Өндіріс шарттарындағы өмірлік іс-әрекет қауіпсіздігінің негіздері

 

Диплом  жобасының мазмұны

 

1.Жалпы  бөлім

1.1.  Кіріспе

1.2.  Тақырыптың маңыздылығы,құндылықтар  мен мәселелер

2.  Модельдеу бөлімі

2.1. Эскиздік жоба

2.2. Бұйымның сыртқы көрінісі

3.Мата таңдау

3.1. Матаны таңдау және  негіздеу

3.2.Киімге қойылатын талаптар

4. Жабдықтарды  таңдау бөлімі

5. Құрастыру бөлімі

5.1.Бұйымның базалық конструкциясының  есебі, жетекші өлшем нышандары

5.2. Лекало,градация,техникалық  өлшем табелі

6.  Технологиялық бөлім

6.1. Түйінді өңдеу

6.2. Бұйымды дайындаудың  технологиялық бірізділігі

7. Экономикалық  бөлім

7.1. Өндіріс экономикасы

7.2. Мата,уақ-түйек шығындары 

7.3. Бұйымды бағалау

 

8. Еңбекті қорғау және техникалық қауіпсіздік шаралары (ережелері,өрт қауіпсіздігі)

9.Қорытынды

10. Пайдаланылған  құжаттар мен оқулықтар тізімі

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Қазіргі кезде  Қазақстан Республикасының халық  жағдайын жақсартуға жеңіл өнеркәсіп  саласы да, өз ықпалын тигізіп отыр. Тігін өнеркәсібі қазіргі кезде  халық шаруашылығының индустриялық саласы болып табылады. Заман дамуына  байланысты еліміз ғылыми саланың техникалық жабдықталуы қазіргі таңда жедел жүргізіліп жатыр. Соның ішінде физико – химиялық өңдеу әдісі және жабдықтың жоғарғы өңімділік сапасы жартылай және толық автоматты арнайы машиналарды енгізу арқасында іске асып отыр. Ылғалды – жылу өңдеуге арналған пресстер жаңадан жаңа жолмен жасалған жабдықтар. Республикада жаңа технологиямен жаңартылған жабдықтарды шетелдерден сатып алып келуде. Ол машиналар жүйелік басқарумен қамтылған. Тағыда айтар болсақ біздің Отандық сәніміз қазірде әлемдік сахнаға шығып үлгерді. Тігін өңдірісінде қазіргі автоматты жүйенің дамуына байланысты киімдердің, модельдердің үлгісін, сызудың түр – түрін үйренуімізге мүмкіншілігіміз бар. ЭВМ–ның дамыған жүйесінде, модельдің сұлбасының тапсырмасын компьютерлік технологияға  енгізу тігін өңдірісінде конструкциялық сызбасымен  лекалоларын пайдалана отырып, бұйымды дайындаудың сандық жүйеде құрастырады және тиімді тігін жабдықтарын таңдайды. Аз бөлшек лекалоларын автоматты тәртіппен бірден дайындайды.

      Киім – адамзаттың материалистік мәдениеттің элементі болып табылады. Киім формалары адамзат қоғамының дамудың әр кезеңдерінде өзгереді. Ол қоғамның сұранысымен, техниканың жетілдірілуімен, экономикалық өсумен сондай-ақ, ұлттық мәдениетпен, тұрмыс-салтпен, ұлттық-көркемдік дәстүрімен байланысты. Киімдер екі класқа бөлінеді:

1.Тұрмыстық

2.Өндірістік 

       Тұрмыстық  киімдерге күнделікті үйге киетін, жұмыстық, спорттық, мейрамдық, меймандық  киімдер жатады. Өндірістік киімге  санитарлық, формалық, жұмыс орнына  арналған киімдер жатады. Санитарлық киімдер медицинада қолданылады. Формалық киімдерге милиция, әскер, жол жөңдеу, т.б. сала мамандарына арналған киімдер жатады.

Киімдер жаздық, қыстық, маусымдық және барлық мерзімде киіс беретін киімдер болып та бөлінеді. Киімдер өлшемі ретінде  ұзындығы мен ені алынады, ал ұзындығы адамның бойымен алынады. Ені жағынан әйелдерге кеуде өлшемі, ерлерге мойын өлшемі алынады. 

Келешектегі әйелдер сәні тамаша, таң қаларлы, көзге түспелі  модельдер көзге тартымды және таңғажайып көрінеді.

Дипломдық жұмыста күнделікті киюге арналған жастар көйлек түрлеріне талдау жүргізу мақсатқа қойылып отыр. Өзінің даму кезеңінде ұзақ жолдан өткен киім тарихпен және жасаушылардың эстетикалық көзқарастарымен тығыз байланысты. Дизайнерлердің қайнар көзі болып кез келген обьект бола алады, соның ішінде, кешкі салтанатты көйлек. Жалпы, дүниежүзі халықтарының ұзақ ғасырлар, тіпті мыңжылдықтар барысында әбден қалыптасып, қатаң ережелерге негізделген үлгілер болып табылады. Дәстүрлі қоғам қазіргі заманның « сән » түсінігін, яғни жеңілтектіктен туындайтын тұрақсыздық, сан құбылуды қабылдамаған. Сондықтан да кешкі көйлектерге өзіндік сән үлгісіне тән ерекше нышандарын сақтап келеді. Адам денесі керекті мөлшерде әлем пәндік стандартқа, архитектурраға сәйкес келу үшін өз уақытының стиліне келтіреді. Біраз бұйымдардың пайда болуына күрделі мәселелермен стильдік шешімдер әсерлерін тигізген. Бүгінгі таңда сән бағытының талабы бойынша киім пішімін овальды немесе қынамалы силуэтке қарап тұрғызу қолданылады. Себебі бұл силуэттер адам келбетін тігінкіретіп, әдемілігін ашып көрсетеді.

Адамзат баласы бүгінгі таңда  киімнің эстетикалық белгісіне, сәндігіне, ерекшелігіне және сән бағытына сай болуына ерекше назар аударады. Киім үлгісінде сән қысқа мерзімге айналады. Оның сыртқы түрінің икемділік  композициялығын беретін көлемдік, жазықтық, сызықтық формалардың сәйкестігімен сипатталады. Фасондардың ауысуы айтарлықтай жиі болатын құбылыс.

Қазіргі уақытта бұрын  қалыптасқан фасонның орнына келген жаңа фасондар сәнді болып табылады. Мезгіл бойынша бұл фасондардың ауысуы сән бағытымен анықталып, әдетте 2 – 3 жылдан кейін ауысады.

Қазіргі заман сән бағытына келер болсақ, қарапайым, жай, ұстамды  фасондар бүгінгі таңның сән үлгісі болып табылады. Бөлек элементтер және бөлшектер сәнді бейнені  түрлендіре түседі. DIOR стиліндегі ашық, жарық түстер немесе қарапайым, ұстамды түс фонында ашық түстердің штрихтарымен безендіру кең қолдануда. Бүгінгі таң сән бағытының негізгі ерекшелігі жылтырақ болып табылады. Жылтыр және метал маталар поеткалар, стразалар, бағалы тастармен безендіру өте сәнді.

 

 

1.2. Тақырыптың  маңыздылығы мен құндылықтар.

Қазіргі уақытта  киімнің технологиялық процесін жеке дайындаған кезде негізгі кезең  тапсырыс берушінің үстіне кигізіліп  жасалатын шақтау болып келеді. Бұйымның шақтап көруге дейінгі дайындық түрлі болып келеді. Оған әр- түрлі факторлар әсер етеді, мысалы, тапсырыс берушінің фигурасы, модель күрделілігі, мата қасиеті. Барлық жағдайларға дайындық рациональды болу тиіс, шақтап көруге дейінгі орындалған сәндеу операциялары минимальды болуы керек. Одан басқа, бұйым киюге дайындалған кезде, бұйым тапсырыс берушіге бөлшек өлшемдері, формасы жағынан анық мәлімет берілу тиіс.Бұйымды шақтап көруге дайындық.

  Тігінші барлық пішім  бөлшектерін тексеріп, содан соң  бөлшектерді желімдейді. Контраст жіппен кеуде, бел сызықтарын көктейді. 

  Көктеліп дайындалған  бұйымды тапсырыс берушінің үстіне  кигізеді. Булавкамен кеуде, бел  және етек жағында,ендірмесін  қосып түйрейді. Бұйымның фигурадан  ауытқып жылжып кетуін болдырмас  үшін,оны киімге алдынан, артынан және бел жағынан бекітіп көктеу қажет.

Шақтап көруді бірінші  бұйымның баланысын тексеруден бастайды – дене бітімге, мойын ойындысын, иық қиығын, кеуде, бел жағынан дұрыс қондырылуын тексереді. Баланысты шақтап тексеріп болған соң, бұйымдағы бедерлі тігістердің бағытын, мойын ойындысының енін, тереңдігін текседі. Бұйымның қолтық ойындысында қыналуына назар міндетті түрде аудару қажет. Содан кейін бұйымды кеуде, бел және етек сызығында анықтайды. Бүйір қимасының орналасуын тексереді. Денебітімге дұрыс қонуын анықтайды.

   Бұйымды барлық  бағытта шақтап көргеннен кейін,  жіпті көктеп өткізеді. Жіпті  етек қимасында, қолтық ойындысында  өткізеді. Барлық сызықтарды анықтап,  негізгі бөлшектерді туралап  қойып, тігіс еніне қосымша  қалдырады да бұйымды жинақтайды.

   Жобалаған бұйымды денебітімге шақтап көру барысында бұйымның баланысы анықталады.

    Конструкторлық   бөлімді басты конструктор басқарады. Өнімнің негізгі атқаратын   функциясына        өндірістік    коллекцияның  жаңа модельдерінің  конструкциясын  техникалық  тапсырмаға сай етіп жасау және аз сериямен шығару үшін аса сәндік конструкциялы бұйым моделін  дайындайды. Бұл бөлімнің   конструкторлары           барлық     техникалық  құжаттаманы  жасайды  және де модельді   жіберуді    ұйымдастырады. Бөлім киім   бөлшектерін   стандарттау       және           унификациялау саласында      модельдеу   және     конструкторлеу     үрдісін  жетілдіру      бойынша          үлкен                жұмыс              атқарады.

Технологтар тобының негізгі мәселесі – прогрессивті еңбекті, энергияны   үнемдейтін      технологияны             жасап                    шығару    , ассортиментті сериялы   модельдерінің   унификацияланған   топтық технология құру, өндіріс   үшін  нұсқаулық  дайындау, тігілу қасиетін анықтау   жаңа   құрылымды материал жасапшығару.

Нормалау тобы негізгі, қосалқы және әрлеу материалдарының және фурнитураның шығын нормалайды. Материал шығынының анализін  жүргізіп, оларды  үнемдеуге бағытталған жұмыстар жүргізеді.

Шығарылатын   өнім          сапасына,                    бәсекеге   қабілеттілігін     жалпы   рента  бельділігіне өндірістің  көркемдік – техникалық ұжымының жұмысы  үлкен  әсер  етеді. Өндірістің көркемдік – техникалық ұжымының құрамына түрлі бөлімдердің жоғарғы   мамандырылған   мамандар, сауда    ұйымдарының   атынан   ұсынылған            қызметкер           кіреді.

                              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.Модельдеу   бөлімі

                              

                                   2.1. Эскиздік  жоба

      Бұйымның  шығарылуы қолда бар бойынша  дайындау болып табылса, жобалау  мұндщай сипаттамаларды іске асыру процессі болып табылады. Жобалау болашақ обьектінің тағайындалуы және оның қасиеттеріне қойылатын талаптарының жалпы түрдегі бастапқы сипатының болуынан басталады.    сипаттама техникалық тапсырма (ТЗ) түрінде беріледі. Техникалық тапсырма бірқатар жобалау операцияларын орындау жолымен соңғы сипаттамаға айналады, яғни конструкторлық жобалау құжаттарына (ПКД). Бұл құжаттар обьектіні жасауға арналған бүкіл керекті ақпараттың бәрін қамтып, конструктор мен өндірістің арасындағы атқарушы рөлді ойнайды.           Техникалық тапсырманың негізгі атқаратын қызметіне: бұйымды жобалау шарттарының анализі, бұйым конструкциясына талаптарды қою, ғылыми ақпаратты, патенттік құжаттарды оқып тану, модель аналогтың жалпы анализін жасау.             Жобалаудың бірінші кезеңінде ерекше мәні бар жұмыстың екі түрі бар: 1)Жобаның ситуациялық анализі – оның негізінде жобаланатын бұйым сапасына қойылатын талаптарды анықтайды,     2)Жобаланатын бұйымға ұқсас бұйымның артықшылықтары мен кемшіліктерін ескере отырып қарастыратын жалпы анализі. Анализ нәтижесінде жобаның өңдеу мақсаттары, жобаланатын бұйымға қойылатын талаптары және жаңа шешімдерді іздеу бағыттары анықталады

Модель конструкциясын дайындауда белгілі конструкциялау әдістерінің бірі қолданылып, жұмыс 3этаптан тұрады:жалпы конструкциясын тұрғызу, негізгі конструкциясын тұрғызу, модельдік конструкциясын тұрғызу.

          Сән өнері адамзат игілігіне  қызмет етуде басқа өнер түрлерінен кем соғып отырған жоқ.Қайта ол басқа өнер түрлерінен асып түсуде. Қайта ол басқа өнер түрлеріне қарағанда күнделікті қолданыста жүргенін және сан алуан сапалық жағынан керек болып отырғанын айта кету керек.

Сән сәнсіз болу үшін  жасалынады .... Ұлы Коко Шанельдің осы пікірі қалай дұрыс айтылған. Сән тұрақсыз шама,бүгін сәнде болса,ертең кешегі күнгі сән болды,және таусылмайтын процесс. Сән экономикалық құбылыс. Адам қоғамның дамуына және жаңа тарихи қоғамдастықтар пайда болуына байланысты адам киімі де түбіріне өзгнрәп отырады.

Сәннің басты  екі бағытын айқындап беруге болады. Бірінші – жеке   жалпы халыққа  арналған сән үлгілері .Енді қалыптаса  бастаған қазақстандық сән батыстың жүздеген  жылдық мектептері бар  сән әлеміне қарағанда елдердің көзқарасынан басқаша

Киім өзінің бастамасын алғашқы қауымнан бастап,қазіргі  уақытқа дейін өзгерісте болады,яғни қоғамның дамуымен мемлекеттің пайда  болуымен, сондай-ақ тарихи формациялардың өзгеруімен костюм түрлеріде күрделене,жетілдіре түседі.

 

 

 

2.2. Бұйымның  сыртқы көрінісі

 

 Қазіргі  уақытта ұлттық мәдениеттің қайта  өркендеуіне орай халықтың ата-бабадан  мирас болып келе жатқан мәдени  мұраларына, оның ішінде мазмұны  бай, түрі орасан көп өнер  түрлеріне ерекше мән берілуі-  заңды құбылыс.Осыған орай ертеде рухани және материалдық қажеттіліктен туындаған өнер түрлерін тек көненің көзін жоғалтпау  мақсатында ғана жинапғзерттеп қоймай оларды бүгінгі заман талабына сай дамыта түсу тұрғысынанда қарастырудың қажеттілігі арта түседі.Сол себепті  сән киімдерімен үйлесімін тапқан қазақтың ұлттық киімдері ұсынылды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                  

 

 

 

 

 

 

 

 

3.Мата  таңдау

3.1. Матаны таңдау  және негіздеу

Таңдалған мата ең алдымен келесі міндеттерге жауапты  болу керек:

• Экологиялық жағымды
• Эстетикалық әдемі
• Эргономиялық ыңғайлы
• Утилитарлы – тәжірибелік мәні болу керек

Мата таңдау кезінде сіз міндетті түрде білу керексіз:

• Қандай бұйымды тіккіңіз келеді?
• Мата қандай қасиеттерге ие болу керек?
• Матамен жұмыс істеу қандай дағдыны талап етеді?