Кәсіпорынның құрылымы мен қызметі

КІРІСПЕ

Өндірістік технологиялық тәжірибесін №3 Сәтбаев байыту фабрикасында 1 қыркүйек пен 23 қараша айлары аралығында өтті. Өндіріске бармас бұрын медициналық бақылаудан тексеріліп, өрт сөндіру, техникалық қауіпсіздік шараларын оқыды.

Мақсаты – өндіріспен, жұмыс істеу технологияларымен танысу, оқу орнында алған білімді тәжірибеде іске асыру.

Сәтбаев қаласының оңтүстігінде 3,5 шақырым қашықтықта орналасқан. Байыту фабрикасының құрылысы  1972 жылы Ленинградтағы  «Механобр» институтының жобасы бойынша  жүргізілген. Қуаты 50 пайызды құрайтын орташа және ұсақтап ұнтақтау бөлімі, флотациялау және ұсақтау секциясынан тұратын бас корпус, сүзу және реагенттерді дайындау корпусы жұмысын 1985 жылдың шілде айында бастады. Жұмыс процесіне қалдықсыз технологияны енгізген фабрикада сапасы нашар кеннен де метал өндіру жолға қойылған. Басқалардан ерекшелігі де осында. Сол кездің өзінде тәжірибе алаңына айналып үлгерген байыту фабрикасында бүгінде кешенді және сульфидті мыс кенін айырып, шлакты өңдеу жұмыстары сәтті түрде жүзеге асырылуда.

1996 жылы Анненск кенішінің  кенін байыту бағытында өндірістік  тәжірибе өткізілді. Концентратты  шламнан тазартудың ұжымдық флотациялау  схемасы таңдалынып алынды. Бұл  қадам мыстың артып, қымбат  реагенттерге кететін шығынның  азаюына септігін тигізді.Түсті металдар рыногында орын алған кейбір өзгерістерге, концентрат түрінде шығарылатын металл бағасының төмендеуіне байланысты

1997 жылдан бастап мысты-сульфидті  кенін байыту жолға қойылды.  Есесіне материалдық шығындар 2,7 есеге азайып, мыс өндіру 10 пайызға ұлғайды. Осы өзгерістерден кейін жұмысы тұрақты түрде жолға қойылған фабрика өздеріне жүктелген міндетті әрқашан абыроймен орындап келеді. Оған өткен жылдардағы биік көрсеткіштер куә.

1999 жылы 1,2,3 байыту фабрикалары 73,75-ші шахталардың эксплуатациясына байланысты жоба қуаттанды. 1999 жылдың 10 мамырдағы хаттамасында жылына 4 млн тонна мыс сульфидің қабылдау және өңдеуге техникалық құжат қабылданды.

1999-2000 жылдары жылына 4,2 млн тонна кен өңдейтін болды.

2005 жылы жоспар бойынша  101,3 % кен өңдейтін болды(жоспарлы өңдеу 4380000 тн., нақтырақ 4436354 тн.).

2007 жылғы техникалық-экономикалық  көрсеткіші – руда өңдеу 97,8%; мыс концентраты 118,2%. №3 СБФ Анненск кенішінің мыс сульфид кенін өңдеді.

2010 жылы кен байыту  — 100,7, металл, өндіру — 101,33 пайызға орындалып, мыс өндіру — 216,609 тоннаны құрады. 2008 жылдан бастап, жетілдірілген менеджмент жүйесі енгізілді.

1 КӘСІПОРЫНМЕН  ТАНЫСУ

1.1  Кәсіпорынның  құрылымы мен қызметі

Кәсіпорынның толық  және қысқаша атауы –  Жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Қазақмыс Корпорациясы» - «Жезказганцветмет» өндірісік бірлестігінің филиалы №3 Сәтбаев байыту фабрикасы, ЖШС «Қазақмыс Корпорациясы» - ӨБ «ЖЦМ» филиалы №3 СБФ

  Кәсіпорын басқарушысының атауы – директор

Толық пошта мекен-жайы, телефон, факс, Е-mail – 101300, Қазақстан Республикасы, Қарғанды олысы, Сәтбаев қаласы, өндірістік аймақ, №3 СБФ, тел. 8(71063)-2-53-14, (факс) 8(71063)-2-56-30, E-mail -  sof3admin@mail.ru

Кәсіпорынға мыналар  кіреді: қабылдау құралдары – бөлшектенген кен қоймасы; үлкен және кіші бөлшектеу корпусы; бас корпус, реагенттер дайындау корпусы, фильтрлеу корпусы, материалдар қоймасы, әкімшілік корпусы. Рөлі: пайдалы қазбаларды байыту және қайта өңдеу.

«Қазақмыс» корпорациясының  №3 Сәтбаев байыту фабрикасын эксплуатациялау жөніндегі акт мемлекеттік комиссияның шешімімен 1984 жылы қабылданды. 1985 жылдың қаңтарынан құрылымдау жұмысы жолға қойылған фабриканың алғашқы директоры Аврам Хамикоев болды. Одан кейінгі жылдарда Салабаев, Юсупов, Ибраев, Тоқболатов, Рамазанов, Айбеков, Шаяхметов, Нұрымов, Тұяқбаев, Искаков сынды білікті мамандар басшылық етті. Бүгінгі күні байыту фабрикасының тізгіні Ардагер Әріновке тапсырылған. Алматыдағы Қ.Сәтбаев атындағы политехникалық институтын тәмамдап, «Балқаштүстіметалл» ӨБ-де он тоғыз жыл еңбек еткен Ардагер Қуандықұлы еңбек жолын ауысым шебері болып бастап, бас инженерліктен фабрика директорлығына дейін көтерілген. Жұмысына жауапкершілікпен қарап, іскерлік танытқан білікті басшы соңғы уақытта «Қарағандытүстімет» ӨБ-де бас байытушы болып еңбек етті. Осы жылдар аралығында жинаған іс-тәжірибесін, білімі мен білігін Сәтбаев байыту фабрикасының игілігіне жұмсау мақсатымен жуырда ғана жұмысқа кіріскен А.Әріновке мереке қарсаңында арнайы барып жолыққан едік. Ол әңгімені фабриканың тарихына қысқаша шолу жасаудан бастады.

Фабрикада еңбекті қорғау мен техника қауіпсіздігіне баса назар аударылған. Мысалы, өткен  жылдың тоғыз айында бірде-бір өндірістік апат, жарақат алу оқиғалары тіркелмеген. Абсолюттік қауіпсіздікке «Өмір» жобасы бойынша бағыт алған ұжымда қауіпсіздік жағдайын жақсарту, салауатты өмір салтын ұстану жолдары жетілдіріле түсуде. Басты міндеті — әр адамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылатын «Өмір» қауіпсіздік жобасы жұмысын бастап кетті. «Қазақмыс» Тобы басшылығының кейінгі кездері техника қауіпсіздігіне аса қатты мән беріп отырғаны белгілі. Осы бағытта әлемге танымал «Дюпон» компаниясының кеңесшілері фабрика жұмысшыларын оқытып, тәжірибе алмасып, жан-жақты шеберлік сыныптарын өткізуде. АҚШ-та 1802 жылы негізі қаланған «Дюпон» — ғылыми-индустриалды ірі корпорация болып табылады. Бүгінде әлемнің барлық елдеріне қанатын кеңінен жайып үлгерген «Дюпон» қауіпсіздік мәселесінде жетекші көшбасшыға айналған.

Осындай жаңалықты көптен бері күткен едік. Басты мақсат — ыңғайлы да қауіпсіз еңбек жағдайын қалыптастыру. Қауіпсіздік шараларын күшейту үшін ұйымдастыру факторларын ғана емес, өндіріс технологиясы мен құрал-жабдықтарын модернизациялау қажет. Сондай-ақ, еңбек қауіпсіздігі талаптарына жауапкершілікпен қарауды арттырған абзал. Қазір теория жүзінде таныстырылу аяқталды, енді іске көшу қажет. Осы бағытта қауіпсіздік координаторлары жұмыс істеуде, — дейді фабрика басшысы. Сәуір айынан бастап еңбекақының көтерілгені, жұмысшылардың да еңсесін көтеріп тастағандай. Жұмысқа деген құлшыныстарымен қоса талпыныс та артқан. Өз ісінің шебері атанғандар жетерлік. Солардың қатарында Нұрлыбек Тұрманов, Медет Ермағанбетов, Нығметжан Молдағалиев, Дина Батырбекова, Жанна Күлдібаева, Тоқтар Искаков және тағы басқалар бар. Жалпы, фабрикада еңбек ететін 500-ге жуық еңбек адамының қай-қайсысы болса да, мақтау мен марапатқа әбден лайықты.

1999 жылдан бастап жылына 4 миллион тонна кен өндіру  үшін Сәтбаев байыту фабрикасын  заманауи техникамен жарақтандыру  жоспарланды. Үш кезеңде жұмыс  істейтін су жаңа диірмен, төр флотациялық машина іске қосылды. Нәтижесінде СБФ сол уақытта жылына 4,02 миллион тонна кен өңдеген болатын. Ал, бүгінгі күні осы бағыттан жаңылмау мақсатында жасалып жатқан жұмыстар айтарлықтай. Жаңа №22 ұнтақтағыш машина іске қосылып, бас корпустағы өндірістік қондырғыларға, диірмендерге жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Флотациялау кенді байыту барысында іс ке асырылатын негізгі процесс болып табылатындықтан, оған қажетті жабдықтар да жаңартылу үстінде. №195 флотомашина, №34 вакуумды сүзгіш, №151 сүзгішке күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Алдағы уақытта №65, 68 сүзгіштер құрал-саймандармен толық қамтамасыз етілмек. Бекітілген кестеге сәйкес көзделген көрсеткіштерге қол жеткізу фабриканың алдында тұрған іргелі міндеттер болып табылады.

Фабрика басшысының сөзінен  ертеңгі күнге деген нық сенім  аңғарылады. Демек, №3 Сәтбаев байыту фабрикасы өздерінде қалыптасқан  берік дәстүрге сай, биікті көздеген бағыттарынан жаңылмай, әрқашан зор  табыстарға, қол жеткізе бермек.

1.2  Технологиялық процесті жинақтау ерекшеліктері және кәсіпорын ақпаратын өңдеу

Ақпараттарды құжатта  сақтауға байланысты кез-келген басқарушылық қызмет және кез-келген басқарушылық шешім міндетті түрде құжаттық нысанада тіркеледі. 
  Егер құжатты жасау әдетте құрылымдық бөлімшелердің басшылары мен мамандарының функциялары болып табылса, онда оларды рәсімдеу, тәртіп бойынша, хатшыға немесе басқарманың құжаттық қызмет ету (БҚА) қызметіне тапсырылады.  Бүгінде компьютер құжаттарды жасаудың және сараптаудың негізгі құралы болып табылады.

Қызметтік құжаттарды рәсімдеу стандарттармен тәртіпке келтірілген  жасалу  тәсіліне  тәуелсіз. Барлық қызметтік құжаттар белгіленген реквизиттерді пайдалана отырып стандарттық үлгілердегі қағазда рәсімделеді.

Құжатты компьютерде  жасау және рәсімдеу осы құжат әзірленген базадағы нысанды шақыра отырып басталады. Бұл сіздің ұйымда әзірленген, бірегейленірілген құжаттың белгіленген нысаны, ұйымның бланкасы немесе таза парақ болуы  мүмкін. Өзімізге мәлім, біздің елімізде қызметтік құжаттар үшін СХҰ (Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым) қабылдаған, атап айтқанда А нысаны (қағаз парақтарының көлемі) пайдала-нылады. Жиі қолданылатыны  А4 және  А5 нысандары.

Шетелдерде қағаздардың  – Letter (8 ½*11 in, яғни 21. 59*27.94 см) және  Legal ( ½*14 in, яғни 21. 59*35.56 см) нысан-дары кең тараған. Компьютерлік бағдарламада, оның ішінде бейтараптандырылған бағдарламада (орыс тілінде) «үндемеу бойынша» қондырғы ретінде отандық стандарттарға сәйкес келмейтін қағаздардың нысаны, жиегінің көлемі жиі беріледі. MS Word-та жұмысқа кірісерде қағаздың – А4  210*297 мм көлемін орнату қажет.Қағаз нысанын орнатқаннан кейін құжаттардың жиегін айқындау қажет. Құжаттар жиегінің мынадай көлемін белгілеу ұсынылады:

1. Сол жақ жиек – 35мм (3,5см)
2. Оң жақ – кем дегенде 10мм (1см)
3. Жоғарғы жақ – 20мм (2см)

А4 нысандағы құжаттар үшін төменгі жиек – кемі 20мм (2см) 
   А5 нысандағы құжаттар үшін (148x210мм) төменгі жиек әдетте кемі 15мм болып белгіленеді.

Бет параметрлерінің  деректері құжаттардағы одан әрі  жасалатын барлық жазбалар үшін бекітіледі.

MS Word үлгісіндегі мәтіндік  редакторда жасалатын кез-келген  жаңа құжат белгілі бір негізде  – «шаблонда» орна-ластырылады.  Шаблон үнемдеу бойынша құжаттарды  рәсімдеу параметрлерінің кейбір  жиынтықтарын қамтитын таза парақ  болуы мүмкін.

Осы жерде және бұдан әрі қолданылатын «үнемдеу бойынша» термині көрсетілген параметрлер, егер пайдаланушы өзге параметрлерді тікелей тапсырмаса, жаңадан жасалатын барлық құжаттарда пайдаланылады. 
 Шаблондар сондай-ақ стандартты мәтінге, графикке, ерекше безендіруге және жалпы құжаттарда жиі кездесетін-дердің барлығына ие болуы мүмкін. Басқару жағдайларын қайталанды көрсететін шаблондардың жиынтығы құжаттарды әзірлеуге, оларды рәсімдеуге, бірегейлендіруге деген уақытты айтарлықтай қысқартуға, демек – құжаттарды қабылдауды жеңілдетуге  мүмкіндік  береді. 
   Ұйымдардың басым құжаттары, оның ішінде барлық шығыс құжаттары бланкада рәсімделеді. Сондықтан, шаблондарды жасауды ұйым бланкаларын жасай отырып бастыған орынды.

Қолданылып жүрген ГОСТ-қа сай бланк – бұл «онда құжаттың тұрақты ақпараты және ауыстыру үшін бөлінген орны көрсетілген қағаздың стандартты парағы». Әдетте бланк деген   ұғым   мекеме   атауы  –  құжат   авторлары   көрсетілген қағаздың таза парағын білдіреді. Қызметтік құжаттардың авторы – ұйымдар, құрылымдық бөлімшелер, лауазымдық тұлғалар болуы мүмкін.  Мекемелер, ұйымдар және фирмалар көп жағдайларда бланкаларда өздерінің эмблемаларын орналастырады. Егер ұйым эмблемасының графикалық файл түріндегі эталондық кескіні бар болса, ол эмблеманы бланкащда орналастыру үшін пайдаланылады. Болмаған жағдайда, эмблема сканерлендіріледі, алынған кескін таңдалған орынға орналастырылады. Егер эмблема құжаттың жоғары жиегіне орналастырылса, ол бірінші беттің колонтитулына орналатырылады. 
 Принтерде бланканың кескінімен бірге басылған стандартты құжаттың қолдан жасаудан қорғалмағандығын есте ұстау керек. Мөр бедерінің бар болуы, сондай-ақ, стандартты офистік құралдарымен  оңай жасалатындықтан, құжат түп-нұсақасына кепіл бола алмайды. Сондықтан, біршама маңызды құжаттар үшін эмблемелары бар, баспаханалық тәсілмен орындалған, бедерлендірілген, су таңбалары бар, көп түсті басылыммен бастырылған бланкалар пайдаланылады. Тәртіп бойынша мұндай бланкалар баспаханалық тәсілмен нөмір-ленеді. Біршама ең жауапты жағдайлар үшін құжат бланкасының кескіні құжатпен бірге басылуы және құжат шаблонына енгізілуі мүмкін. Қазіргі уақытта офистерде пайдаланатын стандартты лазерлік принтер (600dpi рұқсаты) ұйымның эмблемасы сияқты графикалық элементтерді қам-титын бланкаларды кескіндеу үшін айтарлықтай жақсы сапа береді.

Тіркеу нөмірі Lotus Notes DOS Open құжатты бастапқы сақтау кезінде  автоматты түрде толтырылатын «тіркеу  нөмірі» жиегі құжат шаблоныгның  тиісті орнына орналастырылуы мүмкін. Құжаттарды және іс жүргізудің тіркеудің көптеген авто-маттандырылған жүйелері ұйымдардың хат-хабарлары туралы деректер  базасын  өзіне   қамтиды,  мұндай   жағдайда   адресті енгізуді жеделдету және оны жазуда қатеге жол бермеу үшін «Адресат» реквизиті тиісті деректердің базаларын пайдалану арқылы толтырылады. Деректер базасында бір ұйымның бірнеше атауының пайда болуын болдырмау үшін деректер базасын кезең-кезеңде тексеріп отыруы және хат-хабарлар тізіміне толықтырулар енгізуге құқығы бар адамдардың тізімін шектеу ұсынылады. Әдетте бұл іспен кіріс хат-хабарларын тіркеуге жауапты және деректер базасын ұйымдастырудың принциптері туралы хабардар адам айналысады. Әсіресе, құжаттарды жаппай басып шығару (немесе факс/электрондық поштамен автоматты түрде жіберу) кезінде адрес иесі туралы деректерді пайдалану тиімді, ал қажет болған жағдайларда – Құрметті, Қуанышбек Жақыпұлы! немесе Құрметті, Айман Әмірзалиқызы! деген қаратпа сөздер қосылады. Жаппай жіберуді құру MS Word Сервис менюінде Слияние командасы пайдаланылады. Әзірлік барысында көптеген құжаттар барлық мүдделі тараптармен келісуге жатады. Бұл – құжаттардың қолданып жүрген заңдарға және нормативтік актілерге сәйкестігін тексеру үшін жасалады, шын мәнінде жобаны бағалау болып табылады. 
  Жергілікті желілермен жарақталған қазіргі офистердің негізгі басымдықтарының бірі – құжаттарды келісуді жеделдету және жеңілдету б.т. Ол құжаттың дәйекті бағытын белгілеу не белгіленген келісім тізбесіне сәйкес оны бір мезгілде барлық мүдделі адамдарға жіберу арқылы жүргізіледі.  Егер дәйекті түрде жіберу белгіленсе, онда одан кейінгі әрбір рецензент оған дейін құжатты қараған қызметкердің ескертпесін көреді. Түзетудің бір қызметкермен аяқталуы, келісуге берілген тізімде көрсетілген басқа қызметкерге құжатты автоматты түрде берумен жалғасады. Құжатқа түзетулер, қосымшалар және қысқартулар енгізу бастапқы мәтінді жоюға әкеліп соқпайды. Құжатта кім қандай тіркеу енгізгені тіркеледі. Әр қызметкердің енгізген түзетуі әр түспен белгіленеді. Құжатты барлық мүдделіадамдар қарағаннан кейін ол процеске енгізген атқарушыға автоматты түрде қайтарылады.