Автор работы: Пользователь скрыл имя, 03 Апреля 2014 в 00:56, курсовая работа
Біздің жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі-Түрік қағанаты
Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды. Авар қағанатын жеңген соң
“Теле сөзінің мағынасы.Түрік(Қытай шежіресі)
XV ғасырда қыпшақ, қаңлы, арғын, қоңырат,
дулат т.б. қазақ рулары мен
тайпаларының өкілдері өмір
ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының қолданып келген мағынасы:Еркін адамдар
Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өздерінің ен-таңбаларын салған жартас: Таңбалы Нұра
Үш жүз аңызы бойынша талас тартыс болған жағдайда әр ата өз таңбасы бойынша талас мәселелерін шешетін жер- Таңбалы Нұра
Ру таңбаларын салған Таңбалы тас табылған мешіт- Қараман ата
«Алаш» сөзін жиі кездестіретін қазақ халқының аңызы: «Алаша хан»
Алаш аңыында айтылатын үш жүздің негізін қалайтындар: үйсін, болат , алшын
«Қазақ халқының жүзге бөлінуі, қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде өз жерін қорғау қажеттілігінен туған»-деп жазған қазақтың тұңғыш ағартушы ғалымы: Ш.Уәлиханов
Қазақ халқының құрылымына байланысты «қазақ» атауы біржола этникалық сипатқа ие болған уақыт:XV ғасырдың ІІ жартысы
Қазақтың халық болып құрылуына әсер еткен біріккен этникалық топ: қыпшақтар тайпалар одағы және үйсін тайпалар одағы
Жәнібек, Керей хандарымен бірігіп көшкен ру-тайпалардың алғашқы атауы: өзбек-қазақтар
Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қазақ» сөзінің мағынасы: мықты, берік, алып
«Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр: XIV ғасыр
«Үш жүз» аңызы бойынша қазақ халқы ру-тайпаларының өз таңбаларын салған жері: Таңбалы Нұра
Қазақ халқының, жүздерінің пайда болуы туралы айтылған аңыз: Алаша хан
Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі: Өз жерін қорғау үшін
Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары: Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін
Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық: Қазақ
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы: Араб-қыпшақ
««Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»-деп жазған тарихшы: Б.Е.Көмеков
XIII ғ басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб-қыпшақ» сөздігінде «қазақ» сөзіне берілген түсіндірме: Еркін, кезбе
IX-X ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны: Алаш
Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз: Алаш
ІХ-Х ғасырларды «қазақ» атауы әлеуметтік мағынада қолданылған жер: Шығыс Дешті Қыпшақта
XIV-XV ғасырларда Қазақстанда
XIV-XV ғасырларда қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қалмақтарға қарсы соғысын суреттейтін жыр: Қобыланды батыр
Қуаңшылдық жылдары жасалған ырым: Көкке табыну
Қазақстанның байырғы тұрғындардың түсінігіндегі аспан әлемінің мағынасы: Көк тәңірі
Тіл-көз тиюге байланысты сақталып қалған нанымның атауы: Бойтұмар
Қасиетті бұлақ басына ақ құйып көктен жаңбыр сұрау ырымының атауы: Тасаттық
XIV ғасырда мұсылман дініне кіріп,
басына шалма тақпағандарға
XIV ғасырда исламның таралуына қатты көңіл бөлген хандар: Өзбек хан, Тоғылық-Темір
XIV-XV ғасырларда халықаралық қарым-
XIV-XV ғасырларда қыпшақтар арасынан
шыққан Кутбтың әдеби
Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жырлар: «Ер Тарғын», «Орақ – Мамай», «Ер Қосай»
Ақ Орда Алтын Орда дәуірінде Ресми әдеби тіл-Қыпшақ
Сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыбында жазған Дурбектің поэмасы: «Жүсіп – Зылиха»
Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыздар: «Сағыныш», «Ақсақ құлан», «Ел айырылған», «Жошы ханның жортуы»
XIV-XV ғасырлардың аралығында
6-8ғ Бастау алған батырлық жырлары эпостық жырларға айналған кезі-14-15ғ
XIV-XV ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі: Шора батыр
Ислам діні Қазақстанда VIII ғасырда тарай бастағанымен, халықтың жүрек түкпіріне ХІХ ғасырдың аяғына дейін толық жете қоймағаны жөнінде өз пікірін жазған қазақтың тұңғыш ғалымы: Ш.Уәлиханов
XIII-XV ғасырлардан аттары бізге аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдердің бірі: Асан қайғы, Кетбұға, Қотан, Сыпыра жырау
ХҮ-ХҮІ ғасырларда Дешті Қыпшақта белгілі болған әнші мен жыраулар- Асан қайғы, Қазтуған
XIV-XV ғасырлардан әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік мазмұндағы ертегілер:
Жоямерген, Құламерген, Жерден шыққан Желім батыр, Ер Төстік, Керқұла атты Кендебай
XIV-XV ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі: «Ескендір», «Шора батыр», «Қамбар батыр»
XIV-XV ғасырларда материалдық материалдық игіліктер негізделген шикізат көзі: Мал басынан алынды
ХІІІ ғ қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын, құртты, қымызды қалай жасайтындарын таңдана жазғандар: Еуропа саяхатшылары
Шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қышқыл сусын бергенін, оны айран деп атайтындарын жазған: В.Рубрук
XIV-XV ғасырларда жаздыгүні
Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз «Күннің баяны»
Қазақ жерінде айтарлықтай ірі құрылыстар салынбаған-13-14ғ
XIV-XV ғасырлардағы сәулет өнерінің
тамаша үлгісін көрсеткен
Көне Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде орналасқан кесене: Арыстан баб кесенесі
Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрген уақыт: VII-VIII ғасырларда
Құлап қалған Арыстан баб күмбезін XIV ғасырда қайта салғызған: Әмір Темір
Арыстан баб кесенесі: 2 бөлмелі
ХІХғ. бірнеше рет жөндеуден өткен кесене- Арыстан баб кесенесі
Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің ғажайып туындысы: Қожа Ахмет Иассауи кесенесі
Қожа Ахмет Иассауи кесенесі орналасқан қала: Түркістан
Қожа Ахмет Иассауи кесенесін салуға Әмір Темір бұйрық берген жыл: 1397 ж
Қожа Ахмет Иассауи кесенесінде залдың ортасында тұрған үлкен тайқазан жасалған жыл: 1399 ж
Қожа Ахмет Иассауи кесенесіндегі ең негізгі бөлме: Кітапхана
Қожа Ахмет Иассауи кесенесінің биіктігі: 37,5 м
Қожа Ахмет Иассауи кесенесіндегі бөлме саны – 35
Қожа Ахмет Иассауи кесенесінде атақты адамдар жерленген бөлмелер- Үлкен және кіші ақсарай
Сығанақ қаласының маңында орналасқан бір күмбезді кесене: Көккесене
XIV-XV ғасырларда далалық сәулет өнерінің үлгісінде жасалған ескерткіш:Алаша хан кесенесі
Қабырғаларының сырты Алаша хан күмбезі секілді қыштан, кілем өрнегі үлгісіне ұқсатып қаланған кесене: Көккесене
Қабырға сыртын әсемдеу ісінде қазақтың дәстүрлі ою-өрнегі (таңдай, жүрекше) кең қолданылған кесене: Алаша хан кесенесі
XV ғасырдың ІІ жартысында салынып жартылай сақталған ескерткіш: Рабиға Сұлтан Бегім кесенесі
Құлпытастағы жазуға қарағанда Ұлықбектің қызы Рабиға Сұлтан Бегімнің қаза болған жылы- 1485ж.
Рабиға Сұлтан Бегімнің басына қойылған құлпы тасы табылған жер: Ахмет Иассауи күмбезінің ішінен
Ақ Орданың орталығы Сығанақ қаласының маңында орналасқан кесене: Көккесене
Ұлытау ауданындағы Қаракеңгір өзенінің жағасында салынған құрылысы 10-11ғ салынған кесенелерге ұқсас: Алаша хан кесенесі
Құрылыс жүйесіндегі өрнек үлгілері Орта Азияның сәулет өнерінде кездеспейтін кесене- Алаша хан
Ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы, әрі ақын: Қожа Ахмет Иассауи
X-XII ғасырларда Тараз қаласының
маңындағы сәулет өнерінің
Қолданбалы өнердің ғажайып үлгілері қолданылған ғимараттар: Қожа Ахмет Иассауи кесенесі
Сәулет өнерінің орта ғасырда биік деңгейде болғандығының дәлелі: Құрылыс материалдарының сапалы болуы
XIV-XV ғасырларда сәулет өнерінде қалыптасқан жаңа үлгілер: Ғимаратты күмбез шатырмен жабу
Еден астынан қыздырылатын Шығыс моншасы табылған қала- Отырар
XIV-XV ғасырларда қыпшақ тілінде жазылған туынды: «Оғызнама»
Киелі аң-құстың тісін, тырнағын тіл-көз тимеуге қарсы жасаған ырымның атауы: Бойтұмар
XIV-XV ғасырларда Қазақстандағы
ХІІІ ғасырдың соңындағы жазба деректерге қарағанда, пайдаланылған киіз үйдің түрлері: Арба үстіне тігілген, жылжымалы
Ғарыш пен жердің, күн мен айдың, жұлдыздардың қайдан шыққандығы туралы жазылған аңыз: «Темірқазық пен Жетіқарақшы»
«Дешті уалаяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ислам дініне кіргізді»-деп жазған Өтеміс қажы кітабы: «Шыңғыснама»
Қазақстанда ислам діні VIII ғасырда тарағанымен ХІХ ғасырдың аяғына дейін тұрғындардың жүрек түкпіріне жете қоймағаны жөніндегі пікірін жазған Ш.Уәлихановтың мақаласының аты:«Ислам діні»
Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс басталған ғасыр:Хғ.
Материалдық игіліктерді өндіру үшін ең қажетті нәрселер- Құрал-саймандар
ҚазақстандаИслам дінінің тез қанат жая бастауына және бір себеп- Ислам дінінің суфизм тармағының таралуы
Кейбір идеялары мен әдет-ғұрыптары шаманизмнің наным-сенімдеріне жақын болды- Суфизм
Ислам діні мен шаманизмнің кейбір діни наным-сенімдері қатар өмір сүрген уақыт- ХІҮ-ХҮ ғасырлар
Шамандық наным-сенімнің сақталып келе жатқан және бір түрі- Отқа табыну
Ұшыр, баж және харадж түріндегі алым –салықты төлеп тұруға кімдер міндетті болды – Егіншілер мен қолөнершілер
Ханның өзі басқарып отырған елінен іріктеп алған шағын жасағы, әрі жеке шаруашылығын жүргізетіндер: Төленгіттер
Шынғысханның ұрпақтары қазақтың қай руын құраған – Төре
Кердері тілінде жазылған туынды-Наһжи әл Фарадис
«Ер Көкше», «Базар батыр» поэмалары тарады-Керейлер тілінде
Тіл ғылымын зерттеушілердің айтуына қарағанда, «Едіге», «Ер Сайын» жырлары қазақ халқының арасына таратқанАлшындар
«Талас ескерткіштері» жазылды-Дулат-үйсін тілінде
1377-1378 ж Тоқтамыспен бірге
Ұрұқ Темірдің сатқындығына байланысты сойырғалға берілген жері қайтарылды. Ұрыс хан ол жерді берді: Әскер басы Тойшыға
ХІІ-XIV ғ Моңғол мемлекетінде кең таралған салық түрі: Құшыр
13-14 ғасырда жасалған құстар мен хайуанаттардың суреттері салынған керсендер табылды: Отырардан
13 ғ ІІ жартысынан бастап
Ғалымдардың болжауынша Түрікмен жеріне қыпшақтардың «қазақ» болып барған кездері: ХІ ғ
Алаш сөзінің шамамен алғаш айтыла бастауы: ІХ-Х ғасырлар
Алаша ханның ордасы тігілген жер: Жезқазған аумағындағы Жаңғабыл өзенінің бойында
Орта ғасырда қыстың суық күнінде киетін бас киім жасалды: елтіріден
Алт, Орда дәуір-гі Алшағыр, Қазан, Қараман, Айбақ сияқты тарихи адамдардың есімдері орын алған эпостық жыр: Қобыланды батыр
«Кодекус Куманикус» пен «Оғызнама» жазылған тіл: қыпшақ
XIV-XV ғасырлар аралығында салынған
үстіңгі қабатында күмбез
Қазақ хандығының Ақ Орда, Алтын Орда т.б хандықтарының мемлекеттік құрылымынан негізгі айырмашылығы: Жергілікті этникалық, экономикалық негіздерден шықты
Қазақ ұлттық мемлекеті құрылуының алғышарты
Қазақ-ғы ру-тайпа-ң негізгі этникалық құрамы орналасқан басты үш аймақ- Шығыс Дешті Қыпшақ, Жетісу, Оңтүстік Қазақстан
Керей мен Жәнібек сұлтандардың Жетісуға қарай ойысудағы басты мақсаты- Орталық, Оңтүстік Қазақстанның қазақтарын Ұлы жүз тайпаларымен біріктіру
Қазақ хандығының негізін қалаған әулет-Шыңғысхан әулеті
М.Х.Дулатидың хабары бойынша Қазақ хандығының алғашқы құрылған аумағы- Қозыбасы мен Шу
Қазақ хандығының алғашқы құрылған жылы-1465-1466ж
Жәнібек ханның жайлаған жері-Шу стансасының солтүстік шығысындағы Хантау
Аңыздарға қарағанда Қозыбасы тауы мен Үшқоңыр жайлауын мекендеген-Керей хан
Қазақ хандығының алғашқы қарым қатынас жасаған мемлекеті-Моғол мемлекеті
Тарихи аңыздарға қарағанда өздеріне хан болу үшін Жәнібек ханның баласын сұратып жіберген-Қырғыздар
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында наймандар мекендеді: Ұлытаудан Есілге дейін жерлерде
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында қоңыраттар мекендеді- Түркістан мен Қаратау аралығын
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында арғындар мекендеді- Ертістің батысы, Орталық Қазақстан
Қазақ хан-ң құрылуы қарсаңында керейлер мекендеді- Тарбағатай, Ертіс бойы, Зайсан көлі мен Обь және Тобыл өзендері
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында дулаттар мекендеді- Іле, Шу, Талас өзендері , Ыстықкөл маңы мен Оңтүстік Қазақстан
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында қаңлылар мекендеді- Қаратау бауыры, Сырдария мен Жетісу өзендері бойында
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында үйсіндер- Жетісуда
Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында жалайырлар- Қаратауда, Сырдария бойында, Жетісуда
Қазақ хандығының алғашқы қарым-қатынас жасаған елі- Моғол хандығы
Керей мен Жәнібек сұлтандарды құшақ жая қарсы алған: Есенбұға хан
XV ғасырда қалыптасқан саяси-
Қазақ хандығының құрылуының алғы шарттарының бірі, мына мемлекеттердегі саяси оқиғаларға байланысты: Әбілхайыр хандығы мен Моғолстан хандығы
Темір әулеті тақ үшін күресте жеңіліс тапты- Мұхаммед Шайбани ханнан
ХҮғ. 70 жылдарында Қазақ хандары басып алды- Сырдария мен Қаратау