Шыдамдылық және оны тәрбиелеу әдістемесінің негіздері

 

8.      , нешінші на шыдамдықтың  айқында- деген үлкен ықпалды  оказывают жеке-психологиялық өзгешеліктердің,  айрықша ара күрделі шарттарда(қозғамдаманы  на биік нәтиженің табысына, к  жұмысқа деген мүдде, темпераменттің, мынадай жігерлі сапаның межелі  мобилизациясының деңгейінің сипатының, сияқты талаптылық, өжеттік, табандылық, сабыр және шыдау ұсталық қатал жылжу ара бой ішкі сәрсенбі, орында- жұмыс арқылы және т.п. "емес біл-"), т.е. мен ұрғашылыктармен тоқулы тұлғалар, психикалық үдерістің және психикалық күйдің өзгешелік;

 

9.         Возростно-еденді  және морфологиялық;

 

10.      Қызметтің сыртқы  шарттары, т.е. сәрсенбінің және  мұрагерліктің(генотиптың). Адамның  икемі шыдамдыққа деген жұмысқа  оның бұлшықетінің(басымдықпен оларда  қызыл талшықтардың) құрылымымен жазады. Среднесильно ортақ(аэробиялық) шыдамдығы наследственных фактордың(мұрагерліктің еселігі 0,4 до 0,8) ықпалымен кесімді. Генетикалық фактор байыпты ықпал етеді және бойдың анаэробтық мүмкіндігінің дамуына. Мұрагерліктің(0,62-0,75) биік еселіктері статикалық шыдамдықта кездестір-; мұрагерліктің және сәрсенбінің ықпалының үдемелі күштің шыдамдығы үшін шамалы бірдей. Наследственные факторлар неғұрлым при субмаксимал алымдылықтың жұмысында әйелдің бойына деген әсер етеді, ал аталықта - при желқабаз алымдылықтың жұмысында. Ал олай ғой шыдамдықтың дамуына оказывают сыртқы сәрсенбінің факторларын: ауаның қызуының, салыстырмалы ылғалдылық, ультракүлгін радиация, атмосфералық қысым, бірақ наибольшее ықпал таудың ахуалын оказывает. Баптау целесообразно шыдамдық үйлесімді биіктік - 1500 2500 м дейін над теңіздің деңгейінің зона.

 

Шыдамдықтың дамуы 30 жасқа(ал желқабаз ашықтықтың жүктеріне және астам) дейін  дошкольного возраста деген болып  жатады. Ең жіті өсім 20 жасқа дейін  бер 14 қаралады [17].

 

осы факторларда мағына ара қимылдатқыш қызметтің многих көрінісінде имеют, бірақ дәреже бас-басының айқында- из олардан(үлесті салмақ) және оның арақатынасының ара тәуелділік от нақты қызметтің өзгешеліктерінің түрлі. Сол себептен барлық мамандар біртұтас пікірде үйлеседі, не түрлі-түрлі пішіндер ша ана немесе өзге белгілерге жинақтал- шыдамдықтың айқында- өмір сүретін [9]. Баста тәжірибеде шыдамдықтың айқында- барлық пішінінің молдқы әншейін: ортақ және арнаулы екі оның көріністеріне деген түйіледі.

 

шыдамдықтың 1.2 көрінісін

 

Ортақ және арнаулы шыдамдықты айырады. Бірінші болып табыл- спортшының ортақ физикалық бабының бөлігімен, екі - арнаулы баптың бөлігімен [12].

 

Ша пікір А.П Скородумовасының., орында- жұмыс еместөл мінезді  тасыса, сол орындау зейін оны  параметрдің өзгерісімен ортақ шыдамдықпен атайды, ал жұмыс төл мінезді тасыса, - арнаулы. Егжей-тегжей айтылмыш ұғымдарды қараймыз.

 

ортақ шыдамдық сол к желқабаз ашықтықтың көрінген жұмысының ұзақ және тиімді орындалуына адамның зейінінің, в әрекетке деген үйірілгіш бұлшықет жүйенің(при жұмыста дененің свыше 2/3 бұлшықеті қатысады) ғаламдық функционирование және көрсет- біраз биік талап к сердечно-сосудистой, тыныс, және др. ЦНС жүйе [12]. Во-вторых, сол аласалау ашықтықпен жұмысты бой ұзақ уақыттың арқасында энергообеспечения аэробиялық бастауларының орындау зейін. Сол себептен оны тағы аэробиялық шыдамдықпен атайды [2]. В-третьих, Л.П Матвееві. жориды, не терминді "ортақ шыдамдық" бойдың жұмысқабілеттіліктің айқында- еместөл негізін қызметтің түрлі көріністерінде кел- функциялық ұрғашылқының құрамы означает [11]. в-четвертых, сол к еместөл мінездің жұмысының ұзақ және тиімді орындалуына адамның зейінінің, оказывающая на адамның жұмысқабілеттілкінің төл компонентінің дамуына деген салмақты ықпалды, арқылы бейімделу көтермелеу арқылы к жүк және машықтанғандық "тасымал" көрініс бары бер қызмет еместөл көрініс на төл. айталық,, нешінші длительный шабысты ара желқабаз шапшаңдықта длительное уақыт, шыдау білетін адам және сырттың жұмысының ара осындай шапшаңдықта(малту, мініс велосипедте және т.п.) орындау алғыр, себебі ара ол шешуші фактор бой аэробиялық мүмкіндік даму деңгей болып табыл- [9].

 

Дамудың және ортақ шыдамдықтың айқында- деңгейі  келесі компонентами анықталады [16]:

 

-          энергообеспечения(арқасында оттектің тотықтырғыш реакциясының игерушілігінің) бастауының аэробиялық мүмкіндіктерімен;

 

Аэробиялық  мүмкіндіктер: от тәуелді болады

 

және оттектің(МПК) ең көп потребления абсолютті  салыстырмалы аумағымен анықталатын  аэробиялық алымдылықтың а.   ;

 

б.   оттектің потребления соманың аумағының аэробиялық сыйымдылығына барлық жұмысқа.

 

-          қозғалыстың(биомеханикалық) техникасының  экономизации дәрежесімен; 

 

-          жігерлі сапаның дамуының деңгейімен.

 

бөлек-бөлек  авторлар өзінің ұйғарымін шыдамдыққа береді, бірақ барлық олар ара пікірде үйлеседі, не ас ортақ шыдамдықтың астында адамның зейіні орында- көрінген жұмыс бой уақыт длительного ара және без орындалу ол тиімділік төмендет- түсін-.

 

Ша пікірге Холодова Ж.К., В.С  Кузнецовінің. есептейді, не ортақ шыдамдық биік табысты кәсіби қызмет үшін қажетті физикалық жұмысқабілеттіліктің негізімен болып табылатын; байыпты рөлді в тіршілік әрекетімнің оңтайландыруларына ойнайды, сияқты физикалық денсаулықтың маңызды компонентін жұрт алдында сөйлейді, қарамастан және к баяғы, ортақ шыдамдық негізбен үшін арнаулы шыдамдық даму үшін қызмет ет-, ал сол значит, не ол бас-басы спортшы керек, сияқты берік негіз,, бас нешінші к астам жіңішке бағытталғандық қызмет көрінген сырт көрініс деген ауысу болады база [17].

 

Арнаулы шыдамдық сол тиімді орында- жұмыс тағайынды еңбек немесе спорт қызметте зейін, ту- қажуға қарамастан [2]. во-вторых, терминді "арнаулы шыдамдық" төтеп беру зейін қажуға ара шарттар  төл жүктердің означает, айрықша  при бойдың функциялық мүмкіндігінің ең көп мобилизациясында үшін табыстар үшін ара спорттың қалаулы көрінісінде [11]. В-третьих, Н.Г Озолины. есептейді, не арнаулы шыдамдық - сол құрулы мақсатты ең тиімді ара шарттар қатал шектеулі ара(шабыс, шаңғыларда жүріс, және др. малтуының спорттың циклдік көріністері) немесе тағайынды уақыттың(футбол, теннис, бокс, және др. сулы поло) тек мен қажумен күресу зейін, бірақ және орындау зейін [12]. В-четвертых, сол ша қатынас к тағайынды қимылдатқыш қызметке шыдамдық [17].

 

арнаулы шыдамдық многокомпонентное ұғымды т.к. ұсынады оның дамуының деңгейі және кесімді талаптың өзгешеліктерінің, при жаттығу ара спорттың қалаулы көрінісінде к спортшы бой деген көрсет- от многих фактор деген тәуелді болатын, қарамастан және барлық орган және спортшы жүйе төл бап, ол физиологиялық және психикалық мүмкіндік деңгей применительно к қимылдатқыш қызмет көрініс анықтал- [9].

 

Дамудың және арнаулы шыдамдықтың  айқында- деңгейі фактордың сау  қатарынан деген тәуелді болады [8, 17]:

 

1.         Ортақ  шыдамдыққа;

 

2.         Қайраттың внутримышечных бастауының қамбасының шығынының жедеғабылдықтары;

 

3.         Айрықша  мағынада спортшының зейіні жалғастыр-  жаттығу при усталости жігерлі  сапаның айқында- арқылы имеет;

 

4.         Иеленушіліктің  техникалары қимылдатқыш әрекетпен,  тиімді, техниканың және тактиканың үнемділігімен тоқулы, т.е. технико-тактического ұсталықтың.

 

5.         Нервно-мышечного  аппараттың мүмкіндіктерінің;

 

5.1.     Жылдамдықтың мүмкіндіктерінің(жедеғабылдық  және шұғылданушының бұлшықетінің  майысқақтықының);

 

5.2.     Үйлестіктің зейіндерінің(қозғалыстың  дәлме-дәлділіктері);

 

5.3.     Күштің сапасының  және сырттың қимылдатқыш зейінінің  дамуының;

 

Ша деректерлерге Холодова Ж.К., В.С Кузнецовінің. арнаулы шыдамдық салаланады [17]:

 

1.         Ша қимылдатқыш  мақсат(айталық, прыжковая шыдамдық) шешілетін қимылдатқыш әрекеттің белгілеріне;

 

2.         ша қимылдатқыш  мақсат(айталық, ойынның шыдамдығы)  шешілетін қимылдатқыш қызметтің  белгілеріне; 

 

3.         ша әрекеттестіктің  белгілерінің сырттың қимылдатқыш  мақсаттың(айталық, күштің шыдамдығы, жылдамдықтың шыдамдығы, үйлестіктің шыдамдығының және т.д.) табысты шешімі үшін қажетті физикалық сапаларымен(зейіндермен).

 

Однако нет таких двигательных действий, которые требовали бы проявления какой-либо формы выносливости в чистом виде. При выполнении любого двигательного действия в той или иной мере находят проявление различные формы выносливости. Каждая форма проявления выносливости, в свою очередь, может включать целый ряд видов и разновидностей. Естественно, что выносливость своеобразна в разных видах спорта. В практике её нередко называют выносливостью скоростной, игровой, плавательной, силовой, прыжковой и т.п. Анализ литературных источников показывает, что в настоящее время можно назвать свыше 20 типов специальной выносливости [8].

 

жылдамдықтың шыдамдығы арада  негізгі ара, көтеріңкі талаптарды к қозғалыстың жылдамдықтың параметрлеріне ара жұмыстың субмаксимал және ең көп алымдылығының зоналарында  көрсет- қызметте көрсетілетін, бой  длительного уақыт без әрекет тиімділік төмендет- [17].

 

күштің шыдамдығының сол длительное уақыт орында- жұмыс без оның тиімділігінің  төмендет- зейін, сұра- күш маңызды  айқында- [8]. Во-вторых, сол тапсырынды күштің кернеуінің бой тағайынды  уақыттың жеңу зейін. Ара тәуелділік от бұлшықеттің жұмысының режимінің қасқайту болады статикалық және үдемелі күштің шыдамдығының [17].

 

статикалық күштің шыдамдығы - бой  длительного қолдау уақыттың бұлшықет кернеулерді без қалыптың өзгерісімен  зейін. Әншейін айтылмыш режимде  ғана бұлшықеттің жеке топтары жұмыс істейді. Мында қарама-қарсы тәуелділік арамен величиной статикалық мехнаттың өмір сүреді және оның ұзақтығының - еш неғұрлым мехнат, соғұрлым кіші ұзақтық[8].

 

үдемелі күштің шыдамдығы әншейін  какого-либо жаттығудың қайталаушылығының  санымен және маңызды бұлшықет кернеулермен при қозғалыстың біргелкі аласалау жылдамдығында анықталады. Возрастом күштің шыдамдығы статикалық және үдемелі күштің мехнаттарына балалайды [8].

 

Үйлестіктің шыдамдығы - сол арада  негізгі қимылдатқыш қызметте, орындалу ұзақ уақыт күрделі технико-тактических әрекеттің(спорт ойын, спорт гимнастика, фигуралы теп- және т.п.) алуантүрлкімен көрсетіл- сипаттайтын шыдамдық [17].

 

да ойын,, плавательная прыжковая  шыдамдық және арнаулы шыдамдықтың  сырттың көріністерінің, өмір сүреді бас-басы из нешіншіден үшін еңбек,, қимылдатқыш әлдеқандай тұрмыстық әрекет немесе спорт жаттығу үшін мінез [12].

 

Шыдамдықтың түрлі көріністері  тәуелсіз немесе азғантай дос достан тәуелді болады. айталық, ие болу болады биік күштің шыдамдығының, бірақ жетімсіз жылдамдық немесе аласа үйлестіктің шыдамдығының [17].

 

II глава. Ортақ шыдамдықтың тәрбиесінің  әдістемесі

 

Ортақ шыдамдықтың дамуы үшін ең жаядай циклдік жаттығу ұзақтықпен емес кемірек 15-20 миннің қолданылады, аэробиялық режимде орында-. Олар стандартты толассыз, айнымалы толассыз және ара қашықтық жүктің режимінде орындалады. Бұл ретте келесі жөн-жосықтардың ұстанады.

 

1. Қолжетімділік. Ереженің жаны, не жүктің талаптарының айналысушының  мүмкіндіктерінің ана қамалады  сәйкесуге керекке. Возраст, еден  және ортақ физикалық баптың деңгейі есептеледі. Ара үдеріс кәсіптердің кейін тағайынды уақыттың адамның бойында физиологиялық күйдің өзгерістері кетеді, т.е. бой жүктерге деген икемделеді. Демек, пересмотреть қажетке жүктің қолжетімділігінің в жақ оның күрделендір-. Ақырында, жүктің қолжетімділігі талаптың оның әсерінің үйлесімді алғышарттарын айналысушының бойына шығынмен денсаулық үшін жаса- мынадай қиындығын белгілейтін.

 

2. Системалық. Физикалық жаттығудың  тиімділігі, т.е. ықпал олар адамның  бойына, арада многом жүйе және жүктің талабының әсерінің тізбектілігімен анықталады. Шығар- салмақты жылжулардың ортақ шыдамдықтың тәрбиесінде мүмкін арада ана уақиғада, егер жүктің талабының және демалыстың қатал қайталанғыштығы, ал да кәсіптің үдерісінің толассыздығы сақталу болады. Бастаушылармен жұмыста кәсіптің күндері физикалық жаттығу ша шыдамдықтың тәрбиесінің демалыстың күндерімен қиюласуға керек. Егер шабыстың игерушілігінің ол жүріспен қиюласуға керек, т.е. жүріс мында сияқты демалысты алдым кезекті шабыспен жұрт алдында сөйлейді.

 

3. Біртіндеушілік. Сол ереже жүктің  талабының систематического көтермелеуінің  ортақ үрдісін білдіреді. Маңызды  функциялық перестроек сердечно-сосудистой  және тыныста жүйелерде шығару  болады арада ана уақиғада, егер  жүк ақырын-ақырын өсіп кел- болады.

 

Демек, табуға қажетке жүктің көтермелеуінің шарасын және кемел перестроек бекіт- длительности шарасын бойдың түрлі  жүйелерінде. Біркелкі жаттығудың әдісін пайдалана, қажет прежде барлық анықта- ашықтық және жүктің ұзақтығының. Жұмыс 140-150 уд./мин тамырында жүзеге асады. Школьников ара возрасте 8-9 жастың 10-15 миннің жұмысының ұзақтығы; 11-12 жас 15-20 мин; 14-15 жас - 20-30 мин.

 

мен іс жүзінде аман адамдармен жұмыс  соң 5-7 мин. үшін, жақсы физикалық  дайындықты бар адамдар бас 1 километрдің жылдамдығында жүзеге асатын, жылдамдық соң 3,5-4 мин. жұмыстың ұзақтығының от 30 до 60-90 мин дейін шегінде 1 километр айтқанынан қайт- [17].

 

ортақ шыдамдықтың дамуының 2.1 ақы-пұлын

 

Ортақ(аэробиялық) шыдамдықтың дамуының ақы-пұлдарымен ең көп өндірімділікті сердечнососудистой және тыныстың жүйелердің және оттектің потребления биік деңгейінің тоқтат- длительное уақыт шақырушылар жаттығу болып табылады. Бұлшықет жұмыс қамсыздан- арқасында, басым аэробиялық бастау; жұмыстың ашықтығы мүмкін желқабаз, үлкен, переменной; жаттығудың орындалуының соманың длительность ондаған дейін минутты нескольких деген келеді.

 

Физикалық тәрбиенің тәжірибесінде  циклдік және циклсіз мінездің ең түрлі-түрлі ша пішін физикалық  жаттығуын қолданады. Айталық: ұзақ шабыс, ша ойлы-қырлы ауданға(кросс) шабыс, шаңғыларда ауулар, конькиларда шабыс, велосипедте мініс, малту, ойындар және ойынның жаттығуының. ,, к оларға деген көрсет- негізгі талаптар ша және др. ауқымның жаттығуының(7-8 ауқымға деген ішіне ала және ортаның шапшаңдығында орындайтын более жаттығу) әдісіне орындайтын жаттығу: жаттығу ара жұмыстың желқабаз және үлкен алымдылығының зона орындалу керек; оның ұзақтығы от нескольких минуттың 60-90 минге дейін; жұмыс при бұлшықеттің ғаламдық функционировании жүзеге асады, сол қашан жан задействовано және более 2/3 барлық бұлшықеттер [17].