Коммунизмді тежеу

Қазақ хандарының Сыр бойындағы қалалар үшін Мұхаммед Шайбани ханмен соғысы созылды- 30ж. астам

Керей хан бастаған топ Түркістанға , Жәнібек хан  Созаққа шабуыл жасаған жыл- 1470ж.

Қазақ хандығының құрылуы мен нығаюы мына жағдайды тоқтатты: Ішкі феодалдық қырқыстар мен талас тартыстарды

«Қазақ сұлтандары хижраның 870 жылдары (1465-1466) билей бастады» деген мәлімет келтірілген тарихи шығарма: Мұхаммед Хайдар Дулати «Та’рих-и-Рашиди»

Қазақ хандығының алғашқы территориясы: Шу мен Талас өзендері маңы

Керей мен Жәнібек хандардың маңына көшіп келген халықтың саны: 200 мың

Қазақ хандығы үшін саяси-эканомикалық және әскери-стратегиялық жағынан маңызы зор болған қалалар :      Сыр бойындағы

XV ғасырдың аяғындағы Қазақ хандығының  негізгі қарсыласы: Шайбани хан

Қай ханның ұрпақтары хан бола алған – Шыңғыс хан

Керей мен жәнібек қай мемлекет жерінде қазақ хандығын құрған - Моғолстан

Ақ Орда ханы Барақтың ағасы Болат сұлтанның баласы, қазақ ханы: Керей

Мұхаммед Шайбанимен күресте жеңіліс тапқан әулет: Темір

1470 ж Сауран түбінде қазақтардан  жеңіліс тапқан Шайбани хан  қашты: Бұқараға

1470 жылдары Шайбанидің Ноғай  Ордасы Мырзаларымен одақтасып басып алған қалалары: Аркөк пен Сығанақ

М.Шайбани Моғолстан ханының қолдауымен Аркөк пен Сығанақты 2-рет басып алды-15ғ 80жылдары

1482-1485ж Моғолстан ханы Жүнісхан  Шайбани ханның қолдауымен басып  алған қалалары: Ташкент, Сайрам

Моғолстан билеушісі Жүнісхан басып алып, Мұхаммед Шайбани ханға сыйға тартқан қаласы: Отырар

Қазақ х-на қарсы Темір әулетіне,  Ноғай мырзаларына, Моғолстан хандығына арқа сүйеп 30 ж соғыс жүргізген: М.Шайбани

Моғолстан ханы Жүністің Отырар қаласын Шайбаниға сыйға беру себебі: Темір әулетіне қарсы соғыс одағына тарту

М.Шайбани мен Қазақ ханының арасындағы 30 ж созылған, соғыс аяқталды: Келісімшарт бойынша

Қазақ хандығының келісімшарт бойынша М.Шайбани ханға қараған қалалар: Отырар,Иасы,Аркөк,Бозкент,Түркістан аймағының 1 бөлігі

М.Шайбани ханмен келісімшарт бойынша Қазақ ханына өткен жерлер:Сығанақ, Сауран, Созақ, Түркістан аймағының Солтүстік бөлігі

Қазақ хандығымен М.Шайбани хан арасындағы келісімшарт бойынша Моғолстанның құрамына кірген жерлер-Ташкент пен Сайрам

XV ғ-дың 2 жартысында қазақ хандықтарымен  Шайбани ханның арасындағы шайқастардың  басым бөлігі өткен қалалар  – Созақ, Сауран, Сығанақ, Отырар қаласы

Жәнібек пен Керей сұлтандардың Жетісуға қарай ойысудың мақсаты-Орталық және Оңтүстік қазақтарын Ұлы жүз тайпаларымен біріктіру

            Моғолстан ханы Есенбұға Керей мен Жәнібек сұлтандарды  құшақ жая қарсы алу себебі: Әбілқайыр ханға қарсы қолдану үшін

 

                                                                Қасым хан(1511-1518ж.ж.)

1511 ж  дейін Қазақ хандығын  билеген Керейдің ұлы : Бұрындық

XVI ғасырдың бас кезінде Қазақ  хандығын билеген Жәнібек ханның  ұлы: Қасым хан

Бұрындық хан билеген жылдар: 1473,74 -1511 жж.

Қасым хан тұсындағы бастапқы астана Сығанақ қаласы болды, одан кейін көшірілді: Түркістан қаласына

Қасым ханның билігі жүрген жоқ: Қырғыздарға

XVI ғасырдың бас кезінде Қазақ  хандығының Сыр бойына билік  жүргізуіне бөгет жасаған хан: Мұхаммед Шайбани

«Түркістан халқы қазақ саудагерлерімен ешқандай сауда келісімдерін жасамайтын болсын, олармен осы жерлердің тұрғындары арасында қарым-қатынас болмасын» деп жарлық шығарған хан:

 Мұхаммед Шайбани  хан

Шайбани ханның қазақ даласына жорық жасаған жылдары: 1503,1505,1506 жылдар

Шайбани хан ұрпақтарының  арасындағы хандық билікке өзара таластың басталуына әсер етті:

Шайбанидың қаза болуы

XVI ғасырдың I жартысындағы Қазақ  хандығы тәуелсіз, дербес мемлекет  есебінде белгілі болды:

 Орта Азия мен Шығыс  Еуропаға

Қасым сұлтан хандық билікті қолына алды- 1511ж.

Бұрындық кезінде оның әскер қолбасшысы болған Жәнібек ханның ұлы-Қасым

Ел  ішінде беделі болмағандықтан Бұрындық көшіп кетті- Самарқанға

«Жұрттың айтуына қарағанда, Қазақ сұлтандары мен хандарының бір де біреуі бұл халықты дәл Қасым хан сияқты бағындыра алмаған. Оның атты әскер саны 300 мыңға жуық еді»- деп жазған- Бабыр

Қазақ хандығы 16ғ. 1 ширегінде қай хан тұсында үлкен күшке айналды? Қасым хан (Жәнібектің баласы).

Қазақ хандығының Мәскеу мемлекетімен алғашқы елшілік қатынасы кімнің тұсында басталды? Қасым хан

Қай ханның тұсында қазақ халқы 1млн.-ға жетті-  Қасым хан тұсында

Қасым хан дипломатиялық байланыс жасаған елдер-Орта Азия хандарымен, Еділ бойындағы елдермен,Батыс Сібір хандығымен, Ресеймен

Қасым хан қай жылы Сайрам қаласын басып алды-  1513жылы

16ғ 20жылдары Қасым хан қайтыс болған соң - Әлсіреді

«Қасым бүкіл Дешті Қыпшақ даласына билік жүргізген, халқы миллионнан астам болған, Жошыдан кейін бұл жұртта одан ұлы хан болған емес»- деп жазған – М.Х.Дулати

Бабыр сияқты Қасым ханның әскер санын 300 мың деп көрсетеді- М.Х.Дулати

«Жәнібек ханның ұлдарының арасында аса белгілі болғаны Қасым хан еді. Ұзақ уақыт бойы атасының ұлысына билік етті. Аймағындағы ұлыстарды өзіне қаратты. Ол туралы аңыздар көп тараған, көпке мәлім болған »- деп жазған – Қадырғали Жалайыри

Қазақ хандығының нығаюына белсене араласып, өз елін алыс-жақын елдердің бәріне танымал еткен тарихи тұлға- Қасым хан

Қасым ханның заңы қалай аталды- «Қасқа жол»

Академик Әлкей Марғұланның айтуына қарағанда бұл заң елдегі саяси жағдайдың шиеленіскен кезінде туған- «Қасым ханның қасқа жолы»

Қасым хан тұсында бастапқы кезде Қазақ хандығының саяси-әкімшілік және сауда-экономикалық орталығы болған қала- Сығанақ

Қасым хан тұсында Қазақ хандығының батыс шекарасы- Жайық өзені

Қасым хан өмірінің соңғы кезінде осы қалада отырып  билік жүргізген – Сарайшық

Моғол билеушісі Саид хан Қасым ханнан Шайбанилерге қарсы күреске көмек беруін сұранған жылы- 1514ж.

ХҮІғ. басында Қасым ханның сыртқы саясатының басты бағыты- Сырдария бойындағы қалаларды қаратып алу

Шайбани ұрпақтарының арасындағы талас-тартысты пайдаланып, Қасым ханның басып алған қаласы- Сайрам

Мұхаммед Хайдардың деректеріне қарағанда Қасым хан қайтыс болды- 1518ж.

Қасым ханның 1521ж. Сарайшық қаласында қаза тапқаны туралы айтылатын дерек- Орыс деректері

Қай ханның тұсында Қазақтар өз алдына тәуелсіз, дербес мемлекет ретінде Орта Азия мен Шығыс Европаға белгілі болды- Қасым ханның тұсында

Қасым хан байланыс жасаған орыс князі- ІІІ Иван

ХҮІ ғасырдың бас кезінде Шайбанилар бастаған көшпелі өзбектердің бір бөлігі кеткен жақ- Мәуреннахр

Қасымхан тұсында қазақ хандығына келіп қосылған Ноғай ордасының жерінде көшіп жүрген рулар-Қыпшақ, Қаңлы

Қасымхан тұсында қазақ ханның солтүстік шекарасы: Қарқаралы тауы

Қасымхан тұсында қазақ ханның оңтүстік шекарасы-Сырдария алабы

Қасымхан тұсында Қазақ ханының батыс шекарасы: Жайық

Қасымхан қай қалада отырып билік жүргізді:Түркістан

Қасымханнан Шайбани ханға қарсы күреске көмек беруін сұраған Моғол ханы:Сайд

Шайбани ханға қарсы Моғолстан ханы Сайдқа Қасымханның көмек беруін бас тартуы себебі:Қазақтардың қыстауға көшетін мерзімінің жақындауы

1514 ж Қасымханның Жетісудағы  билігінің нығаюының себебі: Моғол ханы Сайдтың Шығыс Түркістанға көшіп кетуі

Моғолстанның билеушісі Сайд ханның 1514 ж Шығыс Түркістанға көшіп кетуіне байланысты Жетісуда билігі нығайды:Қасым ханның

1509ж М.Шайбани күтпеген жерден  Қараталға шабуыл жасап қай  сұлтан қарамағындағы қазақтарды  қырғынға ұшыратты: Жаныш сұлтан

1510 ж Шайбани хан Ұлытау маңындағы  Қасымханның ордасын шабуды аттандырды: Темір сұлтанмен інісі Ұбайдуллахты

Шайбани хан ұрпақтарының арасындағы хандық билікке таласты пайдаланған Қасым хан өзіне қаратқан қаласы: Сайрам

Қасым ханның Шайбан ұрпағы Сүйініш қожаға қарсы ұрысы сәтсіз болды –Ташкент түбінде

Хақназар хан

Хақназар хан билеген жылдар: 1538-1580

XVI ғасырдың II жартысында Қазақ  хандығының күш-қуатын беделін  арттырған, жерін кеңейтуге себеп  болған тарихи оқиға: Мәскеуге қосылуды жақтаған Ноғай ұлыстарын талқандап, өзіне қосып алуы

Моғолстан ханы Абд ар-Рашид Жетісу мен Ыстық көлдің маңындағы жерлерді басып алу үшін Қазақ хандығына қарсы үлкен соғыс бастаған кезең: XVI ғасырдың 50-60 жылдары

Моғолстан ханына қарсы күресте Хақназар хан пайдаланды- Қазақ-қырғыз әскери одағын

Моғолстан ханы мен Хақназар хан арасындағы шайқастың негізгі себебі-Жетісу өлкесі үшін

XVI ғасырдың II жартысында Жетісу  қазақтарының жағдайын ауырлатқан  оқиға:

Ойраттардың тонаушылық жорықтары

Баба сұлтанның астыртын  жіберген адамдары Хақназар ханды, оның туыстарын өлтірген жыл: 1580

Хақназар ханның сыртқы саясаттағы бағытын өзгертуге әсер етті – Сібір ханы мен Моғолстан билеушілерінің шапқыншылық жорықтары

1579ж Абдаллах пен Баба сұлтан  арасындағы тартысты пайдалануға  тырысқан-Хақназар

Өзін қолдағаны үшін Абдаллах ханның Хақназарға сыйға берген жерлері- Түркістан аймағындағы бірнеше қала

Баба сұлтанның Хақназар ханға тарту еткен жері- Түркістан, Сауран қалалары

1569-1573ж.ж. Қазақ хандығында болып  қайтқан орыс елшілері- Семен Мальцев, Третяк Чебуков

Хақназар хан тұсында Каспий маңайына келіп қоныстанған- Строгановтар

Патша Иван Грозный Қазақтармен ешбір баж салығынсыз сауда жасауды кімге бұйырған- Строгановтар

Сібір ханы Көшімге қарсы тұру үшін Хақназар хан кіммен одақтасты? Өзбек ханы Абдаллахпен

1570ж. аяғында Хақназар билігінде  болған Жетісудың бөлігі- Батысы мен Шу, Талас өңірі

Хақназар хан кіммен «дос болып, өзара көмектесу» жөнінде ант жасасты- ІІ Абдаллахпен

Қай ханның тұсында Қазақ хандығы Тәуелсіз дербес мемлекет ретінде Орта Азия мен Шығыс Еуропаға танымал болды: Қасым хан тұсында

Қазақ хандығына қарайтып көшпелі ру-тайпалардың Еділ мен Жайықты жағалай жайлап, Қызылқұм мен Сыр бойына жайыла қыстауы басталды: Хақназар хан тұсында

Ноғай Ордасына қарасты қазақ тайпалары қаңлы, қыпшақтар келіп қазақ хандығына қосылды: Хақназар тұсында

Орыс мемлекетінің шекарасын Қазақ хандығына жақындата түсті: Ноғай Ордасының ыдырауы

16ғасырдың 50-60 ж Қазақ хандығына  қарсы үлкен соғыс бастаған  Моғолстанға қарсы Хақназар пайдаланды: Қазақ-қырғыз одағын

16ғасырдың 50-60 ж Моғолстанның Қазақ  хандығына қарсы соғыста қаза  тапты: Абдрашидтің баласы

1570 жылдың аяғында Хақназардың  билігінде болған жер: Шу-Талас өңірі

Хақназар хан өзінің сыртқы саясатында осы мемлекеттермен бейбіт қарым қатынас жасауды өзінің басты міндеті санады-Моғол, Ноғай, Өзбек, Орыс

Моғол ханы мен ойраттардың шабуылы кесірінен уысынан шығарып алған жерлер-Жетісудың біраз бөлігі

Шайбан әулетімен қатынас орнату үшін Хақназар қай қаланы басып алу саясатын тоқтатты-Ташкент

Қазақ хандығының сыртқы саясатын өзгертіп, Шайбан әулетімен қатынас орнатқан-Хақназар

Хақназардың Шайбан әулетімен қатынас орнату себебі-Сібір және Моғол шапқыншылығы

Қасым ханнан кейін әлсіреген хандықты қайта күшейткен-Хақназар хан

                                                  Тәуекел хан(1582-1598)

Хақназар хан өлгеннен кейін хан тағына отырған Жәнібек ханның немере інісі сексенге келген: Шығай хан (1580-1582ж.ж.)

Баба сұлтанға қарсы жорықта Шығай хан қайтыс болған жыл:  1582

Абдаллах ханның Сайрам, Сауран, Түркістан бекіністерін қоршаған даңқты жорығына қатысқан-Тәуекел

Баба сұлтанға қарсы күреске тартылды- Тәуекел

Баба сұлтанды өлтіріп, Хақназар мен Жалым сұлтанның кегін қайтарған- Тәуекел

Баба сұлтанның әскербасы, әмірлері мен баласын тұтқынға түсірген- Тәуекел

1583 жылы «Ант беріскен шартты  » бұзып, Тәуекел хан Өзбек  ханынан қайтарып алған қалалар:

Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам

1583ж Тәуекел қауіп төндірді-Ташкентке

Тәуекел хан Мәуреннахрға баса көктеп кірген жыл: 1598

1598 жылғы шайқаста екі жақтың  билеушісі де қаза болып, екі  хандық хансыз қалды, бұл хандықтар:

 Қазақ хандығы мен  Өзбек хандығы

Тәуекел ханның беделін және күш-қуатын арттырған жеңіс: Ташкент қаласының түбіндегі Абдаллах ханды талқандауы

Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы арасындағы ұзақ жылдар жүргізілген соғыстың нәтижесі: Қазақ хандығының жеңіске жетіп, Ташкентті қосып алуы

Абдаллах хан мейлінше риза болып, Тәуекел мен Шығай ханға сыйға берді- Ходжент

Абдаллах хан қазақтың хан, сұлтандарымен бірлесіп, Баба сұлтанға қарсы бірлескен жорық жасауға шешім қабылдаған жыл- 1582ж.

Тәуекел сұлтан бастаған қазақ әскерлері Түркістан қаласының шайқаста Баба сұлтанның қолын талқандаған жыл- 1582ж.

Абдаллах ханның Тәуекелге сыйға тартқан жері- Самарқан жеріндегі Африкент уәлаяты

Тәуекел ханның билік еткен жылдары- 1582-1598ж.ж.

Тәуекел ханның қалмақтарды басқаруға қойған адамы- Інісі Шахмұханбет

Тәуекел ханның бірқатар қарақалпақ руларын басқаруға қойды-Баласын

Тәуекелдің алдына қойған басты мақсаты- Өзбек хандығына кеткен қалаларды қайтару

Өзбек сұлтандары қолдаған Тәуекел хан басып алған қалалар – Ақши, Искандер, Мүнши, Ташкент, Самарқан

Тәуекелдің 20 мың әскермен Самарқанды басқаруға қалдырған адамы- Есім сұлтан

Тәуекел ханның қалың қолы 20 күн қоршауда ұстаса да ала алмаған қаласы-Бұқара

Тәуекел хан ауыр жараланып, шегінуге мәжбүр болған қала- Бұқара

1594ж. Мәскеуге Тәуекел ханның  елшілігін басқарып келді-:Құл-Мұхаммед

1594ж.  Тәуекел хан елшілігін  аттандырған орыс патшасы-Федор

1580ж. Сібір ханы Көшіммен болған  соғыс кезінде қолға түскен  қазақ сұлтаны- Ораз Мұхаммед

В. Степанов бастаған орыс елшілерінің Қазақ хандығына келген жыл: 1595

Қазақ хандығының күш-қуаты артып, халқының саны өсіп, қонысы мен шекарасы кеңіп, аса қуатты мемлекетке айналды- ХҮІғ. аяқ кезінде

Ресейден Сібірге аттанған Ермактың Көшімді талғандаған жылы- 1582ж.