Развитие научных исследований в современном проектировании изделий легкой промышленности

 

 

 

 

 

Сурет 1. Арнайы киім моделдерінің эскизі.

 

Костюм комплектісі  климаттық және эксплуатациялық  талаптардан бекітіледі: қыста ащық алаңдарда жылытқыштарымен, жазда жылытқышсыз). Шаң - тозанды жұмыстарда денеге ешқандай ауыртпашылық түсірмейтін және тез жуылатын болса онда қарапайым костюм немесе жартылай комбинизон қолданылады. Сол себепті арнайы киімдерді жобалу процестерінде еңбек шарты мата тандаудағы және конструкциялық шешіміне негізгі анықтаушы фактор болып табылады.

Бүгін арнай  киім - бұл қарапайым, біркелкі униформа, қауіпсіздік үшін өңдірістік жұмыстарына арналған. Бірінші орында аранайы киім ол компанияның фирмалық стили болып табылады - оның логотипі.

Логотип – бұл компанияның  түр –келбеті; оның жұмысын фирмаға  көңіл аудару, нарықта тауарларды барлық тауарлар арасынан ерекшелендіріп көрсету мақсатында жасалынады. Барлық стилистикалық элементтері (түстік гамма, графикалық материалдар,суреттін анықтылығы мен ашықтылығы) компания логотипінін қабылдау ерекшелігін және қарапайымдығын көрсетеді.Дайын бұйымға түсті лаготипті түсіру үшін пигментті басу әдісі арқылы жеңіл жүзеге асады.

Эскизді жоба дайындау барысында бүйымдар және оның қосалқы бөлшектерінің нұсқаулары қарастырылады.

Арнайы киім келесі негізгі  талаптарға жауап беруі керек:

• Жұмысшының жұмыс ауқыты бойына функциональды жағдайын және жұмысқа төзімділігін қамтамассыз ету керек;
• Зиянды өңдірістік факторлардан қорғау;
• Тері зақымдағыш, бөрткіштік және толықтоксикалық әсерлерлері болмау керек;
• Эластикалық және көп жуылып,киілуге төзімді болу қажет;

Киімнің эксплуатациялық  талаптары оны кигендегі ыңғайлылылықты, мата беріктігін, пішін жинақтылығын, сыдырмалар, қалталар орналасуын және оның тазалауда қиындықтар туғызбауын қадағалайды.

Эстетикалық талаптарына  пішіннің симметриялық кеңістік ұйымдастыру  түрінің бағалауы кіреді. Оның пропорциональды бөлінуі, ритмикалық түр бөлшектерінің және пішін элементерінің, фурнитура бөлшектері және әрленуі кіреді.

Арнайы киім коллекциясынын негізгі түсі корпаротивті түстік гаммамен анықталынады – бұл көгілдір, теңіз толқынынң түсі курткаларға және қанық көк шалбарлар мен бас киімге, костюмді қанық жасыл түсті трикотажды футболка толықтырады.

Мамандандырылғандығына байланысты барлық арнайы киімдерді вертикальды бағытына байланыссыз конструктивті және декаративті сызықтарды, бұл оның стилін сәнді «casual» жақындатады. Горизонтальды жолақтар жіңішке немесе қосымша сигналды Арнайы киімдерде еңбастысы еңбекті қорғау талаптарының нормасын қадағалау болып табылады. Сәнді конструкциясы және жаңа жаңалықтары еңбекті қорғау талаптарының нормасына сай болуы керек.

Куртка түймелігіндегі сыдырма, қалта – ең жақсы нұсқа  болып табылады. Көркемдік – техникалық жобалау арнайы киімдерде минимализм стилистикасына мінсіз кіреді, ал пішін локальдігі элеганттылық символы болып табылады. Бұл стильге дизайнерлер арнайы бағалау жасаған, потенциялды сатып алушылар үшін арнайы киім коллекциисы болып табылады.

Жоғарыдағы сурет 1 арнайы киімнің Corel DRAW бағдарламасында дайындалған эскиздері көрсетілген.

 

 

 

УДК 687

 

ТРЕБОВАНИЯ  К СПОРТИВНОЙ ОДЕЖДЕ ДЛЯ ИГРЫ В  КОКПАР

 

Аманжолова  К.Е., Фазылбаева Н.Р., к.т.н.

Академия дизайна  и технологии «Сымбат», г. Алматы, Республика Казахстан

E-mail: karla1989a2k@mail.ru, nuria11@mail.ru

 

На основе анализа  современного состояния проектирования одежды для кокпаристов установлено, что актуальным направлением его  развития и совершенствования является обьектно-ореинтированный подход к  иследованию компонентов системы «человек-одежда-игровая среда», позволяющий обеспечить единство этапов проектирования.

Анализ условий эксплуатации одежды для спортивной игры кокпар позволил сформировать структуру внешних  и внутренних факторов, влияющих на условия функционирования системы «человек-одежда- игровая среда». При условии обеспечения прочих внутренних факторов функциональная подготовка игроков (возможность выполнять игровые движения) во многом зависит от эргономического соответствия одежды условиям игры. Важной проблемой на сегодняшний день является то, что требования к одежде для кокпаристов не установлены. Для целенаправленного формирования требований показателей качества был выполнен анализ ассортимента одежды кокпаристов и материалов, испольэуемых для ее проектирования, а также сформулирован перечень условий обеспечения безопасности кокпаристов при игре на основе анкетного опроса кокпаристов:

• использование защитных элементов конструкции одежды для предохранения от механических повреждений и увеличения срока носки;
• удобство снятия и надевания одежды;
• обеспечение оптимального уровня массы пакета одежды;
• использование износостойких, воздухопроницаемых, гигроскопичных материалов для создания комфортных условий пододежного пространства;
• соответствие сезону и метеорологическим условиям.

Опрос респондентов также  позволил выявить потребительские  предпочтения покроя рукава, особенностей использования и устройства отдельных  элементов конструкции и конструктивно-декоративных элементов (защитные накладки и эмблемы), что в значительной степени повлияло на выбор проектного решения.

Установлено, что ассортимент  используемых в настоящее время  материалов для одежды игроков кокпара  дает возможность выбора оптимального пакета материалов в соответствии с  условиями эксплуатации.

На рисунках 1 и 2 показана одежда, используемая в настоящее время для игры в кокпар.

 

Рисунок-1	Рисунок-2

 

По результатам проведенных  исследований была сформирована номенклатура потребительских свойств одежды для кокпара, обеспечивающих требуемый  уровень показателей качества ( таблица 1 ) проектирования.

 

Таблица 1. Структура показателей свойств одежды для кокпаристов, обеспечивающих требуемый уровень качества на этапах проектно-конструкторских работ

 

Показатель  качества				Проектная процедура (этапы проектирования)
обобщающие	1 уровень	2 уровень	единичные
Эргономические показатели	Антропомети-ческие соосвет-ствие	Соответствие из-мерения  изделия размерам тела человека в  дина-мике	Углы амплитуды движе-ния  в основных суставах	Анализ конструктивно-тех-нического  решения (ПТ); Выбор конструктивных параметров динамического соответствия (ТП); Компазиционное решения (ЭП);
	Гигиенические соответствие	Способность из-делия  к тепло-изоляции	Коэффицент теплопровод-ности, суммарное тепловое сопротивление, потребное тепловое сопротивление.	Анализ условия  эксплутации (ТЗ); Формирования требований к ма-териалам (ТЗ); Выбор пакетв материалов (ЭП); Выбор конструктивных парамет-ров;
		Рацианальность структуры  па-кета материалов	Толщина пакета на раз-личных участках, коли-чества слоев, толщина воз-душных прослоек, суммар-ная толщинас пакета.	Выбор пакета материалов (ЭП);
		Вентилируемость	Регулируемость  микро кли-мата пододежного простран-ства (вид и расположение вентиляционных элементов), комплектность, регулирова-ние ширины изделия, возду-хопроницаемость	Анализ материалов (ТЗ); Выбор конструктивных и  техно-логических решени (ПТ); Выбор конструктивных и  техно-логических параметров (ТП);
			Замкнутость пододежного  пространства (вид изделия, ширина изделия, наличие ветрозачитных элементов )	Выбор ассортимента (ТЗ); Анализ и выбор конструктивных решени ( ПТ); Выбор материалов (ЭП);

 

ЛИТЕРАТУРА:

1. «Казахи»-Алматы: Казахстан 1995 г.

2. Казахская ССР, краткая энциклопедия. Том 3. с-457. Алматы 1989г.

3. Терпенова О.К., Кокеткин П.П. Применение метода главных компонент для определения степени удобства одежды. // Швейная промышленность – М.: 1976.

4.Москаленко Н.Г., Проектирование  одежды для экстремальных видов  спорта с повышенными эргономическими  показателями.//Технология швейных  изделий-В.:2011

 

 

 

УДК 687.11: 004

 

КОМПЬЮТЕРЛІК  ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП АРНАЙЫ КИІМНІҢ ӨҢДЕУ ӘДІСТЕРІН  ДАЙЫНДАУ

 

Рыскулова Б.Р., т.ғ.д., Байжанова  Ж.Б., т.ғ.к., Чекакова А.О., Жолдасова М.Д.

Алматы технологиялық университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы

 

Зерттеуде арнайы киімді әзірлеу үшін өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыратын жобалау және әзірлеуге компьютерлік технология қолданылады.Мұндай әдістерді  қолдану ол киімнің бөлшектері біріктіру, түйіндерді жинақтау бірден өткізілетін  жаңа операциялар арнайы киімді өңдіруде еңбек өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Компьютер технологиясын  қолдану арнайы киімді дайындауда оның ауқыт шығының азайтады және киімнің  сапасын, стилистикалық бағытын, мықтылығын жоғарлатады.

Тігін өндірісінде еңбек өнімділігінің өсуіне әсер ететін негізгі факторлар болып: - дәстүрлік механикалық машиналардан автоматтандырылған, үзіліссіз, жоғарғы жылдамдықтағы машиналарға көшу болып табылады.

Өндірісте техникалық қажетті шарттарды туғызу және сапалы өнім шығару үшін әлемдегі атақты фирмалардың машиналары қолданылады. Ол машиналар Жапония және Германияда жасап шығарылады.

Бұл машиналар біріктіріп –жинау операциялары, технологиялық  операцияларды, сонымен қатар қолмен жасайтын және дайындау – бітіру операцияларын механизациалап және автоматтандырады. Мысалы: тігіп жатқан механизм шеңберіне бөлшектерді жіберу, жіпті қию, бөлшектерді жою –алу үшін. Өңделетің бөлшектерге, түйіндерге және толығымен біріктіруіне жоғарғы дәлділік береді.Бұл машиналар арнайы киімнің операциялар саның азайтып, бір – біріне біріктіреді, қол еңбек күшін азайтады, көп жұмысшыларды қажет етпейді, себібі бір машина бірнеше ұсақ операцияларды өзіне біріктірген, онда бір жұмысшы ғана отыра береді. Шағын операциялы технологияларды қолдануға мүмкіндік береді. Ол :

• Жаңа жоғарғы өңімділікті, микропроцессорлы басқару жүйесімен, робатты элементтері бар құрылғыларды қолдана отырып, сонымен қатар бұған сай жаңа экономикалық әдістер, бөлшектерді және түйіндерді өңдеу, негізігі, астар, астар аралық, қосымша маталардың жаңа түрлерін қолдануын қажет етеді;
• аз механизацияланған машиналарды қолдану;
• желімдік өңдеу әдістерін қолдану;
• Унифицирленген бөлшектерді және технологияларды қолдану.Унифицирленген өңдеу технологиясы бөлшектер мен түйіндерді өңдеу әдістерін оптимизациясын шешеді, оның негізін де жаңа құрылғыларды қолдана отырып өңдеудің рациональды түрлерін қолданады;
• біріктіргіш материалдар сапасын қарастыра отырып.

Тігін бұйымдарының сапасын  жоғарлату үшін алдын ала болжау әдістері үлкен рөл атқарады, олар біріктірудін оптимальды тәсілдерін анықтайды, керекті өңдеу әдістерін, олардың параметрлерін, сонымен қатар алдын ала киімнің эксплуатациялық мерзімін, тағыда спорттық, жұмыс, арнайы, формалы киімдерге және күнделікті киімдердін кейбір түрлеріне маңызды болып келеді.

Нарықта қазіргі заман  тігін машиналарына анализ жүргізілген, нәтижесінде арнайы киімді дайындауда шағын операциялы технологияларды  қолдану мүмкіндіктері бар. Электронды басқару жүйесін қолдану бірнеше  қатар функцияларды (машина инесінің позиционирленуін,басқыш табанның көтерілуі мен түсуі, жіпті қию, бекітпелерді жасау), сонымен қатар универсальды машиналарды қосымша механизмдермен қамту (мата жиегін кесу, инешаншым ұзындығын реттеу). Құрылғыларға деген жоғарғы эргономикалық талаптар, оның қызмет етуде қолдануына шек қоюды, тігін машинасының алдыңғы бөлігінің өлшемдерін, кішірейту және тігетін жердін көлемін ұлғайту; жіп сабақтау схемасын жеңілдету батырманы басу арқылы инешаншым ұзындығын реттеу, инені жеңіл ауыстыру; минимальды машина вибрациясы және дыбыс шығармауды қамтамассыз етеді .

Кең автоматтандырылған функциялары бар жартылай автоматты  және универсальды құрылғыларды қолдану  ұсынылады. Сонымен қатар еңбек өңімділігін өсіру және арнайы киім сапасын жақсарту мақсатымен аз механизацияланған құрылғыларда қолданылады. Сырып тігу,қосып тігу және екі тігімді тігістер бағыттаушы сызғыштар арқылы, шектегіштері бар табандармен жасалынады. Барлық әрлеу тігістер бағыттаушы сызғыштармен, ал фигуралы тігімдер лекалдар бойынша белгіленген сызықтармен дайындалады. Тігім тігістері екі тігісті машинада, табан – рубильникті және сызғышты қолдану арқылы дайындалады. Жабық қиықты бүгіліп тігілетін тігістер тігімді сызғыштарды, табандарды қолдану арқылы дайындалады.

Жобаланып отырған арнайы киімнің технологиясына келесі машиналарды қолдану ұсынылады. Жұмысшыларға арналған арнайы киімнің шалбарындағы түймелікті ызбалы сыдырмаға өңдеу 1 – суретте көрсетілген. Киімнің курткасының рамкалы ызбалы – сыдырмалы қалталарды өңдеуі 2- суретте көрсетілген.

Мұндай түймелікті өңдеу  үшін біріншіден пішілім бөлшектерін  дайындау керек, алдын ала алдыңғы  бөліктін орта сызығын және әрлеу  тігісінің сызығын түймелік бойына және бөлшектін өңбетіне көшіріп  дайындайды. Алдыңғы орта тігісті  сырып тіккеннен кейін (қадам) және қиықтарын торлағана кейін, сыдырма – түймелікті өңдеуді бастаймыз.

Бұйымның сол жақ  жиегінде әдіпті белгіленген алдыңғы  бөліктін орта сызығы бойынша ішке қарай көктеп алып, түймеліктін оң жағына тығыз тістерімен ызбалы - сыдырманы  қадаймыз және жиегіне қосып тігеміз. Әдіптін көлденең қиықтарын алдыңғы бөліктін сызықтарына сәйкестіреміз.Қиықтын сол жақ бөлігінің әдібін екінші ызба-сыдырмасына инемен қадаймыз, алдыңғы бөліктін бөлшектерін қосып алмай, қиықтын сол жақ әдібіне ызба –сыдырмасын қосып тігеміз.Түймеліктін оң жақ жиегін откосогтын ішіне өң бетінен саламыз, астыңғы қысқа қиықтарды сырып тігеміз,бөлшектерді теріс бетінен ішіне салып, қиықтарды торлаймыз. Откосокты түймеліктін сол жақ жиегіне саламыз, торланған жиегі сыдырма – түймеліктін ызбасында жату керек. Теріс бетінен тілу жиегінен откоскқа еңдік қосып тігеміз, оң бетінен түймеліктің сол жақ жиегін белгіленген сызық бойынша бастыра әрлеу тігісін жүргіземіз, сонында бекітпе беріледі.