Маркетингті жоспарлаудың мәні мен мазмұны

 

Ақпарат көзі:1, 437бет

Өткізу реакциясының тағы бір функциясы 4 суретте келтірілген. Одан, фирма белгіленген уақыт аралығында маркетингке неғүрлым көбірек шығынданса, согұрлым өткізу көлемінің өсу ықтималдығы көрсетілген. Біздің суретімізде ирек 8 әрпі түрінде көрсетілген, бірақ ол басқа түрде де болуы мүмкін, 8-түрлі ирек маркетинг шығынының төменгі деңгейі (100 мың долл) өткізудің өсуінің екі талай екенін көрсетеді. Маркетинг шығынының жоғарырақ деңгейі (200 мың долл) өткізудің деңгейін камтамасыз етеді. Бірақ шығын-ның өте жоғары деңгейі өткізудің пропорционалъды турде өсуіне әкеліп соқтырмауы мүмкін, демек, «маркетингілік асып кету» деп аталатын эффектінің пайда болуы. Шығын деңгейінің өте жоғары кезінде сату көлемінің қысқаруын бірқатар себептермен түсіндіруге болады. Біріншіден, әрбір нақтылы тауарға деген жалпы сұранымның қайсы бір жоғарғы шегі болады. Ең көнімді потенциалды тұтынушылар тауарды бірден сатып алады, ал көнбейтіндердің ешқандай реакциясы болмайды. Жоғарғы шекке жақындаған сайын қалған потенциальды тұтынушыларды тарту бірте-бірте қымбаттай түседі. Екіншіден, фирма өз маркетингілік жұмыстарын интен-сивтендірген сайын, бәсекелестер де сонымен айналысатыны сөзсіз. Соның нәтижесінде әр компания өткізуге қарсыластықтың өсе түсуіне тап болады. Және үшіншіден, өткізу ылғи тұрақты өсу темпінде болса ол ақырында табиғи монополияны болдырар еді. Әрбір салада тек қана бірден-бір фирма билік жүргізер еді. Бірақ бұл жағдай бола қоймайды.

                                      

                                                        100                            200                        300

                              Белгіленген уақыт аралығындағы  маркетинг шығыны,мың.долл

3 сурет. Өткізу реакциясы функциясының мүмкін түрі

Ақпарат көзі:1, 438 бет

Маркетинг кызметінің басқарушысы  өткізу реакция функциясын алғашқы  бағалауды өз фирмасы жұмысы туралы калай құрастыруы керек? Мұны үш тәсілмен орындауға болады. Біріншіден, статистикалық әдіс деп аталатын, демек, басқарушы өткенде сатылған көлем, маркетинг кешенінің айналмалы деңгейі туралы деректер жинайды және өткізу реакциясы функциясын статистикалық әдістер көмегімен бағалайды. Екіншіден, маркетингілік шығындар деңгейін және оларды бөлуді аналогиялы географиялық не басқа бірліктер бойынша түрлендіріп, кейіннен өткізу көлемінің нәтижелерін өлшеуге болатын тәжірибелі әдіс бар. Үшіншіден, қажетті шығындар деңгейін белгілерде эксперттердің негізделген болжамдарын басшылыққа алатын экспертті бағалау әдісі бар. Өткізу реакция функциясын бағалауға алынған деректерді коммерциялық мекемелер қалай пайдалануына болады?

4 суретте олардың көмектерімен маркетингілік шығындардың оптимальды деңгейі көрсеткішіне шығуға болатын бірнеше ирек сызықтар көрсетілген. Кілтті ирек өткізу реакция функциясы ирегінен басталық. Ол екі айырма-шылығына қарамастан 3 суретте келтірілген 5 - түрлі иректі еске салады. Біріншіден, бұл жағдайда өткізу реакциясы сатылған тауар бірліктер санымен көрсетілмей ол максимальды табыс деңгейіне сәйкес маркетингілік шығын деңгейін анықтауға мүмкіншілік беретін сатудан алынған ақша сомасын көрсетеді. Және, екіншіден, өткізу реакциясының нөл белгісінен жоғарыдан басталатыны көрсетілген, өйткені өткізудің біршама көлемі маркетингке шығынданбаған жағдайда байқалады.

Маркетингілік шығындардың  оптимальды деңгейін анықтау үшін маркетинг басқарушысы өткізу реакциясы функциясынан барлық маркетингке жатпайтын шығындарды шығарып тастап, соның нәтижесінде вал табысы функциясын алады. Содан кейін маркетингілік шығындар функциясы нөл белгісінен басталып, маркетингілік шығынның бір доллары горизонталь бойынша вертикальдың әр он долларына қатынаста көлбей жоғары көтерілетін түзу сызық жүргізіледі. Содан кейін вал табыс функциясынан маркетингілік шығындар функциясын азайту арқылы табыс нетто функциясын шығарады Табыс-нетто функциясы маркетингілік шығын деңгейлерінің Мтөмен және Мжоғары пайдалы таза табысты көрсетеді, Міне осы маркетингілік шығынның рациональды диапозоны. Таза табыс функциясы өзінің максимумына М нүктесінде жетеді. Сондықтан максимальды таза табыс келтіретін маркетингілік шығын деңгейі М долл. тең болуы керек.

Графикалық шешімді сан бойынша не алгебралық шешіммен алмастыруға болады. Айтқандай-ақ, егер өткізу көлемі маркетинг кешенінін бірнеше айналмалысының туындысы болған жағдайда бұл есептеуді бәрі бір орындауға тура келеді.

4 сурет. Өткізу көлемі,маркетинг шығыны деңгейі және табыс араларындағы                                        

     байланыстылық.

Ақпарат көзі:1, 439 бет

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Халықаралық жүйелердің дамуының негізгі тенденцияларының бірі жоспарлау болып табылады.Бұл  тенденция бір жағынан жоспарланып  отырған мақсаттарды,міндеттерді  жүзеге асырады,ал екінші жағынан халықаралық  байланыстардың дамуы,мемлекетаралық тасымалдау, телеком-муникациялық,дисстрибутивтік және басқа да жүйелердің құрылуы мен дамуына жол көрсетеді.Жоспарланған шаралар өткен жылдармен салыстырғанда халықтың әл-ауқаты,тұрмысы жақсарғанын көрсетеді.

Фирмалардың бәрі бірдей ресми қабылданған жоспарлау жүйесін пайдалана бермейді, ал пайдаланатындары оны ылғи жақсы орындай қоймайды. Ал формальды жоспарлау бірталай табыстар келтіруі мүмкін ғой. Мұндай жағдайды жүйелі түрде ойластыру, фирманың әрекеттерін дәл үйлестіру, міндетті тура қою, қол жеткен нәтижелерді жетілдірілген әдістермен өлшеу, т.б болады. Осының бәрі өткізудің және табыстың өсуіне жеткізуі керек.

Қазіргі нарықты экономикаға  байланысты әрбір кәсіпорынның жұмыстарын тиімді жоспарлауды өте қажет  етеді.Сол себептен курстық жұмыстың тақырыбы кәсіпорындағы маркетингті жоспарлау деп алынды.Осыған байланысты курстық жұмыстың бірінші бөлімінде жоспарлау туралы маңызымен қажеттілігін ашып берді,екінші бөлімінде «Қант»ААҚ-ң қызметі жөнінде толығымен талдауы жүргізілді.Ал үшінші бөлімінде стратегиялық жоспарын әзірлеуі қарастырылды.Зерттеліп отырған кәсіпорынның негізгі қызметі әртүрлі қант өнімдері түрлері шығару болып есептеледі.

Фирма шегіндегі кез  келген жоспарлауға стратегиялық жоспарлау  плацдарм болады. Стратегиялық жоспарлаудың құрамы:фирма бағдарла-масын дайындау, оның мақсаты мен міндетін тұжырымдамалау, шаруашьшық портфелін талдау және мекеменің келешекте өсуін жоспарлау.

Фирманың өсуін қамтамасыз ету үшін стратегиялық жоспарлау  фирманың бәсекелестік тым басым  өрістерінде нарықтың мүмкіншіліктерін ашуды талап етеді. Мұндай мүмкіншіліктерді қазіргі тауар - нарық жұмыс-тарының масштабындағы интенсивті өсу жолдарынан (нарыққа енуді тереңдете түсу, өз нарқының шекарасын кеңейту не тауарды жетілдіру), сала шегіндегі интеграциялы өсу жолдарынан (регрессивті, прогрессивті не горизонтальды интеграция) және диверсификациялық өсу жолдарынан (концентрациялы, горизонтальды не конгломератты диверсификация) ашуға болады.

Әрбір өндіріс стратегиялық жоспарды дайындағаннан кейін, тауарлар, маркалар, жеке нарықтар бойынша маркетингілік жоспарларды дайындауы қажет. Маркетинг жоспарының негізгі бөлімдері: бақылау көрсеткіштерінің жоспарының негізгі бөлімдері, бақылау керсеткіштерінің жиыны, күнделікті маркетингілік жағдайды дайындау, қауіптілік және мүмкіншіліктер тізімі, міндеттер және проблемалар тізімі, маркетинг стратегиясын баяндау, әрекеттер бағдарламасы, бюджеттер және бақылау тәртібі. Жоспардың маркетингі бюджеті тарауларында табысты оптимализациялау не мақсатты табыс көрсеткіштерін белгілеу әдісі не өткізу реакциясы функция әдісімен белгіленуі мүмкін.

Зерттеліп отырған кәсіпорынның негізгі қызметі қант өнімдерін  шығару болып табылса,ал негізгі  қызмет емес болып сол қант кәсіпорынның төңірегіндегі орналасқан жергілікті тұрғындарға әртүрлі коммуналдық  оның ішінде жылу,ыстық сумен,энергиямен,сумен қамтамасыз ету.Бұл кәсіпорынның қазіргі жағдайы жақсы деп айтуға болады.

 

 

 

 

 

 

 

                        Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1.Котлер Ф. Маркетинг негіздері:проф.М.Ізбасардың жалпы редакциялауы-мен ағылшын тілінен тәржімеленген-Алматы:Жазушы,2000.

2.Есімжанова С.Р. Маркетинг оқу құралы.-Алматы:«Эко»Баспа үйі,2005.

3. Есимжанова С.Р. Маркетинг в Казахстане:теория,методология,практика.-Алматы:Аян Әдет, 2001.

4. Сүндетов Ж. Планирование и прогнозирование в условиях рыночной экономики:Учебное пособие(2-е издание,дополненное и переработанное)-Алматы:Экономика, 2004.

5.Маркетинг:Учебное пособие/под.ред.  Н.К.Мамырова.Алматы:Экономика, 1999.

6.Ілиясов Д.Қ. Маркетинг:теориясы  мен практикасы:Оқу құралы:Алматы, Қазақ Университеті,2002.

7.Голубков Е.П.Основы  маркетинга.-М.:Издательство«Финпресс»,1999

8.Дюсембекова Ж.М. Маркетинговые  исследования:Учебное пособие-Алматы: «Экономика»,2005

9.Котлер Ф.,Армстронг Г. и др.Основы маркетинга.-2-е европейское издание-М.;СПб.;К.: Издат.Дом«Вильямс»,1999.

10.«Қант»ААҚ-ның мәліметтері