Шыдамдылық және оны тәрбиелеу әдістемесінің негіздері

 

-          қозғалыстың  наибольшим санымен тапсырынды  уақытта(айталық, присесть сияқты  болады неғұрлым бой 10 мен және  т.п.).

 

Тесттер күштің шыдамдығының ұйғарымі үшін [10]

 

1 тест. Бүгілу және қолдың жаз- упоре жата(сық-)

 

Жаса- әдістемесі. Бастапқы жағдай: упор жата, бас - бәден - аяқтар түзуді келеді.

 

Қолдың бүгілуі еденнің алқымының  дейін жанасушылықтың орындалады, түзуді дене бұзбай, ал жаз- дейін қолдың толық  қайыр-, при сақта- түзу - "бас - аяқтың" бәденінің.

 

Бір амал беріледі. Сық- саны еденнен  при шарт тесттің дұрыс орындалуы  произвольном шапшаңдықта тіркеледі.

 

Формула есептелімдер үшін: туралы =  (Р - Бәд) : Бәд

 

Возрастные оценочные нормативтар 2 кестеде көрсетілген.

 

2 тест. Дененің тоқтат- висе көпір ағашта

 

Жаса- әдістемесі. Тестіленуші виса жағдайын олай, чтобы қабылдайды оның иегі над көпір ағашпен болды. Бұдан әрі секундөлшер тықпаланады. Қашан қолдың қажуының ықпалының  астында жазылу бастайды және көздер бас деңгей көпір ағаштың қалады, тесттің орындалуы тоқтайды.

 

Формула есептелімдер үшін: арада =  (Р - Бәд) : Бәд

 

Возрастные оценочные нормативтар 2 кестеде көрсетілген.

 

3 тест. Бәденнің көтер- жағдайдан  арқада жата

 

Жаса- әдістемесі. Бастапқы жағдай: қолдар соң баспен, аяқтар аталарда июлі, ступни бекітулі. Орында- жаттығудың саны бір амалда соң 30 с. тіркеледі

 

Формула есептелімдер үшін: мен =  (Р - Бәд) : Бәд

 

Возрастные оценочные нормативтар 2 кестеде көрсетілген.

 

Қабылда- белгілер:

 

Р - нәтиже лайықты тесттерде;

 

Бәд - 2 кестеден норматив, лайықты айтылмыш тест, возрасту және еденге.

 

Возраст 2 кестеде: 7 жас - возраст 6,5 7,5 жасқа дейін;

 

8 жас - возраст 7,5 8,5 жасқа дейін  және т.д.

 

Таблица 2

 

Возрастные оценочные нормативы

 Возраст

 

Тест 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Мужчины

 

Отжимание

 

в упоре лежа (раз) 13 15 17 19 21 23 25 28 32 37 40 42 43 44 44

 

Поднимание

 

туловища (раз) 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 25 25

 

Вис на

 

Перекладине (с) 9 11 14 18 22 26 30 35 40 46 51 55 58 60 61

Женщины

 

Отжимание

 

в упоре лежа (раз) 8 9 10 11 12 13 14 14 15 15 16 16 16 15 15

 

Поднимание

 

туловища (раз) 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 21 21 20 19 18

 

Вис на

 

перекладине (с) 6 9 12 15 19 23 27 31 35 39 41 42 41 39 35

 

 

при көрінген физикалық жаттығу  адамның шыдамдығының сыртқы көрсеткішімен аумақ және қимылдатқыш әрекеттің(ұзындық, қадамның жиілігі, жеккөрінішті бол- уақытының, қозғалыстың дәлме-дәлділігінің және др.) түрлі биомеханикалық параметрінің өзгерісінің мінезі арада түпте болып табылады, ортаға және соңында жұмыс. Оның мағыналарын уақыттың бөлек-бөлек кездеріне салыстыра, ажырымның дәрежесін анықтайды және тұжырымды туралы шыдамдықтың деңгейінің береді. Сияқты правило, еш кіші өзгер- осы көрсеткіштер жаттығудың адағына, соғұрлым шыдамдықтың биік деңгейі.

 

Бір шыдамдықтың негізгі өлшемдерінен адам қызметтің тапсырынды ашықтығын қолдау алғыр уақыт болып табылатын. Бас негіз осы өлшемнің түзу және жанама шыдамдықтың өлшет- әдіс-айлалары әзірле-.

 

При түзу қиюда, сына- какое-либо тапсырманы(айталық, тапсырынды ашықтықпен жүгір-, т.е. ана немесе өзге жылдамдықпен(60, 70, 80 немесе 90% ең көп жылдамдықтан)) орындау ұсынады және айтылмыш ашықтықпен(дейін жылдамдықтың төмендет- түбінің) жұмыстың межелі уақытын анықтайды. Шыдамдықтың өлшет- түзу қиюы іс жүзінде емес ылғи ыңғайлы. сол себептен тығыз үшін шыдамдықтың өлшет- үшін жанама қиюды ара физикалық тәрбиенің тәжірибесінде пайдаланады, қашан айналысушының шыдамдығы ша уақытқа жеңу олармен какой-либо біраз ұзын ара анықтал-. Олай, айталық, оқы- кіші класстар үшін араның ұзындығы әншейін 600-800 м келеді; 1000-1500 м ортаның класстарының; ажаның класстарының - 2000-3000 м. Да тесттер шабыстың тіркелген длительностью - 6 пайдаланылады немесе 12 мин. арада осы уақиғада үшін айтылмыш уақытты еңсерт- ара бағаланатын. 6-минуттың қамырының мазмұны 3 кестеде ұсын-.

 

Таблица 3

 

Оценка выносливости по 6-минутному  бегу (по Г.П. Богданову)Классы По пробегаемой дистанции, м По времени бега, с

Мальчики Девочки Дистанция, м

Удовлетворительно Хорошо Отлично Удовлетворительно Хорошо Отлично М Д

I 830 930 1030 800 890 980 900 900

II 1000 1100 1290 850 950 1050 1100 950

III 1070 1160 1250 970 1070 1160 1150 1050

IV 1070 1200 1320 900 1040 1170 1200 1050

V 960 1100 1230 920 1020 1120 1100 1050

VI 1090 1200 1310 1000 1110 1200 1200 1100

VII 1170 1290 1400 980 1080 1180 1300 1100

VIII 1150 1260 1370 910 1010 1120 1300 1100

IX 1330 1430 1530 960 1050 1140 1400 1050

X 1330 1430 1530 1120 1180 1240 1450 1150

 

 

3 кестеде көрсетілген, ара ша  уақытқа бәйгелер келесі бейнемен : өте жақсы - 5 мин 20 мен бағаланады; жөн - 6 мин; жарытымды - 6 мин 40 мен [17].

 

Физикалық жұмысқабілеттіліктің сарапшылығы  ша нәтижелер 12-минуттың қамырының  шабыста(ша К. Куперге)

 

Купердің К. тесті адамның физикалық  жұмысқабілеттілкінің(шыдамдықтың  дамуының деңгейі) деңгейін ша нәтижелер 12-минуттың шабысының анықтау қояды. Сенімділік және айтылмыш қамырдың дөректілкі біраз биік және статистикалық тиянақты. Тесттің мазмұны кестеде ұсын- Купердің 4. 12-минутный тесті барынша ықтимал араның жеңуін бегом үшін 12 мин(ша тегіс ауданға, өрлеумен және еңістермен, сияқты правило стадионда) көздейді. Тест тоқтайды, бас сына- шамадан тыстың(қатты демік, головокружение, және др. жүрегінің облысында ауру) белгілері туса. Ша командаға старттан спортшылар шабысты бастайды. Соңында бас-басы ауқымның жүгірушімен шабыс үшін қал- уақытты жариялайды. Бойынша аяқтал- 12 минуттың, ша белгіге шабыс тоқтайды және спортшымен өт- ара тіркеледі [8].

 

Таблица 4

 

Оценка физической работоспособности  разных возрастных групп по результатам 12-минутного теста в беге (К. Купер)Оценка физической подготовленности Расстояние (км), преодолеваемое за 12мин

Возраст (лет)

13–19 20–29 30–39 40–49 50–59 60 и старше

1 2 3 4 5 6 7

Мужчины

Очень плохо 

Менее

 

2,1 Менее 1,95 Менее 1,9 Менее 1,8 Менее 1,65 Менее 1,4

Плохо 2,1–2,2 1,95–2,1 1,9–2,1 1,8–2,0 1,65–1,85 1,4–1,6

Удовлетворительно 2,2–2,5 2,1–2,4 2,1–2,3 2,0–2,2 1,85–2,1 1,6–1,9

Хорошо 2,5–2,75 2,4–2,6 2,3–2,5 2,2–2,45 2,1–2,3 1,9–2,1

Отлично 2,75–3,0 2,6–2,8 2,5–2,7 2,45–2,6 2,3–2,5 2,1–2,4

Женщины

Очень плохо 

Менее

 

1,6 

Менее

 

1,55 Менее 1,5 Менее 1,4 Менее 1,35 Менее 1,25

Плохо 1,6–1,9 1,55–1,8 1,5–1,7 1,4–1,6 1,35–1,5 1,25–1,35

Удовлетворительно 1,9–2,1 1,8–1,9 1,7–1,9 1,6–1,8 1,5–1,7 1,4–1,55

Хорошо 2,1–2,3 1,9–2,1 1,9–2,0 1,8–2,0 1,7–1,9 1,6–1,7

Отлично 2,3–2,4 2,15–2,3 2,0–2,2 2,0–2,1 1,9–2,0 1,75–1,9

 

 

Физикалық жұмысқабілеттіліктің ұйғарымі ша МПК(ша К. Куперге) аумағының

 

Ша оттектің(МПК) ең көп потреблению  айналысушының және айналысушының  физикалық жұмысқабілеттілкіне  сарапшылық үшін қызмет етеді. МПК - біртұтас көрсеткіш адамның рөлінің кардиореспираторной жүйенің(тыныстың жүйесі және қанайналымның жүйесі қойын-қолтық кардиореспираторной ата- біртұтас жүйеге деген тоқулы) өндірімділкімен к шұғылданушының бұлшықетінің қамсыздандыруына оттекпен және көмірқышқылдың шығар- бойдан лимитируются түйілетін физикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын. Қарамастан және при барлық бұл ретте оттектің(МПК) ең көп потребление аэробиялық шыдамдықтың негізгі көрсеткіші.

 

Сияқты белгілі, потребляемого  оттектің аумағы бұлшықеттермен олармен жаса- жұмысқа баламалы. Демек, потребление оттектің бойының пропорционалдық орында- жұмыстың алымдылықтары балалайды. Мүмкін пайдалан- боймен уақыттың бірлігіне МПК собой оттектің ана межелі санын сипаттайды. Еш биік МПК соғұрлым неғұрлым(при өзге тең шарттарда) ең көп аэробиялық жүктің абсолютті алымдылығы.

 

МПК мүмкін мен көмек ең көп сынама(түзу әдіс) және субмаксимал сынамалардың(бұлталақ әдіс) тағайынды. МПК ұйғарымі үшін түзу әдіспен көбіне велоэргометр немесе тредбан және газоанализаторлар пайдаланылады. При түзу әдістің қолданысында сына- сұра- орындау көңіл жұмыс мейлінше, не емес ылғи достижимо. Сол себептен әзірле- МПК бұлталақ ұйғарымінің при тағайынды алымдылықтың жұмысында МПК және ЧСС линиядағы тәуелділікінде негізде- несколько әдісі болған. Сол тәуелділік жазу-сызу лайықты номограммаларда білдіреді. ендігәрі кездестір- взаимосвязь суретте- жай, үшін бапсыз бет және спорттың жылдамдық-күштің көрінісінің спортшылары үшін мен ғылыми-қолданбалы мақсат жаядай пайдалан- линиядағы уравнением : болған

 

 

МПК = 1,7PWC170 + 1240

 

 

МПК ұйғарымі үшін бас спорттың циклдік  көрінісінің высококвалифицированных  спортшыларының келесі формуланы: пайдаланады

 

МПК = 2,2PWC170 + 1070

 

Ара тәуелділік от МПК аумағының  есебімен возраста, К. Купер физикалық  күйдің(өте жаман, жаман, жарытымды, жақсы, сара) бес санатын қасқайтады. Градация практикалық талаптарға жауап береді және физикалық күйдің серпінділікін при аман беттің обследовании аз функциялық бұзушылықтармен ескеру қояды. Купердің К. өлшемдері ердің физикалық күйінің түрлі санаттары үшін ша МПК аумағының 5 кестеде келтір- [10].

 

Таблица 5

 

Оценка физического состояния  по величине МПК (мл/мин/кг) по К. КуперуФизическое состояние Возраст, лет

моложе 30 30–39 40–49 50 и старше

1. Очень плохое менее 25 менее 25 менее 25 —

2. Плохое 25–33,7 25–30,1 25–26,4 менее 25

3. Удовлетворительное 33,8–42,5 30,2–39,1 26,5–35,4 25–33,7

4. Хорошее 42,6–51,5 39,2–48 35,5–45 33,8–43

5. Отличное 51,6 и более 48,1 и более 45,1 и более 43,1 и более

 

 

 

PWC170

 

PWC170

 

PWC170(PWC - сол "физикалық жұмысқабілеттілік" ағылшын терминнің бірінші әріптері - Physical Working Capacity) - жұмыстың санының при жүректің қысқарт- жиілігінде 170 орында- уд/мин.

 

Сына- орындалу велоэргометрде ұсынылады, трендбане немесе желқабаз алымдылықтың 2-х пятиминутных жүгінің степ-тесте ЧСС өлшететін 3 миннің ара қашықтығымен. PWC170 көрсеткішінің есебі: ша келесі формулаға өндіріледі

PWC170 = W2 +  (W2 - W1) \u0009

170 F1

 

F2 F1

 

қайда: W1 және W2 - бірінші және екі  жүктің алымдылығы;

 

F1 және F2 - ЧСС соңында бірінші және екі жүктің.

 

PWC170 ұстанымы спортшының как  ортақ, олай және арнаулы жұмысқабілеттілкінің  ұйғарымі үшін азықтық [10].

 

Гарвардский степ-тест

 

Сол әзірле- АҚШТАРДА жаядай таратып  жібер- сынама. осы тест бас аман жас адамдардың на физикалық жұмысқабілеттіліктің сарапшылығына деген өлшеулі, т.к. от зертте- беттерден маңызды кернеу сұрайды, қарамастан және кейін дозированной бұлшықет жұмыстың тоқтат- ара восстановительных үдеріс байқау қамал-. Гарвардский тест басқышқа өрлеулерде қамалады. Басқыштың биіктігі және уақыт 6 кестеде жібер-. 30 өрлеудің өрлеуінің адалдығы ара 1 миндердің(2 адым ара 1 с), жұмыс 4 есепшотқа деген орындалады, ту- адалдығы метрономмен кісімсінеді. Кейін жұмыстың жалғауының бой 30 қалпына келтір- екі минутынан тамырдың дүресінің санын подсчитывают және гарвардского степ-теста(ИГСТ) әріпсанын ша формуле:ИГСТ =\u0009вычисляют

Жұмыстың(с)  ∙ ұзақтығы 100

 

 

5.5 ∙ Тамырдың(с) дүресінің саны

 

 

Ашып-жарып есептегім болады ИГСТ, тамыр есепте- 3 рет - біріншіге 30 секунд 2-й, 3-й және 4-й қалпына келтір- минуттарының. Арада осы уақиғада ИГСТ: ша формулаға вычисляют

 

ИГСТ = t ∙ 100:((f1 + f2 + f3) ∙ 2)

 

қайда: t - ту- уақытының басқышқа(с);

 

f1, f2, f3 - тамырдың дүресінің саны  соң 30 мен 2-й, 3-й және 4-й қалпына  келтір- миндерінің.

 

Сарапшылық үшін ша физикалық жұмысқабілеттіліктің гарвардскому степ-тесту ша 7 кестеге жасайды [10].

 

 

 

Таблица 6

 

Высота ступеньки и время  при проведении степ-тестаГруппа Высота, см Время, мин

Мужчины старше 18 лет 50 5

Женщины старше 18 лет 43 5

 

Юноши и подростки 12-18 лет

 

с поверхностью тела больше 1,85 см2 50 4

 

Юноши и подростки 12-18 лет 

 

с поверхностью тел а меньше 1,85 см2 45 4

Девушки 12-18 лет 40 4

Мальчики и девочки 8-11 лет 35 3

Мальчики и девочки до 8 лет 35 2

 

Таблица 7

 

Оценка физической работоспособности по ИГСТИГСТ Оценка

55 и менее Слабая

55-64 Ниже среднего

65-79 Средняя

80-89 Хорошая

90 и более Отличная

 

 

При шыдамдықтың дамуының бізге  қажет ылғи бақыла- өзінің тамырының, сияқты бойдың физикалық жұмысқабілеттілкінің ең жетімді және информациялық көрсеткішін.

 

Спортта шұғыл пульсометрии екі  қиюы пайдаланылады [16]:

 

1.    Импульсометрия - сердцебиений  санының подсчет үшін уақыттың  тағайынды арасын, тығыз небәрі 10 мен;

 

2.    Интервалометрия - жүректің  топтамасының стандартты санының  соманың длительности ұйғарымі, айталық 10.         

 

Интервалометрии әдісі ша дәлме-дәлділікке астам немен тәртіпке тұрады, ша салыстыр- мен импульсометрией. әлбетте, при тамырдың топты подсчетах  мен қатысу өздерімнің айналысушыларының, қашан топтың бастығы, бір секундөлшермен пользуясь, және ЧСС өлшет- адағын ша командаға тапсырма береді баста-, импульсометрии әдісі бірден-бір приемлемым қалады және астам жай бола, қарамастан және басты әдеттегі, импульсометрии әдіс негізгі бас тәжірибе қал-. Алайда при қадағалауларда соң жеке беттің(ал тап осы иметь приходится іс при PWC170 тестінің жаса-) ЧСС талғамның әдісінің болуға керекке интервалометрия.

 

Интервалометрия

 

Интервалометрия либо телеметрикалық(есту қабілетіме ша дыбысты белгіге радиоқабылдағышта), либо пальпатор сәулелік немесе ұйқылы артерияде еңсерілу біледі.

 

Секундөлшер синхронды тамырдың бірінші  соққысымен сияқты бы "нөлдік" бол- тықпаланатын, кейін ненің тамырдың небәрі 10 кезекті дүрелері отсчитывается  және соңғы, онда секундөлшер тоқтайды. Секундөлшермен тіркелген уақыт соманың длительность он толық кардиоциклов келеді; ЧСС аумағы равна:ЧСС =\u000960\u0009минутында

∙ n

t

 

 

 

қайда: t - топтаманың уақытының секундта;

 

n - жүректің жұмысының анықта- топтамасының  саны.

 

үшін жұмыстың жайлылығы үшін ша интервалометрии әдісінің 8 кесте келтіреді, бас нешіншіде ілгері вычислены мағынаның ЧСС в минутта үшін барлық ықтимал аумақтар үшін при жүректің серпіндерінің шегінде 39-240 уд/мин. ара кестенің сол бөлігінде бірінші алты баған ЧСС аумақ ара ең жиі кездес- диапазон 59-200 мин уд/при подсчете соң 10 кардиоциклов бер-.