Еңбек ақы

Д) жалақы мөлшерімен;

4. Жалақыны ұйымдастыру  – бұл:

А) оның құрылуы еңбек ақы мөлшерінің өзара байланыстарының қамтамасыз етілуі, сондай – ақ құрамдас элементтер жиынтығы;

Б) қызметкерлер мен мамандардың қызметтік жалақылар жүйесін өңдеу;

В)  еңбек шығыны мен нәтижелерінің ғылыми негізделуін бекіту;

Г)  жалақыны беруді орындау;

Д) тарифтік мөлшер мен тарифтік тордың байланыстылығы;

5. Жалақының келісім жүйесінің  түрлері:

А)  тарифтік емес;

Б)  келесілген - сыйлықақы;

В) келесілген - пргорессивті;

Г)  аккордті;

Д) тарифті;

6. Жалақы өндірілетін өнім  көлемінің өндірістік жұмыскерлердің  орташа санының қатынасы:

а)  еңбек өнімділігі;

в)  кәсіпорын пайдасы;

с)  өндіріс;

д) баланстық пайда;

е)  рентабелідік;

7. Кәсіпорындағы жұмыскерлердің  жалақы қорын есептеуде негіз  болатын не:

а)  кәсіпорындағы тарифтік жүйе;

в)  заңдар мен заң актілері;

с)  уакыт мөлшері нормалары;

д)  қызмет көрсету мөлшері;

е)  өндірілген өнімге сұраныс;

8. Сағаттық жалақы қоры  құрамына не кіреді:

А)  тарифтік стафкалар мен окладтер бойынша төлем;

В)  жұмысшылардың ауырған күндері;

С)  әлеуметтік сақтандыру;

Д)  жұмысшылардың қосымша төлемдері;

Е)  жұмысшылардың демалыс күндеріне төлем;

9. Еңбек шығындарына жататындар:

А)  жұмысшыладың еңбек ақысы;

В)  отын, энергия;

С)  шикізат, материалдар;

Д)  Көлік шаруашылығы;

Е)  жоспарлау көрсеткіштері;

10. Сағаттық жалақы қоры  құрамына не кіреді: 

А) Тарифтікставкалар мен окладтар бойынша төлем;

В)  Жұмысшылардың ауырған күндеріне төлем;

С)  Әлеуметтіксақтандыру қорына аударылатын төлем;

Д) Жұмысшылардың қосымша жұмысына төлем;

Е) Жұмысшылардың демалыс күндерінетөлем:

11. 5 разрядты жөндеуші  – слесарьдың жылдық еңбекақы  қорың есептеніз. Жұмыс істеген  күні – 225,8 сағаттық жұмыс күніне  тарифтік ставка 346,5 теңге, 20 % - сыйақы  бекітілген:

А) 93000 теңге;

В)  85400 теңге;

С)  78645 теңге;

Д) 120250 теңге;   

Е) 97350 теңге;

12. Кесімді жалақы қалай  анықталынады:

A) кесімді бағалаудың белгілі  бір уақыт кезеңінде өндірілген  өнім көлеміне көбейтіндісі арқылы  анықталынады;

B) өзіндік құнның тарифтік  мөлшерлемесіне көбейтіндісі;

C) кесінді бағалаудың көлемге  қатынасы;

D) тарифтік мөлшерлеменің  жұмыс істелінген уақытқа көбейтіндісі;

E) бағаның көлемге көбейтіндісі.

13. Кезектік мастерлердің  жылдық еңбек ақы қорын есептеңіз. Өндіріс үзіліссіз, 3 кезекті жұмыс  тәртібі, мастерлер саны 4 адам, айлық  оклад-8000теңге, сыйақы мөлшері-окладтың 30%:

А) 499200теңге;

В)  458600теңге;

С)  425900теңге;

Д) 485800теңге;

Е) 500000теңге;

14. 5- ші разрядтағы Сакенов  С. Слесарь, 2005 жылдың ақпан айы  бойынша баланстығы 168 сағаттың 100 сағатында  жұмыс істеді. Кәсіпорында ауысым  бойынша, 1 аптада 5 жұмыс күні бар. Жалақы төлеу жүйесі мерзімдік. Сакеновтың жалақысын есетеңдер, ақпан айындағы:

А)  3440 тг. ;

Б)  3664,4 тг. ;

В) 2723 тг. ;

Г)  4575,2 тг. ;

Д) 2584 тг. ;

15. Жалақыны ұйымдастыру  – бұл:

А)  оның құрылуы еңбек ақы мөлшерінің өзара байланыстарының қамтамасыз етілуі, сондай – ақ құрамдас элементтер жиынтығы;

Б)  қызметкерлер мен мамандардың қызметтік жалақылар жүйесін өңдеу;

В) еңбек шығыны мен нәтижелерінің ғылыми негізделуін бекіту;

Г)  жалақыны беруді орындау;

Д) дұрыс жауабы жоқ;

16. Жұмысшы Тохтаров А. мереке күндері 2 күн істеді, 13 бөлшек  шығарды 55 тг. – тұратын. Ұжымдық  келісім бойынша мереке күндері 2 есе артық жалақы төленеді. Мереке  күндерінің жалақысын есептеңдер:

А)  715 тг. ;

Б)  1430 тг. ;

В) 1540 тг. ;

Г)  2970 тг. ;

Д) дұрыс жауабы жоқ;

17. Мереке және демалыс  күндерінің жалақысы қаралады:

А)  жұмыс берушінің құқы бойынша;

Б)  жұмыс беруші мен жұмысшының арасындағы келісім бойынша;

В)  ұжымдық келісім бойынша;

Г)  жұмысшының құқы бойынша;

Д) дұрыс жауабы жоқ;

18. Жай мерзімді жалақы  жалақы қаралады:

А)  жұмыс беруші құқы бойынша;

Б)жұмыс беруші мен жұмысшы мен жұмысшы арасындығы келісім бойынша;

В) ұжымдық келісім бойынша;

Г)  жұмысшы құқы бойынша;

Д) дұрыс жауабы жоқ;

19. Жалақының түрлері

а) негігі және қосымша;

в) негізгі және сыйяқты;

д) қосымша және көмекші;

с) қосымша;

е) жалпы және жеке;

20. Кәсіп орындағы жұмыскердің  жалақы қорын есептеуде негіз  болатын не

а) тарифтік жүйе;

в) заңдар мен актілер;

с) уақыт мөлшері;

д) қызымет көрсету мөлшері;

е) сый ақылра мен қосымша төлемдер;

21. Сағаттық жалақы қоры  құрамына не кіреді:

а) тарифтік ставкалар мен окладтар бойынша төлемдер;

б) ауырлаған күндерде төленетіе төлем;

с) әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер;

д) төлемдер ;

е) демалыс күндеріне төлем;

22. Штатты жұмыскердің  еңбек ақысы, мекеменің арендасы, амортизациялық бөлінулер, өнім  көлеміне байланысты қауіпсіздендіру  жарналары төменгі шығындардың  қайсысына жатады:

а) тұрақты шығындар;  

в) мерзімді;

с) шекті;

д) орташа;

е) уақытша;

23. Негізгі жұмысшылардың  еңбек ақысы, транспортық  қызыметкерлер, энергия, жылу, материалдар және шикі заттар шығыны төмендегі шығындардың қайсысына жатады:

А) өзгермелі шығындар;

В) тұрақты;

С) шекті;

Д) орташа

Е)  тұрақты шығындар;

24. Сағаттық жалақы қоры  құрамына не кіреді:

а)  тарифтік ставкалар мен окладтар бойынша төлемдер;

б)  ауырлаған күндерде төленетіе төлем;

с)  әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер;

д)  төлемдер ;

е)  демалыс күндеріне төлем;

25. Жұмысшы Утемисов А. мерекелік 2 күнде жұмыс істеді. 60тг. Тұратын 20 бөлшек істеп шығарды. Ұжымдық келісім бойынша мереке  күндері еңбек ақы  екі есе көлемде төленеді. Мереке күндерінің жалақысын есептеңдер.

А)  1200 тг.

Б)   2740 тг.

В)   1540 тг.

Г)  2970 тг.

Д)  4200 тг.

1.Кәсіпорындағы персонал  қажеттілігі жоспарлау  , еңбек өнімділігі мен жалақы қорын жоспарлау қай жоспардың мазмұны:

А)  Еңбек және жалақы жоспары;

В)  Өнім өндірісі;

С)  Материалдық-техникалық;

Д)  Стратегиялық;

Е)  Қаржылық жоспар;

 

 

2.Персонал қажеттілігін  жоспарлауда қажет болмайтын  көрсеткішті анықта:

А)  Қор пайдаланудың көрсеткіштері;

Б)  Жұмыскерлер саны;

С)  кадрлерді пайдаланудағы тасмалдау;

Д)  Жұмыс уақытын бағалау;

Е)  персонал қажеттілігін анықтау;

3. Еңбек ақыға шығындардың  қалыптасуы неге байланысты:

А) жұмыскерлер категориясына;

Б) құрал-жабдықтар санына;

В) әкімшілік шығындарына;

Г) материалдық шығындарға;

Д)  еңбек өнімділігіне;

4.Еңбекақыға щығындардың  қалыптасуы неге байланысты?

А)   жұмыскерлер категориясы

В)   құрал-жабжықтар саныа

С)   әкімшілік шығындарға

Д)   Материалдыө шығындарға

Е)   Еңбек өнімділігі

5. Жұмысшылардың әртүрлі  топтары мен категориялары уақыт  бірлігі үшін төленетін еңбек  ақының абсолютті өнімдері

а)сағаттық тарифтік ставка

в) жай кесімді еңбекақы

с) төлемдер жіне жеңілдіктер

д) жай мерзімді

е) сый ақылра мен қосымша төлемдер

6. Кәсіп орындағы жұмыскердің  жалақы қорын есептеуде негіз  болатын не

а) тарифтік жүйе

в) заңдар мен актілер

с) уақыт мөлшері

д) қызымет көрсету мөлшері

е) сый ақылра мен қосымша төлемдер

 

 

7. Сағаттық жалақы қоры  құрамына не кіреді

а) тарифтік ставкалар мен окладтар бойынша төлемдер

б) ауырлаған күндерде төленетіе төлем

с) әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер

д) төлемдер

е) демалыс күндеріне төлем

 

 

Өз бетінше дайындалу сұрақтары

1. Жалақы қорын жоспарлаудың негізгі аспектілері.

2. Жалақы құрамы.

start="3"

 Жалақының сағаттық, күндік, айлық және жылдық қорларын анықтау.

 

 

7 Кәсіпорынның  бөлімшелері арасында жалақы  қорларын реттеу

7.1 Ұжымдық жалақыны  бөлу әдістері

Жалақыны ұйымдастыру ұжымдық еңбектің тиімділігіне шешуші ықпал етеді.

Еңбекті ұйымдастыру және ынталандырудың үдемелі формасы ұжымдық мердігерлік.  Бұл форма еңбек өнімділігінің өсу қарқынын жеделдетуге, сапаны арттыруға және өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік құнын төмендетуге, кәсіпорынның тапсырыстарымен келісім шарттарын уақытылы орындауда ұжымның экономикалық қызығушылығын  әрі қарай нығайтуға ықпал етеді.

Ұжымдық мердігерліктің экономикалық мәні жұмыскерлер ұжымы берілген мерзімде өнімнің  (жұмыс немесе қызметтің орындалуы) шығарылуы бойынша міндеттемелерді қабылдайды және кәсіпорын әкімшілігі оған қажетті ресурстарды ұсынуды және алдын-ала  қабылданған  шарттар мен бағалаулар бойынша өндірілген өнім ақысын төлеуді міндетіне алады.

Ұжымдық подрядты қолдану еңбекті ынталандыруды және еңбек ақыны жұмыстың соңғы нәтижесімен  тікелей байланысын қамтамасыз етуге, өндіріс резервтерін пайдалануға және іздеуге барлық жұмыскерлерді белсенді тартуға  мүмкіндік береді.

Ұйымдағы және кәсіпорындағы ұжымдық мердігерлік оның құрамына кіретін барлық бөлім құрамының – кәсіпорын мүддесімен өз мүддесін тығыз байланыстыруға мүмкіндік беретін негізгі және көмекші цехтардың және өндірістің басқару аппараттарының  ұжымдарындағы мердігерлікті  қатынастың  таралуымен сипатталады.