінде, бақшада жабайы түрде өседі.

VI - VIII гүлдейді және жеміс салады.

414. I.brachycentra Var. et Kir - H. короткошпорцовая - шыңқетер. Бір жылдық. Көлеңкелі жерлерде, қылқанды, шыршалы тау ормандарында өседі.

VII- VIII гүлдейді және жеміс береді.

 

Rhamnaual Juss - Крушиновые - Итшомыр тұқымдасы.

 

415. Rhamnus cothartica L. - Жестер слабительный. Бұта. Өзен жағалауларында, бұталардың арасында тау бөктерінде өседі.

V- VI гүлдейді, VIII-IX жеміс салады.

Шарушылыктағы маңызы: Бояу, омарталық, сәндік, техникалық, дәрілік.