Корпоративный доходный налог

    Корпорациялык табыс салығы бойынша преференцияларды колдану мерзімі жогарыда аталган куннен бастап кунпзбелт бес жылдан аспауга тшс және ол әрбір жекелеген жағдайда кызмет турлерше және тіркелген активтерге инвестициялардыц келемше карай айкындалады. 
 

    Преференциялардьщ цолданылуын тоцтату.

    Преференциялардыц колданылуы келюімшартта керсетшген мерзімде токтатылады не мундай мерзім бггкенге дешн токтатыл) мумкш.

    Преференциялардьщ колданылуын мерзімшен бурын  токтату: тараптардыц келіСіМі бойынша жузеге асырылуы, сондай-ак К,азақстан Республикасыныц инвестициялар туралы зандарында белгшенген жағдайларда оны тараптардыц әркайсысы біржак тәрпппен жузеге асыруы мумкш.

    Преференциялардьщ колданылуы мерзімшен бурын токга- тылган кезде салык төлеуии салыктарды төлейді және осы Ко- ; деке пен К,азақетан Республикасыныц зандарында белгшенген тәртшпен жауапты болады.

    Дамыган мемлекеттердегг  корпорациялык, табыс  салығы

    Улыбритаиим мемлекетшде корпорация салығыныц ста касы - 35-33 пайыз. Шагын бизнестеп компанияларга 25 пайь мелшерінде темендетшген ставка колданылады. Мунай вне кәабшдеп компанияларга арнайы салық режим і бектлген. Олар мунайдыц корпорациялык салығын (реігоМит геуепие іах) 7.5 цайыздык ставкамен төлейДі. Сондай-ак, олар корпорациялык табыс салығынан баска, тагы екітөлемдітөлейдк

    а) і982 жылдыц і-ии наурызына дейш лицензия алган компа- ннялар і2,5 пайыздьщ ставкамен  роялти төлейдь

    ә) мунай табыстарына салынатын салык і975 жылы енпзшд!. і>ул салықәрб]р кеншисе, оныц казбасынын келемшен тәуелаз са- лынады. Салыкты алу жауапкершшп мунай табыстарына салык Силу баскармасына жуктөлген.

    Германия мемпекепинде корпорация салығыныц ставкасы » 40 пайыз. Салық токсан сайын бірдей улеспен белшш, төленеді. Жыл соцында салық декларациясы непзшде бюджетпен тольщ (?сеп айырысу журпЫледь Корпорациялык салық бойынша декла- МЦия салық органына есепп жылдан кешнп жылдыц 3і-ип мамы- рына дейш тапсырылады.

    Канадада корпорация табысына салынатын салық федералдьщ резне провинцияльщ бюджет Кірісше туседь Федералдьщ та- бме салығыныц ставкасы Канада зацымен і2 және 28 пайыз Й&лшерщде барлык провинцияларга біртутас болып бектлген. Овдеу онеркәсібіндегі кәсшорындар уппн федералдьщ табыс пшмгыныц ставкасы 23 пайыз молшерінде белгшенген.

    Францияда корпорация пайдасына салынатын салық кәсш- чрындардыц жылдың таза пайдасына салынады. Кәсйюрынныц *ійлдьщ таза пайдасы өндіріс процесшде алынган табыстары мен шыгындарыньщ айырмасы непзшде аныкталады. Негізгісалық еганкасы - 34 пайыз. Жекеленген жағдайларда 42 пайызга дейш *0і арылайды. Жерден және багалы кагаздардан алынатын пайдага іі^-24 пайыз аралыгындагы ставка колданылады.

    И пиния да заццы тулгалардыц табысына салынатын салыкты | »ч аумагында жумыс жасайтын барльщ заццы тулгалар төлейщ. Ц'-кльщ салу объектіСі болып компанияныц белшбеген пайда I %урііщегі таза табысы саналады. Ол ез кезепнде компанияныц «Нынтык табысы мен ещцрю процеензде жумсалган шыгындардыц | Щырмасы ретінде аныкталады. Жиынтық табыска негізгі кызмегп учеге асырудан тапкан барльщ табыстары жатады. Салықі983

    жылдан  бері 36 пайыздьщ пропорционалдьщ ставкамен  толенедь Оган дейш 25 пайыздьщ ставкамен  толенген болатын. Бұдан баска да ею арнайы салык ставкалары колданылады. Багалы кагаздармен жумыс жасайтын каржы және холдингпк компаниялар 7,5 пайыздык, кагынасу улесінің 50 пайызын мемлекет құрайтын компаниялар мен уйымдар 6,25 пайыздьщ ставкамен табыс салығын төлейдь Залалдары 5 жыл мерзімге аударылады.

    Швецияда корпорация пайдасына салынатын салыкты коммер- цияльщ кызмегпен айналысатын барльщ акционерлис когамдар, коо- перативтер, шетөл шмпаниялары 30 пайыздьщ ставкамен гелейдк

    Данияда корпорация пайдасына салынатын салық 34 пайыздьщ ствакамен алынады.

    Жаттияныц занды тулгалардан алынатын табыс салығы бизнестщ дамуымен бірге калыптасып, дамыды. Кәсшорындар мен уйымдар таза пайдадан 34,5 пайыз молшерпще мемлекет- тік табыс салығын і,67 пайыз мелшершде префеюуральщ табыс салығын, 4,і2 пайыз мелшершде калальщ (аудан, поселка) табыс салығын төлейд!. Шагын бизнеске 28 пайыздьщ ставкамен салық салынады.

    Бельгия және Панама мемлекеттертде кайта оцдеу енер- кәсібіндегі, орман шаруашылыгындагы компанияларга жецш- детшген, ал мунай енеркәсібіндеп компанияларга жогарылагылган ставкамен салық салынады.

    Корпорациялык, табыс салығы бойынша аванстьщ төлемдер: есептерд'і2006 жылы беру Алдымен, тусшиеп болу ушш бірнеше жылдан бері кызметш журпзш келе жаткан тұрақты кәсшорынныц мысалымен жағдай- ларды карастырайык.

    Салықтөлеушшердщ  бул санаты ушш 2006 жылга корпорациялык табыс салығы бойынша аванстьщ төлемдердщ сомас агымдагы салық кезеці уппн корпорациялык табыс салығы! болжамды сомасын непзге ала отырып, егер салық зацнамасы езгеше кезделмесе, еткен салық кезещ ушш аванстьщ төлемд сомаларыныц есебшдеп аванстьщ төлемдердш орташа айл^іесептөлген сомаларынан кем емес болып есептеп шыгарылады.

    II БвШМ. Табысца салынатын  салықтар ♦ і3і

    Салык төлеушшердщ назарын бірден мынаган аудару кажет - «егер осы бапта езгеше кезделмесе» аныктамасы баяндалган шарттардыц орындалуын кездейдь Оган сәйкес еткен салык кезещ уппн корпорациялык табыс салығы бойынша декларацияда корсетшгеніС жузшдеп салык мшдеттемесшщ сомасы еткен салык кезеці ушш аванстык төлемдер сомаларыныц есебшдеп ипанстьщ төлемдер сомаларынан асып кеткен кезде, салык төлеупп еткен салык кезещ уппн корпорациялык табыс салығы бойынша декларацияда керсетшген іС жузшдеп салык Міндетгемесі мел- шерш непзге ала отырып, декларация тапсырганнан кейшп кезец уипн аванстык төлемдер сомаларын есептеуге міндетті.

    Сейтш, салык төлеушшердщ осы санатына қатысты агымдагы жылдыц 20 кацтарына дежн салык органына декларация тапсырган- I I дейшп кезец шпнде бершетш і0і.0і-нысандагы корпорациялык іабыс салығы бойынша аванстык төлемдер сомалары есебшщ корсетюш! агымдагы салык кезеціндеп аванстык төлемдердщ ссептөлген орташа айлык сомасынан кем болмауга тиіс.

    Мысал, егер 2005 жылы кәсіпорын аванстык төлемдердщ 4 700 МЫН гецге сомасына есептесе онда 2006 жыл ушш і0і.0і -нысанда кврсетшетін аванстьщ төлемдердщ сомасы іі75 мыц тецгеден кем ■олмауга тиіс (4700000:і2x3).

    Салық кезеці, біздщ жағдайда 2005 жыл ушш декларацияныц жасалуына карай салықтөлеушще накты есептөлген корпорациялык табыс салығы аванстык төлемдердщ мшпмделген сомалары Мірсеткіштер>нен кем, соныц децгешнде болатын немесе олардан «сын тусетш жағдайлар кездеседі.

    Егер  алгашкы екіжағдай орын алатын болса, онда декларация пшсырганнан кеЙінгі аванстык төлемдердіц сомасын салык төлеупп корпорациялык табыс салығыныц болжамды сомасына орай, Мрак 2005 жыл есептөлгеннен кем болмайтындай етш есептейді.

    ' Дсмек, декларация усынганнан  кеЙін тапсырьшатын і0і.02-ны- НрНдагы аванстык төлемдердщ есебінде 3 525 мыц тецгеден (4 700 мыц тецге - іі75 мыц тецге) кем болмайтын сома керсетшуі тиіС.

    Егер  декларацияда калыптаскан керсетиш мәлімдеген аванс-^: ^К төлемдерд^ц келемнен асып туссе, айтальщ 2005 жылдыц ^прытындысы бойынша салықтөлеупп корпорациялык табыссалығын 5 200 мьщ тенге сомасында есептесе, онда салык төлеупп декларация тапсырганнан кешн бюджетке төленетш аванстык төлемдердщ керсетюшш дербес аныктауга кукылы, алайда ол корпорациялык табыс салығы бойынша декларацияда корсетшген накты салык мшдетгемесшен кем болмауга тшс. Булжағдайда і0і.02-нысанда 4 025 мыц тецгеден (5 200 мыц тецге — іі75 мыц тецге) кем болмайтын сома керипс табуга тшс.

    Салық кезещнщ корытындысы бойынша  залал шеккен не- месе салық салынатын табысы болмаган салықтөлеушшерге келетш болсак, онда і0і.03-нысанындагы есепп толтыру және усыну женшдеп мшдеттеме колданылады. Бул ретте салықтөлеушшердщ аталган санаты К,Р Кдржы министрл^п Салық комитетшщ і0.08.2004 ж. №НК-УМ-08-і-і8/6503 хатында баян- далган тусіНДірмеге сәйкес декларация тапсырганнан кешн төленуге тшс аванстык төлемдер сомасын алдыцгы салық кезеці ушін аванстык төлемдер есептершдеп орташа айльщ аванстьщ төлемдер сомасынан кем етіП керсетуге кукылы болады.

    Жекелеген салықтөлеушшерде еткен салық кезещнде те- мендегщей жағдайлар орын алганда декларация тапсыруга деЙіН аванстык төлемдер сомасын есептеп шыгару ушш базаны калай' дурыс аньщтау керек деген сурак туьщдайды.

    і-жағдай.Салық твлеушг 2005 жылы 5 000 мьщ тецге\ мелшершде аванстык, төлемдер сомасын есептей отырып, і0і.0і нысандагы есептг усынды. Декларация тапсырылганнс кешн усынылган і0і.02-нысанныц керсеткгштерг нелге тец. Мундай жағдайда 2006 жылга арналган і0і.0і-нысандагы есепте | аванстьщ төлемдердщ сомасын цалай есептеп шыгару керек?

    Булжағдайда есептеуд! мынадай жолмен журпзу керек:

    (5 000 мыц тецге + 0 = 5 000 мыц тецге  :і2 х 3 = і 250 мы» тецге), муныц езіСалық кодексшщ і26-бабындагы 2-тармагыг ережелерімен белгшенген.

    Жогарьща  келтіршген барльщ жағдайларга қатысты аталг баптыц 6-тармагыныц ережелері колданьшады, мундайда корпс рацияльщ табыс салығы бойынша декларация тапсырылганна кейш төленуге тию аванстьщ төлемдер сомаларыныц есебін са төлеупп декларацияны тапсырган куннен бастап жиырмакрп шшде, б^рак есеггпк салык кезещнщ 20 сәу^ршен кеннкпрмей табыс етеді. Б^рқатар жағдайларда салык толеупп, салык кезещнщ цорытындысы бойынша корпорациялык табыс салығы бойынша декларацияныц кашан тапсырылганына карамастан, декларация тапсырганнан кешнп кезецге аванстык төлемдердщ есебш тапсыруга арналган тупкшкп мерзим агымдагы жылдыц 20 сәуірі болады деп шатасады.

    Еске  сала кететш жайт - әрбхр салықтөлеушшщ дек- парацияны цашан тапсырганына царай аванстьщ төлемдер сомасыныц есебш тапсыруга арналган взшдт бацылау куні пайда болады.

    2-жағдай. «Квк-мардан»ЖШС-\2005жыл ушш декларацияны 2006 жылгы 2 наурызда тапсырды. Декларацияны тапсырганнан ншшнгг аванстьщ төлемдер есебш беруд'щ цай мерзгмг осы ЖШС I и/ін шект\ болып табылады?

    Зацнамага сәйкес декларация тапсырган куннен бастап киырма жумыс куншщ шшде аванстык төлемдер есебш тапсыру М»ндеті кезделгенш назарга алсак, онда бул ЖШС упин шекп мср'нм агымдагы жылдыц 3і наурызы болып табылады. ^; 3-жағдай. «Нурст» ЖШС-і 2005 жыл ушш декларацияны  006 жылгы 29 наурызда тапсырды. Декларация тапсырганнан м-йшп аванстык төлемдер есебш берудщ кай мерзімі осы ЖШС уппн шекп болып табылады?

    Егер  декларация 29 наурызда тапсырылса, онда белгшенген «имрма кундік шектщ 25 сәуірде аякталатынына карамастан, «м |ык төлеупп ушш булжағдайда шекп мерзім 2005 жылгы ?0 соуір болып табылады.

    Жацадан құрылган уйымдарга қатысты Салык  кодексшщ и'0-бабыныц 7-тармагында кезделген  талаптар шешупп болып Яылады, оган сәйкес салык төлеушшердщ бул санаты құрылган нуниен бастап жиырма жршс куш шпнде салык кезещ іішнде снуге тшс аванстык төлемдердщ болжамды сомасыныц есебш >К органына табыс етуге міндетті. Бул реттеі0і.04-нысан ырылады.

    Салықтөлеушшердщ  назарын салык, есептШгт тапсыру месте  аударайьщ.

    Атап айтканда, корпорациялык, табыс салығы бойынша декларация мен аванстьщ төлемдер сомасыныц есебг.

    Егер  салық зацнамасында салык салу объектшері болган жағдайда бірқатар салыктар (мулш салығы, жер салығы, келж құралдары салығы, акциздер) ушш есептшжтер тапсыру кезделсе, ал олар болмаган жағдайда салык есептШп (толтырылмаган бланкгер) тапсыру козделмесе, онда корпорациялык табыс салығы ушш есептЬикті тапсыру, мазмунына карамастан, зацнамада белгшенген мерзімдерде міндетті шарт болып табылады. Бул ретте Салык кодекс шщ 68-бабыныц 4-тармагына сәйкес салык декларациясында және есеп-киса- бында керсетшуге тшсті белгЫ б!р деректер болмаган жағдайда, оган уәкшетп мемлекеттж орган белгшеген тшсп қосымшалар табыс етшмейтшш ескеру керек.

    Шаруашылык  журпзупн субъектще салык кезещнщ  шпнде каржы-шаруашылык кызметгщ керсетюштерш есіретш, сондай- ак кемггетш жағдайлар болуы мумкш. I

    Осы езгерютерге шугыл бешмделу ушш  Салык кодексшщ і26-бабыныц 8-тармагында салык төлеупп салык кезещ йшнде, еткен салык кезещ ушш декларация тапсырганга дейш төленуге тшс аванстык төлемдердщ сомаларын қоспаганда, тузетудщ себептерш жазбаша непздей отырып, салык кезещнщ алдагы айлары ушш аванстык төлемдер сомаларыныц тузетшген есебш беруге кукылы деп кезделген.

    Әрбгр салық толеуш; аванстык, төлемдерд 'х жоспарлау және бюджетке твлеу мәселесте вте муцият болуга тшс.

    Муныц езі аванстык төлемдер керсетюштерш дурыс жос- парламаганда, атап айтканда, оларды жасанды турде темендеткенде { декларация бойынша накты есептөлген корпорациялык табыс салығыныц сомасы аванстык төлемдердщ едәуір есуше алы келш, ол асып тусу сомасына әюмшшк санкцияларды колдаг әкеп соктыратын жағдай туындауы мумюн. Аванстык төлемдер есептеу каншалыкты мукият жоспарланганмен, тек накты альн нәтиже гана бюджетке төленуге тшс корпорациялык табы салығыныц накгы сомасын аныктай алатыны еезс!з.