Ауданның геологиялық құрылысы

Жатыс қабаттық сводовая, тектоникалық қалқанды болады, оның оның өлшемдері 19 х 8,3 км. Жатыс тереңдігі 133,3 м, оның газдық бөлігі 43,8, ал мұнайлық бөлігі – 89,5 м.

Ю-II Беткейі алдыңғы беткейден саздық байламы 10м ге тең болуымен ерекшеленеді. Беткейдің максималды қалыңдығы 25,4 м. Беткей қимасында қабат коллектор саны 1 ден  8  ге дейін, бір бірімен саздық бөлімдермен бөлінген.

Беткей кеңінен жайылған, он шақты ұңғымадан басқа.(онда коллектор жоқ). Коллекторлардың шашырау коэффициенті 0,98. Беткей бойынша бөліну коэффициенті  2,4, құмтастық коэффициенті – 0,694.

Нәтижелі мұнайға қаныққан беткей қалыңдығы 0,6 (203, 407 ұңғымалары) дан  18,6 м ( 1037 ұңғыма), орташа 6,1 м ге тең. Нәтижелі газ қаныққан қалыңдық 0,6  дан 11,1 м аралығында. Орташа қалыңдық 5,2 м.

Ю-II беткейіна мұнай газ жатысы тән. ГНК абсолюттік белгісінде -1111,5 м қабылданды, ҰГЗ мәліметтері бойынша  1226,2 м тереңдікте нақты тіркелді.

Мұнай алу бойынша ең төмен белгілер 1, 2242, 2270 ұңғымаларда         -1202,9, -1202,7, -1203,4 м  ге тең. Бұл барлық ұңғымалар жатыстың солтүстік бөлігінде орналасқан. Оңтүстік бағытта ВНК мәні жоғарылайды.  Бұл ҰГЗ және сынамалау нәтижелерімен бекітілген. Сынама бойынша мұнайдың төменгі белгісі -1194,4 м ,ҰГЗ материалдары бойынша суға қанық коллекторлар -1195,6 -1197,4 м аралықта орналасқан.

Сонымен, ГНК жатысы бойынша -1111,5 м белгісінде, ал ВНК -1196-1203 м аралықта ауысып отырады. 

Жатыс табиғаттың резервуар типі бойынша қабаттық, сводовая, тектоникалық қалқанды болады, өлшемдері 18 х 7,8 км. Жатыстың газдың бөлігінің биіктігі  24,2 м, мұнайлық бөлігінің биіктігі 91,5 м ге тең.

Ю-III Беткейі  алдыңғы Ю-II беткейінен саз байламының қалыңдығы  10 м ге дейін болуымен ерекшеленеді. Беткейдің жалпы орташа қалыңдығы  12,9 м.  2285 ұңғымасында проқабаттар саны 8 ге жетеді. Беткей бойынша бөліну коэффициенті  2,8 ге тең.  6 ұңғымада қабат – коллектор толығымен сазды түрлілермен толтырылған. Шашырау коэффициенті 0,97. Құмтастық коэффициенті 0,682 ге тең.

Нәтижелі мұнайға қаныққан қалыңдық 0,6  дан 22,3 м ге дейін өзгереді және орташа мәнде 8,0 м ге тең. Нәтижелі газға қаныққан қалыңдық  0,8 ден  8,1 м аралығында өзгереді және орташа қалыңдық 4,0 м ге тең.

Беткей екі жатыстан тұрады: біреуі мұнайлы газды қалпағымен, алдыңғы орнатылған жұмысқа сәйкес келеді, екіншісі мұнайлы, құрылымның солтүстік бөлігінде орналасқан, келесіде солтүстік аумақ деп аталады.

Мұнайлы жатыс іздеу барлау жұмыстарында  анықталды. 24 ші ұңғымада сынамалау нәтижесінде, онда жоғары газдық факторы бар мұнай алынды. 2088 ұңғымада сынамалау нәтижесінде бұл болжам жәе ҰГЗ мәліметтері бойынша  қанығу сипатын бағалау айқындалды. ГНК -1111,5 м белгіде қабылданды. Бұл жұмыста ол баяғы белгіде қалды.

ВНК -1198 м белгіде қабылданды. Жатыстың жоғары бұрғылануы  игерімділік бұрғылануы  ВНК ны биіктігі  бойынша және пландағы орнын анықтауға мүмкіндік береді.  Сонда да ВНК барлық беткейлер үшін көлденең болып қалмайды.

Жатыстың оңтүстік бөлігінде мұнай алу белгісі ең төмен -1195,3 м. ҰГЗ бойынша коллектордың қанығу сипатына сәйкес келеді. Солай жоғары мұнай қаныққан  қабаттар -1196,2, -1197,0 м белгісінен басталады. Осы мәліметтерге негізделіп жатыстың оңтүстік бөлігінде  ВНК -1195-1197 м аралықта орналасқан.

Батыста ВНК көбірек тербеледі (колеблется). 3001 және 3102 ұңғымаларында ҰГЗ бойынша сенімді мұнайқаныққан  коллекторлар -1199,6, -1201,1 м  белгісінде бағаланады. Бірінші сынамалауда сусыз мұнай ағымы -1196,4 м белгісінде алынды, ал екіншісінде  аралықтан алуда , -1201,1 м белгісіне дейін перфорацияланғанда  мұнай аз көлемді сумен бірге шықты.  Қабаттың су ағымы 3076 ұңғымада -1201,0 м белгісінде алынды .  бірақ ҰГЗ өңдеу нәтижелерімен бөлек ұңғымада  суға қаныққан коллекторлар -1194,5 -1195,6 м  белгісінде байқалған.  Келтірілген бұл мәліметтер ВНК ны батыс бөлікте -1194 -1200 м аралықта қабылдауға мүмкіндік береді.

Жатыстың солтүстік бөлігінде мұнай -1196,5, -1196,4 м белгісіне дейінгі аралықта  алынған, суқанықтылық коллекторлар ҰГЗ бойынша  -1196,2, -1196,9 м белгісінен басталады.

Шығыста мұнай -1194,7 -1195,5 м белгісіне дейінгі аралықта алынды, ал ҰГЗ материалы бойынша -1197,8 м белгісінде алынады.

Сынамалау және ҰГЗ нәтижелерін ескере отырып, жалпы алғанда жатыста ВНК -1194 до -1200 м аралықта өзгереді.

Жатыс қабаттық, сводовая. Өлшемдері 9,1 х 7,6 км.  Жатыстың газдық бөлігінің биіктігі  9,8 м,  мұнайланыкі – 88,5 м.

Құрылымның солтүстік бөлігінде 2002 жылдың желтоқсанында 2258 ұңғыманы сынамалау барсыныда аздап мұнайлы жатыс  ерекшеленген, ол  негізгіден аз амплитудалы ойысымен бөлінген. Барлау ( добыча) 7 ұңғымадан тұрды.

ВНК 2260, 2264 и 2287 ұңғымаларында сынамалау жүргізу арқасында негізделген, мұндағы мұнай ағымы -1205,0, -1200,2, -1200,3 м белгілеріне сәйкес келеді.

Берілген мағлұматтар ВНК ны -1198,6 және -1201,7 м аралықта қабылдауға мүмкіндік береді.

Жатыс дөңес қабаттық , солтүстік батыс бөлігінде тектоникалық қалқанды болады. Өлшемдері 1,2 х 0,65 км. Жатыс тереңдігі 21,1 м.

Ю-IV Беткейі жоғары жатқан Ю-III беткейінен саздық  байламының қалыңдығы оңтүстік батысында 10 м ден оңтүстік шығысқа қарай 40 м ге өзгереді, бұл орта юраның шайылуымен байланысты.

Беткей қалыңдығы 66м ден құрылымның оңтүстік батыс бөлігінің  толық шайылуымен өзгереді.

Кейбір ұңғымаларда қабат коллекторлар саны 14 ке жетеді. Ең көп төзімдісі екі жоғарғы қабат коллекторлар болып табылады. 330, 431, 1015, 1022 ұңғымаларында коллекторды өткізбейтін таужыныстармен толық толтырылу байқалады. Ю-IV беткейінің шашырау коэффициенті  0,95 ке тең. Беткей көп бөлінуімен сипатталады (бөліну коэффициенті 5) және аз құмтастықпен - 0,448.

Нәтижелі мұнайлы және газ қаныққан қалыңдықтар беткей  бойынша орташа 4,2 и 2,9 м құрайды.

Ю-IV беткейінің жатысы бойынша ГНК -1179,0 м белгісінде қабылданған. Бұл мынаған негізделді: газ алуда 400 ші ұңғыма -1165,3 м белгісінде. Мұнай мен газ 8, 9, 403, 404, 407, 412, 430 ұңғымаларында алынды. Газ алынған ең төменгі белгілер -1179,0, -1178,9 м. Сынамалау нәтижелері ҰГЗ мәліметтерімен жақсы сәйкес келеді. Мұнай ең аз дегенде -1197,8 м де алынды. Ал су -1199,8 және -1200,2 м белгісінде алынды. Сынамалау нәтижелері ВНК ны -1189 -1199 м аралығында алуға мүмкіндік береді.

Бұл ҰГЗ нәтижелер материалымен мақұлданған. Себебі, мұнайға қаныққан коллекторлар -1199,5 -1199,6 м белгісіне дейін бағаланған. Алайда, ҰГЗ мәліметтері бойынша суға қаныққан коллекторлар 1189,9 белгісінен басталады.

Келтірілген сынамалар және ҰГЗ ВНК ның өзгеріп, ауысып тұруын көрсетеді. Себебі, Ю-IV беткейі жоғары біртексіздікпен сипатталады.

Жатыс массивті, литологиялық қалқанды болады, жатыстың газды бөлігінің биіктігі  20 м, мұнайдыкі – 37,3 м.  Жатыстың  өлшемі  4 х 5,8 км

 

1.4.1 Мұнай және газдың қоры

Құмкөл кен орнындағы мұнай және газ қорын есептеу жұмыстары  1987 жылдың 15 мамыр айынан бастап жүргізіліп, мемлекеттік қор жөніндегі комитетінде (ГКЗ) бекітілген.

1987 ж. 4 қарашада, мемлекеттік  қор жөніндегі комитетінде (ГКЗ) С1 дәрежесі бойынша (3 кесте) төмендегідей қалған мұнай қор көлемінің № 10283 құжаты (протокол) мақұлданды. 

1 кесте- С1 дәрежесі бойынша қалған қор

 

Қордың түрлері	М-I	М-II	Ю-I	Ю-II	Ю-III	Ю-IV	Барлық кен орын бойынша
Қалған геологиялық Мың. т	45598,1	5612,9	45226	26126	28738	2243	153184
Қалған алынатын мың. т	25089	3177	27357	15807	16599	672	89418

 

1987 ж. 15 мамыр айында С1 дәрежесі бойынша қалған мұнай қор көлемі, жер қойнауын пайдаланушылардың лицензияланған аумақтары бойынша келесідей бөлінген.

2 кесте Лицензияланған аумақтар бойынша қордың бөлінуі

 

Объект	Беткей	Недро- тұтынушылар	КИН үлесі	Газдың бастапқы қоры, мың тң		Газдың бастапқы қоры, млн.м3
				геологиялық	алынатыны	геологиялық	алынатыны
I	М-I + M-II	ТП	0,56	24665	13961	305	172
		ПККР		18796	10639	239	135
II	Ю-I+ Ю-II	ТП	0,60	40144	24287	5339	3230
		ПККР		32300	19541	4296	2599
III	Ю-III	ТП	0,58	14734	8619	1930	1129
		ПККР		9863	5770	1292	756
IV	Ю-IV	ТП	0,30	580	174	110	33
		ПККР		1385	415	263	79
	барлығы	ТП	0,56	80123	47041	7684	4564
		ПККР		62344	36365	6090	3569

 

Кен орынның газ шапкасындағы еркін газ қорының көлемі 1987 ж. 15 мамыр айындағы қабылданған С2 дәрежесі бойынша жалпы 1722 млн. м3 құрайды.

С2 дәрежесі бойынша еркін газдың қордың көлемі:

Ю-I горизонты– 1216 млн. м3.

Ю-II горизонты– 233 млн. м3.

Ю-IV горизонты– 273 млн. м3.

С2 дәрежесі бойынша қалған еркін газ қорының көлемі, жер қойнауын пайдаланушылардың лицензияланған аумақтары бойынша кесте 4 лицензияланған аумақтар бойынша қордың бөлінуі келесіге тең:

1)ЖАҚ «Торғай-Петролеум» - 396 млн. м3.

2)ААҚ «ПетроКазахстан Кұмкөл Ресорсиз» - 1396 млн. м3.

 

1.4.2 Қабаттан мұнай қорын алуды талдау

Кен орын объектілерін игеру кезіндегі қалған мұнай қорын алудың қазіргі жағдайын талдау үшін өнім алу картасы тұрғызылған. М-I, М-II, Ю-I, Ю-II, Ю-III және Ю-IV горизонттарынан өндірілген мұнай мөлшерінің осы кен орынның бастапқы геологиялық қорына қатынасы арқылы қазіргі жағдайдағы мұнай алу коэффициенті (КИН) анықталды.

 

3 кесте  Горизонттар бойынша қазіргі мұнай бергіштік коэффициенті

 

Горизонттар және игеру объектілері	Баланстық қор мың.тонн	Жалпы өндірілген мұнай мың.тонн	Жобалық мұнай алу коэфф. бірлік үлес
М-I	21550	6161,669	0.566
М-II	3232	779.131	0.566
I (М-I+М-II)	24782	6940,8	0.566
Ю-I	24720	5329,152	0.605
Ю-II	15424	4516,147	0.605
II (Ю-I+Ю-II)	40144	9845.299	0.605
III (Ю-III)	14734	6244.719	0.585
IV (Ю- IV)	580	107,6	0.30

 

М-I горизонты бойынша мұнай нұсқасының ішкі бөлігінен сыртқы бөлігіне қарай мұнай алу коэффициентінің азаюы байқалады. Оған себеп мұнайдың горизонттың шет бөліктерінен, орталық бөліктеріне қарай белсенді ығыстырылуы болып табылады. Бұл горизонттың көптеген ұңғыларында мұнай алу коэффициентінің мөлшері жоғары. Мысалға: мұнай алу коэффициенті №:1033, 1035, 1042, 1047, 1048, 1054, 1078, 1088 және 1096 ұңғыларда 0,5 жоғары болып келеді. Жалпы аумақтағы қалған ұңғыларда мұнай алу коэффициенті 0,002-ден 0,5 аралығында өзгереді.

М-ІІ горизонты бойынша мұнай өндірудің жоғарғы өсімі № 1035 ұңғыға келеді. Бұл ұңғының мұнай алу коэффициенті 0,61-ге тең. Ал қалған ұңғыларда мұнай алу коэффициенті 0,3-тен аспайды. Мұнайдың негізгі бөлігі горизонттың орталық зонасынан өндірілген.

Ю-І және Ю-ІІ горизонттарынан мұнай өндіру бірқалыпты. Көптеген ұңғылардың мұнай алу коэффициенті 0,5-тен жоғары. Мысалға: Ю-І горизонтының № 2231, 2215, 2164 ұңғыларының мұнай алу коэффициенті 0,65-тен, ал Ю-ІІ горизонтының № 2226, 221, 2198 ұңғыларының мұнай алу коэффициенті сәйкесінше 0,7-ден жоғары болып келеді.