Қазақстан 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезінде

Қазақ даласы ғасырлар бойы шабытты поэзиямен, орынды шешендікпен, жалынды күйлер және шын жүректен шыққан әндермен өмір сүрген. Әуенмен қазақтың бүкіл өмірі байланысты – ол тойларда, салт-дәстүрлер мен ырымда, күнделікті еңбекте және басқа жерлерде айтылады. Қазақ халқы таңқаларлық музыкалық дарындылығымен ерекшеленеді, әр отбасында дерлік жақсы ән айтатын немесе халық аспаптарында дарынды ойнайтын ең болмағанда бір адам табылады. Халық арасында былай дейді: «Құдай әрбір қазақты жаратқанда жүрегіне күйдің бір бөлігін сіңірген».

Ғасырлар бойы музыкалық мәдениеттің сақтаушысы да, оны көтере білген де халықтың өзі. Ұқыпты сақтап және жақсы дамыта келе ол ұрпайқтан ұрпаққа жеткізіп отырған.

Көптеген 18-19 ғасырларда қазақтардың  өмірі мен тіршілігін зерттеген ғалым-фольклористер, өздері басқа ұлт пен мәдениет өкілдері болса да, қазақ халқының ерекше ақындық, прозалық және музыкалық таланттарына, халықтың шығармашылыққа, қарқынды музкалық-ақындық импровизацияға қабілеттілігіне, халықтың музыкалық өнерге молынан қатысуына таң қалғанын қоймаған.

Қазақ халқының дарындылығы туралы Ш.Уәлихановтың айтуы бойынша «Қазақ даласының Геродоты» А.И.Левшин былай деп тура айтқан: «Қазақтер адамның сазгер немесе ақын болып туылатынының бір дәлелі болып табылады». А.Эйгхорнның қазақтар музыкасы туралы өз еңбегінде жазғаны: «Қазақтың әндері көкке көтеріліп бара жатқан бүркіттей өктем де, ерікті. Олар кішкентай баладан қария шалдарға шейін, бойжеткен қыздардан үлкен апаларға шейін барлығы айтатын мызғымайтын халық игілігі». Қазақ халқының ән дәстүрлеріне таң болған танымал орыс ғалымы Г.Потаниннің жазғаны: «Мен үшін бүкіл қазақ даласы әндетіп тұрғандай».

Талантты жыраулар, ақындар, өлеңшілер, күйшілер, әншілер өнер тудыра отырып адамдарды «тамаша құпия» – музыкаға ортақтастырды. Ұлы далада намысшыл және рухани азат олар өз халқында патшалармен, әйгілі мемлекеттік қайраткерлермен және ірі қолбасшылармен бірдей құрметті болды.

Қазақ халқы өз тарихында бай музыкалық мәдениеттің өте бағалы негізін қалады. Қазақтардың ежелгі тұқымдары – көптеген номадтар өркениетінің тайпалары – бай аспаптық, аспаптық музыка, қазіргі заманғы дәуірге лайық жалғасын тапқан өзіндік музыкалды-ақындық салттар құрды.

«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарлама аясында «Мәңгілік сарын: қазақтың 1000 күй, 1000 әні» («Вечные напевы: 1000 кюев, 1000 песен») қазақтың дәстүрлі әуендерінің Антология жобасы құрылды. Бұл өлшемі бойынша ұлттық тарихтағы түпнұсқалық орындаудағы әндерді жинау, дайындау, өңдеу, реставрациялау, цифрлік ету және оларды CD-дискілерге шығару боайынша теңдессіз еңбек. Қазақтың дәстүрлі музыкасының антологиясы - бүгінгі күнгі қазақ дәстүрлі музыкалық шығармаларының цифрлік тасымалдауыштағы жалғыз  толық жинағы. Жазбалардың көбісі қалың елге қолжетімсіз болатын, архив жұмысшыларынан басқа. Енді кез-келген қалаушы орындаудың классикалық мысалдарын тыңдай алады.

 

 

Заманауи музыкалық өнер

 

Қазақстанның атақты ақындар, күйшілер, композиторлар, әншілер

 

Категориялар:

 

Келесі әріптен басталатын:

Барлық    АӘБВГҒДЕЁЖЗИЙКҚЛМНҢОӨПРСТУҰҮФХҺЦЧШЩЫІЭЮЯ

алдыңғы   1  2  3  4  5  6  7  8  9  ...  14  келесі

Ришат Абдуллин(1916-1988)

Абдуллин Ришат (1916-1988) - әнші (баритон). ССРО халық артисі, Қазақстанның халық артисі, мемлекеттік сыйлығының лауреаты. Алматы музыкалық техникумын (қазір музыкалық училище), Мәскеу консерваториясы жанындағы Қазақ студиясын (А.И.Вишневскийдің класы) бітірген.

Tолығырақ

 

 

Алмас Алматов(1957ж.)

Алматов Алмас - домбырашы, жырау. 1957 жылы Қызылорда Қаласында туған. Алматовтың әуендік ортасы ұлы Қорқыт пен оның ізбасарлары Рүстембек, Көшеней, Бидас өмір сүрген мекен. Композитор М. Қалауов пен танымал фольклоршы, профессор А. Қоңыратбаевтан оның дәріс алуы творчестволық қалыптасуына ерекше ықпал етті. Қазақстан Жастар Одағы сыйлығының лауреаты. А. Алматовтың ұланғайыр тақырыпты орындаушылық өнері бүгінде елімізден тыс шетелдерге де танымал.

Tолығырақ

 

 

Шанақ Ауғанбаев(1912ж.)

Ауғанбаев Шанақ - сыбызғышы. 1912 жылы Шығыс Қазақстан облысында туған. Сыбызғыда ойнауды бала кезден бастаған. Оның алғашқы ұстазы белгілі сыбызғышы Шерубай. Ол Шанақтың творчестволық тұлға ретінде қалыптасуына үлкен ықпал етті және күйлерді орындау жөніндегі өз өнерін табыстады.

Tолығырақ

 

 

Қаршымбай Ахмедияров(1946ж.)

Ахмедияров Қаршымбай - күйші, композитор. Қазақстанның халық артисі, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, “Парасат” орденінің кавалері. 1946 жылы Гурьев облысында туған. Алматы консерваториясын, халық аспаптар факультетін (К. Мұхитовтың класы бойынша) бітірген. Ол домбырашы, концертмейстер, Құрманғазы атындағы қазақтың академиялық халық аспаптар оркестрінің көркемдік Кеңесінің мүшесі.

Tолығырақ