Развитие научных исследований в современном проектировании изделий легкой промышленности

Таким образом, с помощью  системы знаков имидж одежды наиболее полно передаёт информацию о потребителе. Свойство одежды, которое фактически определяет ее способность участвовать в реализации наших социальных и престижных запросов, является необычайно емким и выразительным носителем информации

По результатам выполненных  исследований, предлагается введение фактора имиджа в систему функционирования: человек – имидж одежды – среда – производство; разработана структурная схема основных функций имиджа; выявлены социальные группы потребителей -элитарные, статусные, рациональные; предлагается дополнить структурную схему показателей, определяющих потребительский уровень качества одежды 3-го уровня: соответствие имиджу потребителя (К321), соответствие социальной группе (К411) [3].

Сейчас много говорят  об индивидуальном стиле отдельной личности, о возможности порождения отдельным человеком своего собственного стиля. Индивидуально новый стиль возникнуть не может, скорее, это личное применение известных стилей к собственной внешности, фигуре и личности. Индивидуальный стиль — это манера одеваться, важно выработать собственную манеру одеваться, подойти к ней гибко.

Таким образом, на основе креативного подхода к созданию моделей корпоративного стиля (дресс-код), обеспечивается социально-экономическое соответствие изделий конкретному потребителю и его индивидуальному стилю.

 

ЛИТЕРАТУРА

1. Герен С., Герен Ф. Твой инструктор по стилю- М.: Изд-во «Попурри», 2009 г.

2. Герасимович Т.П. Характеристика потенциального потребителя как основа формирования ассортиментной структуры швейного предприятия// Материалы 6-й межд. конференции , АТУ, октябрь 2005 г.

3. Герасимович Т.П., Сатыбалдинова В.В Разработка креативного подхода при формировании ассортимента одежды// Материалы межд. конференции «У1 Дулатовские чтения», ТарГУ, октябрь 2009 г.

4. Крессли К. Как обрести свой стиль. – М.: АСТ, 2008 г.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

УДК 646.4

А 45

 

ҚАЗІРГІ ТӘЖІРИБИЕДЕГІ  ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ КИІМІНІҢ ДИЗАЙНЫ

 

Алашабаева  Ұ.Н.

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы

 

Бүгінгі жаһандану кезінде, қазіргі жер жүзіндегі халықтардың  көпшілігі ұлттық көркем ерекшеліктерімен айқындалады. Демек, қазақ этносының тілі мен ділі, ұлттық психологиясы мен дүниетанымы, мәдениеті, оның ішінде киім пішінінің озық үлгісінің сақталуы, дамуы қазіргі кезеңнің кезек күттірмейтін мәселесінің бірі болып табылады.

Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев бекіткен «Мәдени мұра» бағдарламасының басты міндеттері ретінде «...қазіргі таңдағы ұлттық мәдениетті, ауыз әдебиетін, дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды зерделеу бүгінгі күннің негізгі мақсаттарының бірі болып келетінін» атап көрсетті [1, 5-6 бет.]

Еліміздің тәуелсіздік  даңғылындағы дәстүрлі қазақ мәдениетіндегі киімдердің мән-мағынасын айқындаудың  өзектілігі қазіргі өркениет мәдениетінде туындап жатқан объективті-әлеуметтік және субъективті-психологиялық қайшылықтар  жағдайынан көрініс табады. Өркениет жағдайында ұлттық киімнің дизайны көркемдік, мәдени-рухани, әлеуметтік тарихи заңдылығы, ерекшілігі өзіндік маңыздылығы мен өзектілігі қазіргі жаһандау дәуірінде арттыра түсуде. Демек, халықтың рухы мен мәдени дәстүрінде жинақталған ұлттық ерекшеліктер әр ұлттың бейнесіне қарай, оның бейнелі тұрақты нақыштарының дара қасиеттері рәміздік белгі категорияларының ұлттық ойлау жүйесімен игеріледі.

ХІХ ғасырдың аяғы және ХХ ғасырдың басында И.В. Захарова және Р.Д. Ходжаеваның «Казахская национальная одежда» атты еңбегінде қазақ халқының ұлттық киімдері туралы құнды материалдарды этнографиялық дала зерттеулері тұрғысынан мол мағлұматттар жинақталған.

Көне салттық рәсімдегі  сәндік өнердің эстетикалық қырларын зерттеуге М.Н. Некрасов, Б.А. Рыбаков, М.С. Каган т.б. еңбектерінің қосқан үлесі зор.

Киімнің өң бойындағы  ұлттық нақыштың бейнелі кесінін  біртұтастық және пәнаралық тәсілдеріне  қарай талдау және жіктеу, қазақ  мәдениетіндегі қазақ киімінің өмір сүру кезеңдеріндегі тарихи ерекшелігін, әлеуметтік жағдайын қазіргі өзекті мәселелерде айқындауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, киімнің тарихын оқыту, бағалау және ұғыну кезеңдері де жеке тұрғыдан алғанда маңызды үрдісті құрайды. Киімнің пайда болуы мен дамуы дәуір тарихымен өзара байланысты екендігі зерделеп, сол уақыттың өзіндік феномені – адам мен мәдениет феномендері тарихи принцип тұрғысынан талдау. Киім адамның өмір сүруіне аса қажетті негізгі құралдардың бірі бола отырып, белгілі дәрежеде олардың жас айырмашылығы, әлеуметтік жағдайы мен эстетикалық ортасы туралы мағлұмат беретін этномәдени белгі екендігін дәстүрлі мәдениеттегі ұлттық үлгілерінің дүниетанымдық белгі қырларын семиотикалық тұрғыдан ажырату арқылы құндылықтық маңызын анықтау.

Киім – адамның  сыртқы келбетін оның бөлшектерінде  анықтап, жасанды өзгерте алатын немесе дененің сәйкестік бірлігін құрайтын жалғыз жүйе.

Мысалы: өрнек, матаның  суреті, оның түсі, фактурасы, шілтері, бүрмесі, сәнді моншақтары, кестесі, аппликациялары, жапсырмалы гүлдер және т.б. қызмет атқармайтын көптеген бөлшектер  бір қарағанда киім бөліктерін өрнектейтін бөлшектер болып табылады (фото №1).

 

 

 

Фото 1. Киім бөлшектерінің әшекейленуі.

 

Қазақ өрнек әшекейлерін  С. Дудин, Е. Шнейдер, Р. Карутц тағы басқа  ғалымдар зерттеп, қазақ халық киім үлгілері мен оның сәндік әшекейлі өрнек мәнеріне үлкен мән берсе, қазақ киімінің көркемдігі ХVIII-XIX ғасырларда талай саяхатшылардың қызығушылықтарын арттырып, олардың суреттерінде, жазбаларында ескерткіш болып сақталған (П.С. Паллас, И.Г. Георги, А.И. Левшин, А. О. Орловский, И. Фальк және т.б.).

Ұлттық ою-өрнек пен  таңба тас дәуірінен бері қалыптасып, дамып келе жатқан негізгі көркемдік  жүйе, ол екеуі тұтас қабылдаудың, түйсіктің нәтижесінде пайда  болған белгі[3, 11-12бет].

Халқымыздың қай қолөнер  саласын алсақ та, ою-өрнектің өзіндік ерекшелігі белгілі бір тәртіппен орналасқан заңдылық жүйесі ежелгі нұсқаларында құстың, гүлдің, жануардың түрін тұспалдайтын бөлшектерде сақталғандығын аңғардық. Көне түркілердің түсінігінде құс – көктің, балық – судың, ағаш – жердің тіршілік нышаны болып көрініс табады. Ол қазақ ою-өрнегінің мақұлық аты, нәубет аты, ғарыш аты, тік сызықты, нышандық, танымдық т.б. сарындарының мазмұнын сөзсіз кеңейте түсті. Біз ұлттық киімдердің көркемдік безендірілу мәнерін қарастыруда өнер зерттеушілердің пікіріне сүйенсек, ою-өрнектердің сипаттық ерекшеліктеріне байланысты негізінен төрт түрге бөлуге болады. Себебі ою-өрнектердің бояу түсі, ырғақ, таңба, сызық белгілері табиғат жаратылысымен және кеңістіктегі бейнелерімен рәміздік байланыста екенін аңғаруға болады.

Қазақтың дәстүрлі киім мәдениетінің құндылық қасиетін тану, материалдық және рухани дүниесінің мәдени ақпаратты мүмкіндіктер ашатындығына көз жеткіземіз. Сондықтан да, дәстүрлі өнерде әр түрлі киімнің эстетикалық қырлары түрлі өлшемдерде сипатталады, өйткені күнделікті киім мен тойға арналған сәнді киімдер әртүрлі құндылық мәнге ие. Киімнің негізгі дизайны өзінің эстетикалық қызметімен ерекшеленбей, бүкіл құрылымдық қасиетімен айқындалады, өйткені қоғамның әлеуметтік құрылымы бір жақты емес, неғұрлым күрделі бола түскен сайын жеке тұлға денесін костюмнің рәміздік мәнімен айқындау мәселесін туындатады.

Сонымен, ұлттық киім - көне мұралардың құндылығын ұлттық сипатта  дәріптейтін дәстүрлі қазақ мәдениетінің көрсеткіші. Қазіргі заманауи кезінде  ұлттық киім үлгілерінің дизайнын жаңа үлгіде – материалды мәдениеттің құрамдас бөлшектері ретінде айқындап, этномәдениетінің тұрақтылығын сақтау. Қазақ киім үлгілерінің конструкциясын, бейнелі ұлттық нақышын, рухани-әлеуметтік болмысын, ерекшеліктерін, көркем эстетикалық құндылығын мәдени-өнертанулық тұрғыдан талдап, жүйелендіру қазіргі болашақ ұрпақ тәрбиесінде дәстүрлі тұрғыдан паш ету.

 

ӘДЕБИЕТ

1. 2004-2006 жылдарға арналған «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы туралы // Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкім актілер жинағы. – Астана, 2004. – № 2. – Б. 5-6.

2. Қазақтың ұлттық қолданбалы өнері. Ә. Марғұлан.

 

 

 

УДК: 658. 527

 

ЭКСПРЕСС-РАСЧЕТ НОРМ ВРЕМЕНИ ОПЕРАЦИЙ РАСКРОЙНОГО  ЦЕХА

 

Мокеева Н.С., д.т.н., Петрова Е.В.

Новосибирский технологический институт (филиал)

«Московский государственный университет дизайна  и технологии», Россия

E-mail: petrovaev0211@yandex.ru

 

В современных условиях нормирование времени является одним  из рычагов управления коллективом. Внедрение и совершенствование нормирования труда стимулирует труд рабочих, а, следовательно, приводит к увеличению объемов выпуска и повышению качества продукции при неизменных производственных мощностях.

Технологический процесс  изготовления швейных изделий обычно завершается установлением технических норм времени для каждой операции. Техническую норму времени определяют на основе расчета технологических режимов работы с использованием эффективных инструментов и приспособлений, производственных возможностей оборудования и т.д. Однако часто необходимо быстро оценить трудозатраты на изготовление изделий, т. е. провести экспресс-нормирование. Особенно это актуально для швейных предприятий в условиях быстроменяющейся моды. Поэтому необходимо иметь такие методы расчета норм времени, которые не требуют проектирования технологического процесса и в то же время позволяют выполнить расчет с максимальной точностью.

Существующие методы нормирования (аналитически-расчетный  способ, хронометраж, фотографирования рабочего дня и т.д.) [1], позволяют устанавливать значения норм времени непосредственно по завершении производственного процесса, кроме того требуют высокой квалификации и большого опыта работы от нормировщика.

Важнейшим направлением совершенствования и организации  нормирования труда является автоматизация и компьютеризация этой работы. Новой способом является применение интеллектуальных технологий в легкой промышленности. Применение таких технологий на сегодняшний день одно из перспективных направлений в прогнозировании, планировании и управлении производственными процессами, которое позволяет устанавливать чрезвычайно сложные зависимости, и обладают способностью к обучению.

Для облегчения процесса нормирования и получения временных  значений в кратчайшие сроки предлагается применить нейронные сети, позволяющие восстанавливать чрезвычайно сложные зависимости, имитирующие работу коры головного мозга человека.

Нервная система и  мозг человека состоят из нейронов, соединенных между собой нервными волокнами. Нервные волокна способны передавать электрические импульсы между нейронами

При работе искусственной  нейронной сети, на ее выходе формируется  вектор (выходной вектор) в соответствии с вектором признаков (входным вектором), подаваемых на вход сети. Входным вектором может служить вектор, компонентами которого являются признаки (например, вид материала; способ настилания; количество полотен в настиле и т.д.), характеризующие конкретную операцию, техническое нормирование которой необходимо выполнить. Тогда компонентами выходного вектора будут являться нормы времени (Y) по определенной операции (рис. 1), в данной работе рассматривались операции раскройного производства.

 

 

Рисунок 1. Структура нейронной сети

 

Обучение сети производится методом обучения «с учителем», что является положительным моментом, поскольку нормировщиком закладываются данные (например, ассортимент изделия, материал, особенности технологического процесса, характеристика оборудования и др.), характерные для конкретного предприятия. При этом значительно сокращаются затраты времени и трудоемкость нормирования операций.

Реализация алгоритма  обучения «с учителем» предполагает использование сигмоидальной функции  – формула (1) по принципу минимизации целевой функции (алгоритм обратного распространения ошибки).

       (1)

где i – номер нейрона (обрабатывающего элемента),

j – номер входа обрабатывающего элемента,

f(Si) – сигмоидальная функция, для которой x – это входной вектор, со значением x = 1 при наличии поляризации и x = 0 при ее отсутствии.

Целью обучения нейронной  сети является минимизация ошибки Е(w) для каждого входа. Когда сеть выдает выходные значения, отличающиеся от фактических на величину, равную или меньшую значения ошибки, сеть считается обученной. В результате сетью запоминаются значения весовых коэффициентов, которые в дальнейшем позволяют использовать обученную сеть на других исходных данных. Среднеквадратичная ошибка нейронной сети Е(w) определяется по формуле:

        (2)

где di – ожидаемое значение на выходе i-го нейрона.

Алгоритм обратного  распространения ошибки определяет стратегию подбора весов многослойной сети с применением градиентных  методов оптимизации и считается  одним из наиболее эффективных алгоритмов обучения многослойной сети. При использовании этого алгоритма функция ошибки F(w) минимизируется методом градиентного спуска, известным из теории численных методов [3].