Шыдамдылық және оны тәрбиелеу әдістемесінің негіздері

 

ортақ шыдамдықтың дамуының 2.2 әдісін

 

Ортақ шыдамдық спортшыға мүмкіндікті  айлап-жылдап орында- жұмысты қамсыздандырады, не кесімді барлық органның және бойдың жүйесінің биік функциялық зейінімен. тап сол сара баптың рөлін ара ортақ шыдамдықта анықтайды, сияқты ең маңызды шарттың үшін жаттығу үдерістің жаса- үшін және сияқты базаларды үшін шыдамдықтың кейінгі дамуы үшін, бірақ уже ара астам мықты жұмыс [12].

 

Ортақ шыдамдықтың дамуының негізгі әдістерімен: болып табылады

 

1.         Слитного(толассыз) жаттығудың әдісі желқабаз және  айнымалы ашықтықтың жүгімен;

 

2.         Повторного  ара қашықтықтың жаттығуының  әдісі;

 

3.         Ауқымның  жаттығуының әдісі;

 

4.         Ойынның  әдісі;

 

5.         Жарыстың әдісі.

 

Біркелкі әдіс жұмыстың толассыз длительным режимімен біркелкі жылдамдықпен немесе мехнаттармен сипаттайды. Бұл ретте  айналысушы тапсырынды жылдамдықты, серпінді, түпкілікті шапшаңдықты, мехнаттың  аумағының, қозғалыстың амплитуду  сақтауға тырысады. Жаттығу жас, және ең көп ортаның ашықтығымен орындалу біледі.

 

Айнымалы әдіс жүктің дәйекті варьированием  ара жүріс толассыз жаттығу(айталық, бәйгелер) жолымен оқтаулы өзгерістің жылдамдықтың(анда-санда осы әдіс жылдамдықтың немесе "фартлек" ойынының әдісі аталады), шапшаңдықтың, қозғалыстың амплитуды біркелкіден деген ажыратылады, мехнаттардың және т.п.

 

Ара қашықтықтың әдісі(повторного әдістің разновидность) жаттығудың орындалуын стандарттымен көздейді және айнымалы жүкпен және демалыстың қатал дозированными және ілгері жоспарла- ара қашықтықтарымен.

 

Ауқымның жаттығуының әдісі  жаттығудың орындалуын ша толассыз немесе ара қашықтық жұмыстың үлгісіне түрлі  бұлшықет топ және функциялық жүйелерге  деген ықпал ет- көздейтін. Әншейін  ауқымға айналысушы 1 3 ретке дейін өт- 6-10 жаттығу("бекеттердің") тықпаланатын.

 

Жарыстың әдісі жаттығудың орындалуын ара пішін жарыстардың көздейді. Сол бір мүдденің және қызметтің  белсендіруінің стимуляциясінің нұсқаларынан қондырғымен айналысушылардың жеңіс  немесе биік нәтиженің табысына каком-либо физикалық жаттығуда при жарыстың жөн-жосықының сақта-.

 

Ойынның әдісі шыдамдықтың дамуын ара үдеріс ойынның көздейді, қайда  жағдайдың түпкілікті өзгерістері, сезімпаздық өмір сүреді.

 

Ана немесе өзге әдісті шыдамдықтың  тәрбиесі үшін пайдалана, бас-басы ретті жүктің нақты параметрлерін анықтайды [17].

 

 

III глава. Арнаулы шыдамдықтың  тәрбиесінің әдістемесі

 

, күштің, үйлестіктің және т.д.  әдейі даярлаушының жаттығуы  болып табылатын арнаулы шыдамдықтың  дамуының тиімді тәсілімен жылдамдықтың, т.е. жаттығу ара спорт өз көрініс; арнаулы жаттығу к жарыстарға деген ара затрудненных,, жеңілдікті және әдеттегі асқынған шарттарда орында-, барынша жақындат- ша пішінге, құрылым және әсердің өзгешеліктерінің на бойдың функциялық жүйелерін, төл жарыстың жаттығу және общеподготовительные ақы-пұл [12, 17].

 

арнаулы шыдамдықтың көрінісінің  көпшілігі арада маңызды шарада бойдың анаэробтық мүмкіндігінің дамуының деңгейімен кесімді, үшін ненің көрінген жаттығуды пайдалан-, ішіне ал- бұлшықет үлкен топ функционирование және орындау қой- мен межелі жұмыс және околопредельной ашықтық.

 

Бойдың анаэробтық мүмкіндігінің  көтермелеуі үшін келесі жаттығуды  пайдаланады [2, 8]:

 

1.         Анаэробтық  зейіннің алактатных көтермелеуіне  көбіне способствующие жаттығу. Жұмыстың ұзақтығы 10-15 мен, ашықтық ең көп. Жаттығу повторного орындалудың режимінде пайдаланылады, топтамалармен;

 

2.         Параллель  жетілдір- алактатные және лактатные  анаэробтық зейіндерді қоятын  жаттығу. Жұмыстың ұзақтығы 15-30 мен, 90-100% ашықтығы барынша жетімдіден;

 

3.         Лактатных  анаэробтық мүмкіндіктің көтермелеуіне  способствующие жаттығу. Жұмыстың  ұзақтығы 30-60 мен, 85-90% ашықтығы барынша  жетімдіден.

 

4.         Параллель  жетілдір- лактатные анаэробтық  және аэробиялық мүмкіндіктерді қоятын жаттығу. 1-5 миннің, 85-90% ашықтығының жұмысының ұзақтығы барынша жетімдіден.

 

 

При шыдамдықтың дамуының ұмытпау  тиіс, не бір және баяғы жаттығу, көбіне циклдік мінездің, әртүрлі  ашықтықпен орындау болады. Сәйкес мен осы оның орындалуының межелі уақыты от нескольких секундтың өзгеру нескольких сағатқа дейін болады. Қажудың(ал демек, қарамастан және шыдамдыққа) тетіктері осы уақиғаларда түрлі болады, сол және, бойға деген көрсететін талаптар байыпты түрлі болады. ал сол значит, не при жүктің дәлмөлшерлеуінің үшін шыдамдықтың жетілдір- үшін при біркелкі бұлшықет жұмыста из мезгілдіктің ара қашықтығының зонасының білімдерінен деген аралап шықу тиіс үшін жылдамдықтың жүгінің нормалауы үшін при қимылдатқыш қызметтің ашықтығының ұйғарым, қарамастан және байланысты мен осы физикалық жүк салыстырмалы алымдылық(ашықтықтар) зона, 1 сурет қасқайт-. Нешінші тұңғыш рет бәсіре В.С болды. Фарфелем [1, 2].

 

Рис. 1. Алымдылықтың зоналары және физикалық  жүктің энергетикалық үдерісінің үлесі

 

I - ең көп алымдылықтың зонасы

 

II - субмаксимал алымдылықтың зонасы

 

III - үлкен алымдылықтың зонасы

 

IV - желқабаз алымдылықтың зонасы

 

 

Ең көп алымдылықтың зонасы

 

жұмыстың межелі ұзақтығы 15-20 секунд, бұл араның зу ет- в 20-50 м мен ең көп жылдамдықпен және мынадай мінездің жұмысы тағайынды энергозатраты - қайраттың шығынының соң 1 мен шегінде до 4 қоректілікке дейін емес превышает бірдейлен- көрсет- кел-. ЧСС 190 миннің уд/жету біледі және астам, бұл тотықтырғыш үдерістің анаэробтық мінезін анықтайды. Қарамастан және из осы тиіс, не нервно-мышечная қызмет почти оттексіз шарттарда(оттектің потребление үшін уақыт жұмыстың аз және ша қатынас к оттек сұранысқа төмендегі 1/10, при үлкен оттек қарызда до 8 л) өтіп кетеді. Қарамастан және при мынадай жұмыста тамыр жүктің дәлмөлшерлеуінің информациялық көрсеткішімен болу тоқтайды. Маңызды мағынаны мында қанның және оның құрамының(лактата сүттің ащылығының мазмұны) реакциясының көрсеткіштері иемденеді. Лактата шоғырлануы қанда шағын, меньше 4,0 ммоль/л. Сияқты правило, жаттығу повторного орындалудың режимінде пайдаланылады, топтамалармен. Ввиду айтылмыш жұмыстың өткіншілігінің басты энергетикалық резервпен анаэробтық үдерістер(фосфагенов - КрФ(айрықша оның, иметь керекке кесек-кесек босалқы қорларларды, т.к. оның тарамдауы - сол АТФ ресинтеза аспа-жалап жолы) және АТФ, анаэробтық гликолиз(босатып ал- қайрат при моносахаридтың анаэробтық тарамдауында), қамдады ресинтеза жылдамдығы АТФ) болып табылады, ал функциялық резервпен - жүйкенің орталығының зейіні қолда- белсенділіктің биік шапшаңдығын.

 

Шыдамдықтың ең жіті дамуы алымдылықтың айтылмыш зонасында ортаның мектептің  возрасте(14-16 жас - бас ұлдардың және 13-14 жас - бас қыздардың) болып жатады.

 

Демалыстың ара қашықтықтары бәйгенің жаттығуының арасында 2-3 келу біледі мни, ал топтамалардың арасында - 4-6 мин. демалыстың кездері жаттығу бұлшықеттің босаңсытуына толады, тыныстың жаттығуымен алмалайтын жүріспен, және т.п. Белсенді демалыс бойдың қалпына келтір- кейінгі жұмыс үшін тездетеді. Санның талғамының бәйгелердің жаттығу топтама және топтаманың санына ша самочувствию анықталады, т.е. функциялық күйге. Мында педагог екі негізгі көрсеткішке деген бағдарлау: ЧСС және шабыстың жылдамдығының біледі. Бас школьников жүктің повторное орындалуы при жүректің қысқарт- жиілігінде 115-120 ұсыну болады миннің уд/және тоқтат- жаттығу при жылдамдықтың төмендет- шабыс орташа до 70-75% ең көптен [1, 2, 8, 12].

 

субмаксимальной алымдылықтың

 

зонасы жұмыстың, от 20 секундтың  до 5 минутқа дейін, бұл зу ет- на ортаның  араларына(400 м, 800 м, 1000 м, 1500 м) және мынадай мінездің жұмысы тағайынды энергозатраты қайраттың шығын соң 1 мен без алымдылық төмендет- айқында- бірдейлен- көрсететін шегінде 0,6-4 калории кел- межелі ұзақтық. Жаттығудың алымдылығы 85-95т ең көп превышать керекке. ЧСС мин уд/180-190 зонада болады, бұл окислительных үдерістің анаэробно-аэробный мінезін анықтайды. мынадай жұмыс энергообеспечения анаэробно-гликолитического тетігінің мүмкіндіктерімен және жүйкенің орталығының шыдамдығымен к жіті жұмысқа ара шарттар кислорода мінінің сипаттайды, бірақ басты физиологической жүйемен ара осы зонада - кардио-респираторная жүйе болып табыл-. Жұмыстың орындалуы кислородной қарыздың үдеуімен сипаттайды, кислородного сұраныстың асыра сілтеуімен над шын мәнісінде оның потреблением(қатынас кислорода потребление кислородному сұранысқа 1/3 кислородного қарыздың аумағына до 18 л) және при осы жұмыста лактата шоғырлануы қанда 8,0-15 ең көп және более ммоль/л.

 

Сенситивными кездермен шыдамдықтың  дамуы үшін алымдылықтың айтылмыш зонасында 10-11 жастың және 15-17 жастың возраст - бас ұлдардың саналады, қарамастан және 9-10 жас және 13-14 жас - бас қыздардың.

 

Шыдамдықтың дамуының негізгі ақы-пұлдарымен субмаксимальной зонада топтама  және ациклического мінездің(айталық, шабыс, сілтеп қал-) жаттығуы болып табылады. Жаттығу қосымша ауырлық түсір- орындалу біледі, бірақ ұзақтықтың және қайталаушылықтың санының дәлде-.

 

Дамудың басты әдісімен ашып-жарып  тапсырма бер- аумақты және жүктің көлемін  қой- қатал ретте- жаттығу болып  табылатын. Жаттығу қайыра орындалу біледі немесе толассыз топтамалармен және ішіне ал- жаттығу әртүрлі биомеханической құрылыммен. Демалыстың ара қашықтықтары ара тәуелділік от қолдан- тіл табудың ша длительности түрлі. Сияқты правило, олар 3 до 6 мин. келу біледі жаттығудың повторное орындалуы немесе жаттығудың топтамасының при ЧСС 110-120 басталуға керек . . Жүктің қайталаушылықтарының арасында жаттығу демге, мышц саябырландыр- пайдаланылады, жаттығу қозғалшықтықтың дамуына буындарда.

 

Дамыт- шыдамдық субмаксимальных жүктің зонасында целесообразно кейін жаттығу қозғалыстың, тәлім-тәрбиенің үйлестігінің дамуына қозғалыстың әрекеттерінің, қашан бой алғы қажыт- фазе болады. Сол белгілі қысқарт- әсердің уақытын па бой жаттығу субмаксимальной зонада қояды және іске аспа- разминки. Бұл ретте жаттығудың ұзақтығының, оның санының, демалыстың ара қашықтықтары ша длительности және мазмұнға олардың арасында соотнесены мінезді предшествующей жұмыс болуға керекке [1, 2, 8, қарамастан

 

Укен алымдылық

 

Жұмыстың ұзақтығы орташа 3-5 до 10-30 мин. келеді жүктің аумағы ашықтықтың диапазонының от 60-65о 70-75т ең көп(шабыс, жүз-, шаңғы және п. т. жүріс) анықталады. ЧСС мин уд/160-180 зонада болады, бұл окислительных үдерістің аэробно-анаэробный мінезін анықтайды. Жұмыстың орындалуы кислородной қарыздың үдеуімен сипаттайды, кислородного сұраныстың асыра сілтеуімен над шын мәнісінде потреблением оның(қатынас кислорода потребление кислородному сұранысқа(5/6), кислородного қарыздың(до 12 л) аумағына) және при мынадай жұмыста лактата шоғырлануы қанда 4,1-8,0 ммоль/л үлкен. Жұмыс кесек-кесек араның(3000 м, 5000 м, 10000 м) жеңуімен орындалады және мынадай мінездің жұмысы тағайынды энергозатраты - қайраттың шығынының соң 1 мен көрсетеді шегінде 0,4-0,5 кел- При мынадай жұмыс физиологические резерв жалпы баяғы, не және при субмаксимальной жұмыс және сипатта- ең көп мүмкіндік тетік аэробиялық энергообеспечения(арқасында углевода(глюкозы) окисления назар аудар-), ал демек, ең көп мүмкіндік(околопредельными) жүйе дем және кровообращения, үйлесімді перераспределение қан, резерв су және тетік физической терморегуляции. егер при ең көп және субмаксимальной алымдылықтың жүктерінде мышц энергетикалық әлуетінің қалпына келтір- көбіне в кез қалпына келтір- болып жатса, сол при үлкен алымдылықтың жүктерінде көбіне барысында жұмыстың. Бір мен ана айтылмыш алымдылықтың жұмысы арада маңызды дәрежеде анаэробные үдерістерді активизирует және в бірінші кезекті анаэробно-гликолитические, ал да метаболизм жиров. 

 

Сенситивными кездермен шыдамдықтың  дамуы үшін алымдылықтың айтылмыш зонасында  болып табыл- возраст бас ұлдардың - 8 11 жасқа дейін және 15 17 жасқа дейін, бас қыздардың - 9 12 жасқа дейін және 13 14 жасқа дейін.

 

Ша жаттығудың өзінің әсерінің шақыртуға керекке  ЧСС және легочной ауаны жаңартудың маңызды көтермелеуін. Ара тәуелділік от возраста ЧСС 180-200 мин уд/жету біледі, ал мин 40-80 л/демінің минуттың көлемінің при демнің жиілігінің 45-60 топтама/мин.

 

Шыдамдықтың дамуы қатал ретте- жаттығудың және ойынның әдістерімен жүзеге асады. Соңғы арқасында көтеріңкі эмоциональности  жет- жұмыстың үлкен көлемін қояды. Жаттығу орындалу біледі қайыра ұзақтықпен мин до 6-8 мин. повторное орындалу до 110-115 мин және демнің минуттың көлемінің уд/дейін бастапқы аумақтың 110-120т деңгейінің при табыс жүректің қысқарт- жиілігінің жүзеге асады 3-5 және демалыстың ара қашықтығының. Бір мен ана жүктің орындалуының повторный режимі жиі ша шығындарға педагогика ақталмаған болады. Сол себептен шыдамдықты кесек-кесек жүктің зонасында дамытады, сияқты правило, соңында сабақтың негізгі бөлігінің бас рең бойдың алғы қажыт-. Сол жаттығудың орындалуының ұзақтығын 1,5-2 мин дейін төмендету қояды және қысқарт- демалыстың ара қашықтықтарының, жаттығуды демге жүріс немесе малоинтенсивным шабыспен ішіне аламын. Бөлек-бөлек зонаның жүгінің алмала- легкоатлетических кәсіптерде пайдаланылады, дербес жағдайда, при кроссовой дайындықта. Барысында лыжной дайындықтың жүктің алмала- үлкен және умеренной ашықтықтың зонасында қолданады [1, 2, 8, 12].

 

Умеренной зонасы

 

Жұмыстың ұзақтығы орташа 30-40 миннен до 1,5 ч келеді және астам, мен ашықтықтың жүгінің аумағымен от 60-65% ең көптен, бұл ұзақ жұмысқа циклдік жаттығуда(айталық, длительная жүріс, кроссовка шабыс, лыжные марштар) сәйкеседі. жұмыстың айтылмыш алымдылығы ЧСС белсендіруін ара диапазонда от 130-140 до 160-170 миннің уд/шақыртады, сәйкесінше және өкпенің ауаны жаңартуы от 12-14 миннің до 40-45 л/дейін ара кесек-кесек диапазондарда айтқанынан қайтады, бұл тотықтырғыш үдерістің аэробиялық мінез анықта-. Жұмыс үйлесімді әрекеттестікпен демнің және қанайналымның жүйесі, оның взаимосогласованностью қимылдатқыш әрекеттің құрылымымен сипаттайды. қарамастан және в күш осы салыстырмалы абатшылықпен ара оттек сұраныстың(шағын до 4 л) және шын мәнісінде оның потреблением(1/1) арасында, арамен ыдыра-(сүттің ащылығының деңгейі қанда ара түп жұмыстың өсіп келеді, ендігәрі 2,5-4,0 ммоль/л өзгермейді) азық-түлігінің білімінің жылдамдығымен және оның тотықтырғыш жоюының жедеғабылдығымен ие бол-. Жұмыс кесек-кесек жеңумен орындалады және асқын кесек-кесек аралардың(20 километр, 30 километр, 42 километр 195 м(марафон), 20 километрге деген спорт жүріс, 50 километр, 100 километр) және мынадай мінездің жұмысы тағайынды энергозатраты қайраттың шығынының соң 1 мен көрсетеді шегінде 0,35-0,3 қоректіліктің кел-.. жұмыс аэробиялық үдерістермен мен анаэробтық үдерістің аз белсендіруімен, ЦНС шыдамдығының шектерімен, гликогеннің босалқы қорларларының және моносахаридтың(көмірсудің демінің зонасы), бірақ при моносахаридтың шығынының қамсызданады энергообеспечение из майдың(майдың демінің зонасы) тотықтандыруынан деген проистекает және, при күйзелісте қарышты қатайатын глюконеогенеза үдеріс. Мынадай жұмыстың длительного қамсыздандыруының маңызды шарттарына және судың резервтерін апарады, қарамастан және тұздардың, қарамастан және физикалық терморегуляции үдерісінің тиімділігі.

 

Алымдылықтың айтылмыш зонасында, шыдамдық тиімді бой барлық мектептің  возраста дамиды. Бір мен ана наибольшего нәтиженің бас ұлдардың шығару болады ара возрасте 8-11 жастың және 14-16 жас. Бас қыздардың шыдамдықтың жіті дамуының возрастные кездері желқабаз зонада азырақ айқын бақыланады, алайда есептеу болады 8-9 жастың возраст, 11-12 жас және 14-15 жас педагогикалық әсер үшін ең перспективалы.

 

Бас функциялық белсенділіктің параметрінің аумағының кіші школьников бірнеше  биік, еш бас старшеклассников, биік олар және бас қыздардың ша салыстыр- мен ұлдармен.

 

бір из айтылмыш зейіннің дамуының өзгешеліктерінен жаттығудың длительного орындалуының, қажетті взаимосогласованность ара органның және бойдың құрылымының қызметінде қамсыздандыру қой- зары болып табылатын, на қайраттың астам тиімді бастау деген ауыс-, к монотонной жұмыс деген икемдел-. Аралап шық- из осы, қимылдатқыш әрекеттің игерушілігі жас ашықтықпен алғы немесе компенсированного қажудың фазасында емес ылғи педагогикалық адалда-. Сол себептен баста сабақтарда дене тәрбием оқыту целесообразно шабысқа, жүріске шаңғыларда ауудың қажетті жылдамдығымен. Ал кейін түрінде үйдің тапсырмаларының көбейт- жұмыстың, оның орындалуының ұзақтығының өсір- көлемін [1, 2, 8, 12].