Развитие научных исследований в современном проектировании изделий легкой промышленности

Салмақтың қалыпты болуы  ерлер мен әйелдерде 25-40 жас болып  есептеледі. Ал 40 пен 55 жас аралығында салмақ артады, 40жастан кейінгі салмақтың артуын май қабаттарының ұлғаюымен түсіндіреді. Бұл аралықтағы ауытқу ағзаның жағдайына, тамақтану деңгейіне тәуелді.

Дененің салмағы 60 жастан кейін кемиді, бұл тіндердегі атрофикалық  құбылыстарға байланысты, ондағы су құрамының азаю себебінен болады.

Дене салмағының басқа морфологиялық белгілермен  байланысы

Ұзақ жылдар бойы белгілі  бір ұзындыққа сай тұрақты  салмақ болады деген қате пікір болды. Мұнда дененің ұзындығынан 100 см-ді кемітсе дене салмағының шамасы шығады деп түсіндірді. Алайда, мамандар-дәрігерлер мен антропологтар бұл пікірдің қате екенін дәлелдеді.

Қорытындылай келе, жұмыстың бірінші бөлімінде антропологиялық  стандартты қалыптастыру үшін келесі ұғымдарды қарастырады: жас жағынан  біркелкі емес және аймаққа байланысты адамдар тобының морфологиялық құрамы уақытта тәуелді тұрақты болады; өмір сүру деңгейінің тұрақты болмауы адам денесінің пішіне және өлшеміне тікелей әсер етеді; топ ішіндегі және топаралық өзгерістер бір-біріне тәуелді, өмір сүру деңгейіне тәуелді өлшемдер қоршаған ортаның өзгеруіне байланысты ауытқиды.

Бұйым сапасының жоғары болуы, оның дүние – жүзілік нарықта  бәсекеге түсе алуы – бүгінгі таңда  өндірістің ұйымдастырылу деңгейінің, еңбек тәртібі және мәдениетінің ғылыми – техникалық прогресстің  объективті және жалпы көрсеткіші.

Қазіргі таңда киім сапасының  жоғары болуына, тұтынушылардың денесіне киімнің дұрыс қонуын жақсартуға үлкен мән берілуде. Сондықтан  әрбір маман, соның ішінде инженер  – конструктор киім дайындалатын объект яғни адамдардың дене құрылымы туралы толық ақпаратты білуі тиіс. Бұл үшін адам денесінің сыртқы пішінінің ерекшеліктері және анатомиялық құрылымы туралы, дене өлшемдерінің өзгеру заңдылықтары туралы білуі қажет. Осы себептен, бұл бөлімінде адам денесінің сыртқы пішініне жалпы мінездеме, адам денесінің сыртқы пішінін анықтайтын негізгі морфологиялық белгілер туралы мәліметтер келтірілді.

Сонымен қатар бұл  бөлімде эргономикалық көрсеткіштер туралы ақпарат кеңінен қарастырылды. Өйткені, өндірістік бұйымдардың жобалағанда  негізгі мән берілетін көрсеткіш – антропометриялық көрсеткіш.

 

ӘДЕБИЕТ

1. Т.Н.Дунаевская, Е.Б.Коблякова, Г.С.Ивлева. Размерная типология населения с основами анатомии и морфологии. М., “Легкая индустрия”, 1973-232 с.

2. Ю.С.Куршакова. О вариабельности различных признаков и способах ее оценки. – “Вопросы антропологии”, 1965, вып.21, стр. 53-63.

3. М.М.Хамилова. Значение в эволюции определенной изменчивости. – ЖОБ, т.35, 1974, №5.

4. Ю.С. Куршакова, Т.Н. Дунаевская, П.И. Зенкевич, А.Л. Пурунджан, Е.В. Спиридонова. Проблема размерной антропологической стандартизации для конструирования одежды. М., “Легкая индустрия”, 1978-255 с.

 

 

 

УДК 677.026.71

 

ПРИМЕНЕНИЕ ПРИНЦИПОВ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО ДИЗАЙНА

В ПРОЕКТИРОВАНИИ КОСТЮМА

 

Рустемова А.О.

Алматинский технологический университет, г. Алматы, Республика Казахстан

Е-mail: aigulya1105@mail.ru

 

В настоящее время  проблемы культурной идентичности заняли одно из ведущих мест в сфере практического  и теоретического развития проектной  культуры. Особое внимание уделяется  вопросам, связанным с проблемами национального своеобразия, с традициями национальной культуры. Это не просто модное увлечение фольклором, а целое направление, относящееся к экологии культуры в целом и экологии дизайна в частности.

В задачи экологического дизайна включаются, с одной стороны, совершенствование сложившейся экологической ситуации путем создания продуктов, соответствующих требованиям экологии природы, человека и культуры, с другой - целенаправленное развитие самого общества, возможное стимулирование в нем органичности и эмоциональности.

По прогнозам специалистов, экологические принципы безвредности потребления, чистоты формы, конструктивной простоты промышленной продукции могут  привести к 2 противоположным тенденциям в области эстетики:

1. «Новый пуританизм», так как установка на сокращение потребления, скромность в материальных запросах трактуется иногда как призыв к аскетическому образу жизни.
2. «Новый орнаментализм», который рассматривается как способ компенсации материального потребления эстетическим переживанием.

Оба этих пути наглядно прослеживаются в дизайне одежды в последние годы.

В тенденции «нового пуританизма» развитие форм одежды может идти в направлении лаконичности, простоты и рациональности форм и конструкций, трансформации и максимального использования приемов модульного проектирования.

Не менее часто встречаются модели одежды, где использован принцип «Нового орнаментализма», предполагающий богатые фактуры и декор, позволяющие воспринимать одежду, как предмет искусства с эстетических позиций.

Согласно принципам экологической эстетики продукты дизайна должны быть:

- чувственно воспринимаемыми,  привлекательными;

- благоприятно воздействовать на психику человека, давать ему ощущение покоя, естественности, раскованности;

- восприниматься органично, вызывать положительные эмоции;

- представлять человеку возможность творчества, свободного самовыражения;

- выступать стимулятором экологического сознания, наглядным аргументом в пользу экологичного и экономичного потребления.

Важной опорой в поисках  этнокультурной идентичности в дизайне является возрождение традиционного отношения к природе и материалу. Сравнительно новая экологическая линия в дизайне по сути есть развитие традиционного ремесленного подхода к созданию предметного мира. Это также подразумевает и традиционное отношение к материалу. Дизайнер не должен навязывать свою волю материалу, а должен творить, исходя из его пластики и возможностей, стремясь подчеркнуть присущую ему красоту, раскрыть его свойства. При этом необходимо выбрать наиболее экологичные способы обработки материала. [1]

В данном аспекте на первый план выходит проблема использования  натуральных, экологичных материалов. В частности, применительно к региону Центральной Азии и Казахстана, это хлопок и шерсть (войлок).

Приятно ли носить одежду, каково наше самочувствие в ней, ее удобство определяют, в конечном счете, фактор экологичности. Требования, которые до недавнего времени предъявляли к материалу для одежды как покупатели, так и производители известны, а насколько вреден применяемый материал для человека, об этом думали в последнюю очередь, или не думали совсем. Исследователи из Швейцарии и Германии утверждают, что такая опасность существует. Ее источники - не только использование в производстве, крашении и отделке текстильных материалов синтетических красителей и вредных химических реагентов (например, формальдегида и хлора), но также общий рост экологического дисбаланса, а значит и снижение надежности иммунной системы человека. В настоящее время около 5% европейского населения страдает нейродермитом, от 15 до 25% - атопическим диатезом кожи, 10% - аллергией на никель.

К аллергенам, применяемым  в текстильной промышленности, в  частности, относятся: резиновая и  эластомерная нити, формальдегид, дисперсные красители. Чаще всего экзема возникает на шее, на плечах, локтях и коленных чашечках, в области паха, а также на бедрах и ягодицах. Это места наиболее тесного соприкосновения кожи и одежды. Основную роль раздражителя здесь играет текстильный материал, а также те химические вещества, которые были использованы при его производстве и отделке. [2]

Таким образом, при проектировании современной одежды с учетом принципов экологической эстетики необходимо в первую очередь проявить внимание к безопасности для человека используемых материалов и отделок.

Одной из важнейших задач в дизайне костюма является поиск оптимальной формы. История развития костюма является историей развития форм, которая прошла несколько известных этапов, от утверждения человеческой власти над силами природы посредством эстетического переосмысления природных материалов, через превращение свободной формы в плотный футляр, к возвращению вновь к простым по геометрическому виду формам, гармонии человеческой сущности и материалов, но уже на новом этапе материально-технических возможностей человека [3].

В поиске принципов формообразования современного костюма в экологическом направлении наиболее привлекательным представляется опыт японского пути развития дизайна, то есть поиск компактности и рациональности форм, логичности членений и технологической обработки. Все это должно происходить при помощи переосмысления опыта прошлых поколений, неразрывно связанного с национальным костюмом.

В современных условиях развития общества необходимо противопоставить повсеместно утвердившемуся на основе всеобщего взаимопроникновения культур «интернациональному стилю», стирающему этнокультурные особенности, экологический стиль, опирающийся на исторические традиции национальной материальной культуры.

 

ЛИТЕРАТУРА

1. Ковешникова Н.А. Дизайн: история и теория. - М.: Омега-Л, 2005.

2. Баранов А.Ю., Бройко А.Н., Кохан А.Г. Текстиль, здоровье и экологический дизайн. // Рынок легкой промышленности -2000.-№3. Рытвинская Л.Б. Художественное проектирование головных уборов. –М.: Альфа-М, 2005.

 

 

 

УДК 687.11: 004

 

АРНАЙЫ КИІМДЕР  КОЛЛЕКЦИЯСЫН COREL DRAW

БАҒДАРЛАМАСЫМЕН КӨРКЕМДЕП ЖОБАЛАУ

 

Рыскулова Б.Р., т.ғ.д., Байжанова Ж.Б., т.ғ.к., Чекакова А.О., Жолдасова М.Д.

Алматы технологиялық университеті, Алматы қ. Қазақстан Республикасы

 

Corel DRAW - бұл векторлы бейнелерді жасаудағы үлкен мүмкіндіктері бар қазіргі заманың ең танымал бағдарламаларының бірі болып табылады. Corel DRAW бағдарламасында контурларды әр түрлі және қолайлы басқару шаралары бар, сонымен бірге мәтінмен жұмыс істеу құралдары жоғары дамыған.Бояу және мөлдірлік Corel DRAW - та әртүрлі, ал оларды басқару жұмыстары түсінікті болып келеді. Бірыңғай және градиентті бояулардан бөлек аралас, фронтальды бояулар бағдарламаларда көптеп кездеседі. Үлкен жобаларды жасау кезінде бояулар мен түстердін кітапханасы, шаблондарды қолдануға болады. Жартылай мөлдір, жұмсақ нәзік көлеңке, болжаммен алыңған құралдар, объектінің сыртқы нобай сызығының орналасуы, дайын объектіні арнайы құрал - саймандармен бояу салынған суреттің нәтижесінде ерекше әсер береді. Corel DRAW бағдарламасы векторлы графиктерді тұрғызуға арналған бағдарлама болғандықтан, кез-келген сурет салуды талап етілген жағдайда қолданылған жөн.

Жоғарыда атап айтылған мүмкіндіктерді пайдалана отырып киімнің  композициялық шешімін табу, киімді көркемдеп сәндеу, бұйымның эскизін  тұрғызу және адам тұлғасын салу мәселелерін  шешуге болады.

Компьютер технологиясын  қолданып киім көркемдеп жобалау барысында бейнеленген адам тұлғасының пропорциялық қатынаста болуын қадағалау қажет.

Киімдерді көркемдеп  жобалауда киімнің түстік үйлесімділігін анықтайды. Corel DRAW бағдарламасында "түстер гаммасымен" танысып, түстер палитрасымен жұмыс жасауға болады.киім түстерінің әсері мен қасиеттерін анықтауға үйрету қажет.

Суретшінің ойы бойынша  арнай киім сәнді және қызықты  болуыда мүмкін. Күнделікті жаңа өзгерістер оны ыңғайлы және әдемі қылады, сонымен қатар бұл кезде киім конструкциясында да өзгерістер болады, ал киімдер үлкен көркемдік және образдық қасиеттерге ие болады. Бірақ тапсырыс берушінің талаптарыда жоғарлай түседі.

Арнайы киімнің болашағы - комплектерде, оған қосымша бас киімдер, аяқ киімдер, киім, сәнді түстік гаммада және стилистикада.

Жаңа әдемі және қызықты киімдерді жасағанда үлкен ұйымдарға әр түрлі киімге қойылатын талаптардың шарттарында жұмыс істеуге тура келеді, сонымен қатар әр түрлі имидждік талаптарын шешіп отыру керек.

Модельдер және оның басқа  да бөлшектері өздеріне мынандай талаптарды біріктіреді: әдемілік, функциональдық, жұмыс істеуге және қозғалуға ыңғайлылылық.

Аранайы киімдердің жобалау талаптарына келесі негізгі  еңбек сұрақтары мен шарттары жатады:

• Өңдірістегі зиянды және қауіпті факторлардың сипаттамасы (олардың әсерінің ұзақтылығы, интенсивтілігі, қайталануы және әсері үлкен роль атқарады);
• Технологиялық процесстерді дайындаған кезде жұмысшының эргономикалық және негізгі тұрысы;

Өңдірістік зиянды және қауіпті факторларды зерттеп  оқығанда оларға қандай мата таңдау керек  олда өз әсерін тигізеді,мата беті қорғаныс жабындыларымен жабылған болғаны жөн және конструкциялық элементтері, оларға сыдырма түрі, жең ауызын және шалбар балағын өндеу, қорғаныш жапсырмаларының, қалталардың түрі мен орналасу жерін білу қажет.

Жұмысшылардың эргономикалық зерттеулерін жүргізу (адамнын сипатты тұрыстарын) технологиялық процесстердін операцияларын орындағанда қажетті.

Арнайы киімнің қорғанысы  және эксплуатациялық қасиеттері және оның еңбек талаптарына сәйкес келуі конструкциясымен және қолданылатын матасымен анықталынады. Арнайы киім конструкциясы гигиеналық талаптарды қанағаттандыру керек. Егер өңдірістік факторлар жұмысшыларға әсер ететін (қышқылдар, щелоч тамшылары, от тамшылары электрлік ток кезінде) толығымен костюмге әсер етпесе, тек қана оның жеке бөліктеріне әсер етсе, онда бұл жағдайларда жеке киім бөлшектеріне ғана қорғанысты қолданылады.