Мемлекеттік инвестициялық заңнамалары

-Шетел  инвестияларын  тарту барысында  өзара тиімділік қағидасы. Бірде  бір мемлекет, бірде бір кәсіпкер  өзіне пайдасыз болатын серіктестікке  кірмейді, республика  экономикасын инвестицияламайды; экономикаға шетел инвестияларына басымдықтық салу қағидасы. Бұл Қазақстанда жүргізіліп жатқан құрылымдық пен инвестициялық саясатқа сәйкес оларды ең мәртебелі объектілерге бағыттауды білдіреді. Сондықтан Республикада 2005 жылға дейінгі кезеңге тікелей отандық пен шетел инвестицияларын тарту үшін ең маңызды өндірістердің тізімі бектілген. Бұл қағиданың енді бір жағының мәні мынада: ел белгілі бір елдердің, олардың компанияларының, фирмаларының инвестицияларына олардың экономикалық жағдайын , әлемдік экономикалық жүйедегі орыны, экономиканың нақты сфералары мен салаларындағы жетекші жағдайын және басқа да сипаттамаларын ескере отырып, басымдықтар беруі тиіс;

- Республика үшін маңызды  қағида  болып, барынша аз коммерциялық  тәуекел қағидасы табылады. Оны  жүзеге асырудың негізі - осы процесті  басќарудың толық құқылы органдарын, кәсіпорындарын жетклікті хабардарлығын қамтамасыз ету болып табылады;

- Ең соңында, шеел инвестицияларын  тартудың әлемдік тєжірибесін  барынша ескеру қағидасы маңызды  рөл атқарады. Әрбір елдің өзіне  ғана тән көптеген ерекшеліктері  бар: экономикалық, технологиялық, қаржылық  және басқа да потенциалдарының жекелеген аспектілерінің жетілгендігінен немесе қалуымен ерекшеленеді.

Аталған қағидалар инвестиция тартуды басқарудың тәжірибелік негізін құрайды. Оларды тарту елдің экономикасын жалпы алғанда және өтпелі кезеңде реформалауда басты сәт болып табылады, әсіресе. Ол халық шаруашылығын реконструкциялау, құрылымын өзгерту, жаңаландыру мақсаттарына қызмет етеді. Мемлекеттік инвестицияларды басқару 4 жеке кезеңде жүзеге асырылуы қажет:.

- Жоспарлау;.

- Бағдарламалау;

-Б юджетті дайындау;.

- Орындау.

Жоспарлау кезеңінде әлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді бағдарламасы мен оны макроэкономикалық деңгейде, сондай-ақ, әрбір секторға қатысты алғанда да жүзеге асырудың стратегиясын құру мәселесі шешіледі. Бұл кезеңде инвестицияларды жүзеге асыру бойынша ұсыныстарды тандау мен алдын ала бағалауға басты назар аударылады. Бұл үшін салалық министрліктер жобаларды қаржылық-экономикалық бағалаудың жалпы қабылданған әдістемесі негізінде ұсынылатын жобалардың  сипаттамасы мен бағалануы болуы қажет, жуықтағы бірнеше жылға арналған инвестициялар бойынша ұсыныстарды дайындауы керек.

Бағдарламалау кезеңіндегі басты мақсат - жоспарда бекітілген мақсаттарды қызметтің мемлекеттік бағдарламаларына өзгерту. Мемлекеттік инвестициялар  бағдарламасына (МИБ) инвестициялар бойынша ұсыныстарды ұзарту бюджеттік процеске арналатын тандаудың сол бәсекелестік  қағидаларына негізделу ќажет.

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

 

Қорытындылай келе, төмендегідей тұжырымға келдім. Экономиканы тиімді басқару жүйеісіне шет  елдердің капиталын саналы тарту жатады. өтпелі кезеңнің тарихи ерекшеліктерінің бірі - шетел инвестицияларын тарту мен пайдаланудың оњтайлы жолын табу болып табылады.

"Әрине кез  келген  стратегияның құндылығы  түпкі  ойда емес, сәтті жүзеге асырылуында" деген елбасы Н.Ә.Назарбаев. Ал біздің жағдайымызда сәттілік көбіне шетел инвестицияларын белсенді тарту мен инвесторға саяси кепілдер беруді болжайды.

Шетел капиталы ақша қаражатының жай массасы ретінде  ғана қажет емес, жаңа әлемдік ғылыми-техникалық жетістіктер, технологиялар енетін маңызды арна ретінде қажет.

Инвестияларды мемлекеттік  басқару жүйесіне инвестиялық белсенділікті  қамтамасыз ету кіреді. Бұл елдің  экономикасына отандық және шетелдік капиталды тарту үшін әсерлі ынталандыруды құруды жорамалдайды. Ынталандыру құрамына келесілер кіру қажет: шетел мен отандық инвесторлар үшін қолайлы климат жасау жалпы ішкі өнімдегі (ЖІӨ) мемлекеттік капитал салымдарының үлесін ұлғайту, соның ішінде, пайдалы қазба кен орындарын пайдаға асырудан алынған табысты қайта бөлу есебінен; әрбір инвестиялық жобаны әлеуметтік-экономикалық дамудың мақсаттары мен басымдықтарына сәйкестігін алдын-ала міндетті жарыс негізінде орталықтандырылған капитал салымдарын үлестіру; халықаралық ұйымдармен бірлескен мемлекет-коммерциялық қаржыландыру мен қайта қаржыландыру практикасын едәуір кеңейту.

Қазақстандағы инвестииялық процестің қалыптасуында  шетел инвестицияларының орны ерекше. Алайда, қазіргі кезеңде ұзақ мерзімді бағдарламаларды қаржыланыдыруда шетелдік капиталға қаншалықты сенім артуға болады деген сұраққа орай ел экономикасы көтеріліп келе жатқан уақытта отандық инвестицияларды, кәсіпкерлікті дамытуды қолдау әлеуметтік мәселелерді, кешенді түрде шешуге мүмкіндік беретіні негізделді.

Қазіргі кезеңде Қазақстан өз дамуының қоғам аухаттылығының өсуі адам капиталының құрайтын жеке қабілеттілік пен мүмкіндікке тәуелді болатын жаңа кезеңіне өтіп жатыр. Яғни, адамның біліміне, білігіне, мүмкіншілігіне, потенциалына, сипатына жаңа талап-тілектер қоятын кезең қалыптасып отыр.

Шетелдік  инвестияларды толық, тиімді пайдалану, қандай да ел үшін объективті қажеттелік. Ол - ел экономикасын халықаралық еңбек бөлінісі жүйесіне кеңінен қатыстырып, мұқтаж салаларға капитал келтірудің тиімді жолы және экономикалық даму негізі.

Зерттеулер  және даму институттарымен, ұлттық компаниялармен, отандық жєне шетелдік инвесторлармен бірлескен жұмыс негізінде орта мерзімді және ұзақ мерзімді нысаналы жобалардың тізбесі мен оларды іске асыру жөніндегі шаралар кешені қалыптастырылатын болады.

Бұл тізбеге өңірлік және халықаралық  маңызы бар «серпілісті» жобалар  енгізіледі, оларды іске асыруға мемлекеттік бюджеттің, қаржылық даму институттарының, жеке инвесторлардың ресурстарын тиімді шоғырландыру қамтамасыз етіледі.

Қазақстанның  инвестициялық мүмкіндіктерін таныстыру  және шетелдік әріптестерді , атап айтқанда, трансұлттық компанияларды іздеу жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады.

Нәтижесінде республиканы технологиялық дамытудың 2015 жылға дейінгі бағдарламасын  қабылдау, даму институттарын корпортаивтік  басқару сапасын арттыру, олардың  «серпілісті» жобаларды ілгерілетуге арналған ресурстарын шоғырландыру, бәсекеге қабілетті индустрия мен қызметтер саласын дамыту күтілуде.

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

 

1.Америка  экономикасының  негіздері.- 2000.- 189 б

2.Бердалиев  К.Б.Қазақстан экономикасын басқару негіздері.-Алматы:2001.-421 б.

3.Нұрғалиев  К. Қазақстан  экономикасы.-Аламы: 2002.-210 б.

4.Осипаов  Г.М. Экономика  теориясы.-Алматы:2001.-206 б

5.Назарбаев  Н.Є. Инвестициялық  тартымдылық – бәсекеге қабілеттілік  қасиеті // Егемен қазақстан.-2006.-9 маусым.-1-2 б

6.Назарбаев  Н.Є. Біз алға  қарай - бірақ  сарабдалдықпен жүретін  боламыз //Егемен Қазақстан.-2006.-7 маусым.-1-2б.

7.Әміренов М. Өскеменде  өткен өңірлік инвестициялық  форум. Шығыс Қазақстанның экономикалық  және негізгі қорларының қуатын паш етті //Дидар.-2005.-7 маусым.-1б

8.Жалғасбаева  А. Мұнайгаз  кешенінің инвестициялаудың негізгі  баѓыттары //Қазақстан жоғары мектебі.- 2004.-№2.-237 б

9.Жалғасбаева А. Қазақстан  мұнай газ кешеніне  инвестициялық  ресурстарды тартудан тиімділікті экономикалық бағалау //Ізденіс.-2004.-№3.-28-34б

10.Жүнүсов Ж. Көптеген  шаруашылық формаларын дамыту - экономикалық  және әлеуметтік прогресстің  маңызды шарты //Ізденіс.-2004.-№ 3.-9-12б

11.Мороз  С. Қазіргі кездегі  инвестициялар жағдайы //қазақстан жоғары мектебі.-2003.-№ 1.-161 -167 б

12.Шөптібаева Г. Инвестициялық  процесс - әлеуметтік жүйе ретінде //Ізденіс.-2004.-№1.-160-164б

13. Өскенбаев Г. Инвестициялық  қор //Егемен Қазақстан.-2005.-24 ақпан.-3б

14.Тілекқабыл С. Мұнай-газ  саласындағы инвестициялардың игерілуі //Ақиқат.-2006.-№2?-35-36б