Автор работы: Пользователь скрыл имя, 03 Апреля 2014 в 00:56, курсовая работа
Біздің жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі-Түрік қағанаты
Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды. Авар қағанатын жеңген соң
“Теле сөзінің мағынасы.Түрік(Қытай шежіресі)
Оғыз жабғуы Шахмәлік көтеріліске шыққан салжұқтардың қолынан қаза тапты- 1043ж.
Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған Күл-еркіндер
Оғыздардағы тайпалар саны(М.Қашғари) 24(боз оқ, үш оқ)
Әл-Марвазидің дерегінде Оғыздарда тайпа саны- 12
Оғыздардың тайпалық және рулық бөлімшелері аталды- Бой, оба, көк
Оғыздарда атақты тұқымдар мен әулеттер қалай аталды- Ұрық
Оғыздар бөлінді-Ұрықтар мен аймақтарға
Оғыздардың сыртқы саясатта алдарына қойған басты 2 мақсат-1) Қара теңіз,Дон өзенінің бойындағы жақсы жайылымды қарату, 2) Маңғыстау мен Үстірт, Еділ бойынан өтіп, Еуропаны Азиямен байланыстыратын аса маңызды жолға ие болу
Оғыздардың Қара теңіз,Дон өзенінің бойындағы жақсы жайылымды қарату саясатына кедергі болған-Хазарлар
Оғыздардың Еуропа мен Азияны байланыстыратын сауда жолына ие болуына мүдделі болды-Орыс мемлекеті
Оғыздардың күз айларында Ұлытау баурайында көшіп жүргенін айтқан ғұлама Әл-Бируни
Оғыздардың «қойлары құйрықты келеді» деп мәлімет беретін- Араб жазбалары
Оғыздардың тұрақты қысқы жайылымдары-Сырдың орта және төменгі ағысы, Арал теңізі жағалауы
Оғыздардың жазғы жайылым жерлері- Каспий теңізінің далаы аймағы
Оғыздардың Сырдарияның төменгі ағысындағы қалалары- Жанкент, Жент, Жуара
М.Қашқаридың деректерінде Сырдың орта ағысындағы оғыз қалалары-Қарнақ, Сүткент, Фараб,Сығанақ,Сауран
Оғыздарда кәсіпшілік пен қолөнердің басты, дамыған түрі- Мал өнімдерін өңдеу
Оғыздарда Орта Азия мен Қытай елдерімен айырбас сауданың шикізат көзі ретінде пайдаланды-Мал өнімдері
Оғыздар өсірген мал түрі- Төрт түлік мал түрінің барлығы
Оғыздар Хазарларға қарсы соғыста одақ құрған Киев князы: Святослав
Оғыздардың тотемі: қой
985 ж кінәз Владимирдің
ХІғ. Оғыздарды Сырдария, Арал бойынан біржола ығыстырған- Қыпшақтар
Түркістан аймағындағы оғыздардың елтірі беретін қойларды өсіретінін жазған Ибн-Хаукәл
«Түрік қолөнерінің барлық түрін өзі істейді,қару, жебе, ер-тұрман, қорамсақ, найза жасайды»-деп жазған-Араб тарихшысы әл-Жахиз
Әл-Идриси “ондағы шеберлер темірден ғажайып әдемі бұйымдар жасайды”-деп қай тайпалар туралы жазған Оғыздар мен Қимақтар
Өмір сүрген кезеңі- 756-940ж.ж.
Қарлұқтардың негізгі топтасқан жерлері- Алтай тауы- Балқаш көлі.
5ғ. Қарлұқтар қандай атпен
Ұйғыр қағанатынан жеңілген қарлұқтар жылжыды:Жетісуға
Б.з. 5 ғ. Қарлұқтар қай тайпаның құрамында кездеседі- Тирек
Араб-парсы деректері бойынша- қарлұқтар ежелгі түріктер
Қарлұқтардың орталығы- Суяб қаласы.
«Қаған қаласының халқы көп, бекінісі мықты, әскері және қару жарағы мол»- деп жазған- әл-Идриси
Қарлұқ қағанатының көпшілік ақсүйек, шонжарлары тұрған екінші астанасы- Баласағұн.
Қарлұқ тайпалары көсемдерінің 840ж. дейін иеленген лауазымы- Жабғу
Қарлұқ тапйпаларының көсемдері иеленген титул- Елтебер
746ж. қарлұқтар ұйғыр қағанатынан жеңіліп, қайда қоныс аударды- Жетісуға
Қытай деректері бойынша Алтай тауын мекендеген Қарлұқ тайпасы-Бұлақ
840ж. өзін қаған деп қарлұқтар бостандығын мәлімдеген қарлұқ билеушісі- Білге Күл-Қадырхан(Испиджап қаласының билеушісі)
Саманилер басып алып мешіт соқтырған қала –Тараз
Қарлұқтар тұсында «ғазауыт соғысын» ашып Испиджапты басып алып салық төлеп тұруға мәжбүр еткен-Саманилер
Саманилердің қысымымен Тараз қаласының билеушісі Оғұлшақ кетуге мәжбүр болды-Қашқар қаласына
Қарлұқтардың тұңғыш қағаны-Білге Күл-Қадырхан
Қарлұқтар туралы мәлімет беретін қытай жазбасы- «Таншу»
«Қарлұқтар бұрын Тулис тауында тұрды және 9 оғыздарға құл болды. Мұнан кейін олар өздерінің билеушісіне қарсы көтерілді. Түркештерді жаулап алып, мұсылман елдеріне қарай жылжыды»- деп жазған- әл-Марвази
7-ғасырдың басында қарлұқтар құрамына кірген тайпалар- бұлақ, жікіл, ташлық.
Қарлұқтардың 9 тайпадан(3 жікіл, 3 бескіл, бұлақ, көкеркін, тухси) тұратынын жазған араб тарихшысы- әл Марвази
Әл Марвазидің деректерінде кездесетін қарлұқ рулары-лазана мен фаракия
«Қарлұқтарды қырып басып алдық» деп қарлұқтардың Шығ Түрік қағанаты құрамында болғанын білдіретін дерек-Күлтегін
Араб географы Ибн Хаукаль (Хғ.) мәліметтерінде былай деп жазды: «жерінің батысынан шығысына жету үшін 30 күндей жүру керек» Бұл кімнің жері? - Қарлұқтар
«Қарлұқ тұрған аймақ халық неғұрлым жиі қоныстанған және ең бай жерлер»- деп жазылған еңбек- «Худуд әл-Ғалам»
«Хұдұд әл-Ғалам» кітабында (Хғ.) кімдердің еліндегі 25 қала мен мекендер туралы айтылған- Қарлұқтар
Қарлұқтар Қашғарияны жаулап алған жылдар- 766-775ж.ж.
Қарлұқтар Ұйғыр қағанатына қарсы қанша жыл соғысты- 20 жылға жуық
Қарлұқтардың Енисей Қырғыздарымен бірігіп, Ұйғырларды талқандаған жылы- 840ж.
Саманилерге қарсы күресті басқарған қарлұқ билеушілері- Базар Арслан мен Оғұлшақ (Білге Күл-Қадырхан балалары)
Қарлұқтардың арабтармен соғысы қанша уақытқа созылды- 2 ғасырға жуық.
712-713ж.ж Қарлұқтар
Қарлұқ тайпаларының Жетісуда билік еткен уақыты-200 жылдай
Атлах шайқасында(751ж.) қарлұқтар-Арабтар жағына шықты
Қарлұқ қағанатында қай дін кең тарады?- Мұсылман діні
Жазба деректерге қарағанда қарлұқтар өсірген мал түрі- Төрт түлік малдың барлығы
Қарлұқтардың қосалқы шаруашылығы- Аң аулау
Археологтардың мәліметінше Қарлұқ қоныстарынан бастау алған қала- Тараз
Қарлұқтарда исламға дейін зират басына қойылды-балбал тастар
VІІІғ қарлұқ-қимақ қағанаттары
дәуірінде кең тараған киіз
үйге ұқсас діни құрылыс
Дың ескерткіштерінің көп сақталған жері-Орталық Қазақстан, Жетісу, Тарбағатай, Маңғыстау
Дың ескерткіштері тұрғызылған -Өлген адамның басына
Қарлұқтарда балық аулауға қажетті құрал саймандардың атауларының кездесетін сөздік –Араб-Қыпшақ, Диуани лұғат ат түрк
Қарлұқтарда құлпытас орнату дамыды- VII-VIII ғ..ғ.
Ақыртас ғимараты салына бастаған кезең:Қарлұқ қағанатының кезінде
940ж Баласағұн қаласын басып алып,Қарлұқ қағанатын құлатқан-Қашқардың түрік билеушілері
Қарлұ Қарлұқтарды қырып басып алдық деген хабар кездеседі-Күлтегін жазуында
Қағанаттың шаруашылығы жүргізілді- 2 бағытта( жартылай көшпелі,жартылай отырықшы
мал шаруашылығы және отырықшы егін шаруашылығы).
Мал шаруашылығымен айналысатын қарлұқтар жазда жайлады-
Алтай,Жоңғар Алатауларының немесе үлкен,кіші Қаратаулардың басын
Қыстаулары- Балқаш,Іле,Талас,Шу,Сырдария өзендерінің жағасындағы қалың тоғай арасын
Қыстаауларда тұрақты үй-жай, қара- күркелер салып тұрақтады-5-6 ай
Жетісу жерінен табылған түбінде күміс жазуы бар күміс зере жатады-v ғасырда
Қимақтар
Қимақ қағанаты қай ғасырда құлады:ХІғ. бас кезінде
Қимақ қағанатындағы ең ірі әрі ықпалды тайпа қыпшақтар
Қимақ қағанының орталығы қайда орналасқанЕртіс
Қимақ қағанының тұрағын атаңыз Имақия
Х ғ басында Шығыс Түркістандағы Жамлекес қаласын басып алған тайпа : Қимақтар
VІІ ғ басында Монголияның солт.батысын мекендеген түрік тайпасы: қимақ
Қимақтардың Алтайдың солтүстік аудандары мен Ертіс өңіріне көшкен уақытысы-7ғ ортасы
840ж Ұйғыр қағанаты құлағаннан кейін эймур,байандур, татар, ланиқаз, ажлар, имек, қыпшақ тайпалары енді-Қимақ бірлестігіне
Қимақ қағанатында саяси өмірінде беделі күшті болған тап: әскери қызметкерлер
Орта ғасырда Қазақстанның солтүстік-шығыс,орталық аймағын алып жатқан қағанат:Қимақ
Қимақтар жайлы XI ғасырда қай парсы тарихшысы жазды Гардизи
«Шаруалар өз мырзаларының малын бақты, қысқа арнап олар(қимақтар) әрқайсысы шама-шарқына қарай қой, жылқы , сиыр етін сүрлеп алады»-деп жазған- Гардизи
9ғ Қимақтар қай тайпаның жерінің 1 бөлігін басып алды Тоғыз-ғұздардың
Қимақтар Қазақстанның қай жерін мекендегенСолтүстік шығысында, Орталық Қазақстан
Қимақ қағанатының билеушісі- Қаған
Қимақ қағанынан екі саты төмен атақ- Ябғу
Қимақтарда жеке тайпа көсемдері- Шад-түтік
Қимақ шонжарларына берілген лауазымдар-«Ұлы қаған», «кіші қаған», «Ябғу-шад»
Қимақтарда тайпа көсемдерін білдіретін атау-Имек байғу,Қимақ байғу
Қимақтарда билік- Мұрагерлікпен берілген.
Қимақтарда ябғу мен шад түтіктерді тағайындаған -Қаған
Қимақ қағанатында іс басқарушылар саны- 11
М.Қашғаридың дерегінде отырықшы кедейлер атауы- жатақтар
Қимақтардың басқа елдермен саудасында қандай зат ең басты роль атқардыБағалы аң терілері
Қимақтардың екінші астанасы Карантия орналасқан көлдің жағасы - Алакөл
Қимақтардың жеті тайпадан тұратындығын, олардың ең атақтылары қимақтар мен қыпшақтар екені туралы жазған- Гардези
Х ғасырда Қимақтарда тараған дін Ислам
Ислам дінін қабылдаған Қимақ қағаны- Жанақ ибн-Хакан әл-Қимақи
766-840ж.ж. қимақтар қоныс танған аймақ- Б.Алтай, Тарбағатай, Алакөл ойпаты.
«Моңғол жерінің солтүстігінде өмір кешкен қимақтардың ішінде қыпшақтар да болған»-деп жазған- Сыма Цянь
Жазба деректерде қамыстан қалам жасайтындар- Қимақтар
Қимақтарда 16 қала болғанын, оның 12-і Ертіс өзенінің бойында орналасқанын жазған- әл-Идриси
Әйелдерге арналған сәндік зергерлік бұйымдармен өзге тайпалардан ерекшеленгендер- Қимақтар
Х ғасырдың 2-ші жартысында қимақтардың жеріне шабуыл жасаған мемлекет Қарахан
Деректерге қарағанда Қарахандар қимақтарға шабуыл жасап жеткен-Ертіс өзені бойына
Зираттардан табылған қола айналардағы жазуларға қарағанда 9-10ғ қимақтар-Көне түрк жазуымен жазған
Қимақтардың ыдырауы басты себебі-1)Қыпшақтардың билік үшін таласуы2)Сыртқы қайшылық
Қимақтарда жеткілікті дамыған кәсіп түрі- көзешілік
Қарахан мемлекеті
Қарахан әулетінің негізін салушы кім? Сотук Богра хан(915-955)
Қарахан мемлекеті қашан батыс хандығы (орталығы алғаш Үзкент, кейін Самарқант) және шығыс хандығы (орталығы алғаш Баласағұн кейін Қашқар) болып екі топқа бөлінді?-1040ж.
Қарахандар мемлекетінің аумағы- Ш.Түркістанның бір бөлігі, Жетісу
Қарахан ханының мемлекеттік саяси-әкімшілік іс жүргізетін орны- Орда
Қарахан ханының мемлекеттік саяси-әкімшілік іс жүргізетін орны Ордада тұрғандар- Сарай қызметкерлері.
Батыс Қарахан мемлекетін Хорезм шахы Мұхамед құлатқан жыл - 1212ж
Шығыс Қарахан мемлекетін құлатқан- Найман ханы Күшлік
Қарахан мемлекеті өмір сүрді-3ғ жуық
Қарахан мемлекетіндегі даңқы шыққан ақын - А.Игунеки
Қарахан мемлекетінің басшысы: Хан
Қарахандарды билік иелеріне жататын ханның ұрпақтары- тегін, ілік хан, бек, нөкер.
Қарахандарда хан кеңесшісі қызметін атқарғандар- Уәзірлер
М.Қашғаридың жазуына қарағанда «көл- еркін» сөзінің мағынасы- көл-көсір, ұшан теңіз, ақыл-ой
Қарахан мемлекетінің негізін Сатұқ Боғра хан қалаған жыл - 942ж
Қарахандар әулеті қай тайпаның өкілдерінен болды? Яғма
Қарахандар мемлкетінің халқының құрамы- яғма, жікіл, қарлұқ, оғыз, қаңлы, үйсін.
Яғма тайпасының тотемі- Бура(боғра)
Жікіл тайпасының тотемі- Арыстан(арслан)
Қарахан мемлекетінің құрылуында басты роль атқарған тайпа- Қарлұқ
Қарахан мемлекетінде билік- мұрагерлік жолмен берілді
955ж билікті қолына алды-Мұса хан
960ж. Исламды мемлкеттік дін деп жариялаған Қарахандар ханы- Мұса хан
Мұса хан тақ мұрагері-Әли Арслан
Хғ. Екінші жартысында Саманилер астанасы Бұхараны, Самарқанды басып алған қархан ханы- Хасан Боғра хан
Қошқарбасы деген жерде қазаға ұшыраған Қарахан ханы- Хасан Боғра хан
992ж. Хотанды басып алған Қарахан ханы- Жүсіп хан.
996ж. Мәуреннахрға шабуылдаған, 999ж. Бұхараны басып алып, Мәуреннахрды толық бағындырған- Насыр ибн Әли
Мәуреннахрды біржолата бағындырған Қарахан ханы- Насыр ибн Әли
Қарахандар жаулап алған елдердің бірі Мәуреннахр
Хорезм шахы Мұхаммед опасыздығы үшін қатаң жазалаған Қарахан ханы-Оспан
Қарахандар тұсында пайда болған ихта термині не мағына береді? Салық жинау құқығы
Қарахандарда салық жинаушының лауазымы қандай? Ихтадар
Қарахандарда дінбасыларға берілген жерлер-Вакфтық жерлер
Қарахандарда салық алынбады- Вакфтық жерлерден
Коммендация деп аталған қанау түрі тән -Қарахандарға
Қарахандарды 1089 ж. басып алды: - Селжұқ сұлтаны Мәлік шах
Қарақытайлардың Қарахан мен Селжұқтарды жеңген Катуан шайқасы қай жылы болды- 1141ж.
Қарахандардың жылқы малына ерекше көңіл бөлетінін айтқан ғұлама - Ж.Баласағұн
Қарахандықтар мемлекетінің Батыс бөлігіндегі хандықтың астанасы Самарқант
Қарахандықтардың мал шаруашылығында жетекші орынды не алды?Жылқы шаруашылығы
Қарахандықтардың сәулет өнері ескерткіштерінің бірі Қарахан кесенесі
Қарахандықтардың шекарасы шығыста шектесті: Ұйғырлармен
Қараханидтер дәуірінің жаңа қалыптаса бастаған әдебиетінің өкілдерінің бірі, көрнекті ақыны - Жүсіп Баласағұн
«Соғдылар мен түріктердің әдет-ғұрпы, тілі, киім кию салты бір-біріне өте ұқсас»-деп жазған- М.Қашғари
Қараханидтермен қарлұқтар тұсындағы ең бай қала? Тараз
Қараханидтік сәулет өнерініңескерткішіне не жатады Қарахан мавзолейі, Бабаджа қатын, Айша бибі.
Қарахан сәулет өнерінің өзіне тән ерекшелігі- Шығыс моншаларының пайда болуы.
Х ғасырдың 2-ші жартысында қимақтардың жеріне шабуыл жасаған мемлекет Қарахан