Шарап өндірісіндегі биотехнология

 Кәсіпорындарда ластанған және  тазартылған сулардың құрамына  бақылау орнатылады, керекті жағдайда қосымша сәйкес шаралар қолданады. Түзілген ағынды сулардың сапалық құрамы кәсіпорынның цехтық құрылысы бойынша анықталады. Осы салада ең көп санды топты бірншілей шарап жасау зауыты құрайды. Цехтардың жалпы ағынды суларына: ұсақтап-сығындағыш, ашыту, шарап материалдарын өңдеу және ұстау, жүзім шикізатын қайта өңдеу, сонымен бірге шаруашылық тұрмыстық ағындар.

 Біріншілей шарап жасау зауытының  ағынды сулары. Біріншілей шарап  жасау зауытының ағынды сулары  шарап өнімдерінің құрамына кіретін  органикалық заттармен ластанған ( сусло, сығындылар, шарап, қою-ашытқы тұнбалар және т.б). Сондай-ақ оларға шаруашылық-тұрмыстық ағынды сулар жатады.

       Біріншілей шарап жасау зауытының ағынды суларының сипаты басқа типті зауыттарының ағынды ағынды суларынан құрамын үлкен көлемде түйіршік заттардың болуымен ерекшеленеді. Жүзімді өңдеу науқанында түйіршік заттар көп көлемді алатын онша тығыз емес тұнбалар түзейді. Жүзім өңдеу науқанында көлем бойынша тұнбаның шамасы 9,5% құрайды, орташа жылдық 6,59%.

      Түйіршік заттардағы органикалық заттардың құрамы барлық жыл бойы бірдей және орташа 65% құрайды. Шарап жасау науқанында ағынды сулардағы еріген заттар құрамы әжептеуір жоғарлайды, 9,594 л-ге дейін жетеді.Біріншілей шарап жасауда ағынды сулар биохимиялық әдіспен тазартылады. Биохимиялық процестер ағынды сулардың ph болғанда жақсы өтеді, сондықтан қышқыл сулар ізбес сүт арқылы бейтарап күйге ұшырайды. Ол үшін ағынды суларды тазартудың технологиялық тәсілінде азот пен фосфордың шамасын, оны реттеуді қарастыру керек, күшті биохимиялық процеске жеткіліксіз болса, онда тазартылған судағы осы элементтердің құрамын табиғи түрде реттейді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Қорытынды

    Алғаш рет «биотехнология» термині 1917 жылы Карл Эреки шошқаларды қант қызылшасымен қоректендіру кезінде олардың өнімдерінің жоғарылауы жасалған жұмыстарының нәтижесінде берілген.Биотехнологияның пайда болуы мен даму тарихында ғылыми пән ретінде голланд ғалымы Е.Хаувинк 5 кезеңді ажыратты.

Пастер ғасырына дейінгі кезең (1865 жылы). Сыра, шарап, нан өнімдері және сыра ашытқыларын,ірімшік алғандағы спирттік және сүт қышқылды ашытуды қолдану. Сірке қышқылын және ферментативті өнімдерді алу.

   Биотехнология қазіргі инженерлік технология мен аппаратураларды қолдана отырып, биологиялық бірнеше пәндер негізінде қаланған биологиялық, химиялық және технологиялық ғылымдар негізінде қалыптасқан. Биотехнология дамуының қалыптасуына-ферментационды технология және инженерлік энзимология, гендік инженерия және молекулярлық биология, генетика саласындағы жетістіктер, тірі жасушаның биохимиясы және физиологиялық қалыптасқан білім, биологиялық ғылымның бір буыны, яғни негізгі бұтағы, т.б. Шынында да, биотехнология ғылыми пән және өндірістік технология есебінде тірі жасушаның биоөндіргіштік белсенділігін зерттеуге, сапалы өндірушілік қабілдеті бар және әртүрлі салаларда: ауыл шаруашылығында, фармацевтикада, тағам өнеркәсібінде, биоэнергетикада, қоршаған орта ремедиациясында, биоэлектроникада, тағы басқаларда қолданылатын жаңа объектілерді құрып, жетілдіру мақсатына арналған жұмысы бойынша үлкен көңіл бөлінеді. Ғылымның әртүрлі саласындағы жетістіктер биотехнологияда қолданылады. Биотехнология жоғары технологиялардың қазіргі саласы есебінде, оның тірі организмдер мен биологиялық үрдістерді құрайды және әртүрлі өзіндік ғылыми бағыттар бойынша дамиды: ауылшаруашылық, өнеркәсіптік, экологиялық, молекулярлық, биотехнологиялық, имуннобиотехнологиялық және т.б.

    Шарап жасау өндірісінің негізгі көзі - биотехнологиялық  жолмен өндіру болып табылады .Шарап өндірісінде қазіргі кезеңде  арнайы технологиялар қолданылады. Ол технология және механикаландырудан басқа, өндірістік процестерді автоматтандырумен байланысқан. Осыған, қолданып жатқан жабдықтарды тавтоматтандыру, толық автоматтандырылған аппараттар мен машиналарды құрастыру, шикізаттың, жартылай өнімнің және дайын өнімнің сапасын технологиялық процесстің әр түрлі сатыларында, автоматты бақылаудың жаңа жүйелерін қолдану кіреді.

       Жүзімді шырынға өңдегенде оның қанттылығы 18-20% және титрленетін қышқылдылығы 7-9 г/л болу керек. Осындай шырынды ашытқанда 9-12% көлемде спиртті шарап алынады. Осындай шараптар микробиологиялық ауруларға тұраұты және дәмінде үйлесімділік байқалады. Неғұрлым шырынның қанттылығы болса, ашыту барысында пайда болатын глицерин және янтарь қышқылының мөлшері жоғары болады. Глицерин дәмнің толықтығына және жұмсақтығына әсер етеді. Янтарь қышқылы таза және тұздар түрлерінде шараптың хош иіс пен дәмге иемдейді. Ақ асханалық және хош иісті шараптардың дәміне үйлесімді қышқылдылық негізгі әсерін тигізеді. Шараптағы органикалық қышқылдардың сапалық құрамы да негізгі роль атқарады.  Толық үйлесімді дәм беру үшін шарапта барлық қышқылдар болу керек- шарап, алма, сүт және янтарь.  Шарап қышқылы- шарапқа сүйкімді қышқылдылық беріп оның рн көрсетеді және әр түрлі қантсыз микробиологиялық процесстердің дамуын ескертеді. Шарап қышқылының мөлшері 2-3 г/л болу керек.

    Шарап жасау өнеркәсібінің кәсіпорындарындағы жалпы су тұтыну ол технологиялық және шаруашщылық-тұрмыстық қажеттіліктерге жұмсалған су шығындарынан тұрады, ал соңғысына жұмсалатын су шығыны онша үлкен емес және біріншілей шарап жасау зауыттары үшін 1,0% құрайды.

   Цехтардағы негізгі су тұтыну көздері- қанттар мен жүзім сығымдыларын бөліп алу қондырғылары, жылуалмастырғыш аппараттар, пастеризаторлар, мұздатқыштар, бу қазандары, мұздатқыш-компрессорлы, қондырғылар, үздіксіз ашыту сызбалары. Шарап жасау саласының кәсіпорындарында тағамдық шаруашылық және көптеген өндірістік қажеттіліктері қолданылатын судың сапасының тузілуімен байланысты.

 Кәсіпорындарда ластанған және  тазартылған сулардың құрамына  бақылау орнатылады, керекті жағдайда  қосымша сәйкес шаралар қолданады. Түзілген ағынды сулардың сапалық  құрамы кәсіпорынның цехтық құрылысы  бойынша анықталады. Осы салада  ең көп санды топты бірншілей шарап жасау зауыты құрайды. Цехтардың жалпы ағынды суларына: ұсақтап-сығындағыш, ашыту, шарап материалдарын өңдеу және ұстау, жүзім шикізатын қайта өңдеу, сонымен бірге шаруашылық тұрмыстық ағындар.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

 

1. Егорова Т.А., Клунова С.М., Живухина  Е.А. Основы медицинской биотехнологии, - М: АСАDЕМА, - 2003г. – 207с.Микробиология / Воробьев 2. Избранные вопросы медицинской  биотехнологии. Избранные вопросы  медицинской биотехнологии. – Сиб.ГМУ, Томск – 2004. – 135с.

 

3. Медицинская микробиология под  ред. Покровского В.И. //М. ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998, 1184 С.

 

4."Биотехнология: Свершения и  надежды". М:Мир, 1987 г.

 

5.Р.Реннеберг,И.Реннеберг."От пекарни  до биофабрики".М:Мир, 1991 г.

 

6.Дебабов.В.Г. Успехи генной инженерии микроорганизмов. Генетика.1987 г. т.23, N10 с. 1741-1748.

 

7.П.О.Вяземский, Волчек и др. Генетическая  инженерия в современной медицине. Военно-медицинский журнал.1990 г.N1 с 37-41.

 

8.Перспективы применения методов  ДНК-диагностики в лабораторной службе.\Клиническая лабораторная диагностика, №5, 2000г

 

9. А.А., Быков А.С., Пашков Е.П., Рыбакова  А.М. Микробиология / М., Медицина, 1994.