Есеп айырысу шоттарының аудиті

                                                     Жоспар  
Кіріспе...........................................................................................................................3

I. Ақша қаражаттарының есебінің аудиті……………………………….............5

1.1 Ақша қаражаттарының есебі аудитінің мақсаты мен міндеті………………....5

1.2 Ақша қаражаттарының аудит процедулары мен ақпарат көздері......................8

II. Касса операцияларының  аудиті...................................................................... 15

2.1 Кассалық операцияларды аудиторлық  тексеру бағдарламасы.........................15

2.2 Кассалық түгендеу................................................................................................17

III.Есеп айырысу шоттарының  аудиті.................................................................19

3.1 Есеп айырысу бойынша операциялар есебі........................................................19

3.2 Қосымша аудиторлық тексеру.............................................................................24

Қорытынды................................................................................................................26

Қолданылған әдебиеттер.........................................................................................28

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                     

                                                                          Кіріспе  

     «Есеп - аудит және ақшалай қаражатты талдау» атты курстық жұмысының 
біріншіден ақшалай қаражат көбінесе кәсіпорынның жылдам және тез іске қосылуын, екіншіден- ақшалай операция жаппай және тарату сипатына ие;үшіншіден- қаржылық құралдардың қозғалғыштығы және ақша операцияларының көптігі.  Мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылған:есептің түрлерімен, ақшалай қаражаттың жалпы сипатымен танысу; ақшалай қаражаттың есебі мен аудитінің теориялық аспектілерін ашу;зерттейтін кәсіпорынның ақшалай қаражатының аудиті мен анализі;

    Ақпараттық базаның негізін бухгалтерлік есеп, аудит, қаржылық талдау, басқару болып табылады. Курстық  жұмысының құрылымы үш тараудан тұрады. Курстық жұмысының бірінші кәсіпорынның ақшалай қаражатының есебі мен аудитін жетілдіру туралы ұсыныстар.Ақшалай қаржының есебін зерттеп, оның қаржылық жағдайын талдай отырып, Ғылыми жаңашылдық жұмыс нәтижесінде көрсетіледі.Курстық жұмыстың іс-тәжірибелік құндылығы, алынған нәтижелер мен нұсқалар ақша , касса операцияларының,ағымдағы ақша қаражаттарының есебі . Ақшалай операциялар мен кассалық операцияларды тексеру бойынша аудиторлық қорытынды дайындау керек. Ақша қаражаттарының қозғалысының есебін, «Ақша қаражаттарының қозғалысының есебі» №7 ҚЕХС пайдалана отырып, операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтер бойынша ақша қаражаттарының кірісі мен шығысына талдау жасау керек.

     Дегенмен жалпы аудитте  ақшалай операцияларды тексеру  мен ревизиялау тәсілдерінің  өзіндік ерекшеліктері бар. Олар  жалпы әдістері арқылы жасалса  да, бұл операцияларды уақтылы  және тиімді атқаруға ерекше  көңіл аударатын төлеу циклінің  функционалдық аудитінде бұлар шынында жеткіліксіз. Сондықтан ғылыми зерттеулердің күн талабына сай бағыты ақшаны басқарудың функционалдық аудитінінің ерекшетәсілдерін анықтау мен ізденістерін талдау болып саналады.

    Ақшалай ағымның төлем мен қозғалысы циклі функционалдық аудитінде экономикалық талдау, бақылау мен статистиканың классикалық әдістерімен қатар сарапшылық бағалау, жай және күрделі процент есептеулері, дисконттау, интегралды, сараланған және матрицалық тәсілдер, желілік, желілік емес және өсіңкі бағдарламалау әдістерін, операцияларды, ойын теорияларын, шешім қабылдау және т.б. кеңінен қолданылуы керек. Функционалды аудиттің арнайы әдіс тәсілдерінің көмегімен ақшаны басқару мен құнды қағаздардың тиімділігін арттыру мен ұйымдастыруды жақсартудың әр түрлі резервтерін ашуға болады 
    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                       

                                     I.Ақша қаражаттарының есебінің аудиті

             1.1. Ақша қаражаттарының есебі аудитінің мақсаты мен міндеті. 

      Транзиттік экономика жағдайында функционалды аудиттің өте өзекті бағыты – ағымдағы активтің ең жылжымалы және толық өтімді элеменнтері қатарына жататын ақша мен оның баламаларының төлеу циклі мен қозғалысыын тексеру болып табылады. Ақшалай операциялар қарқынды кең ауқымды сипатта. Дәл осы учаскеде үлкен резервтер мен әр түрлі бұрмалаулар жасырынған. Ақшалай және кассалық-банктік операцияларды жүргізу заңнамалық, жалпы ммлекеттік, ведомствалық және басқа нормативті актілермен жеткілікті түрде қатаң реттелген. Сондықтан төлеу циклі функционалды аудитін өткізуге дайындық кезінде қабылданған заңдардың, стандарттардың, бухгалтерлік есептің, аудиттің, ақша тасуын, қолданылуын, қаржылық бақылаудың нормалары мен ұйымдастыру ережелерінің талаптарын мұқият оқып-білу қажет. Операциялық аудитор кәсіпорынның төлеу мен қозғалыс циклін есептеу мен бақылау жүргізудің сапалы жақтары туралы анық тұжырымдамаларын қамтамасыз ету қажеттілігіне байланысты проблемалық сипаттағы көптеген заңдық, ұйымдастырушылық, әдіснамалық, қаржылық, есептік, экономикалық мәселелерді шешудің баламалы мүмкіндіктерін қарастырған жөн. Студент ағымдық, корреспонденттік шоттар мен кассадағы ақша қозғалысының бастапқы құжаттары негізінде аналитикалық есеп құжаттарын толтырып, оларды есеп регистрлеріне тіркеуі керек. 

Есепті жазу барысында ақша қаражаттары  есебінің ұйымдастырылуы, жағдайы туралы мәліметтер есеп мәтінінде  баяндалғаннан  кейін, келесідей толтырылған бастапқы құжаттар мен есеп регистрлерін тіркеу қажет: 

        • кассалық  кіріс  ордері КО-1;

        • кассалық  шығыс ордері КО-2;

        • кассалық  кіріс құжаттарын тіркеу журналы  КО-3;

        • касса  кітабы  КО-4;

        • кассирдің  ақшаны  қабылдап алуы мен өткізуін  тіркеу кітабы КО-5;

        • №1 журнал-ордер;

        • №2 журнал-ордер;

        • №3 журнал-ордер.

        Барлық қажетті  есеп регистрлері мен бастапқы  құжаттар негізінде кассалық  операциялар мен есеп айырысу  шотындағы операциялардың жүргізілуін  тексеру керек. Жабдықтаушылар  мен мердігерлермен, алынған аванстар, есеп беруге тиісті тұлғалармен, қойылған талаптар, басқа да дебиторлар мен кредиторлармен есеп айырысулардың дұрыстығын тексеру керек.

      Ақшалай операциялар мен кассалық операцияларды тексеру бойынша  аудиторлық қорытынды дайындау керек. Ақша қаражаттарының қозғалысының есебін, «Ақша қаражаттарының қозғалысының есебі» №7 ҚЕХС пайдалана отырып, операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтер бойынша ақша қаражаттарының кірісі мен шығысына талдау жасау керек.

     Дегенмен жалпы аудитте  ақшалай операцияларды тексеру мен ревизиялау тәсілдерінің өзіндік ерекшеліктері бар. Олар жалпы әдістері арқылы жасалса да, бұл операцияларды уақтылы және тиімді атқаруға ерекше көңіл аударатын төлеу циклінің функционалдық аудитінде бұлар шынында жеткіліксіз. Сондықтан ғылыми зерттеулердің күн талабына сай бағыты ақшаны басқарудың функционалдық аудитінінің ерекше тәсілдерін анықтау мен ізденістерін талдау болып саналады.

     Ақшалай ағымның төлем мен қозғалысы циклі функционалдық аудитінде экономикалық талдау, бақылау мен статистиканың классикалық әдістерімен қатар сарапшылық бағалау, жай және күрделі процент есептеулері, дисконттау, интегралды, сараланған және матрицалық тәсілдер, желілік, желілік емес және өсіңкі бағдарламалау әдістерін, операцияларды, ойын теорияларын, шешім қабылдау және т.б. кеңінен қолданылуы керек. Функционалды аудиттің арнайы әдіс тәсілдерінің көмегімен ақшаны басқару мен құнды қағаздардың тиімділігін арттыру мен ұйымдастыруды жақсартудың әр түрлі резервтерін ашуға болады. Мәселен, инкассация мен төлемді тездету, флоутты, электронды ақша аударуды, сейф жүйесін, репо мәмілесін, бақылау шегі теориясын және т.б. ең көп шамаға молайту сияқты тәсілдерді дұрыс және уақтылы қолдану нақты ақша мен құнды қағаздарды шапшаң және ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді.Операциондық аудитор төлем мен ақша қозғалысы циклін функционалды аудитін өткізгенде мынларды анықтайды:

* касса-банк операцияларын атқаратын қызметкерлердің сандық және сапалық құрамы;

* касса-банк құжаттарын жасап, өңдейтін адамдар үшін есеп пен ақша бақылауды * әдістемелік және ереже белгілейтін қамтамасыз етудің бар-жоғы;

бұл жұмыс учаскесінің қызметкерлері  кімге есеп береді;

* касса-банк және басқа ақшалай операциялардың дүрыстығын кім, қашан және қалай тексереді?

      Кәсіпорында кассадағы ақшаның бар-жоғын кенеттен тексеруді жүйелі жүргізуге арналған тұрақты жұмыс істейтін комиссияны тағайындау туралы басшының бұйрығы бар ма? Бұл бұйрық орындала ма, кассаны кенеттен тексеру, актілері бар ма және олардың мазмұны қандай?Аналитикалық және синтетикалық есеп, шаруашылық-ішілік бақылау мен ақшалай операцияларды жедел қлдау жолға қалай қойылған. Осыларға сүйене келіп, төменгі кестеде ақша мен олардың баламаларының төлемі мен қозғалыс циклі функционалды аудитін өткізу бағдарламасының ықтимал нұсқаларының бірі келтірілген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           1.2  Ақша қаражаттарының аудит процедуралары мен ақпарат көздері

 

Кесте №1

Аудит процедуралары                                Ақпарат көздері,бағалаудың            

                                                                      критерилері мен тәсілдері

 
1.Ақшалай операцияларды                        Кадр бөлімінің мәліметтері, білім

атқаратын қызметкерлер                          мен   біліктілік туралы куәліктер,                                                                     

 құрамын білу                                           жұмыс өтімі, зияткерлік және

                                                                     іскерлік қасиеттері т.б.

 

 
2.Ақша алу, сақтау және                         Заңнамалық актілердің, стандарт-

қолдану үшін әдістемелік,                       тардың, нормалардың, ережелер-

нормативті және мате-                            дің, нұсқаулықтың, құжат бланкі-

риалдық базамен қам-                             лерінің, касса, сейф бөлмелерінің,

тамасыз етуді тексеру                            күзет дабылдамасының бар-жоғы

 
3.Операцияларды құжат-                       Кірістік және шығыстық кассалық

тық рәсімдеу мен ақша                           ордерлерді тіркеу журналы, ақша-

басқару жағдайын алдын ала                 лай қаражаттың қозғалысы есебі

шолудың дұрыстығын                            кітабы, бастапқы құжаттар және т.б.

тексеру 

4.Ақша қозғалысы жөнін-                      Төлем тапсырмалары мен талапта-

дегі операцияларды көрсе-                      ры, журнал ордерлер, тізімдемелер,

тудің дұрыстығын, толық-                      сенімхаттар, вексельдер, бланк

тығын, дәлдігін тексеру                          көшірмелері, чек түбіртектері және т.б.

 

 
5.Кассаны түгендеу мен                        Кәсіпорын басшысының тұрақты

кассалық операцияларды,   жұмыс істйтін комиссия мен

ақшаны, құнды                                       кассирді тағайындау туралы

қағаздарды және қатаң                         бұйрықтары, жеке материалдық

есептегі бланкілерді                              жауапкершілік туралы шарт,

 тексеру                                             кассаны түгендеу актісі, кірістік 
                                                                 және шығыстық ордерлер (КО-1,

6.Ақшаның сақталуы мен                      КО-2), кассалық құжаттарды тіркеу

 мақсатты пайдалануын тексеру           журналы (КО-3), касса кітабы (КО-4),  

                                                                  кассир қабылдаған және берген 

 7.Касса-банк операцияла-                     ақша есебінің кітабы (КО-5), аванс

   рын атқару мен есеп сақ-                    есебі, журнал-ордер 1, 1 тізімдеме,

  тау шарттарын айқындау                     Бас кітабы, 401-403, 411, 421-424

  үшін тексеру, байқау және тестілеу    шоттары және т.б.

 
8.Банк операцияларын,

 құжаттардың түгелдігі мен 

анықтығын тексеру

 
9.Ақшаны есептен шыға-

ру, кассалық және қаржылық

 тәртіпті сақ-тауды тексеру

 
10. Инкассо қолданудағы,                      Банк көшірмелері мен бастапқы

есеп айырысудың аккреди-                      құжаттар, оларға тіркелген;

тивтік  және чектік түр-лерінің,              аккредитивтер, чек кітапшалары, төлем