Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық негізі

 

 

Мазмұны

                                                                                                 Бет

Кіріспе                                                                                                                 5

І БӨЛІМ.  Кәсіпорынның экономикалық сипаттамасы                          7

1.1.«Индустриальное снабжение» жауапкершілігі шектеулі                  

серіктестігінің ұйымдық құрлымы, қаржы-экономикалық

жағдайы                                                                                                              7

1.2. Кәсіпорында бухгалтерлік есепті ұйымдастыру жағдайы               15

ІІ БӨЛІМ. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың

ақпараттық негізі                                                                                            19

2.1. Бухгалтерлік  баланс- қаржылық талдаудың ақпараттық 

негізі   ретінде                                                                                                   19

2.2. Табыстар мен  шығыстар жөніндегі қорытынды  есеп                      27

2.3. Ақша қаражаттарының  қозғалысы жөніндегі қорытынды 

есеп                                                                                                                     30

ІІІ БӨЛІМ Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау                       33

3.1. Қаржылық жағдайдың  мәні, талдау мақсаты және әдістері           33

3.2. Баланс активтері  мен олардың құралу көздерінің  құрамы мен     құрлымының  динамикасын талдау                                                            42

3.3. Кәсіпорынның баланс өтімділігін талдау                                           51

3.4. Кәсіпорынның  төлем қабілеттілігін талдау                                       60

Қорытынды пікірлер мен ұсыныстар                                                        73

Пайдаланған әдебиеттер тізімі                                                                     76

Тіркемелер                                                                                                       84

 

 

 

 

 

Кіріспе

       Қазіргі кезде есептеу процедуралары мен принциптерін стандарттауды Бухгалтерлік есептің халықаралық стандарты мен Қаржылық есептіліктің Халықаралық Стандартын – БЕХС және ҚЕХС (International Accounting Standards, IAS and International Financional Reporting Standards) жасайтын және жариялайтын қаржылық есептіліктің халықаралық стандарты бойынша Комитет жүргізеді. Қазіргі кезде көптеген елдердегі компаниялар есепті жүргізу үшін ҚЕХС қолданады.

       Соңғы жылдары Қазақстан республикасы  Үкіметінің Қаржылық  есептіліктің  халықаралық Стандартына өту бойынша әрекеті айтарлықтай белсенді жүргізілуде. Үкімет тарапынан бұл бағытта алғашқы қадам 2003 жылы жасалды, Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі 2003 жылы 15 мамырда №88-Р өкіметтік “2003-2005 жылдарға Қазақстан Республикасында қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына өту бойынша шаралар жоспарын” бекіту туралы өкім шығарды. Жоспарда қаржылық қорытынды есептің халықаралық стандартына өтудің келесі мақсаттары мен міндеттері құрылды: “бугалтерлік есептің жүйесін реформалау мақсаты – бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесін нарықтық экономика мен халықаралық стандарттар талаптарымен сәйкестендіру. Реформа міндеті келесіден тұрады: пайдаланушыларды, соның ішінде инвесторларды, пайдалы ақпараттармен қамтамасыз ету; Қазақстандағы бухгалтерлік есеп реформаларының халықаралық деңгейдегі стандарттардың негізгі үндесу тенденцияларымен үйлестіруді қамтамасыз ету; бухгалтерлік есептің үлгілерін түсіну мен ендіруде ұйымдарға әдістемелік көмек көрсету”. Бухгалтерлік есеп стандарттары және қаржылық есептілікті құрудың жаңа методологиясы терең зерттеу жүргізуді талап етеді.

       Диплом жұмыстың мақсаты –  нарықтық экономика жағдайында  қаржылық қорытынды есепті құрудың  теориялық мәселелерін зерттеу , нақты бір ұйымның қаржылық  есептілігінің тиісті нысандарының мазмұны мен құрылымына зерттеу жүргізу және оны жетілдіру жөнінде ұсыныстар дайындау, сондай-ақ субъектінің қаржылық жағдайына талдау жасау болып табылады. Осыған байланысты дипломдық жұмыста алдымызға мынадай міндеттер қойылды:

       - нарықтық эконмика жағдайында қаржылық қорытынды есеп берудің теориялық мәселелерін зерттеу;

       -  нақты кәсіпорынның экономикалық  даму жағдайына зерттеу жүргізу;

       - субъектінің қаржылық есептілігінің  тиісті нысандарының құрылымы  мен мазмұнына зерттеу жүргізу және оны ары қарай жетілдіру жөнінде ұсыныстар беру;

       - кәсіпорынның қаржылық жағдайына  талдау жасау.

       Дипломдық жұмыстың теориялық  негізі ретінде Қазақстан Республикасының  бухгалтерлік есеп және қаржылық  қорытынды есеп беру жөніндегі заңдық және нормативтік актілері, қаржылық қорытынды есепті дайындап тапсырудың халықаралық стандарттары мен методикалық нұсқаулары, сонымен бірге бухгалтерлік есеп пен талдау мәселелері бойынша отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектері алынды.

       Зерттеу жүргізу объектісі Алматы қаласындағы “Индустриальное снабжение” жауапкершілігі шектеулі серіктестік болып табылады.  Дипломдық жұмысты орындау барысында Қазақстан Республикасының бугалтерлік есеп және қаржылық  есеп беру саласындағы заңдық, нормативтік актілері, зерттеу жүргізілген кәсіпорынның соңғы екі жылдың қаржылық қорытынды есебі пайдаланылды.  

 

 

І Бөлім. «Индустриальное снабжение» жауапкершілігі

                шектеулі серіктестігінің экономикалық  сипаттамасы.    

1.1.«Индустриальное снабжение» жауапкершілігі шектеулі

       серіктестігінің ұйымдыққаржықұрлымы, экономикалық жағдайы.

       Жеке  меншікке негізделген « Индустреальное  снабжение » жауапкершілігі шектеулі  серіктестігі 2005 жылдың қазан айынан  бастап Алматы қаласында қызмет істеп келеді. Кәсіпорынның шаруашылық қызметінің негізгі саласы – құрылыс материалдарын шығарып сату. Сонымен қатар Серіктестік Ресей, Испания, Германия елдерінен әкелінген арнайы құрылысқа арналған киімдерді, аяқ киімдерді сатып өткізумен айналысады.   Жеке кәсіпорын " Индустриальное снабжение "  жауапкершілігі шектеулі серіктестік заңды тұлға болып табылады , дербес балансы , жарғылық қоры бар .

       Кәсіпорын қызметінің мақсаты - жоғары  сапалы өнім шығару, заңды және      жеке тұлғалардың сұранысын қанағаттандыру, ең аз шығынды шығарып, табысты көп табу. Құрылыс компанияларының қажеттіліктерін қанағаттандыру .

       Қазақстан  Республикасында кәсіпорынның бірнеше  филиалдары бар. Олар: Батыс қазақстандағы  Ақтау, Атырау, Ақтөбе, Орал, Ақсай қалаларында,   Астанада және Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласында орналасқан. « Индустриальное снабжение » жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің «Альянс Банк», және «Банк ЦентрКредит» ашық акционерлік қоғамында ашылған есеп айырысу шоты бар.Альянс Банктегі есеп айырысу шоты №005477835, БанкЦентрКредиттегі есеп айырысу шоты №008357431.

       « Индустриальное  снабжение » жауапкершілігі шектеулі  серіктестігі шет елдермен тығыз  экономикалық қарым-қатынаста, атап  айтсақ Германия мемлекетіндегі  «ВТІ» құрылыс материал шығаратын компания, Испаниядағы құрылыс жүргізу үшін арнайы киім тігетін фабрика, Ресейдегі « ОМАХ » компания.

       Салық төлеуші  ретінде Әуэзов аудандық салық  комитетіне 2005 жылдың аяғында тіркелген, салық төлеу бойынша тіркеу  №000678008540.

                         Басқару органдарына  жататындар:

       1 Кәсіпорын  кеңесі. Серіктестікті басқарудың  жоғарғы органы – Қатысушылардың  жалпы жиналысы болып табылады. Ол жылына бір рет сайланады. Оның құрамына басқару аппаратында  жұмыс істейтін адамдар кіреді  Бұл жоғарғы орган серіктестіктің қызметімен байланысты кез келген мәселені талқылауға құқықты.

       2 Функционалдық  қызметтер мен бөлімдер.

 «Индустриальное снабжение»  ЖШС-нің ұйымдық құрлымы төмендегі  сызбада (1.) келтірілді.

       Кәсіпорынды басқару функциясын жүзеге асырушы - бас директор . Ол өз орынбасарын (директор), құрылыс бөлімшелердің басшыларын , қызмет басшыларын және бөлімдерін  тағайындайды және жұмыстан босатады. Кәсіпорынның  қаржылық жағдайын одан әрі жоғарылату үшін басқадай амалдарды қарастырады.

       Директор     құрылыс бөлімшелерінің басшыларын  өндірістік цехтардың , учаскелердің , бөлімшелерінің басшыларын тағайындайды  және жұмыстан босатады.

       Серіктестік  төмендегі құжаттарға сәйкес  өзінің қызметін жүзеге асырады:

• «Индустриальное снабжение» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің жарғысы;
• Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі;
• Қазақстан Республикасының серіктестік туралы заңы;
• Қазақстан Республикасының басқадай заңдары мен нормативтік-құқықтық актілері. 

                                                                                                               Сызба 1.

«Индустриальное снабжение » жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ұйымдық ұрлымы.

БАС ДИРЕКТОР

 

ДИРЕКТОР

 

 

ҚАРЖЫ ДИРЕКТОРЫ

 

 

 

БАС БУХГАЛТЕР                              АҒА МЕНЕДЖЕР

 

 

1-ші бухгалтер                                           1-ші менеджер

 

 

2-ші бухгалтер                                           2-ші менеджер

 

Кассир                                                        3-ші менеджер

 

                                 

               Бухгалтерия бөлімі

       Бас  бухгалтердің міндеті:

• Бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуына басшылық жасау;
• Бюджетпен есеп айырысу операцияларына бақылау жасау;
• Салық бойынша қорытынды есепті, қаржылық есептілікті дайындап тапсыру.

      1-ші бугалтердің  міндеті:

       Кәсіпорынның  аванстық есебін есептеп тапсыру, әр күн сайын басқа филиалдардан  келіп отыратын қаржылық жағдайын, яғни  олардың кассаларында қаншалықта  бар нақты ақшаны көрсетіп, директордың  алдында есеп беру.

       2-ші  бухгалтердің міндеті:

       Кәсіпорынға  әкелінген тауарлардың, бөлшектердің,жабдықтардың  құжаттарын қабылдап, 1 С компьютерлік  бағдарламадағы « тауарларды  қабылдау» бөліміне еңгізу. Тауарларды  сатылған уақытта, сатылғандығы  жөнінде накладной толтырып жазып беру. Кәсіпорын директорының, бас бухгалтердің қолы толтырылған құжатта тұруы тиіс.

       Кассирдің міндеті:

       Кассалық  кіріс, шығыс ордері бойынша касса  кітабын жүргізеді. Кассадан берілген  немесе кассаға түскен нақты  ақша қаражатының құжаттарын толтырып, оған кәсіпорын басшысының , бас бухгалтердің және кассирдің қолы қойылады. Ақша алушы алған сомасын жазумен көрсеткен соң қол қояды. Сонымен бірге кассир еңбек ақы және сол сияқты басқадай төлемдер қызметкерлерге арнайы төлем ведомастары бойынша төлейді. Жұмыс күннің соңында кассир кітап бойынша кіріс және шығыс операцияларын жинақтап, келесі күнге қалған қалдықты анықтайды, оның  ішінде еңбек ақыға арналған соманы бөліп көрсетеді.   

                                         Менеджмент бөлімі:

       Бас  менеджер – менеджерлердің жұмысын  қадағалап отырады.

       1-ші  менеджер шет мемлекеттен алып  келетін құрылыс үшін арнайы  құрылыс киімдерді  Қазақстандағы  құрылыс компанияларына сатып  өткізумен айналысады.

       2-ші  менеджер құрылыс материалдарын  сатып өткізумен айналысады және  басқа кәсіпорынға жарнамалайды.

       3-ші менеджер  құрылыс материалдарын зауыттардан, цехтардан сатып алумен айналысады.                                  

       «Индустриальное снабжение» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде 97100  мөлшерінде жарғылық капитал құрылған.

       Қойылған  мақсаттардың шешіміне жету үшін  кәсіпорын көптеген функцияларын  жүзеге асырады. Құрылыс өнімді ( жұмысты, қызметті) сатып өткізер алдында берілген тариф бойынша немесе сатып алушылармен келіскен бағамен сатады .

       Есеп  жағына келетін болсақ кәсіпорынға  түсетін барлық ақша қаражаттардың, тауарлы материалдық босалқылардың, негізгі құралдардың толық есебін  жүргізеді.