Әдебиетке шолу

Ал әйелдерге  арналған далапқа қатыста айтатын  болсақ, мен ол іспен айналысып  жүргеніме 20 жылдың жүзі болды. Қымыздың құрамындағы таза белоктың көмегімен  алынатын өнім долаптың құрамын жақсартым, бет терісінде  тиімді  әсерін береді. Сонымен қоса Цольманның айтуынша қымыздың емдік қасиеті өте көп, мысалыға  ол экземаны жақсы емдейді екен.

4. Әл-Фараби  атындағы Қазақ ұлттық университетінің  бір топ шәкірті қымыздан сабын  жасады. Жаңалығына патент алып  үлгермеген жас ғалымдар әзірше  «қымыз сабынды» өздері пайдаланып  жүр. 

5. Қымызға деген сүйіспеншілігін Елтай Текесов (Қарағанды одлысында туып, өскен) жапондық технологияға ыңғайластырып, ерекше балмұздақ шығару желісін ашты. Бұл өндіріске екі жыл толыпты. Кәсіпкердің сөзіне қарағанда Жапон нарығының тығыздығына қарамастан бұл өнім нарықта орнықты деуге

әбден болады.[19]

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІІ.Қорытынды

Бүгінгі таңда қымыз өндірісі 83 фермада  іске асырылуда. Нарықтың минималды  сыйымдылығының кем дегенде 10%  қамтамасыз етіледі. 2015 жылға дейін үлгіге сай  сүт фермаларын Калуга, Рязань облыстарында,және Башкуртсан мен Марий Эл республикаларында  сәбилерге арналған тағамдық сүт  шығару өндірістерін ұйымдастыру жоспарланған. Ресей елінде жылына үш тоннадай ғана қымыз өндірілетінін ескерсек, таза тұтынушылықты санамағанның өзінде, тек қана туберкулезден сауықтыру  орталықтарын қамтамасыз ету үшін кем  дегенде 10-15 өндірістік кешен қажет. мысал ретінде алсақ, көрші Қазакстанда  бес жыл бұрын қымыз қажеттілігі  бес есе артық болғанына қарамастан, жылына 30 мың тоннадай қымыз өндіріледі.

Денсаулықты жақсарту үшін қымызды күніне тамақ  ішпес бұрын 50-200г ішу керек, ауыр науқастан соң немесе хирургиялық  ота жасалғаннан кейінгі кезде  күніне 0,5  л ас қабылдаудың алдына ішіледі. Емдік және диеталық пайдалануда  қымыз ішудің тәуліктік нормасы 0,15-2,5л, ал жылдық мөлшері 50-900 л болуы  керек. Тек осы мақсатта ғана ресейде  жылына 200 мың тоннадай қымыз өндірілуі  тиіс.  Бие сүті ұзақ сақталмайтындықтан, оны өңдеу кешендері фермаларға жақын орналасуы керек.

Осындай өндірістер №119 Уфимский жылқы зауытында (атақты желісті жылқы породасы) ЖШҚ «Снайп», Марий Элде «Овощевод» совхозы (ауыр жегін породасы) ұйымдастырылған. Онда қымыз аярлаудың өте тиімді ұйымдастырушылық және технологиялық  жобалары қолданылады. С. Т. Аксаков  атындағы «Шафраново» сауықтыру  кешені (санаторий)  жанындағы қымызбен емдеу орталығы (Башқұртстан) мен  Норильск тау-кен байыту комбинаты (Мәскеу болысы, Шатурский ауданы) жанындағы  «Озеро Белое» сауықтыру кешеніндегі  қосалқы шаруашылықтың тәжірибесі іс жүзінде жетістіктерге жетуде.

Пайдалы қасиеттерін ұзақ сақтауға мүмкіндік  беретін құрған бие сүтін жасау  тәсілдері ойлап шығарылған. Бие  сүтінен жасалған қымыздың тапшылығы  басқа жануарлардың сүтінен жасалған қымыз тәрізді сусындарға деген  сұранысты арттыруда. Бөлшек сауда  жүйелерінде әдетте қымыз деп  оған ұқсаас сусындар сатылады. Бұған  Мәскеу мен Брянсктегі бөлшек сауда  орталықтарында жүргізілген зерттеулер дәлел. Әрине, сиыр сүтінен қымызға ұқсатылып жасалған сусындар сұранысқа ие болғандықтан өндірілуі тиіс. Алайда, мысалы, айран мен айран тәріздес сусын және йогурт пен йогурт тәріздес өнімдерді ажыратып атағандай, сиыр сүтінен жасалған өнімді де қымыз тәрізді сусын деп нақты атау қажет.

Ал қымыз  деп тек қана бие сүтінен жасалған өнім ғана аталуы тиіс. Қымыз құйылған сауытттарда сақталу шарттары мен  жеткізуші аттары ғана емес, нақты  өндіруші де көрсетілуі керек. Қымыз  тәріздес сусынды қымыз деп атап тұтынушыны алдауға болмайды, ол емдік  қасиеті қымыздай болмаған соң, негізгі  қымыз туралы қате пікір қалыптастыруы  әбден мүмкін.

Табиғи  таза қымыздың емдік қасиеті аса  жоғары. Туберкулезге, асқан ішек жолдары, сүйек ауруларына тамтырмас ем болып  табылады. Ресейдің туберкулезді қымызбекн  емдеу тәсілінің отаны екенін ұмытпаған абзал. Бие сүті шетелдерде ана сүтін алмастырғыш ретінде  сәбилерге тағам ретінде пайдаланылады, себебі құрамы жағынан ана сүтіне өте ұқсас болып келеді.

Бие сүтінің  майлары сиыр сүтіне қарағанда анағұрлым  биолоигиялық бағалы болып саналады, себебі,  оның құрамында суда ерігіш май қышқылдарының мөлшері аз және йодтық саны жоғары. Қымыз ақуыз, көмірсулар мен спритке бай. Оның құрамында В, РР, А, Е, С дәрумендері, микроэлементтер бар және олар барлығы  ақуызбен байланысты болғандықтан ағзаға тез сіңіріледі.

Табиғи таза қымыз өте пайдалы тағам болып  табылады.  Қымыздың дәмі ол пісіп  жетілген сайын өзгеріп отырады. Жас қымыз – дәмі жұмсақ, жағымды, тәтті, қышқыл  болаиындыңтан үлкен-кіші балаларда сүйсіне ішеді. Науқастарға  спирт мөлшері 1%  әлсіз немесе орташа ашытылған қымыз даярланады.  Күшті қымызда 4,5% алкоголь бар. Оны  емдік мақсатта пайдаланбайды, ал дәмдік қасиеті жағынан сыра және басқа  да алкогольді сусындардан кем түспейді, оған қоса пайдалылығы жағынан артып  түседі.

Сүтті жылқы  шаруашылығы АӨКнің басқа сүтті  салаларымен салыстырғанда экспорттық потенциалы жоғары болып табылады. Батыс Еуропа елдерінде ол айтарлықтай  танымал болып келеді. Мысалы, Германияда арнайы мамандандырылған 40 фермада бие сүті өндіріледі ж»не герман бие сүтін өндірушілер одағы құрылған. Сатылымдағы бие сүтінің 1литрі  9 еуро тұрады, ал күнделікті 0,25л қымызбен сауықтырудың бір айлық курсы 99 еуро. Сүтті жылқы шаруашылығын дамыту идеясы Германиядан Асвтрия, Голландия, Италия және т.б. еуропа елдеріне таралуда.

Қымызды тек  емдік қана емес, күнделікті ішуге  арналған сусын (жеміс шырыны, энергетикалық  және жеңіл алкогольді сусындармен  қатар) ретінде пайдалану керек. Қымыз әрі емдік диеталық, әрі  тағамдық сусын болып табылады. Бие  сүті аз зерттелген болғанына қарамастан сапалы әрі тиімді косметикалық өнімдер  шикізаты. Ол экологиялық таза және қауіпсіз, аллергияларды емдеуде  қолданылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1. «Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіп кешенін дамыту жөніндегі 2013-2020 жылдарға арналған бағдарламасы» (Агробизнес-2020 )
2. Л.В.Әлімжанова «Сүт өнімі»,  Астана, 1998ж
3. З.Б. Барақбаев Сүт және сүт тағамдары. Алматы «Қайнар» 1989ж
4. www.google.ru

5. Коневодство в новых условиях хозяйствования. Новешников В.2004 ж

6. Коневодство России сегодня и завтра. ТимченкоА. / Коневодство и конный спорт 2001. - 26с.

7. «Кумысолечение», Басов В.А., Уфа, Госмедиздат, 1987. - 135с.

8. «Антибиотическая активность кумыса», Варлов К.Н., Варлов М.Н., СПб, Лань, 2001. - 235с.

9. «Биохимический состав молочнокислых продуктов», Мейдунович О.К. с соавт., Спб, «Феникс», 2003. - 77с.

10. Кумысоделие. Лазарев Д. / Коневодство и конный спорт 2002 №1. - 44с.

11. «Справочник биотехнолога», Самошкина И.А., Ковров И.Г., Виторган И.Л., Москва, Спецлит, 2002. - 92с.

12. Қ.Кузембаев,Т.Құлажанов,Г.Кузембаева. «Азық түлік өнімдерін тану»Алматы 2006ж.

13. Қ.Бозымов «Жылқы және түйе  шаруашылығы», Алматы «Қайнар» 1993ж. 
14. М.Г.Курамшина «Қымыз», Алматы, 1951ж. 
15. Қ.Дүйсенбаев, З.Сейітов, Ә.Хасенов «Қымыз»,  Алматы «Қайнар» 1968ж. 
16. Б.Садықов, И.Сарыев, А.Отарбаев «Ақ дастарқан», Алматы «Қайнар» 1987ж. 
17. З.С.Сейітов «Кумыс шубат»,   Алматы, 2005-288 с

18. www.BAQ.kz

 

 

 

Размещено на A

 

 

 

					Семей қаласының Шәкәрім атындағы МУ 5В070100- ИТФ-КЖ-13
Өзг.	Бекітк.	Құжат №	Қолы	Күні
Орындаған.		Шынарбекқызы М.			"Бие сүтінен өндірілетін өнімнің өндіру процесіне талдау"	Белгі			парақ	парақтар
Жетекші		Сатиева Б.Ғ.							2	41
Консул.						Семей қаласындағы  аа атындағы
Н. Бақ						Шәкәрім атындағы МУ
Бекіткен						БТ-001 тобы

					05070100-ИТФ-КЖ-13	Парақ
Өзг.	Парақ	Құжат№	Қолы	Күні