Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша кеден департаментінің кедендік бақылау жұмыстарына талдау

Негізгі кедендік ресімдеуі келесі кезендерден тұрады:

1) кедендік декларацияларды қабылдау, тіркеу және есепке алу, белгілі бір кеден режиміне орналастырыудың дұрыстығын, тарифтік емес реттеу шараларын сақталуын бақлау, тауарларды идентификациялау мақсаттары үшін кедендік декларациядағы мәліметтердің толықтығы мен дұрыстығын бақылау кезеңі.

2) Сыртқы экономикалық қызметтің Тауар номенклатурасына сәйкес тауардың кодын, шыққан шыққан елін анықгаудың дұрыстығын бақылау, валюталық бақылау, кеден күнын бақылау,кеден төлемдерін бақьшау кезеңі.

3) кедендік тексеру және шығару кезеңі.

Бірінші кезеңде:

- Кедендік декларация және оның электорндық көшірмесін қабылдауға қажетті шартгардың сақталуын тексеру, соның ішінде алдын ала жүргізілетін операцияларды жүргізілу тәртібін сақталуын тексеру;

- кедендік декларация және кеден органына міндетті түрде үсынуға жататын баска да кужаттарды қабылдау, сонымен қатар кедендік декларацияның электрондык көшірмесін кдбьщдау;

- кедендік декларацияны тіркеу;

- кедендік декларация және оның  электрондық көшірмесін мәлшделген  режиміне сәйкес толтыру ережелеріне сәйкестілігін, сондай-ақ кедендік декларацияның электрондық көшірмесіндегі мәліметгердің кедендік декларацияны қабылдау процесінде сияқты, тауарлар мен көлік құралдарын шығарғаннан кейін де қағаз носительдегі міліметтеріне сәйкестілігін жалпы тексеру;

-тауарларды идентификациялау мақсаттары  үшін кедендік декларациядағы  мәліметтердің толықгығы мсн дұрыстығын бақылау;

- декларанттыцң кедендік дскларацияны берудің белгіленген мерзімдерін сақтауын тексеру;

елпленген талаптарға сойкес кедендік декларациядағы тауарды сипаттаудын ұыстығын,   осы сипатгаудың кедендік ресімдеуге үсынылғанған тауардың сипаттамасына сәйкестігін тексеру, сонымен қатар тауар туралы сандық берілгендерді (орын саны, салмағы және т.б.) тексеру;

арифтік емес реттеу шараларын сақтау мақсатында кедендік декларациядағы мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығын бақылау; -тарифтік емес реттеу шараларын сақталуын растайтын қүжаттар мен мәліметтерді тексеру;

- тауарлардың сәйкес кедси режимінде (кедендік күнын анықгау және кеден төлемдерін төлеуден басқа) орналасу шарттарының сақталуың бақылау;

кедендік бақылауға қажеггі  құжатгар мен мәліметтерді, тексеру кеден қүны, кеден телемдсрі гуралы құжаттар мен мәліметтердеп, валюталық бақылауға қажетгі қүжаттар мен мәліметгерден басқа;

- кедендік ресшдеу аяқталгаипан кейін кедендік декларацияларды жоие онымен бірге жүретін қүжатгарды жинау;

кедендік ресімдеу аяқталмаган кедендік декларацияларды есепке алу жүзеге асырылады.

Бақылауды аяқталғаннан кейін лауазымды  тұлға кедендік декларацияның бірінші  парағының теріс жағына " 1 "санына "Тексерілді" деп жазып, тексерудің күнін, аяқталу уакытын, қолтаңбасын, жеке нөмерлік мөрін басады және декларацияны келесі кезеңге жібереді.

Екінші кезеңінде:

- сыртқы экономикалық қызметтің  Тауар номенклатурасына (СЭҚТН) сәйкес  тауардың топтастыру мақсаттары  үшін кедендік декларациядағы  мәліметтердің толықгығы мен дұрыстығын бақылау;

- тауар кодын бөлімше қүзіретіне жатқызылған жағдайда жағдайда СЭҚ ТН -на сәйкес анықтаудың дұрыстығын тексеру;

- тауардың шыққан елін анықтау  үшін және соған сәйкес тарифтік  жеңілдіктер мен преференцияларды ұсыну үшін кедендік декларациядағы мәліметтердің толықгығы мен дұрыстығын бақылау;

- валюталық бақьшау мақсаттары үшін қажетті барлық құжаттардың болуын (соның ішінде кеден құны декларациясы мен мәміле паспорты) тексеру;

- сырткы сауда келісім-шарттары мен кедендік ресімдеу негізінде жүргізілетін басқа да құжаттардың шарттарының валюталық заңдылық талаптарына сәйкестігін тексеру;

-кедендік декларацияға мәліметтердің,  валюталық бақылауды жүзеге асыру  үшін көрсетілген қүжаттардағы  акпараттың сәйкестігін тексеру;

- декларанттың тауардың кеден қүнын аныктау әдісін таңдауының лүрыстығын тексеру;

- тауардың кеден құнын мәлімдеудің кеден күнын анықтаудың таңдалған әдісіне және оны растайтын қүжаттарға сәйкес дұрыстығын тексеру;

- кедендік ресімдеу барысында кеден құны мен кедендік төлемдерді түзету және кедендік декларацияның электрондық көшірмесіне және кедендік кұн декларациясына өзгертулер енгізду;

- декларант мәлімдеген кедендік құнды құжаттық расталуы болмаған кезде тауарды уақытша (шартты түрде) бағалау, кеден құны мен кеден төлемдерін сәйкес түзету;

- кеден органының валюталақ бақылау бойынша арнайы бөлімшеге кеден органдарының қүзырына жатпайтын валюталақ зандылықты бұзу туралы ақпаратты беру;

- кедендік төлемдерді төлеуге жауапты түлғадан кедендік; төлемдерді, бұрын жасалған жіберілімдер бойынша кедендік төлемдерді төлеуді кейінгі қалдыры немесе бөліп-бөліп төлеу проценттерді төлеу бойынша қарыздардың, кеден ережелерін бұзу кеденде жасалған айыпты соммаларының, кеден төлемдерін төлеудің мерзімін өткізгені үшін өсім болуын тексеру;

- кедендік декларация мен оның электрондық көшірмесін толтырудың дұрыстығын, кедендік төлемдердің есептелуіне әсер ететін ондағы мәліметтердің толықтығы мен аныктығын тексеру;

- тарифтік және салық жеңілідіктері мен преференциялардын негіздеуін, аталған жеңілдіктерді анықгайтын не болмаса кеден төлемдерін бақлау мен есепке алуын жүзеге асыратын кеден органы бөлімшесінің сәйкес расталуы болған кезде кеден төлемдері мен салықтарын есептеу және төлеудің ерекше тәртібін орнататын қүжаттарды бақылау;

- кеден төлемдерін төлеу бойынша мәлімделган кеден режимінің шарттарын сақталуын немесе оларды төленуін қамтамасыз етуін бақылау;

- төленуге жататын кеден төлемдері мен салықтар сомаларының есептесудің дұрыстығын тексеру;

- кеден төлемдері мен салықтарын төлеудің, соның ішінде кеден төлемдері мен салықтарын төлеуте төлем құжаты реквизиттерін толтырудың дұрыстығын тексеру;

- кеден төлемдерін төлеуді кейінге қалдыру немесе бөліп-бөліп төлеуді ұсыну туралы кеден органы басқылаушыларының шешімінің болуын, сондай-ақ кеден төлемдерінің бақылауы мен есепке алуын жүзеге асыратын кеден органының арнайы бөлімшесінде белгіленген тәртіпте тіркелген кеден төлемдерінің төленуін қамтамасыз етуін растайтын құжаттың болуын тексеру жүзеге асырылады.

Бұл кезеңде лауазымды түлға  уақытылы төленбеген кеден төлемдерінің мерзімін өткізгені үшін өсім қолданылады.

Бақылауды аяқтағаннан кейін лауазымды түлға кедендік длекларацияның бірінші парағының теріс жағында "2" деген санына "Тексерілді" деп жазып, тексерудің күнін, аяқталу уақытысын, қолтаңбасын қояды, жеке нөмірлік мөрін басады және декларацияны келесі кезеңге жібереді.

Үшінші кезенде:

- кедендік ресімдеу мен бақылаудың алдынғы кезеңдерінен — өтуін тексеру;

- кедендік тексеру (соның ішінде идентификациялық тексеру) және тексеру нәтижелерін белгілеу;

кедендік тексеруді жүргізбеу  туралы шешімді қабылдаған кезінде тауарлар мен көлік құралдарын қарау;

тауарлар мен көлік кұраладарын шығару туралы немесе оларды шығармаудың мүмкін еместігі туралы шешім қабылдау жолымен келендік ресімдеуді аяқтау.

Тексеру ыдысты, қораптауды ашу жолымен  уакытша сақтау орындарында немесе басқа жерлерде жүзеге асырылады. Тексеру барысында тауардың саны анықталады, оның аталуы, сапасы, кеден

мақсаттары үшін қажетті басқа да көрсеткіштер орнатылады.

Тауарларды жасырын өткізу туралы негіздер болған жағдайда көлік құралдарының барлығын немесе оның жүк орындарын, қуыстарын, басқа да конструкциялық ерекшеліктерін тексеруі мүмкін.

Тексеруді жүргізу жағдайында белгіленген  форма бойынша тексеру актісі жасалады және кедендік декларацияның  бірінші парағының теріс жағыңда "3" санында тауарлардың шығаруын жүзеге асыратын лауазымды түлға тексеру нәтижелері белгіленген екі данада жасалатын тексеру актісінің номері мен күнін, тексеру нәтижелерін көрсетумен деп жазып, күні, қолтаңбасы және жеке номерлік мөрі басылады.

Тексеру қажеттілігі туралы шешім  кедендік ресімдеудің алдынғы кезеңцерінде қабылдануы мүмкін. Мұндай жағдайда сәйкес лауазымды түлға осындай шешімнің қысқа негіздеуін көрсете отырып кедендікдекларацияның теріс жағына "С досмотром .." деп жазып, тексеруді тапсырған шығаруға жауапты лауазымды түлғаны ескертеді.

Тексеруді тексеру тобының құрамына кіретін және күжаттык бақылауға қатыспайтын лауазымды түлғалар жүргізеді (орталық кеден органының ногрмативті күқықтық актілерімен кдрастырылған немесе бөлім бастығының біржолғы шешімнің кдбылдануы жағдайларынан баска).

Тексеру аяқталғаннан кейін оны жүргізген лауазымды түлға тексеру нәтижелерін растайтын құжаттар мен мәліметтерді шығаруға жауапты түлғаға үсынады.

Шығару туралы шешім бөлім бастығы  мен немесе өкілетті лауазымды тұлғаман қабыцданады және кедендік декларацияда "Шығаруға рүқсат" (Выпуск разрешен) мөрін басуымен, сондай-ақ көлік құжатында оның жоғары жағында кедендік декларацияның номерін көрсетуімен расталады.

Мөрі мен номері шығару туралы шешімді  кдбыцдаған лауазымды түлғаның жеке номерлік мөрімен расталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІІ – тарау. Оңтүстүк Қазақстан облысы бойынша Кедендік бақылау департаментінің кедендік бақылау жұмыстарына талдау

3.1. Кедендік  бақылау жұмыстарының   барысы

 

 

Кестеі-ОҚО КБД кедшдік рәсімдеу мш бақылау жұмыстарын талдау

Аталуы	2005	2006 "V	+/-(ауытқу)
Режимдер бойынша ресімделген  КЖД көлемі:	10479	11250	771
Экспорт (10)	3297 А	4092	+795
Кері экспорт (11)	12	25	+ 13
Уақытша әкеле/ әкету (31)	317	351	+34
Тауарларды еркін айналысқа  шығару (40)	6568	6606	+38
Кері импорт(41)	16	21	+5
Кеден аумағында тауарларды қайта өңдеу (51)	1	2	+ 1
Кеден бақылаумш тауарларды қайта өңдеу (52)	2	-	-2
Кедш аумағынан тысқары  жерде тауаларды кайтаөңдеу (61)	54	28	-26
Еркін кеден аймағы (71)	-	-	-
Бажсыз сауда дүкені(72)	95	17	-78
Еркін қойма (73)	-	-	-
Кеден қойма (74)	57	60	+3
Мем пайдасы үшін тауарлардан  бас тарту (75)	7	3	-4
Тауарларды жою (76)	3	1	_-)
Транзит(80)	48	44	-4 _,
-Казақстаннан	2839,2 мың тг	4438,6 мыңтг	+ 1599,4
-Казакстанға	1941,9 мыңтг	1066,2 м.т	-875,7
-Казакстаннан	434,1 млн. $	650.9 млн $	+216.8
-Казакстанға	162,2 млн$	160.4 млн$	"1:8
Бірге алып жүрмеген жүктердің рәсімделмегені: -Қазакстаннан -Қазақсганға	947 251	358 88	-589 -163
Мемлекеттік шекара аркылы өткізілген жеке тұдғалар: -Қазакстаннан -Қэзақсганға	111 808 63 906	577 578 278 797	+214 891
Кэзакстаннан	47 902	298 781	+250 879

Демек, 2005ж қарағанда 2006ж өнім экспортының  өсуі байқалады, яғни 2006 ж өнім экспорты 1 599,4 тоннаға артты, ал импорт 875,7 мың  тоннаға азайды.

Сәйкесінше, құндық көрсеткіште де арту байқалады, яғни 2006ж экспортталатын тауарлардың құны 216,8 млн. АҚШ долларына артты, ал импортталатын тауарлардың құны 1,8 млн. АҚШ долларына азайды.

Жүк айналымы бойынша жүргізілгш талдауға сәйкес экспорттаушы негізгі елдер:

Импорт бойынша Экспорт бойынша

1. Ресей 1. Ресей

2. Өзбекстан 2. Өзбекстан

3. Германия 3. Қытай болып табылады.

Статистикалық мәліметтер көрсеткендей, тауарлардың негізгі жағыны Ресей  Федерациясына келеді. 2006ж Ресей  мш жеткізілетін өнімнің барлық көлемі жалпы тауар айналымының 64% құрады, ал 2005 ж бұл көрсеткіш 58% құрады. Негізгі өткізілетін тауарлар табак, автокөліктер, халық тұтынатын тауарлар болып табылады.

Кесте 2- Тауарларды жеткізу бойынша  мәліметтер

Көрсеткіштер	2005	2006	+/- (ауытку)
рәсімделген көлемі -УКД -хжт ^	17758 2450	17955 3611	+197 + 1161
Дәлелденгш көлемі: -УКД -хжт	17365 2446	16036 3499	-1329 +1053
Жеткізу пайызы -УКД -ХЖТ	97% 99,8%	89,3% 96,8%	-7,7% -3%

Тауарлар жеткізуді бақылау 2005ж 2006ж дейін 2005ж жеткізу - 97%, 2006ж -89,3% құрайды. Жеткізбеудің пайызы салыстыру  мерзімдеріне -7,7% кұрады.

Жеткізу пайызының төмшдеуі ҚР заңдылығына  сәйкес тауарлар мен көлік құралдарын, жеткізу, көлік құралдарының белгілшгш  бағытының мүмкіндігі бойынша айына 2000км есебімш анықталатын шекті  мерзімнен аспауы керек.

Бұдан шығатыны, уақытша кедш декларациясының берілгш саны бойынша жеткізу мерзімдері ескірмеді.

2006 ж кедш басқармаларының ішінен  дәлелденбегш жүктердің ең көпе  саны:

- Батыс Қазақстан Облысы бойынша  Кедш басқармасы -490 дана.

- Павлодар облысы бойынша Кедш  Федерациясымен шекаралас кедш баскармалары тауарлармш көлік құралдарының негізгі импорттаушылармен экспорттаушылар болып табылады, соған байланысты, тауарлардың жеткізбеудің ең үлкш пайызы соларға тиісті.