Автор работы: Пользователь скрыл имя, 02 Апреля 2013 в 17:29, реферат
Өсімнің маркетингтік стратегиясын қарастыру үшін осы мақалада профессор О. Виханский жасаған топтастыруды пайдаланамыз.Ол П. Диксонның ұсыныстарымен салыстырғанда, топтастыруды едәуір кең ауқымда қарастырған. Виханский өсім стратегиясын бірден-бір мүмкіндік ретінде қарастырған және оларды эталондық стратегиялар деп атаған.
Өсімнің маркетингтік стратегиясы Өсімнің маркетингтік стратегиясын қарастыру үшін осы мақалада профессор О. Виханский жасаған топтастыруды пайдаланамыз.Ол П. Диксонның ұсыныстарымен салыстырғанда, топтастыруды едәуір кең ауқымда қарастырған. Виханский өсім стратегиясын бірден-бір мүмкіндік ретінде қарастырған және оларды эталондық стратегиялар деп атаған. Диксон өсім стратегиясымен қатар, портфельдік және бәсекелестік стратегияларды айқындаған. Виханскийдің топтастыруы бойынша, өсім стратегияларының бірінші тобын байытылған стратегиялар, яғни өнім мен нарықтың өзгеруіне байланысты өсім стратегиялары құрайды. Оны қолданған жағдайда ұйым өз өнімдерін жақсартуға тырысады немесе сала бағытын өзгертпей, жаңа өнім шығара бастайды. Нарыққа қатысты айтар болсақ, ұйым қазіргі нарықта өз жағдайын жақсарту мүмкіндіктерін іздестіреді немесе жаңа нарыққа көшеді.. Өсім стратегиясының типтері Бірінші топтағы стратегиялар: 1. нарықтағы позицияны күшейту стратегиясы, бұл орайда кәсіпорын қазіргі нарықта нақты бір өніммен жақсы позиицияларды жаулап алу үшін қолдан келгеннің бәрін жасайды.Оны жүзеге асыру үшін үлкен марткетингтік күш-жігер талап етіледі. Бұл орайда кәсіпорын өз бәсекелестеріне бақылау жүргізуге тырысатын «горизонтальдық интеграцияны» жүзеге асыруға жол беріледі; 2. нарықты дамыту стратегиясы - жаңадан шығарылатын өнім үшін жаңа нарық іздеу; 3. өнімді дамыту стратегиясы өсім міндеттерін шешуді жаңа өнім өндірісі мен оны бұрын игерілген нарықта сату есебінен көздейді. Өсім стратегиясының екінші тобын жаңа құрылымдар қосу арқылы ұйымды кеңейтуді көздейтін бизнес стратегиялары құрайды. Бұл стратегиялар интеграциялық өсім стратегиялары деп аталады. Әдетте оларды ұйымның күшті бизнесі болғанда және байытылған өсім стратегиясын пайдалана алмайтын жағдайда қолданады, бірақ байытылған өсім стратегиясы ұйымның ұзақ мерзімді мақсаттарына қайшы келмейді. Ұйым интеграциялық өсімді қосымша меншіктер сатып алу арқылы да, ішкі кеңею арқылы да жүзеге асыра алады. Бұл орайда екі жағдайда да, оның сала ішіндегі ахуалы өзгереді. Интеграциялық өсім стратегияларының негізгі екі типі айқындалған: 1. кері вертикалды интеграция стратегиясы, бұл жеткізушілерге бақылауды күшейту, сондай-ақ қамтамасыз етуді жүзеге асыратын еншілес құрылымдар құру есебінен кәсіпорынды өсіруге бағытталады. Кері вертикалды интеграция стратегиясын жүзеге асыру жеткізушілердің сұраныстары мен бағасының құбылуына тәуелдікті азайту арқылы жақсы нәтижелер беруі мүмкін. Бұл орайда жеткізілімдер кәсіпорын үшін шығын орталығы ретінде кері вертикалды интеграция жағдайында табыс орталығына айналады; 2. алда жүретін вертикалды интеграция стратегиясы, бұл фирманың соңғы тұтынушыға ықпалына қол жеткізу немесе күшейту есебінен айқындалады, делдалдық қызметтер кең қанат жайған кезде немесе фирма сапалы жұмыс істейтін делдалдар таба алмаған жағдайда пайдасы тиеді; 3. диверсифицикациялық өсім стратегиясы, бұл егер ұйым сол нарықта белгілі бір саланың аясында, қолдағы бар өнімдерімен ары қарай дами алмаған жағдайда жүзеге асырылады. Бұл типтің стратегиялары: · орталықтандырылған диверсификация стратегиясы , бизнестегі барлық қосымша мүмкіндіктерді жаңа өнім өндірісіне пайдалану ізденістеріне салады. Бұл орайда қолданыстағы өндірістер бизнестің ортасында қалады. Ал жаңасы игерілген нарықтағы мүмкіндіктерге, фирманың пайдаланып жүрген технологиясына немесе басқа да мықты жетістіктеріне сүйенеді; · горизонталдық диверсификация стратегиясы қолданыстағы технологиядан өзге, жаңа технологияны талап ететін жаңа өнім есебінен сол нарықта өсім мүмкіндіктерін іздеуді көздейді. Бұл стратегияға орай, ұйым оңың мүмкіндіктерін, мысалы, жеткізу саласында пайдаланатын, технологиялық тұрғыдан байланыссыз өнімдердің өндірісіне бейімделуі тиіс. Жаңа өнім негізгі өнімді тұтынушыларға бейімделуі тиіс болғандықтан, өзінің сапасы жағынан бұрынғы шығарылып келген өнімге сәйкес келуі керек. Бұл стратегияны іске асырудың маңызды шарты ұйымның жаңа өнім өндірудегі өзіндік құзырлығын алдын ала бағалауы болып табылады. · конгломераттық диверсификация стратегиясы, бұл орайда кәсіпорын жаңа нарықта бұрын шығарылған және сатылған, технологиялық тұрғыдан байланыссыз жаңа өнім өндірісі есебінен кеңейеді. Бұл дамуды жүзеге асырудың ең күрделі стратегияларының бірі. Оны сәтті іске асыру көптеген факторларға, атап айтқанда, қызметкерлердің құзырлығына (негізінен менеджерлердің), нарықтың маусымдылығына, қажетті ақша сомасының болуына байланысты.
Бизнесті қысқарту мақсатына бағытталған стратегиялардың 4 типі айқындалған: 1. жабу стратегиясы қысқарту стратегиясының шектік жағдайы болып табылады және фирма бизнесті ары қарай жүргізе алмайтын кезде жүзеге асырылады; 2. «астық жинау» стратегиясы бизнеске ұзақ мерзімді көзқарастан бас тартып, қысқа мерзімді болашақта барынша мол табыс алуды көздейді. Бұл стратегия болашағы бұлыңғыр, яғни, мысалы, оны сатқан жағдайда көп табыс бермейтін, бірақ астық жинау кезінде табыс әкелетін бизнеске қолданылады. Бұл стратегия сатылымдарға жұмсалатын шығындарды және жұмыс күшін қысқартуды қарастырады.Бұл стратегия ең жоғары жиынтық табысты қысқарту кезеңінде сол бизнесті біртіндеп қысқартып, нөлге дейін жеткізуге есептелген; 3. қысқарту стратегиясы , ұйым негізгі бизнесінің шекарасын ұзақ мерзімді өзгерісін жүзеге асыру үшін өз бөлімшелерінің немесе бизнесінің бірін жабады немесе сатады. Көбіне бұл стратегияны өндірістердің бірі екіншісімен үйлеспеген жағдайда диверсифицияланған фирмалар іске асырады. Бұл стратегия, сондай-ақ, болашағы зор бизнесті дамыту үшін қаржы қажет болған кезде орындалуы мүмкін; 4. шығындарды қысқарту стратегиясы, оның негізгі идеясы - шығындарды қысқарту мүмкіндіктерін іздестіру және шығындарды қысқарту жөнінен шаралар өткізу.Оның ерекшеліктері: ол көбіне шығындардың шағын көздерін жоюға бейімденген; оны жүзеге асыру уақытша және қысқа мерзімді шаралар (өндірістік шығындарды азайту, өнімділікті арттыру, жалдауды қысқарту және тіпті қызметкерлерді жұмыстан шығару, пайдасыз тауарлар өндірісін тоқтату мен табыссыз өндірістік қуаттарды жабу) сипаттарына ие. Кәсіпорындардың іс-тәжірибесінде бір мезгілде бірнеше стратерия жүзеге асырылуы мүмкін. Әсіресе бұл көп салалы қомпанияларда кеңінен тараған. Стратегияларды жүзеге асыруда белгілі бір сабақтастық қалыптасуы да мүмкін. Бірінші және екінші жағдайларға қатысты, фирма біріктірілген стратегияны жүзеге асыруда деп саналады. Әр түрлі өсім стратегияларының салыстырмалы сипаттамасы Өсім стратегияларын таңдау процесі келесі негізгі қадамдардан тұрады: 1. ағымдағы стратегияны айқындау; Ағымдағы стратегияны айқындау өте маңызды, өйткені ұйымның қандай жағдайда екендігі және оның қандай стратегияларды жүзеге асырып жатқандығы туралы нақты түсінік болмаса, болашаққа қатысты шешім қабылдауға болмайды.Ағымдағы стратегияны айқындаудың түрлі схемасы пайдаланылуы мүмкін. Ықтимал шешімдердің бірін Томсон мен Стрикланд ұсынды. Олар жүзеге асырылатын стратегияны түсіну үшін, бағалануға тиісті ішкі және сыртқы ортаның бес факторы бар деп санайды. Сыртқы факторлар: · фирма қызметінің құлаш жаюы және шығарылатын өнімнің әр түрлілік дәрежесі, өнімнің диверсификациялығы; · ұйымның жуырда сатып алған бұйымдарының жалпы сипаттамасы және сатылған жекеменшіктерінің табиғаты; · оның қызметінің соңғы кезеңдегі құрылымы мен бағыттылығы; · соңғы кезде бейімделген мүмкіндіктері; · сырқы қауіп-қатерлерге қатынасы. Ішкі факторлар · ұйымның мақсаттары; · ресурстарды бөлу критерийлері және шығарылатын өнімге капитал салудың қалыптасқан құрылымдары; · ұйымның шынайы іс-тәжірибесіне және жүзеге асыратын қаржы саясатына, басшылықтың пікірне сәйкес, қаржы тәуекелдігіне қатынасы; · ҒЗТКЖ саласында күш-жігерді топтастыру деңгейі мен дәрежесі; · жекеленген функциональдық сала стратегиясы (өндіріс, кадр, қаржы және ҒЗТКЖ маркетингі). Мақсатты нарықты таңдау моделі |
Фирманың бүкіл дәйекті қызметінің тиімділігі оның мақсатты нарықты, яғни өзі алға қойған мақсаттарын жүзеге асыра алатын нарықты таңдауына байланысты.
Мақсатты нарықты таңдау процесінде келесі аспектілер дәйекті бағаланады: сегменттің қол жетімділігі, оның әлеуеттілігі мен игеру мүмкіндіктері. Мақсатты нарықты таңдау процесін ұсынылған модельдердің көмегімен көрсетуге болады.
Мақсатты нарықты, яғни өзі алға қойған мақсаттарын жүзеге асыра алатын нарықты, таңдауға аса маңызды назар аудару қажет, өйткені фирманың бүкіл дәйекті қызметінің тиімділігі оның мақсатты нарықты, яғни өзі алға қойған мақсаттарын жүзеге асыра алатын нарықты таңдауына байланысты. Мақсатты нырықты таңдаудың алдында сегменттеу, яғни әлеуеттік сатып алушылардың бүкіл жиынтығы қандай да бір ортақ қасиеттермен топтастыру: мысалы, бірдей сұраныстарымен, тауарға немесе қызметтерге қатынасымен, тиімді сатып алуларымен, табыс және білім деңгейімен, сатып алу кезіндегі мінез-құлқымен, жынысы және жас мөлшерімен, сатушының нарықтық күш-қуатына бірдей әрекет етуімен және т.б. сипатталатын жеке топтарға (сегменттерге) бөледі. Егер сатып алушылардың қарастырылатын тобында кейбір бірыңғайдық емес қасиеттер байқалса, ол топты бір сегмент деп санауға болмайды. Егер екі сегмент бірдей қасиеттермен сипатталса, оларды бір сегмент ретінде қарастыру керек.
Сегментация процессінде, сұраныстары бірдей сатып алушылардың біріңғай топтарын айқындаудан өзге, бәсекелестердің сол қанағаттандыру қабілеттері фирманың мүмкіндіктерімен салыстырыла зерттеледі. Сондықтан, сегментация екі негізгі мақсатты көздейді деп айтуымызға болады:
Сегментация жүргізгеннен кейін, алынған сегменттердің әр қайсысын мақсатты нарық ретінде таңдау мүмкіндіктерін қарастыру керек.
Мақсатты нарықты таңдау процесінде келесі аспектілер дәйекті бағаланады: сегменттің қол жетімділігі, оның әлеуеттілігі және игеру мүмкіндіктері.
Сегменттің қол жетімділігін бағалау үшін келесі сұрақтар айқындалады:
Сегменттің әлеуеттілін бағалау оның қазіргі кездегі және болашақтығы сыйымдылығын бағалаумен байланысты. Таңдалған сегмент барынша сыйымды болуы тиіс, өйткені фирма бұл сегментке енуге байланысты шығындарды жауып, пайда табу керек. Оған қоса, болашақта осы сегментте фирманы табысты жұмыспен қамтамасыз ету үшін, оның ары қарай өсу перспективасы болуы тиіс.
Сегментті игеру мүмкіндіктерін бағалау келесі негізгі шараларды жүргізуді көздейді:
Шектеулі ресурстарға ие фирмалар,
өздерінің күш-жігерін
Нарықты жаулап алу стратегиясын таңдауда төменде көрсетілген факторларды ескерту қажет.
Нарық үлесін және сатудың ықтимал көлемін есептеуде тұтынушы үшін өз тауары мен бәсекелестің тауарының тартымдылығын дұрыс анықтау аса маңызды. Мұнда түрлі жорамалдар мен бағалауларды тексере отырып, , сонымен қатар, тұтынушылар арасында түрлі тестер (сауалнама, сұхбат, сынамалық сатулар және т.б.) жүргізу арқылы дүдәмалдықты жоюға тырысу қажет.
Тұтынушылар арасында тестер жүргізу кейінгі маркетинг бағдарламаларын жасау үшін де қажет, бұл орайда мыналарды айқындау маңызды:
Қарастырылған әдістеме негізінде мақсатты нарықты таңдау процесін төменде ұсынылған модель көмегімен көрсетуге болады.
Мақсатты нарықты таңдау моделі.
1. Нарық сегментінің қол жетімділігін келесі факторлар бойынша бағалау :