Тәжірибенің мақсаты мен міндеттері

2009 жылы саладан басқа  жұмысқа жастардың ауысуы -12,1 пайызды  құраған. Яғни 2008 жылмен салыстырғанда компанияда жастардың тұрақтау жайы 8,7 пайызға жақсарған.

Корпоративтік мәдениетті қалыптастыру

«ҚТЖ» ҰК» АҚ-ында консалтингілік компанияның Қазақстанның 13 аймағынан 1561респондентпен «ҚТЖ» ҰК» АҚ мен оның еншілес кәсіпорындарында және тұтынушылар арасында бұқаралық имиджін бағалаудың социологиялық сұрау салуы өткізілді. Оның жағымды көрсеткіші 88 пайызды құрады.

2009 жылы «ҚТЖ» ҰК»  АҚ персоналымен оларды жұмысының  қанағаттандыруы жөнінде социологиялық  сұрау салу өткізілді. Анкеталық сұрау салуға 7895 қызметкер қатысты. Оның нәтижесі бойынша «ҚТЖ» ҰК» АҚ компаниялар тобындағы қызметкерлерді қанағаттандыру жағдайы 2008 жылмен салыстырғанда 15,9 пайызға жақсарған.

 

 

1. Техникалық қауіпсіздік бойынша инструктаж

 

1.1 Тасымал көліктері мен жүк көтергіш машиналарды пайдаланудағы еңбек қауіпсіздігі

 

Ауыл шаруашылығындағы тасымалданатын жүк қатты, сұйық, газ  түрінде болады. Сондықтан әр түрлі  жүкті тасымалдағанда қажетті тасымал  көліктерін іріктеп, онда жұмыс жасайтындардың қауіпсіз еңбегін қамтамасыз ету қажет.

Мысалы, тіркеменің тежегіші дұрыс жұмыс істеуі тиіс. Әйтпесе  апатқа ұшырауы ықтимал. Ал төмен  түсерде тіркеменің дөңгелегіне  тежегіш башмактар кигізіп қойған дұрыс.

Жүктің дұрыс тиеліп, түсірілуіне көліктің жүргізушісі  жауапты. Сондықтан лы заттарды, қопарылғыш заттарды тиеп-түсіретін болса, жүргізушісі арнайы нұсқаудан өткізіледі.

Жүкті тиеп-түсіру жұмыстары  барынша жарақтандырылуы тиіс. Жүк  көтеру мөлшері: ересек ер адамдар үшін-50 кг, әйелдерге-20 кг, 18 жасқа дейінгі  жасөспіімдерге-16 кг, ал осы жастағы қыздарға-10 кг.

Егер машинаға ауыр заттар тиелетін болса, оған жүргізушіні қарастыруға  болмайды, өйткені ол шаршамауы тиіс. Жүкті көтергіш механизмдермен тиегенде жүргізуші кабинадан шығып тұруы  қажет. Шыны ыдыстарға құйылған заттар жәшікке, себетке, ағаштан жасалған торларға салынып тиеледі. Иісі бар заттарды брезентпен жауып қояды. Олар қозғалмауы үшін арқанмен байлап қойған дұрыс.

Тиелген жүк көліктің жүруіне кедергі жасамайтындай  болуы керек. Жәшіктерді, бөшкелерді, шөпті тиегенде белгіленген мөлшерге дейін тиелуі тиіс. Мысалы, биіктігі 3,8 метрден, ені 2,5 метрден асырылмауы тиіс. Ал артына 2 метрден артық шығарылмайды.

Егер тиелген зат  шанақтың ернеуінен 1 метрден артық  шығарылса, оның шеті күндіз жалаушамен, ал түнде жарықпен белгіленуі тиіс.

Машинаны сүйрегенде тіркеменің ұзындығы 4 метр етіп алынады  және оның да рулінде жүргізуші отыруы тиіс.

Адамдарды тасу тек қана автобустармен, жеңіл машиналармен немесе жабдықталған жүк машиналарымен  атқарылады. Жүк машиналарына орнатылған орындақтар кем дегенде шанақтың ернеуінен 150 мм төмен орналастырылады. Машина от сөндіргішпен қамтамасыз етіледі. Адам тасуға жабдықталған машиналарды жүргізу етіледі. Олардың жүру жылдамдығы сағатына 60 км-ден аспауы тиіс.

 

1.2 Еңбек қорғауды жоспарлау, қаржыландыру және оның есебін беру

 

Еңбек қорғау жұмыстарын жоспарлаудың үш жолы бар. Олар: болашақтық (перспективалық) жоспар, яғни бесжылдық  жоспар, ағымдағы жсопар, яғни жылдық жоспар, шұғыл істің (оперативный) жоспары (тоқсанға, айға, он күнге жасалады).

Бұл жоспарларды құрғанда мекеменің әкімшілігі кәсіподақ  ұйымымен келісе отырып, еңбек қорғаудың  заңдылықтары мен еңбек қорғау саласындағы  нұсқауларды, ережелерді және мөлшерлерді (норма) басшылыққа алады. Ал ондай нұсқаулар  жоқ жұмыстарды қосымша атқару қажет болғанда мекеме әкімшілігі кәсіподақ ұйымымен келісе отырып, оны орындаудың шараларын жасауына құқылы.

Еңбек қорғау шаралары жоспарлағанда  шаруашылықта болған өндірістік жарақаттану  мен кәсіби науқастанудың материалдары зерттеліп, барлық учаскедегі жұмысшы-қызметкерлермен әңгіме өткізілуі тиіс.

Еңбек жағдайын жақсартудың  болашақтық және ағымдағы жоспарларын  жасағанда, сондай-ақ, еңбек қорғау шараларының номенклатурасы есепке алынуы тиіс.

Еңбек қорғау шараларының  номенклатурасы үш бөлімнен тұрады. Олар:

1. Қайғылы оқиғалардың алдын алу шаралары (құрал-жабдықтарды қауіпсіз етіп жетілдіру, қосымша қорғану құралдарын орнату, еңбек қауіпсіздігін бақылауға арналған құралдарды алдыру, ауыр қол жұмыстарын жарақатандыру, т.с.с. қауіпті аймақтарда еңбек жағдайын жақсарту жұмыстары);
2. Өндірісте науқасқа шалдығудың алдын алу шаралары (жұмыс орнының микроклиматын, мөлшерге сәйкес жарықтылықты, шуды, дірілді, жылуды қамтамасыз етудің жолдары, мекемеде санитарлық-гигиеналық бөлменің жабдықталуы, жалпы зиянды жұмыс орындарында денсаулық сақтаудың шаралары);
3. Жалпы еңбек жағдайын жақсартудың шаралары (еңбек қоғаудың іс бөлмесін, бұрышын, көрмелерін ұйымдастыру, қауіпсіздік техниксының үгіт-насихат жұмыстары мен курстық оқуын ұйымдастыру, еңбек қорғау жайлы кинофильмдер көрсету т.с.с. жұмыстар).

Кәсіпорындарда әлеуметтік мәселелер мен еңбек қорғаудың  келісімшарттары жасалады. Ол еңбек  қорғаудың бір жылдық жоспары  болып есептеледі. Ол шартта атқарылатын  жұмыстардың мазмұны, орындалу мерзімі, оған бөлінетін қаржының мөлшері  және орындауға жауапты адамдар көрсетіледі.

Оған қоса, шаруашылықта өртке қарсы шаралардың жоспары  жасалуы тиіс. Онда: су құбырларын, су жолдарын жасау, отқа жаңғыш материалдарды  алмастыру, өрт сөндіретін құралдар мен техникаларды алу сияқты жұмыстар жоспарланады.

Кәсіпорындарда еңбек  қорғаудың номенклатуралық шараларын  қаржыландыру өндірістік қаржы жоспарында қаралған қаражаттардың есебінен жүргізіледі. Ал еңбек қорғаудың басқа шығындары  шаруашылыққа жұмсалатын ақшалай табыстан жүргізіледі.

Еңбек қорғау шараларына бөлінген қаржы басқа жұмыстарға жұмсалмауы керек. Шаруашылықтың қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженері бухгалтерлік есептерге сүйене отырып, жылына екі рет еңбек қорғау жұмыстарына бөлінген қаржының игерілуі жайлы есеп жасап, статистикалық басқармаға тапсырып отырады.

Сондай-ақ, шаруашылықтың  басшысы мен кәсіподақ ұйымы  жыл аяғында №21-Т нысанды еңбек  қорғаудың кешенді жоспарының орындалуы  жайлы есеп жасап, жоғарғы органдарға тапсырады.

 

1.3 Өндірістік санитарияның маңызы мен міндеттері, еңбекшілердің жеке гигиенасы

 

Өндірістік санитария  дегеніміз-еңбектің дұрыс гигиеналық жағдайын жасайтын, жұмыстың адам ағзасына зиянды әсерін жоятын, кәсіби сырқаттардың орын алуына жол бермейтін санитарлық-техникалық шаралардың жүйесі.

Ондай шараларға мыналарды  жатқызуға болады:

1. Жұмыс орнында қажетті микроклиматтың қамтамасыз етілуі;
2. Шаңның, будың және газдың ағзаға зиянды әсерін жою;
3. Жұмыс орнында шу мен дірілдің мөлшерін азайту немесе жою;
4. Жұмыс орнының тиісті жарықтылығын қамтамасыз ету;
5. Радиоактивтік заттардан сауықтыру жұмыстарын жүргізу;
6. Температурасы нормадан жоғары немесе төмен жұмыс орындарында еңбектің арнайы жағдайын жасау;
7. Санитарлық-тұрмыстық бөлмелердің болуы және оның қажетті заттармен жабдықталуы;
8. Еңбекшілерді арнайы киімдермен және жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету;
9. Өндіріске жаңа техниканы, технологияны енгізу және автоматтандыру, еңбекті кешенді жаақатандыруға көшу.

Қорыта айтқанда, өндірістік санитария еңбек гигиенасының талаптарына  сүйене отырып, еңбекте еңбекшіге  дұрыс және зиянсыз жағдайларды қамтамасыз етуге бағытталған санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық және ұйымдастыру-техникалық шараларын жасайды. Сондай-ақ, әрбір адам өндірісте өзінің гигиенасын да сақтай білуі тиіс. Жұмыс уақытының, тамақтанудың, демалудың тазалық сақтаудың, өзін-өзі күте білудің, т.с.с. жеке гигиеналық шаралардың дұрыс орындалуы, өндірісте зақымдану мен сырқаттануды болдырмаудың өте қажетті шаралары. Өйткені, жеке гигиенаның бұзылуы тек қана сол адамның денсаулығына емес, басқа бірге жұмыс істейтін адамдардың денсаулығына зиян келтіруі, тіпті жұқпалы аурулардың тарауына себеп болуы мүмкін. Сондықтан, өндірістік гигиенамен қатар, әр адамның өзінің жеке гигиенасын сақтауының маңызы зор.

Жалпы алғанда, өндірістік зиянды факторларды үш топқа бөлуге болады:

• өндірістің жалпы жағдайынан туындайтын факторлар. Мысалы, жұмыс орнындағы өте жоғары немесе өте төмен температура, ауаның жоғары ылғалдылығы, бөлмедегі ауа алмасуының жоғары жылдамдығы, т.с.с. факторлар;
• технологиялық үдеріске байланысты факторлар. Мысалы, технологиялық үдерісті орындау кезінде пайда болатын шаңдар, булар, газдар, діріл, шу, радиоактивті жарық, т.с.с. факторлар;
• еңбек үдерісіне байланысты факторлар. Мысалы, жұмыс кезінде адамның бұлшық еттеріне күш түсіретін, шаршататын факторлар, яғни дененің жүктелуі.

Осы факторлардың әрқайсысы  адам ағзасына әр түлі әсер етіп, олардың  жұмыс қабілетін төмендетуге  немесе науқасқа шалдығуына әкеліп соқтырады.

Адам 80 децибел шуды өте  ауыр қабылдайды, ал 120 децибел шу адамның  миын жарақаттайды.

Ғалымдардың айтуынша, артық шу адам өмірін 3-тен 12 жылға дейін қысқартады, жас ағзаның өсуін 15-57%-ға дейін тежейді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Станция жұмысының ТЖА (ТРА) техникалық

үрдісімен танысу

2.1 ТЖА-ның даму  тарихы

Техникалық жарлық актісі - (бұдан әрi - ТЖА) станцияның  талаптармен сәйкес жолдық дамытумен әрбiр жеке пункт үшiн пункт өндейдi. 
Әрбiр мұндай булау немесе жүйе үшiн жеке ТЖА - класстан тыс және қабылдау бойынша операциялар жеке бақтарда немесе бақтардың жүйе темiр жол станцияларының бiрiншi классы үшiн пойыздардың жүруi және бұлтарыстарды өндiрiске басқа бақтар немесе жүйелерден тәуелдiлiктер тыс iске асады. 
Бiрiктiрулер жағдайда екi және бiр станция басшысының бiртұтас басқаруына станциялары көп, бұл станциялардың әрқайсылары үшiн жеке тра өндейдi. 
Жолдық орындар үшiн жолдық дамытуларсыз бекет аралық айдауларға станция аралық айдау айырғыш жартылай автоматты бiтеуде, және қосалқы орындар ТЖА өндемейдi.

Станция телген блок-посттар  үшiн жеке ТЖА қорытынды жасалады немесе қажеттi олардың пайдалануының  мәлiмет бойыншалары блок - тұрақты телген станция ТЖА қосылады.

Жолдық орындарды жұмыстың ретi темiр жолдарда пойыздардың  қозғалысы және маневрлiк жұмыс  бойынша ПТЭ және нұсқау қайтарған. Орын жұмыс туралы қажеттi қосымша  мәлiметтер не бiр диспетчер орталықтануы және жолдық бiтеудiң құрылымдарын пайдалануды рет туралы нұсқаулардағыны бекiтiледi.

Орын қызмет көрсетiлетiн  қабысуларға қосалқы орындарды  жұмыстың ретi, сонымен бiрге беру және вагондардың жинасының ретi қосалқы тұрақты орналастырған  айдау шектейтiн станциялар тра қоса тiркелетiн жеке нұсқаумен бекiтiледi.

Техникалық құралдар тағы басқалар СЦБ, байланыстың жолдық дамыту, құрылымдардың бар күйiнделерi станциялардың жұмыс жағдайлары ПТЭ сәйкес келуге болу айқын және толық айтқан тиiстi тра Идп тиiстi ескерiлетiн барлық талаптар.

Қатерлі жүк поездарын  қабылдау, жөнелту және өткізу үшін көрсетілген жолдар:

- I класты ВМ жүк  поездарын қабылдау, жөнелту және  өткізу үшін стансаның 3-жолы көрсетілген; бұндай поездарды қабылдау учаскесінің поезд диспетчері бұйрығы бойынша жүргізіледі; поезд жүруінің бағытын дайындаған соң станса кезекшісі пост сигналшыларына поезд қабылдау бағыттама ілмекті салымдармен және қалқалы құлыптармен жабу туралы өкім беруге міндетті және осыдан кейін барып көрші стансадан поезд жөнелтуге рұқсат береді; станса кезекшісі, өз кезегінде ауыстырылатын бағыттамалардың барлық  бағыттама тұтқасына қызыл қалпақшалар кигізеді және СОБ бағыттамалар мен сигналдар жүйесімен поезд қабылдау бағытын қамалайды;

- Стансаға поездарды қабылдау (жөнелту) тек СОБ стансасының әрекеттегі жүйесі барысында ғана іске асырылады.

- СОБ бұзылу жүйесі  барысында стансаға поездарды қабылдау (жөнелту) ерекше және жоғарыда көрсетілген сақтандыру шараларының ИДП 16 тарауын және Жергілікті техникалық нұсқаудың 18-бөлімін ұстанумен ғана іске асырылады;

- ВМ – нан поездардың  келуі және жөнелтілуі туралы  дауыс қатайтқыш құралы бойынша  хабарланбайды.

Қатерлі жүк (ВМ) вагондар мен жағылмалы газдарды тасу цистерналарын  поездардан тыс қоюға арналған жолдар: Мұндай вагондардың тұрақ жолдарына жүргізілетін бағыттамаларды қандай жағдайда бекітілетіні, бағыттамаларды жабу тәртібі және олардың кілттерін сақтау орындары көрсетіледі: ВМ-нан жекелеген вагондарды және жағылмалы газбен тиелген цистерналардың орны үшін (локомативсіз уақытша немесе ұзақ мерзімді, соның ішінде орын ауыстыру операциялары барысында) стансаның 1-жолы берілген, осыдан вагондар тежегіш құралдармен сенімді бекітілген болуы керек, оның бекітілу дұрыстығы мен сенімділігі станса кезекшісімен жеке тексеріледі; осыдан № 23 және 24 бағыттамалары стансаның 2-жолының бағыты бойынша белгіленеді, ал станса кезекшісі ауыстыру бағыттамаларының бағыттама тұтқасына қызыл қалпақша кигізеді және пост сигналшыларына кілт станса кезекшісіне берілетін қалқа құлыбы бар ілмекті салыммен бағыттама бекіту туралы үкім береді; берілген вагондармен жұмыс жасау барысында сақтандыру шаралары ИДИ 16- тарауында және Жергілікті техникалық нұсқаманың 18 бөлімінде жазылған.